Хирургиялық аурулардан емдеуден кейінгі физиотерапиялық шараларды тағайындау

1. ИӨЖ Хирургиялық аурулардан емдеуден кейінгі физиотерапиялық шараларды тағайындау

Стоматология бойынша интернатура және резидентура кафедрасы
ИӨЖ
Хирургиялық аурулардан
емдеуден кейінгі
физиотерапиялық шараларды
тағайындау
Орындаған : Қалжан Әсел
Факультеті : Стоматология
Тобы: 004-01
Курс: 6
Қабылдаған : Айтбаев Ж.Ж.

2. Жоспар:

I. Кіріспе бөлім
Хирургиялық аурулардан емдеуден кейінгі
физиотерапиялық шаралар
II. Негізгі бөлім
• a) Физиотерапиялық ем-шаралардың
түрлері
• b) Қолдану көрсеткіштері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

3.

ФИЗИОТЕРАПИЯ
Хирургиялық стоматологияда физиотерапияны әр түрлі
хирургиялық операцияларан кейін қалпына келтіретін,
реабилитациялық және емдік мақсатта қолданылады,
медицинаның бір бөлігі болып келеді, физикалық
факторларынын емдіқ қасиеттерін, әр түрлі емдеу әдістерін,
тәсілдерін қолдануын зерттейді және аурулардың
профилактикасының, медицина реабилитациясын дәлелдейді.
АҚШҚ қан айналыммен жақсы қамтамасыз етілген, гидрофилді
тін болғандықтан электр тогын жақсы өткізеді, сондықтан да осы
физиотерапиялық әдістер жақсы нәтиже береді. Емдікпрофилактикалық және сауықтыру шараларының ішінде АҚШҚ
емдеуде физиотерапиялық ем-шаралар маңызға ие.Олар
көптеген аурулардың түрлерінде және кезеңдерінде,сонымен
қатар диагностика мен комплексті терапияда кеңінен
қолданылады.

4.

5.

Гальванизация –төмен кернеулі (30-80 В) және аз күшпен (50 мА дейін)
үздіксіз тұрақты электр тогын қолдану
Микроциркуляцияны жақсарту, қан тамыр қабырғасының өткізгіштігін
жақсарту, зат алмасу үрдісін жоғарылату, фагоцитозды белседіру,
жансызданырғыш әсер көрсету.
Көрсеткіші: жедел және жедел алды қабынулық үрдістер, шеткі жүйке
жүйесінің аурулары мен жарақаты, жарақаттар, тыртық, контрактура,
пародонт аурулары.
Қарсы көрсеткіштері: жедел іріңді үрдістер, қатерлі ісіктер, эпилепсия, бас
миының қан тамырларының склерозы, тері аурулары, қанағыштық, дәрілік
заттарға аллергия.

6.

Дарсонвализация –жоғары жиіліктегі(100-300 кГц, жоғары қысымды(20
кВ) , аз күшті(0,02 мА) имульсты айнымалы токты емдік мақсатта қолдану.
Әсері: жансыздандырғыш, АҚ қалыптандыру, тері және май бездерінің
қызметін төмендету
Көрсекіші: жара мен жарақаттар, жақтардың сынығы, пародонтит,
пародонтоз, СТЖБ артрит, периодонтит, катаральды және гипертрофиялық
гингивит, созылмалы қайталамалы афтозды стоматит, ҚЖТ,глоссалгия, үшкіл
нервтің невралгиясы.
Қарсы көрсеткіші: қатерлі ісіктер, ЖҚТ жүйесі жеткіліксіздігі, қан ұю
бұзылыстары, туберкулез

7.

Диатермокоагуляция- жоғары жиілікті (1-2 МГц), , төмен кернеулі(150200 В) , жоғары күшпен (2А) емдік әсер ету.
Әсері: майда қан тамырлары мен нәруыз коагуляциясы, қан тоқтатқыш, нерв
рецепторларын бұзу.
Көрсеткіші: пульпит пен периодонтит кезінде түбір өзегіндегі тіннің
коагуляциясы, ауыз қуысы шырышыты қабатындағы қатерсіз ісіктерді кесіп
алып тастау (гемангиома, папиллома, фиброма, эпу- лис и т.д.), патологиялық
қызылиек қалтасындаағы грануляциялық тіндерді алу,
диатермогингивотомия.
Қарсы көрстекіштері: ЖҚТ жеткіліксіздігі, токты көтере алмаушылық, түбірі
толық қалыптаспағана тұрақты тістер, сүт тістер түбірі сорылып бастаған,
қиын өтетін түбір өзектері.

