Тақырып. Бұқаралық үгіт жұмысының мәні, оның бағыттары, негізгі нысандары мен әдістері

1.

7 мая – День защитника Отечества
9 мая – День Победы в Великой Отечественной войне

2.

ЕСТЬ ТАКАЯ ПРОФЕССИЯ РОДИНУ ЗАЩИЩАТЬ!
«Профессии кажутся нам
самыми возвышенными, если
они пустили в нашем сердце
глубокие корни, если идеям,
господствующим в них, мы
готовы принести в жертву
нашу жизнь и все наши
стремления. Они могут
осчастливить того, кто имеет к
ним призвание, но они
обрекают на гибель того, кто
принялся за них поспешно,
необдуманно, поддавшись

3. № 19-тақырып. Бұқаралық үгіт жұмысының мәні, оның бағыттары, негізгі нысандары мен әдістері.

№ 19-ТАҚЫРЫП. БҰҚАРАЛЫҚ ҮГІТ ЖҰМЫСЫНЫҢ МӘНІ,
ОНЫҢ БАҒЫТТАРЫ, НЕГІЗГІ НЫСАНДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ.
1) Бөлімшедегі бұқаралық үгіт жұмысы
әскери ұжымды біріктіру құралы
ретінде.
2)
Бұқаралық үгіт жұмысының мәні,
оның бағыттары, негізгі нысандары
мен әдістері.
3) Бөлімшелерде жауынгерлік әзірлік пен
әскери
тәртіпті
нығайтудағы
моральдік-психологиялық
қамтамасыз ету бойынша бұқаралық
үгіт жұмысының мазмұны
№1 сабақ. Дәріс
Уақыт: 2 сағат

4. Оқу мақсаттары:

1.
ҚР Президентінің, ҚМ және ҚР ҚК БШ бастығының
ҚР Қарулы Күштерінде бұқаралық үгіт жұмысына
қойылған талаптарды зерделеу.
2.
Білім алушыларға ҚР Қарулы Күштерінде бұқаралық
үгіт жұмысының міндеттері мен мәнін түсіндіру.
3.
Білім алушыларды қазақстандық патриотизм,
Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріне деген
сенімділік пен сыйластық сезіміне тәрбиелеу.
4
ОҚУ МАҚСАТТАРЫ:

5.

1.
«Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде
командирлердiң
(бастықтардың)
тәрбие
және
әлеуметтiк-құқықтық
жұмыс
жөнiндегi
орынбасарларының институтын құру туралы ҚР
Президентінің 1993ж.19.01. № 1084 жарлығы.
2.
«Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі
негізгі тәрбие және идеологиялық іс-шаралардың
жүйесін бекіту
туралы» Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің 2014 жылғы
4 наурыздағы
№92 бұйрығы.
3.
«ҚР ҚК әскери қалашықтарда, әскери бөлімдер мен
мекемелер аумағында көрнекі үгіт стенділердің
тізбесін бекіту туралы» ҚР ҚМ 2014ж. 09.03. №113
бұйрығы;
5
4. «ҚР ҚК ТжӘҚЖ ұйымдастыру әдістемесі» оқу құралы,
2-бөлім, 2015 ж.;

6.

5. «ҚР ҚК-нің бөлімдері мен бөлімшелерінде ТжӘҚЖ
ұйымдастыру және жоспарлау әдістемесі» оқуәдістемелік құралы. В.В.Колесников, В.Н.Белозеров,
КазГЮУ, 2002 ж.
6. «ҚР ҚК-нде діни экстремизмге қарсы саласында
идеологиялық жұмысты ұйымдастыру туралы» ҚР ҚМ
2012ж. 20.12 № 984 бұйрығы;
6
7. «Қазақстан Республикасында ұлттық, мемлекеттiк,
кәсiби және өзге де мерекелерді дайындау және өткізу
жөнінде» ҚР Мемлекеттік хатшысының 2013 ж.
15 қаңтардағы №1 өкімі;

7.

