Балалардағы құсу және лоқсу синдромы

1.

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті
Тақырыбы:Балалардағы құсу және лоқсу синдромы
Тексерген:Досбаева.А.М
Орындаған:Задабекова.А.З
Семей 2017

2.

Лоқсу және құсу синдромы.
Еріксіз асқорту жолындағыларды сыртқа
шығару, ауызбен ,іш пердесі, диафрагма, іш
бұлшық еттеріннің шұғыл белсенді
жиырылуымен жүреді. Бұл күрделі
рефлекторлық акт, орталық сопақша мида
орналасқан,құсу орталығының қатысуымен
жүреді.

3.

Құсу орталығының қозуы бас ішіндегі
қысымның жоғарылауымен жүреді, рефлекстік
аймақтың тітіркенуімен, импульстердің әсер
етуінен асқазанның, жіңішке тоқ ішектің
әртүрлі бөліктерінің қысымының көтерілуіде
құсу шақыруы мүмкін. Хеморецепторлар
аймағы тікелей химиялық заттардың әсеріне
реакция береді, импульстер сол жақтан құсу
орталығына беріледі.Құсу кейде ауырсынуымен
бірге жүреді.

4.

5.

Лоқсу-көлемі
5-тен-30 млге дейін
Құсу-көлемі 50-100мл және одан көп.

6.

Ас қорытутың жоғарғы бөлігінің құрылыс ерекшеліктері:
кардиалды сфинктердің әлсіздігі
пилорикалық сфинктердің жақсы дамуымен
асқазанның горизанталды орналасуы және түрі «қап»
тәріздес болуы
іш қуысында қысымның жоғары болуы
баланың горизантальді жағдайы

7.

Балаларды 1 айға дейінгі өмірінде фунционалдық
құсу және лоқсудың негізгі әр түрлі механизмдері
болуы мүмкін:
Сілекейдің
аз болуы
Асқазан
эвакуациясы
төмен
Жұтудың және
өңеш
перистальтикасы
Пилороспазм
Асқазан және
ішектің
перистальтикасы
Асқазанның
тамақтан кейінгі
созылуы жоғары

8.

Лоқсу құсудан айырмашылығы
тамақ рефлексі тек қана асқазан
ішінің жиырылуымен жүреді.
Желінген тамақ күшсіз,іш пердесі
еттерінің жиырылуынсыз
шығарылыды. Баланың жалпы
жағдайы бұзылмайды, бала
ауызынан бірден шығарады,
тамақтандырғаннан кейін аз
уақытта. Вегетативті
синдромдармен жүрмейді, көңіл
күйіне тәбетіне әсер етпейді.
Лоқсу– аспирациялық
пневмонияның себепшісі.

9.

Лоқсу синдромының даму себебіне байланысты:
АІЖ жағынан
органикалық
өзгеріссіз
АІЖ органикалық
зақымдану салдарынан

10.

АІЖ органикалық өзгеріссіз лоқсу
-тез сору,ауа жұтып қою,тамаққа тою,қоспаларды дұрыс
таңдамау,тамақтану тәртібінің бұзылысы және т.б
-перинатальды энцефалопатия,жоғары жүйке-рефлекторлы
қозғыштық синдромында,бұлшық ет
дистониясы,гипертензионды-гидроцефалдық синдромда
-қою тамақты енгізу,ферменттік жүйенің жетілмеуіне
-пилороспазм

11.

АІЖ органикалық зақымдану салдарынан
-пилоростеноз
-АІЖ туа біткен
ақаулары(жартылай жоғары ішек
түйнелісі және т.б)

12.

Лоқсу синдромын бес баллды шкала бойынша
анықтайды
0 балл
Лоқсу жоқ
1 балл
Тәулігіне 5 рет,көлемі 3 мл-ден көп емес
2 балл
Тәулігіне 5 реттен артық,көлемі 3 мл-ден
көп
3 балл
4 балл
Тәулігіне 5 реттен артық,көлемі бір емізгенде
ана сүтінің немесе сүт қоспасының 1/2
30 мин бойы аз көлемде лоқсу және
әрбір емізгеннен кейін

13.

Лоқсу
тамақтан кейін болады және бір рет
Аздаған сүт пен су құсылады
Баланың жалпы жағдайы бұзылмайды
Егер сәбиде лоқсуы ұзақ тоқтамаса,бірнеше
рет құсса, құсу қан араласқан,сары,жасыл
түсті болса,иісі бұзылса бұл процессті
патология деп қарастырып,жедел көмек
көрсетілу керек.

