Аномальды даму психологиясы

1. Аномальды даму психологиясы

Орындаған:Жанахметова.М.Ж
Тексерген:Кудушева.Н.А

2.

Мақсаты:психикалық даму заңдылықтары және психикалық
және дене кемістігі бар балалар мен ересектердің психикалық
қызметінің ерекшеліктерін зерттеу.
Аномальды даму психологиясы-бұл психоанализдің бір
бағыты, ол адам дамуындағы түрлі физиологиялық
бұзылыстардың клиникалық көріністерімен тікелей тығыз
байланысты. Шын мәнінде бұл психикалық дизонтогенезді
(психикалық даму нормаларынан кез келген ауытқу)
зерттейтін ғылыми бағыт. Жалпы дизонтогенез АДП балама
атауы десек те болады.
АДП- ағымдық ауру нәтижесінде пайда болған аномальдық
жай-күйлердің ғана емес, қандай да бір органикалық
зақымданулардың немесе аса қолайсыз әлеуметтік жағдайлар
нәтижесінде психикалық функциялардың қалыптасуының
бұзылуының алыс салдары болып табылады.

3.

Міндеттері:
1. әр түрлі жағдайларда, ең алдымен, коррекциялық оқыту
жағдайында әртүрлі психикалық және дене кемістігі бар балалар
мен ересектердің психикалық дамуының заңдылықтары мен
ерекшеліктерін зерттеу;
2. даму бұзылыстарын психологиялық диагностикалаудың әдістері
мен құралдарын құру;
3. даму кемшіліктерін психологиялық түзету құралдарын
әзірлеу;арнайы білім беру мекемелері жүйесінде оқыту мен
тәрбиелеудің мазмұны мен әдістерін психологиялық негіздеу;
4. әр түрлі жағдайларда даму кемістігі бар балаларды оқыту
әдістері мен мазмұны тиімділігін психологиялық бағалау;
5. кемшіліктері бар тұлғалардың әлеуметтік бейімделуін
психологиялық зерттеу;
6. дезадаптацияны психологиялық түзету.

4. Дизонтогенездің биологиялық факторлары

Дизонтогенездің биологиялық факторларына мыналар
жатады:
1) генетикалық (тұқым қуалайтын алмасу аурулары,
хромосомдық аберациялар, гендік мутациялар, эндогенді
аурулар және т.б.);
2) құрсақішілік бұзылулар (жүктілік токсикоздары, қан
жүйесіндегі конфликтілер, атап айтқанда резус-конфликтілер,
құрсақішілік инфекциялар, интоксикация және т. б.);
3) босану патологиясы;
4) ОЖЖ басым зақымдалатын ерте аурулар (алмасу ақаулары,
үдемелі гидроцефалиялар, дегенеративті аурулар, ми ісіктері,
(энцефалиттер, шизофрения және т. б.).

5. Дизонтогенездің әлеуметтік факторлары

Дизонтогенездің әлеуметтік
факторларына мыналар жатады:
1) эмоциялық және әлеуметтік
депривацияның әртүрлі түрлері;
2) Әлеуметтік психологиялық стресстер.

6. Балалардағы психикалық дизонтогенез түрлері

Дамымай қалушылық-недоразвитие
Зақымдалған психикалық даму-Поврежденное
психическое развитие
Тапшы психикалық даму-Дефицитарное
психическое развитие
Дисгармониялық және бұрмаланған
психикалық даму-Дисгармоническое и
искаженное психическое развитие

7.

Психикалық дамуы зақымдалған көптеген
балалар мінез-құлықтың тән
ерекшеліктерімен ерекшеленеді:
жоғары психикалық сарқылу,
эмоционалдық тез қозғыштық,
негативизмге бейімділік,
қозғалмалы тежеу немесе тұйықталу.

8. Л.С.Выготскийдің аномальды даму психологиясының дамуындағы рөлі

Выготскийдің арнайы психология және арнайы педагогика
саласындағы жұмысының ресми бастамасы 1924 жылы РСФСР
Наркомпросы әлеуметтік тәрбие Бас басқармасының кәмелетке
толмағандардың әлеуметтік-құқықтық қорғау бөлімінде дене
кемістігі бар және ақыл-ой кемістігі бар балаларды тәрбиелеу
бөлімшесінің меңгерушісі болып тағайындалғандалуы. Бірақ оның
осы салаға деген қызығушылығы ерте қалыптасты. Выготский
психологиялық ғылымның ерекше тұтас саласы ретінде арнайы
психологияны құрушылардың бірі болып табылады. Выготский
осындай мәселелерді шешуге баға жетпес үлес қосты:
арнайы психология негіздерін қалыптастыру,
әртүрлі ақаулар кезінде психикалық дамудың жалпы
заңдылықтарын бөлу,
даму кемшіліктерінің диагностикасы.

9.

Л.С.Выготский психиканың аномальды дамуының жалпы
заңдылықтарын айқындайды. Г.Я.Трошиннің дене және ақыл-ой
кемістігі бар балалардың дамуында кемістігі жоқ балалардың дамуына
бағынатын негізгі заңдылықтар қадағаланатыны туралы айтылған ережені
дамыта отырып, Выготский кез келген кемшіліктің адамдармен қарымқатынасқа әсер ететінін көрсетеді. Қоршаған ортамен және адамдармен
өзара іс-қимылдың бұзылуы аномальды дамудың аса маңызды жалпы
заңдылықтары ретінде бөлінеді. Выготский 1960ж. психикалық дамудың
бастапқы(первичные) және екінші кемшіліктері(вторичные) туралы
ұғымдарды тұжырымдады. Органикалық зақымдану, мысалы, ұлудың
зақымдануы есту перцепциясының (кереңде) құлдырауын немесе оның
жеткіліксіздігін (құлақ мүкістігі кезінде) тудырады, бұл бастапқы ақау
(кемшілік) ретінде әрекет етеді. Психикалық іс-әрекет дамуының екінші
ақауы сөйлеудің қалыптасуының бұзылуы болып табылады. Ауызша
сөйлеудің болмауы баланың ойлау қабілетін дамытуға әсер етеді, бұл
үшінші тәртіптегі кемшіліктер ретінде әрекет етеді; олардың салдары
психикалық дамудың басқа да кемшіліктері болып табылады. Көру
мүшелерінің зақымдануы кезінде немесе ОЖЖ органикалық зақымдануы
кезінде (ақыл-ой кемістігі немесе балалардың церебральды сал ауруы
сияқты) психикалық дамуының алғашқы, екінші және т.б. кемшіліктері
көрсетілуі мүмкін.

10. Қолданылған әдебиеттер

Сайт - https://www.dgr.ru/psychology/otvety/26