Созылмалы панкреатит

1. Қазақстан-Ресей Медицина Университеті

СӨЖ
Тақырыбы: «Созылмалы панкреатит»
Орындаған: Cәкенова Ж
206 «б» топ, ЖМ
Тексерген: Балапанова М.М
Алматы 2018 жыл

2. Жағдайлық есеп

30 жасар әйел жедел жәрдем бригадасымен 10 сәуір күні
сағ 18:45-те терапия бөлімшесіне жеткізілді.
• Түскен кездегі шағымы: сол қабырға астында ауырсыну,
іштің жоғарғы бөлігінде тұрақты, но-шпамен аз уақытқа
басылатын белдемелі ауырсыну, тағаммен байланыссыз
аздап жеңілдік әкелетін құсу, жүрек айну, іштің кебуі және
шұрылдауы, бірнеше күндік шаршағыштық, апатия.

3.

Anamnesis morbi: Алғаш 2016 жылы ақпан айында сол
қабырға астында ауырсыну, іштің жоғарғы бөлігінде
тұрақты, белдемелі ауырсынуға байланысты
госпитализацияланды. Зерттеу нәтижесінде созылмалы
панкреатит, диагнозы қойылды. Стационарда омепразол 4080 мг/тәу, фамотидин 40-80 мг/тәу ішке, №5 емдәм
тағайындалды. Келесі периодта науқас 2 жылда 1 рет
жоспарлы түрде профилактика үшін госпитализацияланды.
Сәуір айынан бастап ауырсыну үдегенін байқады. Сол
қабырға астында ауырсыну, іштің жоғарғы бөлігінде
тұрақты, но-шпамен аз уақытқа басылатын белдемелі
ауырсыну, субфебрильді темературамен және жалпы
жағдайының нашарлауымен жедел жәрдем шақыртты,
стационарға госитализацияланды.

4.

Anamnesis vitae: Науқас Қарағанды қаласында туып
өскен. 3 жасында желшешекпен, 5 жасында вирусты
гепатит А мен ауырған. 2016 жылы баспалдақтан құлап,
травматология бөлімшесіне жеткізілді. ДЗ: асық
жіліктің асқынбаған, жабық, ығысусыз қиғаш сынығы.
2 айға гипс тағайындалды. Аллергиялық анамнез
тыныш, дәрілік аллергия байқалмаған.
• Тамақтануы күніне 4 уақыт, физикалық активтілігі
орташа, тұрмысқа шықпаған. Балабақшада тәрбиеші
болып жұмыс істейді. Зиянды әдеттері жоқ, тұқым
қуалайтын ауруларын теріске шығарды.

5.

Status praesens
• Есі анық, төсектегі қалпы мәжбүрлі. Нормостеник,
салмағы 44, бойы 160. ИМТ-17,8 (жеткіліксіз). Тері
жамылғысы физиологиялық түстес. Аздаған салқын тер
білінеді, дене температурасы 37,8°С субфебрильді.
Лимфа түйіндері пальпацияланбайды.
• Т.А.Ж. Өкпеден ашық везикулярлы тыныс естіледі,
сырылдар жоқ. Перкуторлы – ашық өкпелік дыбыс
естіледі. ТАЖ-18 рет мин.
• Ж.Т.Ж. Жүрек тондары анық, АҚ 120/80, жүрек
аймағында ауырсыну белгілері жоқ.

6.

АІЖ. Іші дұрыс формалы, симметриялы. Тыныс алу
актысына толық қатысады. Беткей пальпацияда беткей
бұлшық еттер жүмсақ, кіндік және сол жақ қабырға
аймағында гиперэстезия байқалады. Терең пальпацияда
сол жақ қабырға асты аймағында қатты ауырсыну
белгілері анықталды. Басқа ішкі мүшелері
патологиясыз.
• ЗШЖ. Бел аумағында ауырсыну сезімі байқалмайды,
бүйрек ұлғаймаған. Зәр шығаруы ауырсынусыз.

7. Науқастағы негізгі синдромдар

Ауырсыну синдромы
Интоксикация синдромы
Экзокринді жетіспеушілік синдромы
Астено-вегетативті синдром

8. Созылмалы панкреатит

дегеніміз – экзокринді бөліктердің үдемелі
сегментарлы немесе диффузды дегенеративті,
диструкциялық өзгерістерімен, бездік элементтердің
атрофиясымен және олардың дәнекер тінімен
алмасуымен, кисталар және тастардың түзілуімен
өзекшелер жүйесінің өзгерістерімен, ҰБ экзокринді
және эндокринді қызметінің әр түрлі дәрежедегі
бұзылысымен сипатталатын, полиэтиологиялы ҰБ-нің
созылмалы қабыну ауруы.
А.Н.Окороков «Диагностика болезней
внутренних оргонов» 1 том, 530 бет.

