Ташкили сохтори идоракунии шабакаи муассисаҳои хизматрасонии нақлиётӣ-экспедитсионии аҳолӣ

1.

ТАШКИЛ ВА ИДОРАКУНИИ РАВАНДИ
НАҚЛИЁТӢ ВА ИСТИФОДАБАРИИ
ОҚИЛОНАИ БАЗАИ ИСТЕҲСОЛИИ
МУАССИСАИ НАҚЛИЁТӢЭКСПЕДИТСИОНӢ (ДАР МИСОЛИ
ҶСК “АВТОТРАНССЕНТР”)
МАЪРӮЗАИ ҒУЛОМОВ НОДИР
ҶАМШЕДОВИЧ

2.

ТАШКИЛИ СОХТОРИ ИДОРАКУНИИ ШАБАКАИ МУАССИСАҲОИ ХИЗМАТРАСОНИИ
НАҚЛИЁТӢ-ЭКСПЕДИТСИОНИИ АҲОЛӢ
Сохтори нисбатан мақсадноки шабакаи хизматрасониҳои нақлиётӣ-экспедитсионии аҳолӣ дар зер омадааст.
Иттињодияи истењсолии љумњуриявии муассисањои ХНЭ
Муассисаи истењсолии вилоятии ХНЭ-и ањолї
Филиалњои хизмат-расонии
наќлиётї-экспедитсионӣ
Агентии наќлиётї
Агентии наќлиётї
Нуќтањои ќабули супоришот
Назди маѓозањо,
корхонањои калон
Назди анбору базањои
сўзишворї ва масолењи
љангал
Назди майдончањои
контейнергузорї ва толори
агентињо
Филиали МНА
Автоколоннањои
ноњиявї
Дар љамоат, љойњои
серодам; нуќтањои
ќабули сайёр

3.

ТЕХНОЛОГИЯИ ХИЗМАТРАСОНИҲОИ НАҚЛИЁТӢ-ЭКСПЕДИТСИОНИИ АҲОЛӢ ҲАНГОМИ
БОРКАШОНИҲОИ БАЙНИШАҲРӢ
Дар робитаҳои байнишаҳрии боркашониҳо асосан бо воситаи нақлиёти автомобилӣ, роҳи оҳан, обӣ ва ҳавоӣ амалӣ мегардад.
Ҳамаи кашонишҳоаз рӯи вазн, ҳаҷм ва шароити кашониш ба намудҳои зерин ҷудо мешаванд:
фирист бо
контейнерҳо
Кашонишҳои контейнерӣ гуфта, кашонишҳоеро меноманд, ки дар онҳо борҳо дар ҷилдҳои гуногун ва
сермаротиб ҷойгир ва бо намудҳои гуногуни нақлиёт кашонида мешаванд.
фиристи хурди бор
Фиристи хурди бор аз рӯи ҳаҷм ва вазни муайяни боре, ки ба кашониш дода мешавад, тавсиф дода
мешавад. Дар нақлиёти автомобилӣ фиристи хурди бор ҳамон қисмати боре, ки бо як борхат ва вазни то
2 тонна (бо ишғоли ками ғунҷоиши бордони нақлиёт) кашонида мешавад, меноманд.
бағоҷ
Бағоҷ гуфта, анҷом ва ашёи мусофирро меноманд, ки аз рӯи андоза, ҷилд хусусияти худ имкони дар
вагонҳои бағоҷӣ, автобусҳо, теплоходҳо, тайёраҳо бо чиптаи сафари мусофир бе пардохти иловагии
маблағ ё пардоти маблағи тарофавии бағоҷӣ бурданро дорад.
борбағоҷ
Борбағоҷ гуфта, борҳо, инчунин лавозимоти хонагӣ, ки аз рӯи андоза, ҷилд хусусияти худ имкони дар
вагонҳои бағоҷӣ, автобусҳо, теплоходҳо, тайёраҳо ба номи суроғаҳои муайян аз рӯи тарофаи борбағоҷ
кашонида мешавад, меноманд.

4.

