BHP. Grafika komputerowa

1. Grafika komputerowa

Przedmiot:
Ergonomia i BHP w pracy z
komputerem
Prezentację wykonała:
mgr inż. Anna Wicińska

2. Wstęp

W ramach programu przedmiotu będzie przekazana
wiedza dotycząca ergonomii i BHP w środowisku pracy
dla zawodu grafik komputerowy.

3. Slajd 3

Przede wszystkim należy zauważyć, iż niezależnie od
rodzaju i charakteru pracy wykonywanej przez
pracownika, pracodawca zawsze powinien stosować się
do obowiązujących przepisów BHP.
Podstawą do ich przestrzegania jest właściwa
organizacja środowiska pracy przez pracodawcę oraz
zapewnienie odpowiednich warunków do jej
wykonywania. Praca przy komputerze również
podlega regulacjom BHP.

4. Slajd 4

Przepisy BHP dość jasno określają, jakie wymagania
dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy powinien
spełniać pracodawca, zatrudniając pracowników.
Często bywa jednak tak, że przedsiębiorcy odnoszą te
regulacje wyłącznie do pracowników produkcyjnych (w
zakresie odzieży i obuwia ochronnego), zapominając, że
pracownicy biurowi również posiadają swoje prawa.
Szczególnie narażeni są w tym przypadku pracownicy
wykonujący pracę przy pomocy komputera.
Praca przy komputerze i długie godziny przed monitorem
mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie pracownika,
szczególnie pogorszyć jego wzrok, dlatego tak ważne jest w
tej sytuacji przestrzeganie obowiązujących przepisów BHP.

5. Pracownik wykonujący pracę przed komputerem

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory
ekranowe, przepisy w tym zakresie odnoszą się do każdej
osoby zatrudnionej przez pracodawcę, użytkującej w czasie
pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę
dobowego wymiaru czasu pracy. Co ciekawe, przepis ten
odnosi się także do praktykantów oraz stażystów.
Regulacja ta oznacza, że w przypadku, gdy pracownik przed
monitorem spędza co najmniej 4 godziny dziennie, może
on domagać się od pracodawcy spełnienia określonych w
rozporządzeniu obowiązków.

6. Praca przy komputerze - przerwy

Obowiązkiem pracodawcy jest zorganizowanie pracy tak,
by każdy pracownik po każdej godzinie nieprzerywalnej
pracy przy komputerze miał możliwość zmiany rodzaju
pracy na taką, która nie będzie obciążała wzroku lub będzie
wykonywana w zmienionej pozycji ciała.
W wypadku gdy pracodawca nie może zapewnić zmiany w
pracy, musi on zezwolić na co najmniej 5-minutową
przerwę co każdą godzinę pracy przed ekranem monitora
(§ 7 rozporządzenia). Taka przerwa jest wliczana do czasu
pracownika i nie wpływa ona na obniżenie wynagrodzenia
za pracę.

7. Okulary korygujące

Pracodawca, który zatrudnia pracowników do pracy na stanowiskach
wyposażonych w monitory ekranowe, ma obowiązek zapewnić im, w
razie potrzeby, okulary korygujące wzrok.
Podstawą pokrycia kosztów zakupu okularów przez pracodawcę są
badania okulistyczne, potwierdzone zaświadczeniem lekarza
medycyny pracy. Tylko w takim przypadku pracodawca zobowiązany
jest do pokrycia ww. kosztów. W innym przypadku np. z woli
pracownika, jednak bez odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego,
pracodawca nie ma obowiązku pokrywania jakichkolwiek kosztów
związanych z zakupem okularów.
W praktyce, zazwyczaj to pracodawcy sami kierują pracowników na
obowiązkowe badania, podczas których może zostać wykryta wada
wzroku i konieczność zapewnienia okularów.