9. Эпидемиология

ЖКТ аурулары ішінде 5,1 – 9% алады. Ең жоғарғы
көрсеткіш 90 жылдардың аяғында Японияда тіркелген.
Көбіне 35-50 жастағы адамдарда кездеседі. Әйелдер
мен еркектер арасында таралуы 5:1 қатынасында.
Алайда кейінгі жылдары әйелдер қатынасы
жоғарылауда. Дамыған елдерде СП кездесу жиілігі
жоғары, оған экологиялық факторлар әсер етеді.
Моисеев В.С., Мухин Н.А. «Ішкі аурулар» ІІ том 150-151 бет

10. Этиология

Multiple
Alcohol
Nicotine
Nutrition
Heredity
E.P.D.F
Immunological
factors
Miscellaneous
and Metabolic
factors
Тургунова М.Г., Оспанова Г.Г. «Гастроэнтерология» 113-114 бет

11. Классификациясы

Этиология
• Біріншілік
• Екіншілік
Морфологиялық
ерекшелігі
• Ісінулі
• Склеро-атрофиялық
• Фиброзды
• Псевдокистозды
• Кальцифицирлеуші
Ағымы
• І саты – жеңіл
• ІІ саты – орташа
• ІІІ саты – ауыр
Клиникалық
ерекшелігі
• Полисимптомды
(рецидивті)
• Ауырсынулы
• Псевдоісікті
• Диспепсиялық
• Латентті
МарсельРим (1988)
• Соз. Кальцифицирлеуші
• Соз. Обструктивті
• Соз. Фиброздыиндуративті
• Соз. Кисталы және
псевдокисталы
А.Н.Окороков «Диагностика болезней внутренних оргонов» 1 том, 539 бет

12. Клиникалық көрінісі

Ауырсыну
синдромы
Инкреторлы
жеткіліксіздік
Диспепсиялық
синдром
Мальабсорбц
ия синдромы
Сезілетін ұйқы
безі
Арықтау
В.Х. Василенко «Пропедевтика
внутренних болезней» 378-379 бет

13. Ауырсыну синдромы

14. Диагностика

Панкреатиттің диагностикасында дененің әртүрлі
сұйықтықтарында ұйқы безі ферменттерінің
белсенділігі маңызды роль атқарады. Әсіресе жиі
болатын қандағы амилазаның жоғарлауы (90%), сирек
зәр амилазасы (75%) болады. Бірақта безде некроз
болғанда амилазаның мөлшері әдеттегі қалпына дейін
төмендейді.
Амилазаның Каралея әдісі бойынша нормасы:
- қанда 3,3-8,9 мг/сек/л
- зәрде — 44мг/сек/л.-ға дейін
Тургунова М.Г., Оспанова Г.Г. «Гастроэнтерология» 113-114 бет

15.

• ЖҚА – ЭТЖ жоғарлауы, лейкоцитоз – солға ығысумен
• ЖЗА – билирубин артады. Альфа-амилаза (28-160
мг/чмл) өршу кезінде жоғарылайды, ал склероздану
кезінде төмендейді.
• БХ – өршу кезінде альфа-амилаза (16-30 г/чхл), липаза
(22-193 ед/мл), трипсин (10-60 мгк/л), сиал қышқылы,
серомукоид көрсеткіштері жоғарылайды. Склерозды
түрінде – глюкоза жоғарылап, альбумин төмендейді.
Тургунова М.Г., Оспанова Г.Г. «Гастроэнтерология» 113-114 бет

16. Науқастың ЖҚА, 11.04.2017

Гемоглобин (Hb) г/л
Эритроциттер х10 12/л
Түсті көрсеткіш
ЭТЖ мм/сағ
Лейкоциттер х10 9/л
Эозинофильдер %
Таяқша ядролы %
Сегмент ядролы %
Лимфоциттер %
Моноциттер %
Тромбоциттер х10 9/л
Ретикулоциттер %
125
4,52
0,89
22
11,10
4
23
50
25
2
200
5
• Интерпретация: лейкоцитоз – солға жылжыған
(11,10*10\9 л), ЭТЖ жоғарлауы (15 мм/сағ)

17. Инструменталдық зерттеулер:

