Төтенше жағдай кезіндегі дәрігер келгенге дейінгі алғашқы медициналық көмек көрсету ережесі (мұзда, суда)

1. Төтенше жағдай кезіндегі дәрігер келгенге дейінгі алғашқы медициналық көмек көрсету ережесі(мұзда, суда) «Жедел жәрдем - 103» 

Төтенше жағдай кезіндегі
дәрігер келгенге дейінгі
алғашқы медициналық көмек
көрсету ережесі(мұзда, суда)
«Жедел жәрдем - 103»

2.

3.

• Мұз үстіндегі қауіпсіздік
және өзін-өзі құтқару туралы
ақпарт

4.

• Мұзда жүру ережелері.
• - жұқа, қатаймаған мұзға шықпаңыздар;
• - тік жарлардан жұқа мұзға шаналармен, шаңғылармен
сырғанақ теппеңіздер;
• - мұздағы жарықтарға, ойықтарға, шұңқырларға
жақындамаңыздар;
• - мұздың жеке бөліктерінде топтасып жиналмаңыздар;
• - мұз үстімен тыйым салынған жерлерде жүрмеңіздер;
• - мұзды аяқпен теппеңіздер.
• Мұзбен жүрмей тұрып, оның беріктігіне көз жеткізу керек.
мұздың беріктігі сүйменмен тексеріледі.
• Берік мұз 2-3 соққыдан кейін ғана тесіледі.
• Мұзда топпен жүргенде, бір-бірінен 5-6 метр қашықтықта
жүру керек.

5.

• Мұз үстімен өтуге бір адамға - 4-5 см, екі
адамға – 8 см, ал 6-7 адамнан құралған бір
топ адамға мұз қалыңдығы – 12-14 см болу
керек

6.

• Толықтай қауіпсіздік үшін мұз қалындығы
12 сантиметрден кем болмауы тиіс.
Мұздың орнықтылығын көзбен анықтауға
болады:
• 1. Мұздың көгілдір түсі – орнықты;
• 2. ақ – орнықтылық 2 есе төмен;
• 3. мұз ақшыл және сұр немесе сарылау
болып келсе, ол орнықсыз.

7. Сіздің астыңызда мұз жарылса

• Барлық жағдайда өзіңді ұстау, үрейленбеу.
Мұз бөлінген жағдайда қолыңды екі жаққа
созып, мұзға кеудемен немесе арқамен
аяқты созып жатуға тырыс. Мұз үстіне
алдымен бір аяқты, содан кейін екінші
аяқты салу керек. Құлаған жерден алысқа
қарай кетуге тырысыңыз. Егер мұз әлсіз
болса, мұздың қалың жеріне дейін
сындыруға тырысу керек. Онымен қатар
бар дауыспен көмек шақыр.

8.

9. Егерде мұз ортасына келгенде жарылса

• Мұзды аяқпен теуіп, тексеруге болмайтынын ұмытпаңыз. Егер,
бірінші тепкіден аз мөлшердегі су көрінсе немесе мұз бетінде
аз-кем жарықшалар пайда болса, мұз жұқа және оның үстімен
жүруге болмайды дегенді білдіреді. Бұл жағдайда міндетті
түрде судың жағасына келген ізіңізбен кері қайтыңыз.
Аяғыңызды иық тұсымен мұздан алмай, жеңіл адымдап жүріңіз,
себебі, күш бір нүктеге түспеуі керек.

10. Егер Сіз мұз астына құлап кетсеңіз

• Адам суға түсіп кеткен жағдайда ауыр заттардан
құтылу керек.
• сасқалақтамаңыз, жоғарыда (судың бетінде) қалау
үшін дереу екі қолды мұз үстіне жазып
жіберіңіздер. Көмекке шақырыңыздар. Сіздің
денеңіз бен киім арасындаға ауа сізді қандай да бір
уақыт ұстап тұратынын естен шығармаңыздар.
Мұздың жиегіне арқаға жатып, жиектің қарамақарсы жағына оң аяқпен тіреліп, сол аяқты
жігермен мұзға шығарыңыз. Мұзға шыққаннан соң,
келген жағыңызға қарай еңбектей жылжыңыз.

