Стоматологиялық практикасында криотерапия және диатермокоагуляция әдістерін қолдану. Аэрозоль терапия. Аэроионотерапия

1. Стоматологиялық практикасында криотерапия және диатермокоагуляция әдістерін қолдану. Аэрозоль терапия. Аэроионотерапия. Емдік

массаж.
Вакуум терапиясы. Парафин және
озокерит емдері. Пеллоидотерапия
әдісі.

2.

Дайындаған: доцент
Т.С.Кунанбаева

3. КРИОТЕРАПИЯ

ТӨМЕНГІ ТЕМПЕРАТУРАНЫ
ЕМДІК РЕТІНДЕ ҚОЛДАНУ
Суықтың әсерінің механизімінде,
судың қатаю физикалық үрдісі
жатады, 0°C мұздың кристаллдары
пайда болады

4. КРИОТЕРАПИЯНЫҢ ӘСЕРІ

• Қан айналуын төмендетеді
• Қан айналуын тоқтату
• Қан тамырларының
қабырғаларының өткізгіштігін
жоғарылатады және
эритроциттермен толуы ишемия
некрозына апарады

5.

• Кіші тамырларда тромбттар пайда
болады, ірі тамырлар өзгермейді, қан
айналуы калпына келеді
• Крионекроз ошағында лейкоцитарлы
қоршау (вал) пайда болады, қан
құйылуы
• Некроздың тереңдігіне қарай
тіндердің регенерациясы 6 - 14
тәуліктен кейін басталады

6. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Ісіктер ( ауыз қуысындағы )
Лейкоплакия
Пульпиттер
Хейлиттер, ерін тіліктері
АҚКҚ жаралана - өлетене аурулары
Пародонт аурулары
Гингивиттің өсе қабынулары
Фибрамотоз, эпулис
Жайылмалы пародонтиттерде грануляциялық
тіндер пайда болған кезде

7. ҚАРСЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Жергілікті криотерапияға қарсы
көрсеткіштері жоқ
АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ:
• Ауру сезімін басу үшін қолдануға
болмайды
• Атқарған ошаққа ғана әсер етеді
• Гемостатикалық әсері жоғары
• Үрдістің жақсы өтуі

8. АППАРАТТАРЫ

• АКС-6, арнайы криозонттары бар
• КУАС - 01 МТ автономды
стоматологиялық
• Криотерапиялық қондырғысы
(установка), 10 аппликаторлары, әр
түрлі формалары бар
• ( температурасы – 0 – 135 о С )
• ГИПОСТАТ - 1 термоэлектрлік, төрт
режимді температурасымен істейді
• ( - 10 о - 15о - 20 о - 40о С)

9.

• СТОМАТОЛОГИЯЛЫҚ қондырғысы
“ЯТРАНЬ”
• Термоэлектрлік батареялары бар,
аппликаторларымен ( температура
диапозоны – 180о С дан - 28 о С ) дейін
бір минут қана қолданады
• КРИОЭЛЕКТРОНИКА -1 ,
температурасы – 75 - 140 о С,
ошақтың аймағы 1--2 см, 4-60 сек.
дейін

10. ЕМДІК ҚАСИЕТТЕРІ

Жансыздандыру
Гемостатикалық
Қабынуға қарсы
Спазмолитикалық
Десенсибилейтін

11. ДИАТЕРМОКОАГУЛЯЦИЯ

• Жоғары жиілікті электр тоғын
қолдану, аз жиілікті (150 - 200 В)
және тоқтың күші 2 А
• Стоматологияда жиі қолданылады

12. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Пульпиттерде және периодонтиттерде
• Түбір өзектегі заттарды коагуляциялау
• Ауыз қуысындағы қатерсіз ісіктерді алу
(гемангиомалар,папилломалар,фибромалар)
• Пародонтальді қалталардан
грануляциялық тіндерді алу ( күйдіріп)

13. ҚАРСЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• ЖУРЕК ҚАН ТАМЫРЛАР АУРУЛАРЫ
• ЭЛЕКТР ТОҒЫНА АЛЛЕРГИЯ
РЕАКЦИЯСЫ
• АППАРАТТАРЫ ДКС – 1 , ДКС- 2 М,
ДКС- 3 М
• Электрод ретінде түбір инесі және
қосымша әр түрлі электродтары бар