1. Рентгенологиялық белгілер: ұйқы безінің кальцинаттары, екінші бел
омыртқасы маңына жылжуы.
2. УДЗ белгілері: көлемнің, эхотығыздылық ұлғаюы, кальцинаттардың болуы,
ісіктер немесе киста. Ісікке күдік болса УДЗ КТ толықтырылады.
3. Компьютерлік томография: некроз ошақтары, ұйқыбездің кисталары мен
жалған кисталары. Бездің карциномасы кезінде диагностикалық тиімділік
85% жақын, әсіресе қайталамалы зерттеулерде.
4. ЭРХПГ: өзекшелердің деформациясы мен диффузды кеңеюі, дұрыс емес
нақты тәрізді түрде, басты өзекшелер мен шеткі бұтақтардың тасы мен
стриктураны анықтау. ЭРХПГ көрсетімдер – ҰБ карциномасына күдік, СП
жалғанісіктік формасы, ауырсыну синдромы, жүдеу. Негізгі каналдың
стриктурасын анықтау үшін және оның бүйірлік бұтақтарын кенейту үшін
«Алтын».
Тургунова М.Г., Оспанова Г.Г. «Гастроэнтерология» 113-114 бет

18.

• Науқастың УДЗ, 11.04.2017
Диагноз: Созылмалы панкреатит, ремиссия сатысында

19. Медикаментозды емес ем

Төсек режимі
Диета № 5 стол
Белок – 110-120 (80-90) гр дейін
Майлар – 80-90 (40-60) гр дейін
Көмірсу – 300-350 (200-250) гр дейін
Сұйықтық – 1,5-2 л-ге дейін
Тұз – 8-10 (6-8) г дейін
Жалпы энергетикалық құндылық – 2500-2800 (18002200) ккал
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

20.

Болады
Болмайды
Балғын көкеністер мен жеміс
жидектер
Ащы, тұзды, қышқыл
өнімдер
Теңіз өнімдері
Майлы ет бульендары
Майлы емес сүт өнімдері
Цитрусты және қышқыл
көкеністер
Құрғақ бисквит мармелад,
зефир
Етті субөнімдер
Компот, кисель, қою емес
шай
Кофе, газдалған сусын,
какао, квас
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

21.

Меню
Өршу кезінде бастапқы 1-3 күн аштық тағайындалады. 1-1,5 л өтті
мин. су қолданылады (м/ы: “Боржоми”). 2 күннен бастап аминозол
н/е альзевин – т.і. 500 мл мин 20 тамшыдан беріледі.
Күнделікті тағам суммасы – 3,5 кг артық болмау керек
Күніне 4-5 рет, тұрақты, аз порциялы болу керек
Тамақ буға немесе қайнатылып жасалу керек
Тағам температурасы 15°С пен 62°С арасында болу керек
Көкеністерді шикідей немесе қайнатып қолдануға болады
Жеміс жидектерді көбірек пайдаланған жөн
Барлық тағамдар балғын болуы керек!
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

22. Медикоментозды ем

Ауру синдромын басу
• Перифериялық М-холиноликтиктер
Атропин – 1 мл 0,1% ер. күніне 2-3 рет тері астына
Метацин – 1 мл 0,1% ер. күніне 2-3 рет тері астына
Хлорозил – 4 мг (2 таб) күніне 3-4 рет
Гастроцепин – 0,05 г таб. түрінде күніне 2-3 рет
Жанама әсерлері: тахикардиы, ауыз құрғауы, қарашықтың кеңеюі
және көрудің нашарлауы, зәр шығару қиындауы
Қарсы көрсеткіштер: глаукома, рефлюксті эзофагитпен көрінетін
диафрагмалық грыжа, миастения, АІЖ мен ЗШЖ-ның
обстркһуктивті аурулары
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

23.

• Миотропты спазмолитик
Папаверин – 2 мл 2% ерітінді, ампулада; күніне 2-4 рет б.е. н/е т.а.
Но-шпа – 2-4 мл 2% ерітінді, ампулада; күніне 2-4 рет б.е. н/е т.а.
Феникаберон – 2 мл 0,25% ер., ампулада; күніне 2-4 рет б.е. н/е т.а
• Наркотикалық емес анальгетиктер
Анальгин – 2 мл 50% ер., б.е. күніне 2-3 рет
Баралгин – 5 мл ер., б.е. күніне 2-3 рет. Ауыр кезде – т.і., ал ауырсыну
сезімі басылғанда – ауыз арқылы 1 таб. күніне 3-4 рет қабылдауға
болады.
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

24.