ТАШКИЛИ ИНТИҚОЛИ СЕМЕНТ ТАРИҚИ НАҚЛИЁТИ АВТОМОБИЛӢ
Азбаски ҶСК “Автотранссентр” асосан бо интиқоли семент машғул аст, мо доир ба ин бор маълумот медиҳем.
Семент маводи маъмули сохтмонӣ мебошад.
Хусусиятҳои махсуси ин намуди бор дар он аст, ки шароити ба худ хоси нигаҳдорӣ, интиқол ва боркунию борфарориро
талаб менамояд:
пошхӯрии осон (сабук) ва сайлонияти
зиёд дар ҳолати хушк будани он бори
чанголуд ба ҳисоб меравад
вайрон шудани он ҳангоми омилҳои
нақлиётӣ
тағйирёбии зичии семент вобаста ба
намӣ ва тарзи интиқол
абразивнокии чанги он (қобилияти
баланди судашавӣ ҳангоми соиш), ки
шароити зараровари меҳнатро ба
вуҷуд меорад
қобилияти сахтшавӣ ва бавуҷудоварии
равоқҳо
Семент бо тарзи ҷилднок (дар халтаҳо) ва беҷилд интиқол мешавад.
Ҳангоми ташкили тарзи ҷилдноки ҳамлу нақл семент дар автомобилҳои таъйиноти умумидошта интиқол мешавад.
Дар мавриди истифодаи тарзи беҷилди ҳамлу нақл семент дар автомобилҳои махсусгардонидашудаи автомобил –
систернаҳо интиқол мешавад. Истифодаи автомобил – систернаҳо имконияти механиконии маҷмӯавии раванди
нақлиётии ҳамлу нақлро фароҳам меоварад:
-боиси баландшавии дараҷаи истифодаи таркиби ҳаракаткунанда ва васоили боркунанда мегардад;
-ба камшавии меҳнатталабии коркарди наҷлиётӣ-анбории бор ва пастшавии арзиши аслии боркашонӣ имкон
медиҳад.

5.

6.

ИНТИХОБИ ТАРКИБИ ҲАРАКАТКУНАНДАИ НАҚЛИЁТИ АВТОМОБИЛӢ
Интихоби таркиби харакат кунандаи наклиёти автомибили метавонад аз руи чор меъёри зерин сурат мегирад:
Маҳсулнокии автомобил
Арзиши аслии боркашонӣ
Фоиданокии боркашонӣ
Хароҷоти овардашудаи
нақлиётӣ
Маҳсулнокӣ ва фоиданокӣ бояд максималӣ, арзиши аслии боркашонӣ ва хароҷоти овардашуда бояд минамалӣ бошад.

7.