14.

Құсу-
асқазан ішіндегі заттардың ауыз
арқылы еріксіз кері шығарылуын
туғызатын күрделі рефлекторлық
қозғалыс. Терең дем алғанда диафрагма
босаңсып, көмекей қақпақшасы төмен
түсіп, жұмсақ таңдайдың көтерілуінен
құсық тыныс жолдарына түспейді.

15.

Э. Керпель – Фронистың жіктелуі бойынша құсуды 2
топқа бөледі:
I Біріншілік – патологияның себептері асқазан-ішек
трактысында болады.
II Екіншілік – себептері асқорту трактысының
тысқары жатады.
1.инфекциялық ауруларға
байланысты(вирус,бактерия,саңырауқұлақпен шақырылған
аурулар,менингит,энцефалиттер,сепсис)
2.церебральді патология (ОЖЖ жарақаттары,ми
шайқалу,мидың қанмен қамтамасыз етілуі бұзылуы,
бассүйек ішілік қысым көтерілуі)
3.заттар алмасуының бұзылыстары(фермент белсенділігі
мен қасиетінің өзгерісі,лактат жетіспеушілік)

16. Құсу классификациясы

1.рефлекторлы;
2.
центральды;
3.механикалық
4.аралас

17. Орталық құсу

сопақша мида орналасқан құсу орталығын
тітіркендіру арқылы шақырылады. Ол ми ісіну
мен басмиішілік қысымның жоғарылауымен
тығыз байланысты,яғни:менингит,
энцефалит,бас-ми жарақаты, интоксикационды
ісіну және т.б

18.

Механикалық
құсу-ішек өткізгіштігіне және
ішектің белгілі бір аймағының өткізгіштігі
бұзылуына байланысты. Бұл хирургиялық
ауру.
Рефлекторлы құсу-перифериялық жүйке
жүйесінің тітіркенуімен тығыз
байланысты.(жедел аппендицит,жедел гастрит)
Аралас-орталық және рефлекторлы құсудың
қосылуымен бірге жүреді.

19. Құсудың ең қауіптісі:

Кофе
тұнбасымен(қою-қоңыр түсті,жиі
түйіршектермен),асқазандағы қышқылмен араласқан
жағдайда;
Ашық қызыл қанмен,асқорту жолынан ауыр және көп
қан кету;
Өтпен аралас,ол асқазан қақпалық бөлігінің тарылуы
және 12 елі ішек бітелуіне тән;
Көбік араласқан сілекеймен,туа біткен өңеш бітелуіне
тән,сонымен қатар жуғыш құралдармен уланған
жағдайда;
Ұйымаған сүтпен,жоғары бөліктердің аумағында ас
қорту жолының бүлінуінде(өңеш);

20. Ішектік бітеліс

Дәреттің
бұзылуымен қатар,іштің
түйнеп ауыруы.Мұндай жағдайда
балалар жиі аяқтарын ішке тартады.
Құсу сипаты:
Сарғыш,жасыл түске боялған
Жиі жағымсыз, шіріткіш иісті
Алдында және бірнеше күн бұрын жеген
тамақтың қалдықтары болуы мүмкін.

21. Аппендицит

Алғашты
белгілерінің бірі болып
рефлекстық сипаттағы құсу болу
мүмкін,ол аппендикстың
зақымдалғандағы ішектің қимылдау
белсенділігінің бұзылғанына жауап,одан
әрі-улану синдромының белгісі.

22. Жүйке жүйесінің зақымдалуы

Энцефалит
мен менингитқа жеңілдік
әкелмейтін бірнеше рет құсу тән.
-кенеттен әлсіреу,тәбет болмауы
Дене температурасы жоғарлауы 40 С
Қатты бас ауыруы

23.

Пилороспазм
Асқазанның
тамақтан босауының бұлшық ет спазмы
әсерінен қиындауы
. Пилороспазмның негізгі нерв жүйесін
симпатикалық бөлігінің гипертонусы, жалпы
иннервацияның бұзылысы, асқазанның жоғарғы
бөлігінде перинаталды гипоксиялық –жарақаттық
ОНЖ зақымдануының салдарынан. Әдетте осы
балдарда перинаталды энцефалопатия белгілері
кездеседі, олар салмақты нашар қосады. Лық еткізіп
құсу 1-ші күнінде одан кейін құсу айқын, күнде
қайталанады.
Диагноз – рентген бариямен эвакуациясы
баяулайды.