• Антигистаминді препараттар
Фенкарол – 0,025 г ішке күніне 3 рет
Диазолин – 0,025 г ішке күніне 3 рет
Супрастин – 1 мл 2% ер. б.е.; 0,025 г ішке күніне 2-3 рет
• Новокаин
100 мл 0,25% ер. - т.і.
• Эуфиллин
10 мл 2,4% ер. + 10-20 мл натрий хлор изотоникалық ер. Т.і. – баяу
тамшылатып енгізеді.
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

25.

• Нитроглицерин
0,0005 г тіл астына
• Наркотикалық анальгетик
Промедол – 1 мл 1-2% ер. + натрий хлоридті изотоникалық ер. 2 мл
папаверинмен бірге т.і. жайлап .
• Нейролептоанальгезия
Дроперидол – 1-2 мл 0,25% ер. + 10 мл натрий хлоридті изотоникалық
ер. – де және фентанил 1-2 мл 0,0005% ер. – т.і.
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

26.

ҰБ секрециясын төмендету
• Өршу кезінде алғашқы 1-3 күнде ашығу+өт ер. Әр 2 сағ сайын
қолдану керек (м/ы: натрий бикарбонат 0,5-,6 г 200 мл суға н/е 1 ст.
“Боржоми” мин. суын береміз)
• Асқазан құрамын зондпен шығару; эигатрий аймағына мұз қою
• Перифериялық М-холинолитиктер ҰБ-нің базальді және кеш
стимуляциялық секрециясын төмендетеді
• Антацид
Алмагель, алмагель-А – 1 шай қасықпен күніне 4-5 рет.
Фосфалюгель – 1 пакет ½ стакан суға, күніне 4 рет
• Н2 гистоминдік рецептор блокаторлары (циметидин 400 мг ішке
таңертең және кешке), ППИ (омепразол 40-60 мг ішке 1 рет)
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

27.

ҰБ ферменттерінің акивтілігін төмендету
• Калликреин- протеазды ингибиторлар
Трасилол – тәул. 100,000 ХБ кем емес; тәуліктік дозаны 2-ге бөліп,
5% глюкозамен т.і.-не енгізеді.
Контрикал – тәул. 20,000-40,000 ХБ кем емес; тәуліктік дозаны 2-ге
бөліп, 5% глюкозамен т.і.-не енгізеді.
Антибактериальды ем
Амициллин – 0,5 г ішке н/е б.е. күніне 4-6 рет, 5-7 күн.
Оксациклин – 0,5 г ішке н/е б.е. күніне 4-6 рет, 5-7 күн.
Амиокс – 0,5 г ішке н/е б.е. күніне 4 рет, 5-7 күн
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

28.

ҰБ өзегіндегі гиертензияны төмендету
Холинолитиктер, миоспазмолитиктер, церукал (10 мг күніне 2-3 рет
т.і. н/е б.е.), сульпирид (эглонол – 100 мг б.е.)
Сусыздану, интоксикация, электролитті бұзылыс
пен тамырлық жеткіліксіздікпен күресу
• Интоксикацияға қарсы
Гемодез және гемодез-Н – 400 мл т.і.
Рингер ер., 5% глюкоза ер., натрий хлоридінің изотониялық ер.
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

29.

• Электролитті дисбалансқа қарсы – тәул. 2-3 л дейін
“Дисоль” (6 г натрий хлорид, 2 г натрий ацетат, 1 л дейін
инъекциялық су)
“Трисоль” (5 г натрий хлорид, 1 г калий хлорид, 1 г натрий
гидрокарбонат, 1 л дейін инъекциялық су)
“Ацесоль” (5 г натрий хлорид, 1 г калий хлорид, 2 г натрий ацетат, 1 л
дейін инъекциялық су)
“Квартосоль” (4,75 г натрий хлорид, 1,5 г калий хлорид, 1 г натрий
гидрокарбонат, 2,6 г натрий ацетат, 1 л дейін инъекциялық су)
• Тамыр жеткіліксіздігіне қарсы
Полиглюкин – 400 мл тәул.
Полифер – коллапсқа қарсы
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том 452-455 бет

30. Қолданылған әдебиеттер

Тургунова М.Г., Оспанова Г.Г. «Гастроэнтерология»
В.Х. Василенко «Пропедевтика
внутренних болезней»
А.Н.Окороков «Диагностика болезней внутренних оргонов» І
том
Моисеев В.С., Мухин Н.А. «Ішкі аурулар»
А.Н.Окороков «Лечение болезней внутренних оргонов» І том
Панфилов С.А. «Диагностика болезней внутренних оргонов»
Ивашкин В.Т. «Хронический панкреатит, стеатопанкреатит»