8. Slajd 8

Wysokość kwoty refinansującej koszt zakupu
okularów ustala już sam pracodawca w przepisach
wewnętrznych swojego zakładu. Niemniej jednak
kwota musi być ustalona tak, aby umożliwiała zakup
okularów zgodnych z zaleceniami lekarza.
Przepisy nie wskazują jak często pracownik może
wymieniać okulary, korzystając z dofinansowania
pracodawcy. W związku z tym przyjęto, że okulary (lub
szkła) można wymieniać wtedy, kiedy konieczność tę
stwierdza lekarz okulista, np. w związku z pogłębiającą
się wadą wzroku.

9. Inne obowiązki pracodawcy związane ze stanowiskiem pracy

Ponadto pracodawca zobowiązany jest także zapewnić
pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z
monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę
zdrowotną, w zakresie i na zasadach określonych w
odrębnych przepisach.
Pracodawca powinien pamiętać także o wymaganiach,
jakie spełniać muszą stanowiska pracy wyposażone w
monitory ekranowe. Warunki te określone są
szczególnie w załączniku do ww. rozporządzenia.

10. Ergonomia stanowiska

stanowisko pracy powinno być na tyle duże, aby pozwalało na swobodne
korzystanie z wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu ręki,
odległość między monitorami powinna wynosić 60 cm, a między
pracownikiem a tyłem innego sąsiedniego monitora - 80 cm,
odległość między pracownikiem a monitorem powinna wynosić od 40 cm do 75
cm,
na każdego pracownika powinny przypadać 2 m2 wolnej przestrzeni podłogi
oraz 13 m2 objętości pomieszczenia, bez ograniczeń meblami, sprzętami itp.,
monitor ekranowy powinien spełniać określone wymagania: znaki na ekranie
powinny być wyraźne i czytelne, a obraz stabilny, ekran powinien być pokryty
warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr itd.,
klawiatura komputera powinna być ustawiona min. 10 cm od brzegu stołu oraz
powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska
pracy, jej powierzchnia powinna być matowa, a znaki kontrastowe i czytelne,
wszystkie niezbędne urządzenia potrzebne w pracy przy komputerze powinny
być w zasięgu ręki pracownika, nie wymuszając zmiany jego pozycji.

11. Wymiary i ustawienia stołu

wysokość stołu powinna pozwolić na swobodną pozycję
pracownika, w której podczas pracy przy komputerze między
ramieniem a przedramieniem zachowany jest kąt prosty,
wysokość stołu, na którym znajduję się monitor ekranowy
powinna móc pozwolić na odpowiedni kąt obserwacji ekranu
monitora w zakresie 20–50° w dół (licząc od linii poziomej na
wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu
do środka ekranu), przy czym górna krawędź ekranu monitora
nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika,
kolana siedzącego przy stole pracownika nie powinny dotykać
blatu, przestrzeń pod stołem powinna być swobodna,
powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy
jasnej.

12. Fotel jako element stanowiska pracy przy monitorze ekranowym

powinien być stabilny z podstawą minimum 5-podporową, na kółkach
z możliwością obrotu 360° wokół osi pionowej,
wymiary oparcia i siedzenia powinny zapewniać wygodną pozycję ciała
i swobodę ruchów,
z możliwością regulacji wysokości siedzenia w zakresie 40–50 cm,
licząc od podłogi,
z możliwością regulacji wysokości oparcia oraz regulacją pochylenia
oparcia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu,
siedzenie i oparcie powinny być wyprofilowane w sposób odpowiedni
do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego nóg,
powinien być wyposażony w podłokietniki,
na życzenie pracownika, a także gdy wysokość krzesła uniemożliwia
pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze,
stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek.

13. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

Bardzo ważnym elementem w procesie pracy jest dopasowywanie
warunków pracy do pracownika, bardziej niż pracownika do warunków
pracy co jest jednym z kluczowych celów ergonomii.
Ważnym dla wszystkich pracowników wykonujących pracę na
stanowiskach komputerowych, jest zapoznanie się z koniecznymi do
spełnienia warunkami, aby praca powodowała możliwie najmniejsze
szkody i negatywne komplikacje zdrowotne.
Mikroklimat pomieszczenia, temperatura wywiera bezpośredni wpływ
na samopoczucie oraz wydajność pracy pracowników.
W okresie zimowym temperatura w pomieszczeniach pracy powinna
wynosić od 20 do 24 o C a latem od 23 do 26 o C.
Jest wskazanym, aby pomieszczenia posiadały klimatyzację. Przy braku
klimatyzacji pomieszczenia powinny być często, co 3 4 godziny
wietrzone, zwłaszcza w okresie grzewczym. W czasie wietrzenia należy
unikać powstawania przeciągów.
Ruch powietrza nie powinien przekraczać od 0,1 do 0,15 m/sek.