№1-сұрақ. Бөлімшедегі бұқаралық үгіт жұмысы әскери ұжымды біріктіру
құралы ретінде.
Үгіт (латын тілінен agitatio –
қозғалысқа келтіру) - яғни
белсенді іс-әрекетке
итермелеу мақсатында
көпшіліктің ойы мен көңілкүйіне әсер ететін ауызша
жазбаша және көрнекті қызмет
дегенді білдіреді.
Кумулятивный
эффект достигается
правильным соотношением
позитива/негатива,
использования
формальных/неформальны
х каналов воздействия.
Насихат (лат. propaganda — «таратуға жататын (сенім)», қоғамдық пікірді
қалыптастыру үшін ойлар, фактілер, аргументтер және т.б.

8.

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде бұқаралық үгіт жұмысы жауынгерлердің жоғары моральдық-психологиялық, жауынгерлік және
кәсіби
қасиеттерін
қалыптастыру
және
дамыту
мақсатында
командирлермен, штабтармен, тәрбие құрылымдарының органдарымен
жүзеге асырылатын оқу үдерісінің ажырамас бөлігі
Әскерлерде бұқаралық үгіт жұмыстарын тікелей дара
басшылығының командирлері, тәрбие органдары, қоғамдық
ұйымдар мен арнайы тағайындалған үгітшілер жүргізеді
8
Бұқаралық үгіт жұмысы: жоғары идеялы, шынайы, жедел, өзекті,
түсінікті, сенімді мемлекеттің, Қарулы Күштерінің және оның
бөлімшелелерінің тұрмыс-тіршілігі мен міндеттерімен тығыз
байланысты болу қажет

9.

Бұқаралық үгіт жұмысында әскери қызметшілердің патриоттық тәрбие
бойынша іс-шаралар маңызды рөль атқарады
1) Жеке құрамның патриоттық тәрбие беру нысаны ағымдағы оқиғалар мен
маңызды әскери-тарихи күндерді жедел және жүйелі түрде түсіндіретін ақпарат
жүйесі митингілер өткізу болып табылады
2) Салтанатты жиналыстар, тарихи күндерге, атаулы күндерге, құрамалар мен
бөлімдер күндерін атап өтуіне дайындалу және оны өткізу
4) Қазақстандықтардың ерлігі, сабаздар әскері мен флотты насихаттайтын
көрнекі үгіт өзекті болып табылады
9
3) Әскерде сарбаздардың жорықтары мен экскурсияларға, жауынгерлік даңқ,
мемориалдық кешендер жерлеріне, Ұлы Отан соғысына қатысқан ескерткіштер
мен монументтерге бару кеңінен пайдаланылады

10.

Әскери қызметшілерге әскери тәрбие беруде бұқаралық үгіт жұмысы
нысан ретінде пайдаланады
Әскери қызметшілерге әскери тәрбие берудегі негізгі құндылықтардың
басымдықтары мыналар болып табылады:
10
1) мемлекеттілік- әлеуметтік-экономикалық, геосаяси, ұлттық, рухани
мүдделер, егемендік пен елдің тұтастығы, ҚР Конституциясы мен
заңдарына адал болу;
2) патриотизм – Отанға деген сүйіспеншілік, ұлттық сана-сезім, әскери
борышқа адал болу;
3) борыш – әскери қызметке адал болу, әскери намыс, ерлік, озық әскери
дәстүрлерді сақтау, әскери жолдастық, өз Отаны, өз елі үшін қару алып
қорғауға дайын болу;
3) кәсіптілік – әскери шеберлік, құқықтық мәдениет, қару-жарақпен және
әскери техникамен шебер қолдану, әскери дағды, саптық қалпын түзеу
және т.б.

11.

№2-сұрақ. Негізгі қызметтік бағыттары, мақсаты, түрлері,
нысандары мен әдістері
Ауызша үгіттің нысандары:
11
Ақпараттандыру;
Жеке және топтық пікірталасулар,
Докладтар мен дәрістер;
Митингілер;
Жалпы жиналыс;
Сұрақ-жауап викториналар;
Викториналар;
соғыс ардагерлерімен және ҚР ҚК жауынгерлерімен кездесулер

12.

