Түйсік – таным негіз

1. Түйсік

*
Нұрмахан Арайлым

2. Жоспары:

I. Түйсік –таным негіз.
II. Түйсік адам тіршілік іс-
әрекетіндегі рөлі.
III.Түйсіктердің
физиологиялық негіздері.
IV.Түйсіктердің жіктелуі
және түрлері
*

3. Түйсік- таным ңегізі.

*Түйсік-бұл
материалдық
дүние
заттары
мен
құбылыстарының
санамызда бейнеленуде
көрінетін
қарапайым
психикалық процесс
*

4. Түйсіктердің адам тіршілігік іс- әрекетіндегі рөлі

Түйсіктердің
адам
тіршілік іс әрекетіндегі
рөлі өте зор,себебі
олар
бізге
сыртқы
дүние
және
өзіміз
білімдер береді
*

5.

*Сезім
мүшелері сыртқы
дүние
адам
санасына
жеткізетін
каналдар.
Сезім мүшелері адамның
сыртқы ортада және өз
ішкі күйінде бағдарлай
алуына мүмкіндік береді.

6. Түйсіктердің физиологиялық нгіздері

*Адамның түйсіктері тек
биологиялық факторларды
ғана бейнелеу емес. Олар,
сонымен қатар, абиотикалық,
яғни әлеуметтік маңызы бар
факторларға да жауап беру
қабілеті болып табылады.
*

7. Түйсіктердің жіктелуі

В.Вундтың энергетикалық
жіктеуі (1898ж) сезгіштік
рецепторлардың үш типін
көрсетті:
a) Механорецепторлар
b) Хеморецепторлар
c) фоторецепторлар
*

8.

1. Механорецепторлар
тканьдердің
деформациясының,
жиырылуының немесе
жылжуының механикалық
энергиясын қабылдайды.

9.

2. Хеморецепторлар
рецепторлардың анағұрлым
ежелгі тобы.Химиялық заттарға
сезгіштік бірклеткалық
организмдерде де болады.
Жоғары дамыған сезгіштік
насекомдардың
хеморецепциясына тән.

10.

3. Фоторецептрлер- жарықтық
энергияны қабылдайды.
Жарықтық тітіркендіргіштерде
сезгіштік филогенез де
прогрессивті түрде дамыған.
Оның эвалюциясы- көру
мүшесі көздің өзгерүімен
байланысты болады.

11.

*Ч.Шерингтон
бойынша
сезгіштіктің үш түрі бар:
*Интероцепция
*Экстроцепция
*Проприцепция

12.

Сенсорлық процестердің
эволюциялық
жіктеуін
Х.Хед ұсынды. Оның екі
түрін
ажыратты:
эпикритикалық
және
протопатикалық.

13. Назар аударғандарыңза рахмет

*