14. Wilgotność powietrza

wilgotność powietrza w pomieszczeniu wynosząca powyżej 50% jest
wilgotnością bardzo pożądaną, ponieważ zapobiega wytwarzaniu się
nadmiernego natężenia pola elektrostatycznego w pobliżu komputera.
W okresie zimowym w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem
wilgotność spada do 30% i potencjał elektrostatyczny ekranu monitora
może być szczególnie wysoki. Należy zadbać o zwiększenie wilgotności
powietrza w pomieszczeniach zakładając odpowiednie parowniki.
Pomieszczenia najbardziej przydatne pomieszczenia dla stanowisk
komputerowych powinny posiadać okna skierowane w stronę
północną. W pomieszczeniach, których okna skierowane są w innych
kierunkach jest wskazane instalowanie żaluzji na oknach. Za pomocą
żaluzji lub pionowych zasłon zapobiegamy nadmiernemu nagrzewaniu
się pomieszczeń i urządzeń pod wpływem światła słonecznego, a
jednocześnie eliminujemy olśnienia i odbicia pochodzące od
jaskrawych płaszczyzn okien.

15. Oświetlenie

Oświetlenie poziom i natężenie oświetlenia regulują Polskie Normy: PN 84/E
Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym. Zalecenia międzynarodowe dla
oświetlenia stanowisk komputerowych są uregulowane w normie ISO 924 oraz
ISO
Najkorzystniejszym jest oświetlenie w przedziale od 300lx do 700lx, o
równomierności oświetlenia > 0,65.
Bardzo ważnym jest, aby na klawiaturze komputera średnie natężenie
oświetlenia wynosiło 500 lx.
Z pola widzenia pracującego powinny być usunięte wszelkie źródła światła
emitujące oświetlenie silniejsze od monitora. Zalecane jest stosowanie
oświetlenia ogólnego, bez doświetlania oświetleniem miejscowym ze względu
na powstawanie zjawiska olśnienia.
Duże znaczenie ma dostosowanie właściwości monitora komputera, a
zwłaszcza odpowiednie nasycenie barwy i kontrastu. Czarne pismo na jasnym
tle działa na oczy najłagodniej. Z uwagi na różną długość fal świetlnych,
kolorowe barwy niejednakowo załamują się na soczewce oka i oko musi się
dostosowywać. Zalecane jest pisanie ciemnych liter na jasnym tle. Zmiany
kontrastu powodują szybkie zmęczenie się oczu.

16. Pomieszczenie

Na 1 stanowisko pracy przy monitorze ekranowym powinno
przypadać 6 m2 powierzchni pokoju o wysokości co najmniej 3,3
m.
Jeśli w pomieszczeniu znajduje się więcej niż jeden komputer,
poszczególne stanowiska pracy należy rozmieścić tak, aby
minimalna odległość pomiędzy sąsiednimi, równoległymi
monitorami wynosiła 60 cm, a odległość pomiędzy tyłem
monitora a głową sąsiedniego operatora wynosiła, co najmniej 80
cm.
Podłoga w pomieszczeniu z komputerami powinna być gładka,
bez szczelin, pokryta wykładziną antyelektrostatyczną.
Stanowiska pracy muszą być tak usytuowane, aby zapewniały
każdemu pracownikowi swobodny dostęp do stanowiska pracy.