МИТИНГ
Митинг – (ағылш. meeting - жиналыс) - саяси және өмірдегі
басқа өзекті мәселелерді шешу үшін, қарсылықты немесе
бірлікті көрсететін, талаптарды орындату мақсатындағы
жиналыс.
Митингтің негізгі шарты – сөз
сөйлеу бағытының жоғары
идеялылығы. Сөз сөйлеушінің
сөзі 3-4 мин. аспауы тиіс
12
Жеке
құрамды
ішкі
және
халықаралық
өмірдің
жаңа
оқиғалары туралы жедел хабардар
етуге, сондай-ақ сарбазарды
жауынгерлік
дайындықтың
маңызды практикалық міндеттерін
шешуде жұмылдыру үшін қажет
болған кезде жүргізіледі

13.

13
МИТИНГТІ командир немесе оның тәрбие және әлеуметтік-құқықтық
жөніндегі орынбасары жүргізеді.
Митинг кімге арналған оқиға туралы ақпаратпен ашылады. Ақпараттың
мазмұны қатысушылардың назары сөз сөйлеушіге ауып, көңіл-күйіне әсер
қалдыру қажет.
Командир немесе оның ТжӘҚТ жөніндегі орынбасарының сөз сөйлеуі 5-10
мин.аспау қажет.
Содан соң сарбаздар, сержанттар,офицерлер, ардагерлер, қоғам өкілдері
сөйлейді.
Митинг - клубта, саптық плацта, далалық жағдайда болмасын, барлық
қатысушыға, сөз сөйлеуші жақсы көрініп тұру, ал оның сөзі барлығына
естілуі тиіс.
Митинг әнұранмен, жауынгерлік туды шығарумен өткізуге болады, бұл
оған салтанатты күйді және сарбаздарға эмоционалдық әсер қалдыруды
күшейтеді.
Митингті аяқтау кезінде қысқаша шешім немесе жолдау қабылдаумен, жеке
құрам сарбаздарының өз борышын үлгілі орындауға шақыратын мақсаты
мен міндеті айқындалады. Бұл шешімді немесе жолдауды дауысы зор,
жеке құрам алдында беделге ие сарбаз оқып шығады.

14.

Жауынгерлерді тәрбиелеуде қабырға
баспасөздері
қабырға газеттері,
фотогазеттер,
сатиралық газеттер,
жауынгерлік парақтар,
найзағай тәрізді газеттер жатады.
Роталарда қабырға газеті айына – 1 реттен;
фото- және сатиралық газеттер – тоқсанына 1 реттен кем емес;
жауынгерлік парақтар – взводттарда апта сайын;
найзағай тәрізді газеттер – қажеттілігі бойынша шығарылып отырады.
Көрнекті үгіт
14
Отанымыз Қазақстан Республикасы, және оның Қарулы Күштеріне арналған
стендттер безендіріледі;
Қазақстан Республикасының мемлекетттік рәміздері;
Жауынгерлік және мемлекеттік-құқықтық даярлықтың міндеттері;
Жауынгерлік жарыстың нәтижелері;
Озаттардың суреттері;
Бөлімшенің тұрмыс-тіршілігі және басқа да жеке құрамды жоғары нәтижеге қол
жеткізген еңбек және оқу-жаттығулардағы табыс.

15.

ӘҢГІМЕЛЕСУ
Ол АУЫЗША ҮГІТТІҢ ең
көп таралған
нысандардың бірі болып
табылады
Құрамына қарай ЖЕКЕ және
ТОПТЫҚ әңгімелесу
ӘҢГІМЕНІҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ нақты
жағдайға байланысты, қазіргі
уақытта сарбаздарды
толғандандыратын сұрақтар
бойынша жүргізіледі
15
Ауызша үгіт пен
насихаттың әр түрлі
нысандары арасында
әңгімелесу маңызды
орын алады.

16.