8.

Ультра жоғары жиілікті электр тогы ( УЖЖ-терапия) – ультра
жоғары жиілікті айнымалы электр тогы(40 МГц) арқылы емдік профилактикалық
мақсатта қолдану.
Әсері: қабынуға қарсы, спазмолитикалық, жансыздандырғыш, регенрацияны
стимулдайды, сілекей бөлінуін жоғарылатады.
Көрсеткіші: жедел және жедел алды үрдістер, іріңді процестер, невралгия,
қантамырының облитерациялық аурулары, жұмсақ тіндердің жарақаты.
Қарсы көрсеткіші: әсер ететін жерде металл заттың болуы, гипотония айқын
дәрежесі, жаңа құрылымдар, қан аурулары, жүктілік, тиреотоксикоз

9.

Микротолқынды терапия –
өте жоғары жиіліктегі айнымалы электр омагнитті толқындарды емдік мақсатта
қолдану.
Әсері: қабынуға қарсы, ауру сезімін басатын, қан тамырын кеңейтетін,
гипотензивті, десенсибилизациялық, трофиканы жоғарылату.
Көрсеткіші: тірек қимыл аппаратының дегенеративті дистрофиялық аурулары,
жеделалды және созылмалы сатыдағы қабыну үрдістері, пародонт аурулары,
стоматит, периодонтит, тістердің, жақтың,СТЖБ жарақаты, трофикалық жара,
гематома, ангиоспазм.
Қарсы көрсеткіші: металл дененің болуы, беттің жедел ісінуі, гипотония
қанағыштыққа бейімділік, қатерлі ісік, жүктілік, тиреотоксикоз,
Микротолқындар некроздалған
тіндердің ыдырауын тездету үшін
және қабынулық инфильтраттың
сорылуын жылдамдату.
Көрсеткіші:операциядан соң іріңді
эксудат болғанда, шектелген іріңді
үрдісте.
Қарсы көрсеткіші : қатты ісіну болған
кезде

10.

Магнитотерапия – айнымалы немесе тұрақты, төмен жиілікті магнитті
толқынмен әсен ету.
Әсері: иммунологиялық реактивтіліктің және микроциркуляцияның қайта
құрылуы, қабынуға қарсы, ауру сезімін басатын, репаративті және
гипотензивті
Көрсеткіші: неврит және фантомды ауру сезімі, пародонтит, катаральды
гингивит, АҚШҚ жарақаттық және жаралы зақымданулары, қабыну үрдісі,
операциядан кейінгі жара мен жарақат, сүйектің сынуы.
Қарсы көрсеткіші: қанағыштық, қанның гипокоагуляциясы, крови, жеке
даралық көтере алмаушылық, , белсенді туберкулез.

11.

Флюктуоризация – аз күшті және төмен кернеулі (100-2000 Гц)
айнымалы токпен емдік әсер ету.
Әсері: қабынуға қарсы, ауру сезімін басатын, сорылу қасиетін тездететін,
регенерациялық.
Көрсеткіші: жедел пульпит, периодонтит,пародонтоз, кіреуке
гиперестезиясы, тісті пломбалағаннан кейінгі асқынулар, жедел және
өршіген қабыну үрдістерінің емі кезінде(флегмона, абсцес, лимфаденит,
паротит, актиномикоз, сілекей безінің аурулары, жедел және өршіген
артрит, альвеолит), неврит, невралгия.
Қарсы көрсеткіші: қатерлі ісіктер, ЖҚТ жүйесі аурулары, қанағыштыққа
бейімділік, тромбоблитерациялық процестер.

12.

Инфрақызыл сәулелендіруұзындығы 400 мкм-760 нм
электро- магнитті толқынмен
әсер ету
Әсері: қабынуға қарсы,
сорылуды тездететін,
репаративті, анальгетикалық
Көрсеткіші: созылмалы қабыну
үрдістері, жедел алды іріңді
емес процестер, күйік, жазылуы
қиын жаралар, миалгия, неврит,
созылмалы артрит.
Қарсы көрсеткіші: жедел іріңді
процестер, қанданудың
бұзылысы, вегетативті
дисфункция, қан кету, қатерлі
ісіктер.

13.

