Эбола және Марбург қызбаларының эпидемиологиялық сипаттамасы

1.

С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық
Медицина Университеті
Тақырыбы: Эбола және Марбург қызбаларының
эпидемиологиялық сипаттамасы.Алдын алу және
эпидемияға қарсы шаралардың,эпидемиологиялық
қадағалаудың стандарттары және алгоритмдері
Орындаған: Рақыш Н.Ж
Тексерген:Әлімханова Қ.Н
Факультет: ҚДС
Топ: 13-001-01

2.

Жоспар:
1.
Кіріспе
Эбола және Марбург қызбалары туралы анықтама
Негізгі бөлім
Ашылу тарихы
Жұғу көздері
Клиникалық белгілер
Негізгі факторлар
Алдын алу шаралары
Негізгі деректер
Эбола Қазақстанға неге қауіпті емес?
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

3.

Эбола
Эбола вирусымен шақырылған ауру жедел ағымды,
ауыр дәржелі ауырлықта жүретін жұқпалы ауру
болып табылды, көп жағдайда жиі өліммен
аяқталады. Ең алғашқы рет Эбола вирусымен
шақырылған ауру таралуы 1976ж Назар, Судан,
Демократиялық Конго мемлекеті және Ямбуку
мемлекеттерінде есепке алынған. Ал, екінші ерттік
таралуы Эбола өзенінің қасында орналасқан аумақта
анықталған, сол себепті ауруды Эбола ауруы деп
атаған.

4.

Вирус Filoviridae тұқымдасына жатады, 3
түрге бөлінед: Лловиу, Марбург және Эбола.
Соның ішінде 5 түрін анықтап, бөлген: Заир,
Бундибуджио, Судан, Рестон және Таи форест.
Осы аталғандардың алғашқы үшеуі Заир,
Бундибуджио, Судан,- Африка елдеріндегі
Эбола ауру тараған науқастарда
анықталынған. 2014ж Африка елінде таралған
вирус түрі, ол Заир.

5.

Тарихы
Эбола вирусы алғаш рет 1976 жылы Судан мен Заир
елдерінде ағатын Эбола өзенінің бойында пайда болды. Ол
кезде 284 адам ауырып, оның 53%-ы қайтыс болды.
Вирустың екінші ошағы сол жылы бірнеше айдан кейін
Заир мемлекетінің Ямбуку атты елді-мекенінде пайда
болып, ауруды жұқтырған 318 адамның 88%-ы мерт
болды.2014 жылға дейінгі тарихтағы Эбола вирусының
соңғы ошағы 1994 жылы Кот-д’ивуар мемлекетінде этолог
әйелге жұғыпты. Ол кісі Кот-д’ивуардағы Тай орманынан
ұсталған шимпонзені сойып жатып, байқаусызда өзін
жарақаттап, қаны арқылы Эбола вирусын жұқтырып
алыпты. Одан кейінгі бұл жаман аурудың пайда болғаны
осы 2014 жыл, Батыс Африка елдерінде.

6.

Жұғуы
Эбола вирусының негізгі иесі жарқанаттар, Pteropodidae
тұқымдасына жатады. Себепші болатын адамдармен
приматтардың ауруы.
Эбола вирусы адам популяциясында негізінен таралуы,
инфецирленген аңдардың қанымен, бөлінділерімен,
мүшелерімен және де басқада сұйықтықтармен тікелей
қарым қатынаста болған уақытта болады. (мысалы, өліп
қалған шимпанзе, горилла, дикобраз).
Медициналық қызметкерлер науқасқа медициналық көмек
көрсету кезінде жұқтыртады.Науқастың қанында,
бөлінділерінде, емшек сүтінде вирус болғанша,
науқастардың барлығы жұқпалы болып табылады. Аурудан
кейін емделіп, жазылған ер адамдар жазылғаннан кейін 7
аптаға дейін шәует арқылы вирусты таратуы сақталады.