11. Мұздай» судағы адамның әрекеті

• Есте сақта: нөл көлеміндегі судағы
температура, ауадағы төмен температурадан да
қауіпті.)
• Парадокс: суда аз қозғалуға тырыс, белсенді
қозғалған жағдайда ағзадан жылу тез бөлініп,
тез тоңазып қалуға себеп болады.
• Есте сақта: қатты қалтырау, аяқ-қолдың
ауырсынуы, адам өміріне қауіпті емес.Өлімге
барлық ағзаның тоңазып қалуы себеп болады.
Суда қозғалмау, тірі қалу мерзімін көбейтеді.

12. Мұз астына түсіп кеткендерге құтқару көмегін көрсету жолдары(құтқарушылар)

• Зардап шеккен адамға көмек берер алдында
құтқарушылар төмендегі ережелерді ұстануы керек:
• - жағадан мұзға түспес бұрын баратын жолды анықтап
алу қажет;
• - тік жардан, шығып тұрған балдыр мен қамыс маңынан,
жылы өндіріс сулары су айдынына ағатын жерлерден су
айдынының үстіне шығуға болмайды.
• -қар қалың жапқан жерлерден айналып өту (ол жерлерде
мұз жұқа болады), өзенге құятын сағалардан, ағысы
қатты жерлерден айналып өту қажет;
• - жағадан мұз үстіне абайлап шығу, себебі екеуінің
арасында жарық болуы мүмкін.

13.

14.

15. Егерде сіз суға батып жатқан адамды көрсеңіз. Егер көмекті сіз көрсету керек болсаңыз

Біріншіден құтқарушыларға звондау
Екіншіден жақын маңайдағы адамдарды көмекке шақыру
Мұз жарылған жерге тұрып келмей, қолыңызды, аяғыңызды екі жаққа созып
ішпен жорғалап келу керек, немесе тақтайға сүйену керек.
Зардап шеккен адамға келген жағдайда оған жіп, тросс, шарф, күртеше, және
т.б. лақтырыңыз. Зардап шеккен адам берілген затты ұстаған жағдайда оны
өзіңе қарай тарт.
Топ адамдар арасында батып бара жатқан адамға, бір адам немесе екі адам
көмек көрсетеді. Мұз шетіне адамдардың жиналуы өте қауіпті. Құтқару
жарағы болмаған жағдайда бірнеше адамға, мұзға жатып, аяқтарынан (бірінің
артынан бірі)тізіліп ұстанып, зардап шегушіге көмек көрсету керек.

16. Судан құтқарып алып шыққан адамға көмек

• Құтқарылған адамға мүмкіндігінше құрғақ
киім және аяқ киім кигізуге, немесе су
киімді сығып киіндіруге тырыс.
• Тәтті тағам бер(қант, тосап, шоколад т.б.).
Тез жылыну үшін қол-аяғын серметіп,
қозғалуын қадағала.
• Жағаға от тұтатып, палатка шатырға
(қардан, мұздан жасалған орынға) отырғыз.

17.

18.

• Адамдардың сынып кеткен мұзға әрекеті
• Сабырлық сақтау, үрей туғызбау, және де
жамандық туралы ойламау. Топта басқаларды
сабырлыққа шақыру. Айғаймен, қол
сермеумен, факелмен және т.б. әдістермен
айналадағылардың көңілін аударуға тырыс. Су
болып қалған киімді де шешпеу керек, өйткені
ол ағзаны қатты тоңудан сақтайды.
Сабырлықпен көмек тосып және өзіңді сақтап
қалуды ойла. Топ ішінде шу көтермей, барлық
жасаған әрекетті ойланып, ұйымдасып жасауға
тырыс.

19.

20. Судан зардап шекен адамға көмек

• Есте сақтаңыз! Зардап шеккен адамды тыныс алуы
тоқтағаннан соң 5-6 минут ішінде өмірге қайтарып
алуға болады. Ол үшін:
• - басын бір жаққа бұрып, ауызын құм мен лайдан
тазалаңыз;
• - тез арада тыныс алу жолдары мен асқазанынан
суды шығарыңыз;
• - тыныс алу мен жүрек қағысын тексеріңіз. Жүрек
қағысы болмаған жағдайда «ауыздан ауызға»
тәсілімен жасанды тыныс алғызуға кірісіңіз;
• - жасанды тыныс алдырумен қатар жүрекке сыртқы
массаж жасалады.

21.

Мұздай суда 10-15 минут болу адам
өмірі үшін өте қауіпті!
• Мұз үстінде уақытылы қабылданған
сақтық шаралар сіздерді қайғылы
жағдайдан сақтайтынын есте
сақтаңыз.
Назарларыңызға рахмет!!!