Денге және Ласса қызбаларының эпидемиологиялық сипаттамасы. Алдын алу және эпидемияға қарсы шаралардың

1.

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ
ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИАРОВА
Денге және Ласса қызбаларының
эпидемиологиялық сипаттамасы. Алдын алу және
эпидемияға қарсы шаралардың,
эпидемиологиялық қадағалаудың стандарттары
және алгоритмдері.
Орындаған: Файзуллина Ж.
Факультет: ҚДС
Курс: 3
Тексерген:Әлімханова Қ.Н.
Алматы 2017 жыл.

2. ЖОСПАР:

Кіріспе:
-Геморрагиялық қызба
Негізгі бөлім:
-Денге қызбасы
-Ласса қызбасы
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
2

3.

Геморрагиялық қызба
Геморрагиялық қызба—бұл жедел қызба ауруының вирусты этиологиясы.
Геморрагиялық синдром ішіндегі төрт вирус тұқымдастығы:
1) Аренавирустар
— Ласс вирусы
— Хунин вирусы
— Мачупо вирусы
— Гуанарито вирусы
— Сэбия вирусы
2) Буньявирусы
— Вирусты гемморагиялық қызбаның бауырлық синдромы
— Крым Конго қызбасы вирусы
— Рифт мекенінің вирусты қызбасы
3) Филовирустар
— Марбург вирусы
— Эбола вирусы
4) Флавивирустар
— Сары қызба вирусы
— Денге қызба вирусы

4.

5.

Денге геморрагиялық қызбасы
Денге геморрагиялық қызбасы — зооноздық табиғи ошақық вирустық
трансмиссивтік механизммен берілетін жедел жұқпалы ауру.
Қоздырғышы — Flaviviridae тұқымдастығы Flavivirus туыстастығына кіретін
РНҚ геномды вирус.
Ареалы Оңтүсік және Оңтүстік Шығыс Азия, Амертка мен Еуропа елдері.
Қоздырғыш көздері:
Науқас адам не вирустасымалдаушы
Маймылдар, лемурлар, тиіндер, жарқанаттар.
Тасымалшылар:
Aedes aegypti масалары
A.albopictus.
Anopheles және Culex туыстастығына жататын масалар
Берілу механизмі мен жолы:
Трансмиссивтік
5

6. Денге қызбасына диагноз қоюдың клиникалық критерийлері 1) Клиникалық қатерсіз түрі: — Еуропалықтарда басым, жасырын кезеңі 5-15

күн.
— Жедел басталады дене қызуы көтеріледі, көз айналасы және бас ауырады, мойын,
арқа, бел бұлшықеттерінде миалгия, артралгиялар.
— Қалтырау, кеудеде дақты папулезді петехиальды бөртпелер, олар кейін аяқ қолға
көшеді, жазыларда — түлейді.
— Қанда — лейкопения, салыстырмалы лимфоцитоз.
— Әдетте ақыры — қолайлы.
2) Геморрагиялық түрі:
— Кенеттен дене қызуы көтеріліп, күнге созылады.
— Геморрагиялық синдром белгілері.
— Бауыр үлкейеді.
— Шок дамиды.
— Қанда — гемоглобин концентрциясы
көтеріліді, тромбоцитопения.
— 3-5% дейін өлім жетімділік.
6

7. Денге қызба ошағын эпидемиологиялық тексеру мен эпидемияға қарсы шаралар алгоритмдері Мақсаты: Науқастарды, инфекцияның берілу

жолдары мен факторларын анықтау,
оқшаулау мен емдеу, жұқпаның әрі қарай таралуын болдырмау.
Шараларды іске асыру тәртібі мен кезеңдері:
Науқас табылған сәтте дереу аумақтық Мемсанэпид қадағалау орталығына шұғыл
хабарлама беру. Халықаралық меициналық-санитарлық ережелерге сәйкес ауру
оқиғасы шыққандығы туралы оқиғаны 24 сағат ішінде әр ел көрші елдер мен
ДДСҰ хабарлауы керек.
Карантин салынбайды.
Шұғыл хабарлама алғаннан кейін санэпидқызметі ошаққа эпидемиологиялық
бақылау жүргізеді.
Қоздырғыш көзіне қатысты шаралар — науқасты міндетті түрде жұқпалы аурулар
стационарына жатқызу, онда масалар кіре алмайтындай жағдай жасалады және
айналасындағыларды парентеральдық зарланбау қамтамасыз етіледі.
Қоздырғыш берілу механизмін үзуге бағытталған шаралар — денге қызбамен
науқас табылған транспортта дезинсекциялық шаралар жүргізіледі.
Зарарлану қауіпіне ұшырағандарға қатысты шаралар — оларды оқшаулау, 9 күн
бойы медициналық бақылау.
Денге қызба бұрқетпесі шықса, тұрғындарды жаппай егуге дереу кірісу.
7

8. Денге қызбасын алдын алу шаралары алгоритмі Мақсат: Қоздырғыштың шет елден тасымалдануынан сақтандыру, тұрғындарды денге