24. Пилоростеноз

Асқазанның
ұлтабарға өтетін жерінің бұлшық
етінің қалыңдауы нәтижесінде тарылуы.
Негізгі белгісі-туғаннан кейін 2-4 аптадан кейін
байқалады.құсу әр тамақтандырғаннан кейін көп
мөлшерде фонтан тәрізді болады.Асқазан тұсын
қарағанда перистальтика байқалады,пальпацияда
жуандаған привратникті анаықтауға болады.
Диагнозды қою үшін асқазан
рентгенографиясы(контрастты затпен),ФГДС,УДЗ

25.

Диагностика:
Анамнезі:
Тұқым қуалайтын АІЖ аурулары, перинатальды
патологиясы, неврологиялық анамнез;
Жалпы
қан анализі:
тромбоцит,протрамбин,гематокрит,коагулограмма.
БХА:: калий, натрий, хлорид, белок деңгейін
анықтау;
Асқазан рентгенографиясы
УЗИ құрсақ іші ағзаларына;
рН-метрия ;
Копрология.
КТ немесе МРТ ОЖЖ патологиясы
Бактериологиялық зерттеу:инфекциялық
ауруларда

26.

Ерте
жастағы балаларда лоқсу синдромын емдеу
тактикасы себебіне байланысты ерекшеленеді.
Пилоростенозы бар балаларға оперативті ем
Пилороспазмы бар балаларға медикаментозды
терапия және емізгеннен кейін 15-30 мин бойы
баланы жартылай тік қалыпта (кенгуру қалпы)ұстау.
Медикаментозды терапия негізін құсуға қарсы әсері
бар дәрілер құрайды: прокаин,атропин, Церукал
(табл. 0, 01, амп. 1 мл – 10 мг) 0, 5 мг/кг в 2-3рет
тамаққа дейін 30 мин бұрын.
хлорпромазин(аминазин), және
седативті(фенобарбитал т.б)

27.

Мотилиум
(табл. 0, 01, сусп. 1 мл – 1 мг) –.
Применяется в дозе 0, 25 мг/кг или 2, 5 мл/кг
3-4 рет күніне тамаққа дейін 30-60 мин.Ем курс
10 күн.
Координакс (сусп. 1 мл – 1 мг, табл. 0, 005, 0, 01)
бастапқы доза 0, 15-0, 2 мг/кг , 2-3 рет тәулігіне
тамаққа дейін 15 мин бұрын.Ұзақтығы 10-14күн.
Дебридат
(табл. 0, 1) 20-25 мг бірреттік доза 34 рет. Курс 14 күн.

28. Спазмолитикалық препараттар

Риабал (1 мл – 5 мг) блокирует периферические Мхолинорецепторы, оказывая противорвотное действие.
Показан при функциональных спастических состояниях
у детей. Доза 1 мг/кг в сутки в 3 приема (в одной
пипетке, заполненной до красной метки содержится 2 мг
или 0, 4 мл).
Но-шпа (амп. 1 мл – 20 мг, табл. 0, 04) – детям первого
года жизни назначают по 0, 01мг 2-3 раза в сутки.
Спаскупрель – гомеопатический препарат (табл. 0, 3)
оказывает спазмолитическое, аналгезирующее и
седативное действие. Принимать по 1/3-1/2 табл. 3 раза в
день, растворив в воде или сублингвально.
При метеоризме – адсорбенты, ферменты, биопрепараты.

29.

Диеталық
ем ретінде арнайы тағамдаррефлюкске қарсы қоспалар
қолданылады,оларға қоюлатқыш қоспалар
қосады.
Қорытылмайтын-камеди,кеспелік ағаштың
жабысқағынан алынған.(Нутрилон
Антирефлюкс,Фрисовом )
Қорытылатын-күріш немесе жүгері
крахмалы.(Сэмпер Лемо-лак,Энфамил AR)

30.

Антирефлюксты қоспаларды қолдану көрсеткіштері
Құрамында крахмал бар
Құрамында камедь бар
қоспалар
қоспалар
Лоқсуларда(1-3 балл)
Қалыпты және тұрақсыз нәжіс
кезінде
Толық көлемді емізу
Нәтижелігі 6-10-шы күні
байқалады
Айқын лоқсу кезінде(3-5 балл)
Іш қатуға бейімділік кезінде
Толық н/е әр емізудің жартысының
көлеміндей
Нәтижесі 2-3-ші күндері