17. Slajd 17

18. Biurko

Biurko powinno mieć blat o szerokości minimalnej od
80 do 90 cm a długości minimum od 120 do 160 cm.
Szerokość blatu powinna być na tyle duża, by
swobodnie zmieściły się na nim klawiatura, myszka,
podstawka na dokumenty i monitor.
Pomiędzy przednią krawędzią blatu biurka a
klawiaturą musi pozostać od 5 do 10 cm wolnej
przestrzeni na swobodne oparcie dłoni.
Wysokość biurka powinna być dopasowana do naszego
wzrostu i powinna posiadać możliwość regulacji
wysokości biurka w zakresie od 65 do 75 cm.

19. Monitor

Monitor ustawiamy w takich miejscach, aby nie odbijało się w
nich światło naturalne ani światło sztuczne.
Nie ustawiamy monitora na tle okna, naprzeciw okna ani na tle
innych jaskrawych obiektów. Najlepiej, jeśli są ustawione bokiem
do okna w odległości, co najmniej 1 m od okna.
Powinien być ustawiony w linii wzroku patrzącego, na wprost
operatora, w sposób pozwalający uniknąć odblasków, refleksów
świetlnych pogarszających widoczność obrazu.
Odległość użytkownika od ekranu powinna wynosić około 70 cm
(minimalna odległość wynosi od 40 do 50cm). Górny brzeg
ekranu monitora powinien być nieco niżej od poziomu oczu
pracownika, ale nie powyżej tego poziomu. Osoba pracująca z
tyłu monitora powinna znajdować się w odległości, co najmniej
80 cm, ale zalecana odległość wynosi 130cm.

20. Krzesło

Krzesło musi być stabilne. Powinno posiadać podstawę pięcioramienną
wyposażoną w kółka. Powinno posiadać możliwość regulacji wysokości
siedziska oraz kąta ustawienia oparcia.
Siedzisko obrotowe o wymiarach płyty siedzeniowej 42 x 42 cm. Płyta
siedzeniowa powinna być pokryta grubą warstwą miękkiego,
sprężystego, najlepiej naturalnego materiału.
Krzesło musi zapewniać maksymalną swobodę ruchów. Krzesło
powinno posiadać poręcze, podpórki, aby można było opierać
wygodnie łokcie odciążając kręgosłup oraz mięśnie ramion i karku.
Powinno mieć regulowane oparcie i podpierać kręgosłup w odcinku
lędźwiowym.
Oparcie winno mieć 850mm wysokości i 300 mm szerokości a kąt
oparcia krzesła nie może ulegać zmianie pod wpływem ciężaru ciała.
Zakres ruchomości powinien wynosić 5 o do przodu i do 30 o do tyłu.
Zalecana głębokość siedziska od 380 do 400mm.

21. Slajd 21

22. Nadwyrężenie dłoni

Osoby często korzystające z myszki mogą nadwerężyć dłoń. Skutkiem nadwerężenia jest
zmęczenie lub schorzenia dłoni, ramienia i barku. Długie jednorodne obciążenie mechaniczne
wywołuje podrażnienie oraz ból przedramienia i nadgarstka. Dlatego cała dłoń od kciuka po
końce palców powinna leżeć wygodnie na myszy. Część myszki, na której leży ręka winna być
wypukła, a przednia część musi być niższa od tylnej.
Osoby redagujące teksty oraz internauci winni kupować myszki z rolką przewijającą tekst.
Klawiatura ma bezpośredni wpływ na wydajność i komfort pracy. Wpływa także na
zapobieganie dolegliwościom układu mięśniowo-szkieletowego. Klawiatura powinna być
usytuowana w linii środkowej ciała operatora.
Prawidłowe ułożenie kończyn górnych podczas obsługi typowej klawiatury winno być takie:
aby kąt między ramieniem a opartym na podłokietniku przedramieniem wynosił 90 o.
Ułożenie klawiatury powyżej łokcia będzie powodowało bóle w obrębie ramion. Ręce podczas
pisania na klawiaturze powinny być swobodne oraz powinny posiadać możliwość oparcia
nadgarstków o podkładkę.
Ważnym jest, aby ręka nie opierała się o kant stołu na wysokości nadgarstka. Występuje
wówczas możliwość pogarbienia nerwu przebiegającego przez nadgarstek. Aby zadbać o
nadgarstki możemy do klawiatury standardowej dokupić podstawkę dostosowaną do
wysokości klawiatury.

