Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce

1.

Dwudziestolecie
międzywojenne
w Polsce

2.

I wojna światowa a sprawa polska
• entuzjazm po odzyskaniu niepodległości
• trudności wynikające z różnic prawnych,
gospodarczych i społecznych między terytoriami
znajdującymi się dotąd w trzech zaborach
• zapóźnienie gospodarcze
• mniejszości narodowe
• wojna polsko-bolszewcka 1920 r.

3.

Skamandryci
Julian Tuwim
Jarosław Iwaszkiewicz
Kazimierz Wierzyński
Antoni Słonimski
Jan Lechoń
• programowa bezprogramowość
• codzienność tematem poetyckim
• literatura uwolniona od obowiązków wobec ojczyzny: „zrzucam z ramion płaszcz
Konrada”
• tradycyjna forma wiersza
• język potoczny

4.

Futuryści
• w kraju słabo uprzemysłowionym
poezja związana z industrializacją
nie zyskała popularności
• prowokacja językowa – nawoływanie
do reformy ortografii: Jednodńuwka
Futurystuw. Mańifest w sprawie
ortografji fonetycznej i nuż w bżuhu
• przedstawiciele: Bruno Jasieński,
Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern,
Aleksander Wat
Bruno Jasieński na obrazie Tytusa Czyżewskiego,
jednego z przedstawicieli polskiej awangardy

5.

Awangarda Krakowska
Tadeusz Peiper
Julian Przyboś
• emocjonalna powściągliwość
• twórczość poetycka to efekt żmudnej pracy
i wysiłku intelektualnego, a nie natchnienia
• skondensowana metafora
• przedstawiciele: Tadeusz Peiper – autor
manifestu Miasto. Masa. Maszyna i hasła:
„Minimum słów, maksimum treści” oraz Julian
Przyboś

6.

Druga Awangarda
Czesław Miłosz
katastrofizm
liryka kreacyjno-wizjonerska
wpływ ekspresjonizmu
przedstawiciele: Józef Czechowicz, Czesław Miłosz

7.

Teatr Witkacego
• Czysta Forma – konstrukcja dowolnych
elementów (barw, dźwięków, słów,
działań) całkowicie oderwanych od
życiowego prawdopodobieństwa
• wywołanie metafizycznego przeżycia
poprzez dziwność prezentowanego
świata i związany z tym niepokój
Stanisław Ignacy Witkiewicz Fałsz kobiety, 1927
Stanisław Ignacy Witkiewicz

8.

Stefan Żeromski Przedwiośnie
• wyraz rozczarowania stanem
odrodzonej ojczyzny
• spór polityczny o koncepcje
naprawy państwa – rewolucja
komunistyczna czy stopniowe
reformy nawiązujące do tradycji
pracy organicznej
• nierówności społeczne,
niesprawiedliwość

9.

Proza Brunona Schulza
• świat fantasmagoryczny
• oryginalny język przepełniony metaforami
• oniryzm i mityzacja
• cykle opowiadań: Sklepy cynamonowe
i Sanatorium Pod Klepsydrą
Bruno Schulz Spotkanie, 1920

10.

Człowiek według Witolda Gombrowicza
• Forma – powstaje
w przestrzeni kontaktów
międzyludzkich; to, jak się
zachowujemy i kim jesteśmy,
jest nam narzucane przez
otoczenie; walczymy z innymi
ludźmi o narzucenie im
swojego „dojrzałego” obrazu
i bronimy własnej
niedojrzałości przed światem,
który chce nas dookreślić;
przed Formą nie ma ucieczki
• „pupa”, „gęba”, „łydka”
• groteska