14. МЕХАНИЗМІ

• Тіндерде жылу пайда болады, ақуыздар
және қан ұйылады ( свертывается )
• Тіндердің улы заттары, микробтар қан
тамырларына сіңбейді, кан тоқтайды
• Нерв рецепторлары бұзылады, сонымен
ауру сезімі басылады
• Түбір өзектері дамымаған жағдайларында
қолдануға болмайды

15. ПУЛЬПИТТЕРДЕ ҚОЛДАНУ ТӘСІЛІ

Жансыздандыру
Түбір өзегін ашу, кеңейту
Тісті сілекейден қоршау
Түбір инесін түбір өзегіне тірелгенше
кіргізу
• Тоқты беру - 2 секунд
• Инені шығару
• Коагуляцияға ұшыраған ұлпаны алу, түбір
өзекті кептіру, пломбылау

16. АЭРОЗОЛЬТЕРАПИЯСЫ

• АЭРОЗОЛЬТЕРАПИЯ ауада шашыранды
дисперстелген сұйық және қатты дәрілік
заттарды, дем алу арқылы емдеу
• Әсер етуші фактор аэрозоль дисперсті
жүйе, ол көптеген сұйық дәрілік
заттардың бөлшектерінен газ немесе
газдардың қоспасы түрінде болады
• Үлкен аймаққа әсер етеді

17.

• Тіндермен электр зарядтың
арқасында химиялық реакцияға
қосылады
• Аэрозольды ингаляция лимфа және
қан айналымын зат алмасу үрдісін
белсендіреді
• Қан тамырларының қабырғасының
тотығу - тотықсыздандыру үрдісін
күшейтеді

18. АЭРОЗОЛЬТЕРАПИЯНЫҢ ҚОЛДАНЫЛУЫ

• ЭПИТЕЛИЗАЦИЯНЫ ЖАҚСАРТУ үшін:
майлы аэрозольдары , түймедақ, итмұрын,
сасық шөп т.б.
• НЕКРОЗДАЛҒАН ТІНДЕРДІ АЛУ ҮШІН
ферменттердің аэрозольдары: трипсин,
химотрипсин, химопсин, иммозимаза,
стоматозим

19. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Ауыз қуысындағы өлеттене -жаралана
үрдістері
• АҚКҚ куйіктері және терілердегі үсіктер
• Дем алу жолдарының аурулары
• Қызыл иектің жедел және созылмалы
қабынуы, созылмалы жайылмалы
пародонтиттердің жеңіл және орта
дәрежелерінде

20. ЖАСАЛУ ТӘСІЛІ

• АИ - аэрозоль ингаляторы
• Дисперстелген аэрозоль 0 ,2 ден 30 мк дейінгі
мөлшердегі бөліктерін қолданады
• Дәрілік заттар
• Алоэ экстракты, каланхоэ шырыны,
антибиотиктер, календула сулы ерітіндісі,
• Калий йод ерітіндісі.
• ЕМДЕУ курсы 8 - 12 рет
• ЭКСПОЗИЦИЯСы 5 - 10 минут

21. АЭРОИОНОТЕРАПИЯСЫ

• АЭРОИОНОТЕРАПИЯ иондалған ауамен
емдеу әдісі, теріс зарядты иондарымен
емдеу факторы болып саналады
• Емдеу үшін жеңіл теріс аэроиондарын
қолданады
• Олар өкпеге барып тітіркендіреді, электр
зарядтары қанға барып, альвеола
өсінділерін қанағаттандырады

22. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Созылмалы афтозды стоматит
• Ауыз қуысының өлеттене - жаралана
аурулары
• Жарақаттар
• Пластикалық операциялардан кейін
• ОЖЖ жүйелерінің аурулары
• Гингивиттер
• Пародонтиттер
• Пародонтоздың барлық дәрежелері

23. ҚАРСЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Жалпы әлсіздік
• Шаршау
• Бастың ауруы
• Қанның құрамын, қан қысымын тексеру
АППАРАТЫ
• АУА АЭРОИОНИЗАТОРЫ “ ЛЮСТРА
ЧИЖЕВСКОГО “
• Теріс аэроиондар торшаның турақты
жағдайын қамтамасыз етеді

24. ЖАСАЛУ ТӘСІЛІ

• Аэроионотерапияның жылуы
• Жоғары ылғалдылығы жоқ
• Науқас 10см аралықта
аэронизатордың алдында отырады
• Науқас мұрнымен, аузымен терең дем
алу керек

25.