23. Negatywne skutki zdrowotne nieprzestrzegania zasad bhp w trakcie długotrwałej pracy w pozycji siedzącej przy komputerze

Dolegliwości spowodowane pracą przy komputerze
Zespół cieśni nadgarstka
Łokieć tenisisty
Skrzywienie, zwyrodnienie odcinka szyjnego,
lędźwiowego kręgosłupa
Zespół suchego oka
Zaburzenia krążenia w kończynach dolnych

24. Normy i ich oznaczenia na elementach zestawu komputerowego

Normy bezpieczeństwa dla urządzeń zasilanych energią elektryczną B i CE Normy dla
monitorów (urządzeń emitujących promieniowanie elektryczne i elektromagnetyczne)
TCO
W Unii - certyfikat zgodności ''CE'' Od 1 maja 2004 r. znak bezpieczeństwa "B" przestał
być oznaczeniem obowiązkowym, nie jest też już oznaczeniem dopuszczającym wyrób
do wejścia na rynek. Produkty nowe lub te, którym skończyła się ważność certyfikatu,
muszą uzyskać znak "CE" (Conformite Europeenne Zgodność Europejska), który daje
podobną gwarancję jak stosowany do tej pory znak bezpieczeństwa "B" potwierdza on
zgodność wyrobu z normami europejskimi.
Przed Unią - certyfikat bezpieczeństwa ''B'' Zanim nasz kraj przystąpił do Unii
Europejskiej, obowiązywał certyfikat bezpieczeństwa (znak ''B''). Certyfikat taki był
obowiązkowy dla pewnych grup wyrobów, a jego uzyskanie gwarantowało, że dany
wyrób, używany zgodnie z zasadami określonymi przez producenta, nie stanowi
zagrożenia dla życia, zdrowia, mienia i środowiska. Znak ten jest zastrzeżony przez
Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.
Normy TCO dla monitorów i wyświetlaczy CRT i LCD TCO (The Swedish Confederation
of Professional Employees, Szwedzkiej Konfederacji Pracodawców) podlegają normy
TCO1992, TCO95, TCO99 i TCO2003.

25. Slajd 25

26. Program kształcenia

System ochrony pracy w Polsce.
Uregulowania prawne w zakresie prawa pracy w Unii Europejskiej.
Prawna ochrona środowiska.
Elementy prawa pracy: podstawowe zasady prawa pracy, stosunek
pracy, świadczenia związane z pracą, obowiązki pracodawcy i
pracownika, odpowiedzialność pracownika, czas pracy, urlopy,
uprawnienia związane z rodzicielstwem, ochrona pracy kobiet
,pracowników młodocianych i osób niepełnosprawnych,
odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko pracownikom.
Podstawowe obowiązki pracodawcy z zakresu bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Prawa i obowiązki pracownika z zakresu bezpieczeństwai higieny pracy
Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla
zdrowia lub życia.

27. Slajd 27

Profilaktyka ochronna zdrowia pracowników.
Wypadki przy pracy i choroby zawodowe.
Środki ochrony indywidualnej oraz obuwie i odzież robocze.
Prace szczególnie niebezpieczne.
Służba bezpieczeństwa i higieny pracy.
Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Komisja bezpieczeństwa i higieny pracy.
Obowiązki organów sprawujących nadzór nad
przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi
państwowymi albo samorządowymi.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania
prac w poligraficznych

28. Bibliografia

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-praca-przy-
komputerze-wymagania-bhp0
https://docplayer.pl/15518555-Zasady-ksztaltowaniabezpiecznych-i-higienicznych-warunkow-pracy.html
https://docplayer.pl/13188250-Plan-wykladu-pojecieergonomii-zagrozenia-dlugotrwalej-pracy-zkomputerem-ergonomiczne-stanowiskokomputerowe-cwiczenia-i-przerwy.html