қызбаны жұқтырудан қорғау.
Шаралар:
— Ел аумағын санитарлық қорғау бойынша Халықаралық медициналықсанитарлық ережелерді қатал сақтау:
масалармен күресу, олардан ғимараттарды қорғау, жеке бас қорғаныс
жабдықтарын пайдалану.
эндемиялық ошақтар тұрғындарын, осы елдерге баратындарды — 17D тірі
штамынан жасалған әлсіз вакцинамен егу, сирек жағдайда Дакар вакцинасы
қолданылады.
денге қызба бойынша қолайсыз елден келген кез келген транспортта онда
жүргізілген дезинсекциялық жұмыс жөнінде мәлімет болуы тиіс, егер ол жоқ
болса — міндетті түрде дезинсекция жүргізіледі.
8

9. Ласса қызбасы

9

10.

Ласса қызбасы — зооноздық табиғи-ошақтық және антропургиялық аса
жұққыш вирустық жедел жұқпалы ауру.
Қоздырғышы: Arenaviridae тұқымдастығы Arenavirus туыстастығына кіретін
РНҚ-геномды вирус.
Ласса қызбасының алғашқы оқиғасы Нигерияда тіркелген, кейін бұл аурудың
бұрқетпелері Батыс және Орталық Африкада — жылына 300 мыңдай науқас
байқалады, өлім жетімдік көрсеткіші 20%-67% дейін.
Қоздырғыш көздері:
Көп емшекті африкалық егеуқұйрық Mastomus natalensis
Науқас адам
Берілу механизмдері мен жолдары:
Жанасу
Нәжіс ауыздық
Аспирациялық
Парентеральдық
Вертикальды
10

11.

Ласса қызбасы тіркелгенде жүргізілетін
эпидемияға қарсы шаралар
Мақсат: Инфекция қоздырғышы көзін, берілу жолдары мен
факторларын, адамдардың зарарлану жағдайын анықтау, ошақты
жоюға бағытталған шаралар кешенін жүргізу, жұқпаның әрі қарай
таралуын тоқтату.
Шаралар:
— Науқас туралы ақпарат аумақтық мемсанэпидқадағалау департаментіне
ауру белгілі болған уақыттан сағаттан кешікпей беріліді.
— Дезинфекция, дезинсекция және дератизация шаралары атқарылады
— Шегарадан өткізу пунктінде госпитализациялау бригадасы келгенше,
науқас СКП де оқшауланады
— Медперсонал қорғаныс киімімен жұмыс істейді
— Эпидемиологиялық тексеру науқастың акта бұрын эндемиялық
аумақта болғандығын және онымен бірге зарарлану қауіпіне
ұшырағандарды анықтауға бағытталады
— Науқаспен тікелей жанасуда болғандар күнге оқшауланады
11

12.

Ласса қызбасы кезіндегі алдын алу шарлары алгоритмі
Мақсат: Аурудың табиғи және антропургиялық ошақтарында
адамдардың зарарлану қаупін азайту, жұқпаны эндемиялық емес
аумақтарға таратпау.
Шаралар:
— Ел аумағын аса қауіпті инфекциялар әкелінуінен және таралуынан
қорғауға бағытталған Халықаралық медициналық санитарлық
ережелерді қатал сақтау.
— Табиғи және антропургиялық ошақтарда кеміргіштермен күресу.
— Жеке басты қорғау жабдықтарын пайдалану.
— Ауруханаішілік зарарланудан сақтандыру,
— Арнайы алдын алу әдісі жоқ.
12

13.

Қазіргі кезде адамдар арасында 20 геморрагиялық қызба ауруы кездеседі.
Геморрагиялық қызбалардың кең тараған жерлері - Өзбекістан, Тәжікстан,
Үндістан, Пакистан, Араб Эмираттары. Инфекцияның негізгі резервуары –
жануарлар: приматтар, кеміргіштер, ірі қара мал, кенелер және т.б. болып
табылады. Жануарларда әдетте вирустың ұзақ персистенциясымен латентті
инфекция дамиды. Геморрагиялық қызбаларға қабылдаушылық жоғары.
Қауіп-қатер топтарына жануарлар және жабайы табиғат объектілерімен тығыз
кәсіби байланыста болған адамдар жатады (аңшылар, орманшылар, геологтар,
ағаш кесушілер, ауыл шаруашылық жұмысшылары, жануарлар мен аңдар
фермаларының жұмысшылары). Аурудың ең ауыр түрі алғашқы табиғи
ошақтарға кірген адамдарда байқалады, жергілікті тұрғындарда
геморрагиялық қызбаның жеңіл және субклиникалық түрі жиі дамиды.
13

14. Пайдаланған әдебиеттер: 1) http://www.infectology.ru/nosology/infectious/viral/lassa.aspx 2)

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs179/ru/
3) Жұқпалы және паразитарлық аурулардың стандартты
анықтамалары мен іс-шаралар алгоритмдері
14