• Ұзақтығы 5- 6 минут алғашқы
процедуралара,
• одан кейин 20 – 30 минут
• Бір емдік сеанста 128 -198 млрд
жеңіл теріс иондарын
қабылдайды

26. ЕМДІК МАССАЖ

МАССАЖ- ТІНДЕРГЕ МЕХАНИКАЛЫҚ
ТІТІРКЕНДІРУ, ӘР ТҮРЛІ ТӘСІЛДЕРМЕН
ЕМДЕУ РЕТІНДЕ
МАССАЖДАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ
• АУТОМАССАЖ (басбармақпен )
• ВИБРОМАССАЖ
• ГИДРОМАССАЖ
• ВАКУУММАССАЖ

27. МЕХАНИЗМ ӘСЕРІ

• НЕЙРОГУМОРАЛЬДЫ РЕФЛЕКТОРЛЫ
• МАССАЖҒА НЕРВ РЕЦЕПТОРЛАРЫ және
КАПИЛЛЯРЛАРДЫҢ СЕЗІМТАЛДЫҒЫ
ЖОҒАРЫ
• ТЕРІНІҢ РЕЦЕПТОРЛАРЫНА
МЕХАНИКАЛЫҚ ТІТІРКЕНДІРГІШ ӘСЕР
ЕТУ
• МАССАЖ адамның барлық организіміне
әсер етеді, органдардың және тіндердің
функцияларын өзгертеді

28. МЕХАНИЗМ ӘСЕРІ

• Терінің кан тамырлары, қан,лимфа
айналуы, зат алмасу, биохимиялық және
тіндердің қорғаныс функциялары
жоғарылайды
• Репаративті үрдістерін тездетеді,
микроциркуляциясы жақсарғаннан,
тіндердің қозғалуы жақсарады

29. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Созылмалы бет-жақ аймақтарының қабынуы
Созылмалы гингивиттер
Жайылмалы пародонтиттің ремиссиясы
Пародонтоз
Тыртықтар
Гематомалар
Тығыз инфильтраттар
Үштік нервтің, бет нервісінің невриттері және
невралгиялары
• Бұлшықеттің контрактурасы

30. ҚАРСЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Жедел қабыну үрдістері ( іріңді )
Бауыр аурулары
Кахексия
Жүрек тамыр жүйелерінің
жетіспеушілігі
СТОМАТОЛОГИЯДА
• Жеке арнайы тәсілдері бар

31. ВАКУУМ ТЕРАПИЯСЫ

• ВАКУУМ ТЕРАПИЯсын - ТӨМЕН
ҚЫСЫМДЫ ЕМ РЕТІНДЕ ҚОЛДАНУ
( теріс 20 – 40 мм сынап бағанасы )
• ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
• Жергілікті әсер еткен жағдайларда
ошақта гематома пайда болады

32. ВАКУУМ ТЕРАПИЯНЫҢ ӘСЕРІНЕН

• Гистамин және басқа биологиялық активті
заттар пайда болады
• Капиллярларға, лимфа тамырларына әсер етуі
• Қан айналуы жақсарады
• Тіндердің қысымы төмендейді
• Қабыну үрдісі қайтады
• Микрогематомалардың әсері аутогематерапия
сияқты

33. ВАКУУМ ТЕРАПИЯНЫҢ МЕХАНИЗМІ

• Зат алмасу үрдісін жоғарылатады
• Бұзылған, өзгерген капиллярлардың
орындарына жаңа қан тамырлары пайда
болады
• Биологиялық активті заттар пайда болады
• Иммунды жүйенің жоғарлауы
• Фагоцитоздың жоғарылауы
• Репаративті үрдістерді белсендіреді

34. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Катаральды гингивит
Жайылмалы пародонтит
Пародонтоз
Пародонтальды қалталарда вакуум
кюретаж атқару
• Қан тамырларының белсенділігін білу
үшін КУЛАЖЕНКО В.И. СЫНАМАСЫн
жасау қажет

35. Қарсы көрсеткіштері

• ІСІКТЕР
• АТЕРОСКЛЕРОЗ
• ЖҮРЕҚ ҚАН ТАМЫРЛАРЫ
ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ ЖЕТІСПЕУШІЛІКТЕРІ
• КАХЕКСИЯ
• ВИТАМИНДЕР ЖЕТІСПЕУШІЛІКТЕРІ