7.

Инфекция көзі:ауру адам
Вирус жанасу (контакт) және алиментарлы
жолмен, және де парэнтеральды жолмен
(ауырған адамның қанымен) жұғады.

8.

9.

Клиникалық белгілері
Осы вирусты
жұқтырған адамның
денесі қызып, тамағы
ауырады яғни тұмаудың
алғашқы белгілері
байқалып, денесі
бөлшектеніп ісініп,
кейін әр түрлі
жолдардан қан кетеді.
Ер адамдардың
бойында бұл вирус 60
күн сақталады.

10.

Аурудың инкубациялық кезеңі вирусты жұқтырғаннан
бастап 2 күннен 21 күнге дейін созылады.

11.

Негізгі факторлар
Эбола вирусымен шақырылған ауру, ертеректе бұл ауру
гемморагиялық қызба болып аталынған, ауыр ағыммен жүреді,
жиі өліммен аяқталады.
• Вирус адамдарға жабайы аңдардан беріледі, кейін адамнан
адамға жұғады.
• Орташа өлім көрсеткіші шамамен 50%. Ал алғашқы
уақыттарда өлім көрсеткіші 25%-тен 90%-ға дейін болған.
• Ең алғашқы Эбола вирусымен шақырылған ауру Орталық
Африканың ылғалды тропикалық ормандарында кездескен,
қазіргі уақытта Батыс Африканың үлкен қалалары мен
аудандарын қамтыған.
жергілікті қоғам тартылады
• Ауру тараған аймақта сапалы тексеріс, аурудың құзырлығына,
эпиднадзор және қарым-қатынаста болған адамдардың барлығын
нақты бақылайды,сапалы лабораторлы сараптау жүргізіледі.
• Қазіргі уақытта Эбола вирусына қарсы арнайы вакцина
табылған жоқ.

12.

Алдын алу
Ауру тараған аймақта сапалы тексеріс, аурудың
құзырлығына, эпиднадзор және қарым-қатынаста
болған адамдардың барлығын нақты
бақылайды,сапалы лабораторлы сараптау жүргізіледі.

13.

14.

Негізгі деректер
1. Эбола вирусынан туындайтын ауру (ЭВТА)
адамдарға жабайы шимпонзе, горилла, Pteropodidae
әулетінің жеміс жарқанаттары, орман
антилопалары, жайралардан (дикобраз), одан кейін
адамдардан адамдарға жұғады.
2. Эбола адамдарға инфекцияланған жануарлардың
қанымен, органдарынан немесе басқа жерлерінен
бөлінетін сұйықтықтармен тіке контактқа кіргеннен
жұғады.
3. Ал одан кейін, адамнан адамға қанмен, денеден
бөлінетін сұйықтықтармен, және де сол
сұйықтықтармен бүлінген материалдар мен заттардың
бетімен (төсек-орын тысы, киім) тығыз контактқа
кіргеннен (зақымдалған тері, шырышты қабақ) жұғады.

15.

Эбола Қазақстанға неге қауіпті емес?
Біріншіден, бұл вирустың негізгі тасушылары – жабайы
маймылдар мен Pteropodidae әулетінің жарқанаттары тек
тропикалық және субтропикалық климаттарда ғана өмір сүреді.
Яғни Шығыс Азияда, Океания және Африка елдерінде.
Қазақстанда өздеріңіз білетіндей, бұл жануарлар цирктер мен
зоопарктардан басқа жерлерде жоқ.

16.