Ең маңызды және өзекті тақырыптарға
әңгімелесу, әдетте, алдын-ала белгіленеді және
тәрбие жұмысының жоспарына енгізіледі
Әңгімелесудің
құрылымы үш
бөлімнен тұрады:
Кіріспе;
мазмұндау (негізгі
бөлімі);
және қорытындылау
Әңгімелесудің
бастамасы
–
Сөзді
тыңдаушылардың назарын аударатын тікелей
істің мәнінен немесе қызықты етіп бастау керек
Негізгі бөлімі – көтерілетін мәселенің негізгі
мазмұнын баяндау. Мазмұндауды жалпыдан
жекеге немесе жекеден жалпыға көшіп отыруға
болады
Қорытынды бөлімі – Мұнда барлық айтқандар
жинақталады, қорытылады, нақты және анық
қорытындылар тұжырымдалады
16
Бұқаралық үгіт
жұмыстарына
Ақпараттандыру;
Жеке және топтық
әңгімелесулер жатады

17.

ДИСПУТ – ғылыми немесе қоғамдық маңызды тақырыпқа арналған
көпшілік дау
17
Талқылау үшін диспутқа
қоғамдық-саяси,
патриоттық,
адамгершілік, мәдениэстетикалық, кәсіби,
отбасылық-тұрмыстық
және т.б.тақырыптар
шығарылады
Диспуттарды
ұйымдастыру және өткізу,
тәжірибесі мынаны
көрсетті: егер көкейтесті
мәселелер, сондай-ақ
олардың идеялық
мазмұны терең және
егжей-тегжейлі
ойластырылған жадайда
олардың пайдасы болады

18.

Әскери жоралғылар - бұл тарихи, ұрпақтан ұрпаққа жалғасып
келе жатқан салт-дәстүр
18
2007 жылы Қазақстан Республикасының Президенті «ҚР ҚК Ішкі қызмет
жарғысын» бекіткен, сондағы әскерлердің жауынгерлік, оқу-жаттығу және
күнделікті қызметінің жоралғылары бекітілген:
1. Әскери ант қабылдау;
2. Бөлімге Жауынгерлік Ту табыстау;
3. Әскери бөлімнің жылдық мерекесі;
4. Бөлімшелерге келген жас толықтыруларды бөлу тәртібі;
5. Жеке құрамға әскери қару-жарақ пен техниканы беру тәртібі;
6. Әскери қызметшілерге сауалнамалар жүргізу тәртібі;
7. Запасқа немесе отставкаға кететін әскери қызметшілерді шығарып салу
тәртібі;
8. Жалпыполктік кешкі және т.б. тексерулер жүргізу рәсімі.

19.

№3-сұрақ. Бөлімшелерде жауынгерлік әзірлік пен әскери тәртіпті
нығайтудағы моральдік-психологиялық қамтамасыз ету бойынша
бұқаралық үгіт жұмысының мазмұны
Моральдық-психологиялық қамтамасыз
ету (МПҚ), қамтамасыз етудің негізгі
түрлеріне жатады және бейбітшілікті
қолдау жөніндегі операцияларды (БҚО)
дайындау мен жүргізудің құрамдас бөлігі
болып табылады.
МПҚ негізгі мақсаттары:
19
жоғары жауынгерлік рухты қалыптастыру және ұстану;
әскери ұжымның ұйымшылдығы мен ұлтаралық қарым-қатынастың
жоғары мәдениетін қалыптастыру;
тайталасушылардың жеке құрамға және қызметкерлерге арналған
ақпараттық психологиялық әсеріне қарсы насихат жүргізу;
құқықтық тәртіп, тәртіптілік пен құқықтық тәртіпті жан-жақты нығайту.

20.

19 января 1993 года был подписан Указ
Президента Республики Казахстан «О
создании института заместителей
командиров (начальников) по
воспитательной и социально-правовой
работе в Вооруженных Силах Республики
Казахстан».
22 июня 1993 года Президентом
Республики Казахстан было принято
постановление «Об утверждении
Положения об органах воспитательной и
социально-правовой работы в
Вооруженных Силах Республики
Казахстан».

