Құстар класы

1. Сабақтың тақырыбы: Құстар класы

2.

Сабақтың мақсаты:
Сабақтың тақырыбы: Құстар класы.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға құстар олардың
Білімділік: Құстар класын зерттейтін ғылым саласы,
түрлерімен табиғаттағы маңызы жайлы түсінік беру.
құстардың анатомиялық және физиологиялық
ерекшеліктері (жылықандылық, қанаттары, ас қорыту,
тыныс алу, қанайналым т.б.), құс жұмыртқасының
құрылысы туралы түсінік қалыптастыру.
Дамытушылық: құстардың құрылысы мен мүшелері
және мүшелер жүйесінің сипаты мен атқаратын
қызметтерін жорғалаушылармен салыстыра отырып
дамыту. Жануарлардың көптүрлілігі туралы бар
түсініктерін молайту.
Тәрбиелілік: Қоршаған ортаға және оны мекен етуші
жануарларға деген қамқорлық сезімін ояту. Пәнге
деген және жалпы танымдық қызығушылықтарын
арттыру.

3.

Сабақ түрі: ақпараттық технологияларды
қолдануға негізделген дамыту сабағы
Сабақ әдісі: топтық жұмыс,әңгімелесу,
сұрақ-жауап, балалардың жеке
шығармашылық және жазба жұмыстары.
Құрал-жабдықтар: интерактивті тақта,
сызбалар,плакаттар, муляждар т.б.
Пәнаралық байланыс: география, тарих.

4.

Сабақ барысы:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Ұйымдастыру
Үй тапсырмасын пысықтау
Жаңа сабақ
Бекіту
Қорытынды
Рефлексия
Оқушыларды бағалау
Үй тапсырмасы

5.

1.
2.
1.
2.
1.
2.
1-топ
Жануарлар дүниесінің ең жоғарғы
типінің атауы?
Дене температурасы тұрақты жануарлар
тобының атауы?
2-топ
Ерте замандардан бері сақталып келе
жатқан балық?
Балықтың аталық безінен бөлінетін
сұйықтық?
3-топ
Балықтардың терісінде болатын ерекше
сезім мүшесі?
Қандауыршаның көбеюі мен дамуын
зерттеген ғалым?

6. « Биологиялық жұмбақтар»

1. Өсімдіктің қай мүшесі «жасыл асхана» деп
аталады? Мойны сұрақ белгісі. Бұл қандай
көл құсы?
2. Көк ала шапан киеді, күннің көзін сүйеді?
3. Ақ көйлекті көк желек,
Орманда орны бір бөлек.
Әннің аты деседі,
Сызды жерде өседі, бұл не?
5. Көк жүзiнде жылжып жай,
Керуен құрған тiзiлiп,
Iлгек-iлгек шынжырдай,
Қалмайды олар үзiлiп?

7.

Жауаптары
1.
2.
3.
4.
5.
Жапырақ
Аққу
Қарбыз
Қайың
Тырна

8. Құстар класы

Құстар (лат. Aves)— омыртқалы жануарлар тип тармағының бір
класы. Құстардың эволюциялық даму сатысы 4 кезеңге бөлінеді:
1. алғашқы құстар – археоптерикс;
2. тісті құстар;
3. қырсыз жалпақ төстілер – түйеқұстар, киви, пингвиндер;
4. қырлы төсті құстар.
Құстар — жылықанды омыртқалы жануарлар (омыртқасы бар
жануарлар). Олардың қауырсындары жылуды сақтауға және ұшуға
көмектеседі. Олар артқы екі аяқтарымен жүреді, ал алдыңғң аяққолдары қанаттарға айналған. Құстардың барлығы жұмыртқа
салады. Құстардың денелері жеңіл болғанымен, мықты және ұшуға
ыңғайлы болады. Дегенмен ұшпайтын құстар да кездеседі.

9. Құстардың шығу тегі.

10. .

11. Қыртөссіздер .

12.

13.

14.

15.

Құстардың қаңқасы

16.

17.

18.

19.

20. Қызыл кітапқа енгізілген құстар.

Бақалтақ қыран (лат. Aquila pennata) —
сұңқартәрізділер отрядының қаршыға
тұқымдасына жататын жыртқыш құс. Кейде
бақалтақ қыранды “ергежейлі қыран” деп те
атайды.Қазақстанның оңтүстік және
оңтүстік-шығысындағы тау ормандарын,
Сырдария, Іле , Шелекті, Шарын
және Қаратал өзендерінің бойындағы
тоғайларды мекендейді. Баянауыл,
Қарқаралы таулары мен Алтайда да
кездеседі. Бақалтақ қыран
қауырсындарының түсіне қарай қара және
ақ бауырлар деп бөлінеді. Тұмсығының түбі
көгілдір, имектелген ұшы қап-қара болады.
Биік ағаштың басына ұя жасап, оған 1—2
жұмыртқа салады; оны мекиені 35—39 күн
басады. Балапаны жұмыртқаны жарып
шыққаннан кейін 2 айдан соң ұядан ұшады.