Екіншіден, бұл вирустың қатты таралып, үлкен адам
шығынын келтіріп жатқан елдердің көбісі экономикалық
жағдайлары да өте нашар елдер. Гвинея – 1199 (ауырған
адам саны)/ 739 (қайтыс болған адам саны), Испания – 1 /
0, Либерия – 3834 / 2069, Нигерия – 20 / 8, Сенегал – 1 /
0, США – 1 / 0, Сьерра-Леоне – 2437 / 623. Бұл елдерде
элементарлы гигиенаны сақтау қиын. Адамдардың өз
баспаналары болмағандықтан көшеде, қаланың лас, қараңғы
түпкірлерінде өмір сүреді. Сондықтан, бұл кедей африка
мемлекеттерінде дәреттерін отырған, жатқан жерлерінде
сындыру үйреншікті жағдай.

17.

Марбург
Ауыр kapillyarotoksikoz және жоғары өлімжітім бар жатқан РНК-бар Filoviruses
туындаған жіті инфекциялық ауру
(Марбург вирус). Марбург геморрагиялық
қызбаның белгілері жоғары қызба, ауыр
интоксикация, ауыр диарея және құсу, тері
қансырауды, ішкі қан, бауыр, жүрек, бүйрек
және орталық жүйке жүйесін қамтиды.

18.

19.

Ашылу тарихы
Алғашқы рет бұл ауру 1967 жылы
Марбург және Белград қалаларында
тіркелген. Кейіннен осындай зараза
Оңтүстік Африка Республикасында
және Кенияда байқалған.

20.

Клиникасы
Жасырын кезеңінің ұзақтығы – 1-9 тәулік. Ауру
жедел түрде басталады: дене қызбасы 38-40°С-қа
дейін көтеріледі, бұлшықеттері, басы ауырады,
экзантемалар, конъюнктивит дамиды. Негізгі
көріністері кеселдің 5-7 тәулігінде басталады:
генерализацияланған ауқымды қан құйылулар, қанды
қақырық тастау, қанды диарея, протеинурия, жүрек
зақымдануы. Пациентте үдемелі шок дамуы
нәтижесінде өліммен аяқталады. Өлім-жітім
(летальность) 30%-дан 90%-ға дейінгі деңгейде (орта
есеппен – 50%) тіркеледі.

21.

Марбург геморрагиялық қызбасының белгілері
Марбург геморрагиялық қызбасы іштегі ауырсыну, құсу,
сулы диарея толғақ тәрізді тереңдей 3-4 күндері, жылдам
сусыздандыру нәтижесінде дамиды.
Одан әрі геморрагиялық синдромы дамыту: теріге және
конъюнктиваның жылы қан; десен, мұрын, жатыр, асқазанішек қан кету. Гепатит, миокардит, бүйрек зақымдануы
белгілері анықталады геморрагиялық қызбасы Марбург бар
науқастарда бірінші аптаның соңына қарай.. Марбург
геморрагиялық қызбасын бар науқастарды өлім өкпе ісінуі
немесе бас миының, гиповолемиялық соғу, таратты
тамырішілік коагуляция, ЖБЖ пайда болуы мүмкін.
Сауығып кету кезінде науқастарды аман созылып: ұзақ
сақтау астения, бас пен бұлшықет ауырсынуы, мерзімді
abdominalgii; жиі Алопецияны дамыған.

22.

Марбург геморрагиялық қызбасын болжау
және алдын алу
Марбургской геморрагиялық қызбасын жағдайларда
өлім-жітім 25-70% құрайды. Марбургской
геморрагиялық қызбасын істерді анықтау, бұл
қауіпті инфекциялардың бірге жұмыс істегенде
ұсынылатын сақтық шараларын қатаң сақтау керек.
Науқастарды тасымалдау және емдеу арнайы
уақытша ұстау изоляторларында жүзеге асырылады.
Науқастың күтім жеке қорғану құралдарын
пайдалана отырып, оқытылған персонал жүргізілуі
тиіс.

23.

Таралу аймақтары

24.

Пайдаланылған әдебиеттер
Ақпарат көзі: http://kazmedic.kz/ KazMedic.kz
С.Әміреев,Н.Жайықбаев,Ж.М.Бекшин,Т.А.Муминов.