21. Моральдық-психологиялық қамтамасыз етудің түрлері

МОРАЛЬДЫҚ-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ ТҮРЛЕРІ
а) ақпараттық-тәрбие жұмысы;
ә) психологиялық жұмыс;
б) әлеуметтік құқықтық жұмысы;
в) мәдени-бос уақытын өткізу жұмысы;
г) ақпараттық-психологиялық әсер етуге
қарсы насихат болып табылады

22.

ә)
Психологиялық
жұмыс
әскери
қызметшілердің
психологиялық шыдамдылығын, олардың жауынгерлік
міндеттерді табысты орындаудағы дайындығын, ұрыстың
психологиялық жарақаттану факторларының әрекетіне
қарсы тұру қабілетін ұстану мақсатында ұйымдастырылады
және жүзеге асырылады.
в)
Әлеуметтік-құқықтық
жұмыс
әсіресе
әскери
қызметшілердің
жауынгерлік
міндеттерді
табысты
орындауға
арналған
әлеуметтік
және
құқықтық
жағдайларды жасауға, БК-гі тәртіп пен құқықтық тәртіпті
ұстануға, әскери қызметшілерге және олардың отбасы
мүшелеріне соғыс уақытының заңдарымен қарастырылған
әлеуметтік кепілдіктерді іс жүзін асыруға бағытталған.
22
а) Ақпараттық-тәрбие жұмысы әскери қызметшілерді жанжақты және уақытылы ақпараттандыру, оларда қажетті
моральдық-жауынгерлік қасиеттерді, олардың патриоттық
және әскери тәрбиесін дамыту, ұлтаралық қарым – қатынас
мәдениетін
және
өзара
түсіністігін
қалыптастыру
мақсатында ұйымдастырылады және өткізіледі.

23.

в) Мәдени-бос уақытын өткізу жұмысы жеке құрамның
моральдық және дене күштерін ұстану және қалпына
келтіру, оған қойылған жауынгерлік міндеттерді мәдениет
пен өнердің құралдарымен орындауға рухтық жұмылдыру
мүддесінде өткізіледі.
23
г) Ақпараттық-психологиялық әсер етуге қарсы насихат
керітартпалыққа және іріткі салурға жол бермеу
мақсатында
тайталасушылардың
насихаттық
және
психологиялық әсерін болдырмау және бейтараптандыру
жөніндегі келісілген шаралар кешенінен тұрады.

24. Өздігінен жұмыс

1.
«Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде
командирлердiң
(бастықтардың)
тәрбие
және
әлеуметтiк-құқықтық
жұмыс
жөнiндегi
орынбасарларының институтын құру туралы ҚР
Президентінің 1993ж.19.01. № 1084 жарлығы.
2.
«Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі
негізгі тәрбие және идеологиялық іс-шаралардың
жүйесін бекіту
туралы» Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің 2014 жылғы
4 наурыздағы
№92 бұйрығы.
3.
«ҚР ҚК әскери қалашықтарда, әскери бөлімдер мен
мекемелер аумағында көрнекі үгіт стенділердің
тізбесін бекіту туралы» ҚР ҚМ 2014ж. 09.03. №113
бұйрығы;
24
ӨЗДІГІНЕН ЖҰМЫС

25.

4. «ҚР ҚК ТжӘҚЖ ұйымдастыру әдістемесі» оқу құралы,
2-бөлім, 2015 ж.;
5. «ҚР ҚК-нің бөлімдері мен бөлімшелерінде ТжӘҚЖ
ұйымдастыру және жоспарлау әдістемесі» оқуәдістемелік құралы. В.В.Колесников, В.Н.Белозеров,
КазГЮУ, 2002 ж.
6. Семинарлық сабаққа дайындалып келу. Баяндаушы
және бірлесіп орындайтын баяндамашыны анықтау.
7. Жеке әңгімелесу жоспарын дайындау.
8. Топтық әңгімелесу жоспарын дайындау.
25
9. Взвод үгітшісіне жадынама әзірлеу.