36. ПАРАФИНОТЕРАПИЯСЫ

• ПАРАФИН АҚ түсті кристалды зат, үлкен
молекулярлы көмірсу, балқиды
(температурасы 50-55о С, қайнайтын
температурасы 350 о С ) мұнайдан алынған
• Парафиннің ішінде су жоқ, адамның
тіндерімен жақсы қабылданады, жылу
жақсы ұсталады

37. ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ӘСЕРІ

Қызаруы
Тамырлардың кеңеюі
Қан, лимфа айналуы жақсарады
Тін мембраналарының өтгізгіштігі
жақсарады , зат алмасу үрдісі жоғарылайды
• Фагоцитоз және жарақаттанған тіндердің
регенерациясы жылдамдайды
• Бұлшық еттің тонустары төмендейді және
нерв рефлекторларының қозуы төмендейді

38. ПАРАФИН МАЙЛЫ ҚОСЫМШАСЫ

• Медициналық парафин (76 %)
• Балық және басқа майлар
• Марлі салфеткаға қыздырылған 60-70оС
парафинді қабыну ошаққа 30-40 минутқа
қойылады
• Кюретаж атқарған кезде қорғаныш
жапсырма ретінде қолдану

39. ОЗОКЕРТПЕН ЕМДЕУ

ОЗОКЕРИТ тау балауызы ( воск )
Қурамы
Қатты көмірсулары парафин тобынан
Газ тәріздес ( метан, пропилен, этан,этилен)
Шайырлар ( воск )
Көмірсу газы және сероводород
Минералды қосымшалары
Қум және балшық (глина )

40. ОЗОКЕРИТТІҢ МЕХАНИЗМІ

Тіндердің қызаруы
Жергілікті температураның жоғарылауы
Зат алмасу үрдісінің жоғарылауы
Ауру сезімін басу
Антисептикалық
Қабынуға қарсы
Сорғыштық әсері т.б.
Балқу температурасы 52 – 86 о С

41. ПЕЛЛОИДОТЕРАПИЯСЫ -БАЛШЫҚПЕН ЕМДЕУІ

ПЕЛЛОИДОТЕРАПИЯСЫ БАЛШЫҚПЕН ЕМДЕУІ
• Балшықтарды және балшық тәріздес
заттарды қолдану:
• Табиғи емдік балшықтар, құрамында суы бар,
минералды және органикалық заттар
• Биологиялық активті заттары және тірі
микроорганизімдері бар
• Табиғи су қоймалары (водоемы), жанартаудың
(вулкан ) заттары, балшық үйінділерінен
(сопки) алынады.

42. ЕМДІК БАЛШЫҚТЫҢ СТРУКТУРАСЫ

Кристалдық қаңқа
Коллоидты комплекс
Балшық ерітіндісі
Балшықтың әсері
Қабынуға қарсы
Трофикалық
Иммунитетті түзейді
Бактериоцидті
Коагуляция қасиеті
Кератолитикалық әсері

43. БАЛШЫҚТЫҢ ТУРЛЕРІ

• Иілген (иловая) қойырпақ тәріздес, қара
түсті, күкірт-сутегі иісті (сероводородный
запах ). Теңіздерде, өзендерде
микроорганизімдердің көмегінен пайда
болады
• Құрамында:
• Натрийдің, хлордың, калийдің, күкірттің
және йодтың иондарынан тұрады

44. САПРОПЕЛИ

• Шіріген балшық , ашық су қоймаларының
беттерінде пайда болады( открытые водоемы )
• Сары балшық, құмды құрамдар байқалады
Бактериялардың және ферменттердің
арқасында шіріген топырақтар байқалады
• Құрамында сұйық, қатты көмірсулар,
күрделі эфирлер, органикалық қышқылдар,
спирт және шайырлары бар

45. ТОРФ ТӘРІЗДЕС БАЛШЫҚТАР

Оттегі жоқ жағдайларда пайда болады
• Өсімдік организмдерінің шіруінен
ҚҰРАМДАРЫ:
• Өсімдік заттар
• Гумус ( құрттар )
• Шайырлар
• Темір тұздары
• Натрий хлориді
• Күкірт сутегі ( сероводород )
• Каллоидты органикалық заттар

46. ҮЙІНДІ (СОПОЧНЫЕ) БАЛШЫҚТАРЫ

• НЕГІЗІНДЕ сары балшық
• Мұнай жерлерінде көмір су
газдың арқасында пайда болады

47. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Парафин, озокерит, балшықтарды
қолдануы:
Созылмалы қабыну үрдістерінде
Жұмсақ тіндердің жарақаттануында
Пародонт ауруларында
АҚКҚ өлеттене - жаралана ауруларында
Бет және үшкіл нервісінің
жарақаттануында

48. ҚАРСЫ ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Жедел қабыну үрдістері
Ісіктер
Жүрек - қан тамыр жетіспеушілігі
Кахексия
Бүйрек аурулары
Қансырау кезінде ( кровотечение )
АРНАЙЫ ӨТЕ КӨП ТӘСІЛДЕРІ БАР
• ҚАБЫЛДАУЫ: 20 - 60 минутке дейін ,
КУРСЫ: 20- ға дейін

49. ШУНГИОТЕРАПИЯСЫ

ФИЗИОТЕРАПИЯЛЫҚ ӘДІС:
Табиғи көмір сулардың құрамында бар
заттарды ем ретінде қолдану
ШУНГИТ - екі миллиард жыл бұрын
табылған
Құрылысы күрделі, ерекше
РЕССЕЙДЕ, ОҢТҮСТІК КАРЕЛИЯның
ШУНЬГА деген елді мекенінде табылған
ҚАЗАҚСТАНДА: КӨК СУ шахтасында,
АЛМАТЫ обл. КЕРБҰЛАҚ ауданы

50. Әсер ету механизмі

• Күшті физиологиялық тітіркендіргіш
• Кіші қан тамырларының тонусын төмендетеді
• Қан және лимфа тамырларының айналуын
жоғарылатады
• Қанның көлемі көбейеді , оттегімен,
зат алмасу үрдісі, ферменті қызметі және
қан тамырларының өткізгіштігі жоғарылайды
• Нерв талшықтардың сезімталдығы төмендейді

51. ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ӘСЕРІ

• ОЖЖ қызметін тыныштандырады,
қорғайды
• Қабыну медиаторларының қызметін
бәсеңдетеді
• Көмірсу зат алмасу көрсеткіштерін
түзейді
• Антибактериялды
• Трофикалық өзгерістерінің дәрежесін
азайтады

52. ҚОЛДАНУ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Жүрек - қан тамыр , нерв жүйелерінің
аурулары
• Аллергиялық аурулар
• Өкпе аурулары
• Ішек - асқазан
• Бүйрек, гинекологиялық, буын аурулары
• Тері аурулары
• Гипертония
• Қант диабеті
• Псориаз

53. СТОМАТОЛОГИЯДА ҚОЛДАНУЫ

Пародонтит
Пародонтоз
АҚКҚ өлеттене - жаралану жағдайлары
Созылмалы афтозды стоматит
Бет - жақ аймақтарының аурулары
Операция және операциядан кейін
Тыртықтар

54. ҚАРСЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

• Жүрек - қан тамырларының
жетіспеушілігі
• Жедел безгек аурулары
• Іріңді қабыну үрдістері
• Обыр аурулары
• Барлық аурулардың өршіген сәтінде

55. ШУНГИТПЕН АТҚАРАТЫН ТӘСІЛДЕР

• ШУНГИТ СУЫ
• ШУНГИТ ВАННАЛАРЫ
• ШУНГИТ
АППЛИКАЦИЯЛАРЫ
• МАССАЖ

56. ЕМДЕУ РЕТІНДЕ СУЫҚТЫ ҚОЛДАНУ тәсілдері

• Муздатқаннын дәрежесіне қарай
• Жалпы гипотермия (28-33 о С)
• Қатты муздатуы (+ 5 - 20о С)
• Муздатуы (- 20 - 100 о С)
Жергілікті әсер ету үшін синтетикалық
криопакетерді криоаппликация ретінде
қолдану
Криомассаж, криоқоршау
Муздатату жадайларда суық азот және фреон
ерітіндерің қолданады

57. ТҮБІР ӨЗЕГІН ОБТУРАЦИЯЛАУҒА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР

• ДОЦЕНТ Т.С. ҚУНАНБАЕВА

58. ТҮБІР ӨЗЕКТЕРІН ОБТУРАЦИЯЛАУ МАТЕРИАЛДАРЫ

• Уақытша обтурациялау материалдар
иілгіш қатаймайтың қойыртпақтар
Иілгіш қатаятың материалдар
ҚУРАМЫНДА
Фенол формалин
Мырыш тотығы жіне эвгенол
Кальцийдін мырыш тотығы
Полимерлер мен шаырлар
Шыны иономерлі