Ультракүлгін сәулелендіру (УКС) - 180 -400 нм ұзындықтағы электромагнитті толқындармен әсер ету.
Әсері: қабынуға қарсы, регенерациялық, десенсибилизациялық,
жансыздандырғыш, зат алмасуды жоғарылату, иммунитетті көтеру.
Субэритемалық мөлшерде организмнің жергілікті және жалпы
резистенттілігін жоғарылатады, зат алмасу процесін, витаминдердің түзілуін
тездетеді.
Эритемалық және гиперэритемалық мөлшерде- жедел және созылмалы
қабынулық процестерде, жарақаттар, инфекциялық процестер кезінде
қолданылады.
Көрсеткіші: рахиттің профилактикасы, тісжегі, абсцесс, флегмона, фурункул,
күйіктер, жарақат, трофикалық жара , гингивит, пародонтит, АҚШҚ аурулары,
периостит, лимфаденит, артрит. Қарсы көрсеткіші: қатерлі ісіктер, қан кетуге
бейімділік, бүйрек жеткіліксіздігі, туберкулез, гипертония 3 дәрежелі,
атеросклероздың ауыр дәрежесі, тиреотоксикоз.

14. дә

Лазеротерапия – емдік профилактикалық мақсатта лазер сәулесін
дә
(ток тығыздығы 1-20-200 мВт/см2) қолдану.
Әсері: қабынуға қарсы, ісінуге қарсы, микроциркуляцияны қалыптандыру,
зат алмасу процестерін стимуляциялау, жансыздадырғыш, репаративті.
Көрсеткіші: пульпит, периодонтит, гингивит, пародонтит, герпес, ХРАС,
МЭЭ, с. Мелькерсона- Розенталя, десквамативті глоссит, КПЛ, неврит,
невралгия, артрит, күйік, сынықтар, жарақаттар.
Қарсы көрсеткіші: қатерлі ісіктер, қан аурулары, ЖҚТ жүйесі аурулары,
бүйрек жеткіліксіздігі, гиперкератоз.
Магнитті толқын мен
лазерді қатар қолдану
жақ сүйектердің сынығы
кезінде, жарақаттық
остеомиелиттің
профилактикасында
қолдану жақсы нәтиже
береді.

15.

Ультрадыбыстық терапия – жиілігі 20 КГц жоғары , ток
тығызыдығы (0,05-0,5 Вт/см2 ) немесе (0,6-1,0 Вт/см2 ) механикалық
толқындарды емдік мақсатта қолдану.
Әсері: қабынуға қарсы, спазмолитикалық, ауру сезімін басатын,
сорылуды тездететін, десенсибилизациялық , репаративті. Көрсеткіші:
БЖА созылмалы қабынулық үрдістері, тыртық, пародонтоз, шайнау
бұлшықетінің контрактурасы, хейлит, глоссалгия, үшкіл нерв невралгиясы,
бет нерві невриті.
Қарсы көрсеткіші: жүктілік, атеросклероз, ОЖЖ аурулуры, ЖҚТ
жеткіліксіздігі, ісіктер,қан және эндокринді жүйе аурулары, сынық кезінде
металмен остесинтез, қабыну үрдісінің жедел дамуы.
Одонтогенді лимфаденит кезінде УДЗ
қолдану жақсы нәтиже береді. 1-2
сеанстан соң оң әсер көрсетеді, ісіну
басылып, температура төмендейді,
ауру сезімі басылады. Толық сауығуы
үшін 2-5 сеанс 7-8 минуттан.

16.

Жергілікті гипотермия (криотерапия) –
дене мүшелерінің және дененің жеке бөліктерінің салқындату ды
емдік мақсатта қолдану .
1. Әсері: ісінуге қарсы, қабынуға қарсы, ауру сезімін басатын,
гемостатикалық , эпителизацияны тездететін.
2. Көрсеткіші : жедел қабынулық процестердің бастапқы сатысы
(периодонтит, периостит, лимфаденит, пульпит), хейлит, еріндегі сызат,
АҚШҚ жаралы зақымданулары, КЖЭ, глоссалгия. Қарсы көрсеткіші жоқ

17. Бальнеотерапия

Минералды сумен
емдеу, бальнеотерапия (лат. balneum
– монша, суға түсу және грек.
therapeіa – емдеу) –
курорттық және курорттан тыс емдік
- профилактикалық мекемелерде әр
түрлі ауруларды табиғи және жасанды
жолмен дайындалған минералды
сумен емдеу.

18. Ауыз қуысын сумен шаю

• Бұл тәсіл ауыз қуысын дәрәлік және
дезинфекциялық заттармен шаю арқылы
жүзеге асады.
• Пародонт тіндерінің қабыну ауруларында
кеңінен қолданылады.

19. Парафиндік терапия

• Парафин — бұл
жоғары молекулалы
көміртегі
байланыстары бар,
жылу сыйымдылығы
жоғары, ал жылу
өткізгіштігі төмен.
• Жоғары айқын жылу
және комрессионды
әсері бар.