БАЗАИ ИСТЕҲСОЛИИ МУАССИСАҲОИ ХИЗМАТРАСОНИИ НАҚЛИЁТӢ-ЭКСПЕДИТСИОНИИ АҲОЛӢ
Барои иҷрои хизматҳои нақлиётӣ-экспедитсионӣ ва таъмини босифати хизматрасонӣ ба аҳолӣ муассиса бояд базаи истеҳсолии заруриро
дошта бошад.
Базаи истеҳсолии муассиса аз биноҳои истеҳсолӣ ва иншооти муассиса, дастгоҳҳои агентиҳои нақлиётӣ, нуқтаҳои қабули супоришот, сехҳои
ҷилдпӯшӣ ва банду баст, анборҳо, таркиби ҳаракаткунандаи нақлиёти автомобилӣ, таваққуфгоҳҳои автомобилӣ ва таҷҳизоти нигоҳдории онҳо,
воситаҳои механиконӣ ва алоқа иборат аст.
Дар бинои муассисаҳои вилоятӣ ҷойгир карда мешаванд: дастгоҳи идоракунии муассисаи нақлиётӣ-экспедитсионӣ ва агентиҳои нақлиётии
шаҳрӣ, толорҳои амалиётӣ, почта, телеграф, хазинаи амонатгузорӣ, бюрои маълумотдиҳӣ, дӯконҳо барои фурӯши газетаю журнал ва савғотиҳо,
камераи ҳифзу нигоҳдории бор, меҳмонхона барои мусофирони транзитӣ, ошхона, шабакаи радио ва телетайпӣ, танзимгарӣ ва дигар иншоот.
Дар назди ҳар як муассисаи вилоятӣ шуъбачаҳои ҷилдпӯшию бандубасти борҳо, ки дар бинои алоҳидаи наздикии роҳҳои робитаи роҳи оҳан ва
дигар шоҳроҳҳо ҷойгиранд, мавҷуд мебошанд.
Дар биноҳои ноҳиявӣ бошад, ҷойгир карда мешаванд: биноҳои истеҳсолӣ ва хизматии агентиҳои нақлиётӣ, толорҳои амалиётӣ, иншооти
ҷилдпӯшию бандубаст ва анборҳо, ҳуҷраҳо барои истироҳати мусофирони транзитӣ дар биноҳои ноҳиявии категорияи I, иншооти телетайпӣ,
танзимгарӣ ва ғайраҳо.
Толори агентиҳои нақлиётӣ воҳиди асосии истеҳсолии ташкили хизматрсониҳои нақлиётӣ-экспедитсионии аҳолӣ буда, дорои чунин
имконот аст:
-ҷойи корӣ барои кормандони агентӣ – хазинадорони фурӯши чиптаҳои сафар, хазинадорони молу маҳсулот, ки боркашониҳои
байналхалқиро ба расмият медароранд, агентҳои қабулкунандаи фармоиш барои кашонидани гуногуни борҳо ва дигар кормандон;
-ҷойҳои инфиродии таҷҳизонидашуда барои ба расмият даровардани ҳуҷҷатҳои фармоишгарон;
-ороиши бинои дохилӣ бо маводи пурсишӣ-ахборотӣ, рекламавӣ ва ғайраҳо.
Нуқтаҳои қабули супоришот зерсохтори минтақавии мустақили агентии нақлиётӣ буда, вобаста ба макони ҷойгиршавӣ ва таъйинот
таҷҳизонида мешаванд.
Ҷойи кории хазинадорон, агентҳо ва танзимгарон бо ҳуҷраҳои махсус, ки бо тартиби муайян ва паҳлӯ ба паҳлӯ, мувофиқи гуруҳ ё вобаста ба
тарҳи толори бинои истеҳсолӣ ҷойгиранд, таҷҳизонида мешавад.
Ҷойи кории кормандони агентиҳои нақлиётӣ ва нуқтаҳои қабули супоришот бояд чунон таҷҳизонида шуда бошад, ки барои
барасмиятдарории ҳуҷҷатҳо, гузаронидани амалиёти ҳисобии пулӣ бо фармоишгарон ва монанди инҳо қулай ва имкони амалӣ намудани тамоми
корҳо бо воситаҳои зарурӣ (ҳуҷраи корӣ, миз, сейф, воситаҳои алоқа, оргтехника) мавҷуд бошад.

8.

БЕҲДОШТИ РАВАНДИ НАҚЛИЁТӢ ВА ХИЗМАТРАСОНИҲОИ НАҚЛИЁТӢ-ЭКСПЕДИТСИОНӢ
Раванди нақлиётӣ бо раванди истеҳсолии хизматрасонии идорот дар марҳилаҳо, аввалию интиҳоии он ҳангоми таъмини моддӣ-техникии
муассиса ва хизматрасонӣ сахт ба ҳам пайванд аст.
Сайрхати интиқоли бор – “Заводи сементбарорӣ – ш. Турсунзода” интихоб гардидааст, ки ҳаҷми солонаи боркашонӣ 25,5 ҳазор тонна аст. Намуди
бори кашонидашаванда – семент.
Пешниҳод: Истифодаи намуди нақлиёти тамғаи КамАЗ-5320 ба ҷойи тамғаи КамАЗ-ТЦ-11.
№
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Ҳисоби НТИ-и асосии кори автомобил дар сайрхати «Заводи сементбарорӣ – ш. Турсунзода»
Қимати нишондиҳандаҳо
Нишондиҳандаҳо
Воҳиди ченак
Формулаҳо барои ҳисоб
то татбиқ
баъди татб.
Ҳаҷми шабонарӯ-зии боркашонӣ
тонна
G=Gгод/Др
100,0
100,0
Шумораи раҳҳо
адад
Z=G/q
6,8
10,0
Вақти як гардиш
соат
te=(2*L/Vt)+tп-р
6,2
5,5
Вақт барои гашти нулӣ
соат
t0=L0/V0
0,23
0,23
Вақти дар роҳ сарфшаванда
соат
TM=TH-t0
11,77
11,77
Шумораи раҳҳои ҳаракат дар як рӯз
адад
Ne=TM/te
1,898
2,127
Теъдоди зарурии нақлиёт
адад
Na=Z/Ne
3,584
4,703
Гашти миёнаи шабонарӯзӣ
км
Lоб=(2*Ne*LM+L0)*Na
909,4
1332,9
Гашти борнок
км
Lгр=Ne*Lгр*Na
442,2
650,0
Коэффитсиенти истифодаи гашт
β=Lгр/Lоб
0,486
0,488
Маҳсулнокӣ бо ҳисоби тонна
ҳаз. тонна
WQ=(TH*q*β*γ*Vt)/(Lег+VT*β*tп-р)
27,8
21,3
Маҳсулнокӣ бо тонна-километр
ҳаз.т-км
WP=WQ*Lег
1806,4
1382,2
Интервали ҳаракат
соат
I=te/Na
1,7
1,2
Зудии ҳаракат
авт./соат
Ч=1/I
0,6
0,8
Аз ҳисоб бармеояд, ки гашти миёнаи шабонарӯзӣ ва гашти борнок меафзояд.

