Жамса Тумунович Тумунов (1916-1955)

1.

Б У Р Я А Д УЛ А С А Й Y Н Д Э Һ Э Т Э Н Э Й Н Э Г ЭД Э Х И Л И Ц Е Й - И Н Т Е Р Н АТ
ТА Л Ы Н Б Ү Р Г ЭД Э Й
М ОХО Ш О Г Ү Й З О Р И Г
( Ж . Т У М У Н О В А Й « Т А Л Ы Н
Б Ү Р Г Э Д » Р А С С К А З )
Дүүргээ: Энэбишиева Соёлма

2.

ЖАМСА ТУМУНОВИЧ
ТУМУНОВ
(1916-1955)
• Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агуу Ехэ дайнда
ошоhон зохёолшодой нэгэн.
• Дайнай хүндэ шэрүүн үедэ ябаһан лэ газартаа
дайн тухай һонирхолтой
рассказуудые,
статьянуудые, үдэр бүриин тэмдэглэлнүүдые
бэшэдэг һэн. Эдэнь Жамсо Тумуновай «Талын
бургэд» гэжэ ехэ һонин ном соо оруулагданхай.
Поэт, драматург,
прозаик, публицист

3.

Ж Тумуновай эгээ һонирхолтой зохёолынь «Талын бүргэд»
рассказ болоно. Энэ рассказай гол герой – буряад хүбүүн
Баярта. Партизанууд тэрэниие Талын бүргэд гэжэ нэрлээ,
юундэб гэхэдэ тэрэ зоригтой байгаа.
1) «Бидэ зүрхэтэй дорюун хадань тэрээндэ Талын бүргэд гэжэ
нэрэ үгөө һэмди.»

4.

Батько Талын бүргэд ямар хүн байгааб гэжэ хэлэнэб?
1. Талын бүргэд!.. Тэрэ жэгтэй хүн һэн. Үни удаан ангуушан ябаһандаа һонор һэргэлэн байгаа.
Набшаһанай һаршаганаха, мүшэрэй хухарха, саһанай шаршаганахые ехэ холоһоо дуулагша һэн… Тэрэ
хододоо шүдөө зуугаад, буугаа шангаар адхаад, бидэнэй урда ябагша бэлэй.
2. «Аюулта үеын болоходо, үгэ дуугаа хуряажа, сухалаа хүрэhэн янзатай, аргагүй хомхойгоор амяа
татагша hэн. Халюун хара үhэтэй, хүжэгэр хара шарайтай, hайхан хара нюдэтэй, хүниие
хайрлахадаа, үхибүүн шэнги hайхан сэдьхэлтэй».
3. «Тиимэ хүнүүд үхэдэггүй ха юм. Талын бүргэд ɵɵрынгɵɵ бүхы бэеые Эхэ оронойнгоо түлɵɵ
зорюулагшадай түрүү зэргэдэ баатар зориг харуулжа ябадаг хүн байгаа. Тэрэ ɵɵр тухайгаа оройдоо
бододоггүй hэн, тэрэнэй хамаг hаналынь гансал Эхэ ороноо сүлɵɵлхэ гэhэн бодолоор дүүрэнги ябаа.
Эхэ оронойнгоо түлɵɵ бэеэ үгэхɵɵр хододоо бэлэн ябагша бэлэй».

5.

Манай һанахада, энэ Талын бүргэдэй дүрөөр
Сэлэнгын эрьедэ, орьел үндэр Саяанай хаяада,
номин хүхэхэн Байгал далайн эрьедэ түрэһэн
буряад арадай эрхим хүбүүдэй дайнда эрилхэг
зоригтойгоор дайлалдаһыень харуулаа. Энэ
зохеолой гол герой Талын бүргэд шэнги буряад
хүбүүд булад дүрөөгөө дүрөөлжэ, ардаг моридоо
унажа, халуун түрэл Эхэ орондомнай халдажа
ерэһэн хархис гитлеровецүүдые даралсаһан
байна. Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнда
манай нютагhаа олон зон ами наhаяа гамнангүй,
Эхэ ороноо хамгаалаа, аршалаа.