20. Озокерит

• Озокерит, немесе тау
балауызы, балқу
температурасы 52—68
°С, компрессионды
және жылу бөлетін
қасиеттері бар.
• Патологиялық ошаққа
аппликация ретінде
қолданылады.
• Сіңіру, қабынуға қарсы,
ауру сезімін басатын,
антиспасттық әсер
көрсетеді.

21.

Парафин, емдік балшық, озокерит
Қолдану көрсеткіштері:
Жақ сүйектің және жұмсақ тіндердің жарақаты
Созылмалы қабыну үрдітері
Пародонт аурулары
Ауыз қуысы шырышты қабатының эрозиялы-жаралы
зақымданулары
Бет және үшкіл нервтің зақымдануы
Қарсы көрсеткіштері:
Жедел қабынулық үрдістер
Ісік тәрізді түзілістер
Жүрек-қантамыр жеткіліксіздігі
қан кету
Бүйрек жеткіліксіздігі

22. Пелоидотерапия

• Балшықпен емдеу, пелоидотерапия (грекше plos —
саз, балшық және therapeіa — емдеу),
құрамында тұздар, өсімдік шірінділері, сондай-ақ,
оларды қорек ететін ұсақ организмдері бар балшықты
және балшық тектес (парафин, озокерит) заттарды емге
пайдалану.
• Балшықты қызылиекке аппликация немесе
электрофорез түрінде салады.Қолданар алдында
балшықты температурасы 40 °С дейін жылытады.
• Көлемі 10x4 см балшықты білікшені бір қабат етіп
дәкеге орап, ауыз қуысының кіреберісіне жақтарды
тістестіре отырып енгізу.
• Әр қабылдау 10-20 мин, ем курсы 10-15 қабылдау.

23. Гидромассаж

Периодонтальдың нейроваскулярлық
компоненттеріне химиялық және
рефлексиялық әсер етеді, қоршаған
ортаның рН мәнін өзгертеді, метаболизм
процестерін ынталандырады, капиллярлық
қан ағымын реттейді.
• Ирригатор ауыз қуысы гигиенасының
жағдайын көтеріп,қызылиек, ауыз
қуысының шырышты қабатын, тістерді
сумен не дәрілік заттармен шайылғанын
қамтамасыз етеді.
• Әр қабылдау 7-10 мин, ем курсы 10
қабылдау.

24.

Жылумен емдеу (УФО, КУФ)жергілікті температураны жоғарылату
арқылы жүргізеді.
Әсері: ауру сезімін төмендететін,
трофикалық, регенерациялық, фагоцитозды
белсендіру.
Көрсеткіші : БЖА жұмсақ тіндерінің және
сүйектің жарақаты, созылмалы қабыну
үрдістері (гингивит, пародонтит, артроз,
артрит, тыртық), бет және үшкіл нервтің
зақымдалуы, пародонтоз.
Қарсы көрсеткіші: жедел қабыну процестері,
ісік тәрізді құрылымдар, ЖҚТ жеткіліксіздігі,
бүйрек жеткіліксіздігі, қан кету, туберкулез.

25. Қорытынды

• АҚШҚ қан айналыммен жақсы қамтамасыз
етілген, гидрофилді тін болғандықтан электр
тогын жақсы өткізеді, сондықтан да осы
физиотерапиялық әдістер жақсы нәтиже
береді. Емдік-профилактикалық және
сауықтыру шараларының ішінде АҚШҚ
емдеуде физиотерапиялық ем-шаралар
маңызға ие.Олар көптеген аурулардың
түрлерінде және кезеңдерінде,сонымен қатар
диагностика мен комплексті терапияда
кеңінен қолданылады.

26.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Физиотерапия: национальное руководство / ред. Г.Н. Пономаренко. - М.:
ГЭО- ТАР - Медиа, 2009. - 864 с. - (Национальный проект " Здоровье
")+CD
2. Практическая физиотерапия / А.А. Ушаков. - 2-е изд., испр. и доп. - М.:
МИА, 2009. - 608 с.
3. Физиотерапия: учебное пособие / Гафиятуллина Г. Ш. [и др.]. - М. :
ГЭОТАР-Медиа, 2010. - 272 с.
4. Основы реабилитологии: учебное пособие / А.Д. Ибатов, С.В. Пушкина. М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. - 160 с.
5. http://www.likar.info/
6. https://mir.ismu.baikal.ru/src/downloads/554a7ce5_uchebnometodicheskoe_posobie_dlya_vneauditornoiy_raboty_studenta_po_teme_fi
zioterapiya.pdf