9.

ҲИСОБИ САМАРАИ ИҚТИСОДӢ АЗ ТАТБИҚИ ЧОРАБИНИҲО ДАР САЙРХАТИ
«ЗАВОДИ СЕМЕНТБАРОРӢ – Ш. ТУРСУНЗОДА»
№
Нишондиҳандаҳо
1
Музди меҳнати ронандагон бо ҳисоби ФҲИА, 25%
2
Хароҷоти сӯзишворӣ
3
4
5
6
7
8
9
10
Хароҷоти равғанҳои молиданӣ ва дигар хароҷоти
истифодабарӣ
Хароҷоти хизматрасонии техникӣ ва таъмири нақлиёт
Хӯрдашавӣ ва таъмири шинаҳо
Хароҷоти амортизатсионӣ
Хароҷоти иловагӣ, 20%
Хароҷоти умумӣ
Самараи иқтисодӣ аз ихтисори хароҷоти доимӣ ва
тағйирёбанда
Хароҷоти иловагӣ барои ҷилдкунии семент
Хароҷоти иловагӣ барои боркунию борфарории
семент
Ҳамагӣ
Самараи иқтисодӣ
Воҳиди ченак
Формулаҳо барои ҳисоб ва
ишораҳои шартӣ
ҳаз. сомонӣ
ЗП=(G*Рт+Р*Рткм)*Кпр*Кд*Кфсз
Р =(N *L/100+Nткм*Рткм)*1,023*Цт
ҳаз. сомонӣ т t
*Кп
Қимати нишондиҳандаҳо
пас аз
то пешн.
пешн.
196,5
223,2
899,0
962,7
ҳаз. сомонӣ
Рсм=(Рт/Цт)*0,037*Цсм
62,4
66,8
ҳаз. сомонӣ
ҳаз. сомонӣ
ҳаз. сомонӣ
ҳаз. сомонӣ
ҳаз. сомонӣ
Это=Nто*L*Ца*Ка/100**1000
Иш=Nш*Кш*L*К*Цш/100*1000
Ап=Ца*Na*l/100*1000
222,3
78,8
10,5
293,9
1763,2
184,3
80,3
10,6
305,6
1833,4
ҳаз. сомонӣ
Ээ1=Рд-Рп
ҳаз. сомонӣ
Дз
ҳаз. сомонӣ
Дз
ҳаз. сомонӣ
ҳаз. сомонӣ
-70,14
255,0
128,0
2018,3
Ээ=П+Ээ1
1961,4
56,9
Ҳисоб нишон медиҳад, ки хароҷоти умумӣ дар сайрхат ба 2018,3 ҳазор сомонӣ баробар аст. Дар натиҷа самараи иқтисодӣ аз ихтисори
хароҷоти доимӣ ва тағйирёбанда ба 56,9 ҳазор сомонӣ баробар мешавад.

10.

Дар боби ҳифзи меҳнат доир ба таъмини
бехатарии интиқоли борҳо тариқи
нақлиёти автомобилӣ масъалагузорӣ шуд.
МАЪРӮЗА БА ОХИР РАСИД, БА
ДИҚҚАТАТОН ТАШАККУР!