21. Қызыл кітапқа енгізілген құстар.

Жорға дуадақ (лат.Chlamydotis undulata) –
тырнатәрізділер отрядының дуадақ тұқымдасына
жататын құс. Қазақстанда Каспий теңізінің солтүстік
жағалауынан бастап, Зайсан қазаншұңқырына дейінгі
шөлейт және шөлді өңірде кездеседі. Өсімдігі
аз,сексеуілі мен жүзгіні басым өскен сортаң, құмдауыт
жерлерді мекендейді. Тұрқы 65 – 75 см, қанатының
ұзындығы 35 – 40 см, салмағы 1,5 – 2,4 кг-дай. Мекиені
қоразынан кішірек. Арқа қауырсыны сарғыш сұр түсті,
бауыры ақшыл, мойнында “жаға тәрізді” қара ала ұзын
қауырсындары бар. Жорға дуадақ – жыл құсы.
Жәндіктермен, ұсақ кесіртке, жыландармен, көктемде
өсімдікпен қоректенеді. Жорға дуадақтың жауы –
қасқыр, түлкі, қарсақ, бүркіт , т.б. Жорға дуадақтың
жылдан-жылға саны азаюына байланысты қорғауға
алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген
(1996).

22. Қызыл кітапқа енгізілген құстар.

Кіші аққу (лат. Cygnus bewickii) - негізінен
солтүстік жарты шарда (Үндістанды,
Оңтүстік-шығыс Азияны алмағанда)
мекендейтін кішкене аққу. Қазтәрізділерге
жатады. Ұялайтын жерлері –тундра мен
орманды тундрада саны бұрынғы қалпына
келе бастаған түр. Қазақстанның батыс
бөлігінен көктем мен күзде 1 мыңдайы ұшып
өтеді. Бізде ұяламайды. Санының азаюының
негізгі себебі - заңсыз аулау. 1830 жылы
Жаррел (Jarrel) ашқан.

23. Құстардың пайдасы

24. Құстардың қауырсынынан мынандай заттар жасалады:

25.

«Пингвин тобына»:
1. Ең үлкен пингвин.
2. Дене тұрқы 75 см шамасындағы шағын пингвин.
3. Пингвин саусағының арасындағы түзінді?
4. Император пингвині қай материкте мекендейді?
5. Тропикте ұя салатын пингвин?

26.

«Бұлбұл» тобына
1. Үздік - үздік дыбыс шығаратын құс?
2. Үндістан мен Цейлонда мекендейтін құс түрі?
3. Асыранды тауықтың арғы ата тегі?
4. Сырға гүлдермен, бүршіктермен қоректенетін құс?
5. Орманда мекендейтін тауық тәрізділердің
балапандары қай топқа жатады?

27.

« Бүркіт тобына»
1.«Диірмен тасын теуіп сындырыпты» дейтін аңызда
айтылатын құс?
2. Секундына 100 метр жылдамдықпен төмен қарай
сорғалайтын құс?
3 Бүркіттің екі көзін саңлаусыз жауып тұратын бас
киім?
4. Бүркіттің төрт саусағын ата?
5. Орман - тоғай жақпар тастар арасымен жер
бауырлап ұйытқып ұшатын құс?

28. Сергіту сәті.

Ұшты-ұшты ойыны:
Барлық оқушылар тұрып мұғалім ұшты-ұшты қарға
ұшты дейді,сонда оқушылар қолдарын көтеріп
ұшқандай болады. Егер оқушылар қолдарын дұрыс
көтермесе ойыннан шығып,оған сұрақ қойылады.

29.

«Қандай құс?» ойынының сұрақтарына жауап берді
1. Баласын аппағым дейтін қандай құс?
2. Қандай құстың тамағы шоқуменен табылған?
3. Қандай құстың түсіне тары кіреді?
4. Қандай құс ұша алмайды?
5. Махамбеттің өлеңіндегі қандай құс?
6. Қандай құс қорегін түнде аулайды?
7. Кез - келген ұяға жұмыртқа салатын қандай құс?
8. Қандай құс орман дәрігері?
9. Қандай құстың қазаны бар?

30.

«Ең.,ең.,ең..»
Дүние жүзіндегі ең алып құс?
Ең тез өсетін өсімдік?
Ең ежелгі астық дақылы?
Ең тереңде өсетін балдыр?
Теңіз жануарларымен жасалған ең үлкен құрылыс?

31.

Құстар дауысы

32. Рефлексия. Синквейн әдісі