Стоматологиялық аурулардың алдын

1.

Стоматологиялық аурулардың
алдын – алу
бағдарламасын енгізуін
ұйымдастыруын және нәтижесін
бағалау принциптері.

2. Бағдарлама кезеңдері

• Негізгі мәселені анықтау;
• Негізгі мақсатты және міндеттерді құрастыру;
• Алдын-алу шараларға қажет әдістер мен
құралдарды анықтау;
• Песоналды үйрету;
• Бағдарламаны енгізу;
• Бағдарламаның нәтижесін бағалау.

3.

Жағдайдың анализі
міндеттерді
анықтау
бағдарламаны
ұйымдастыру
апробация
нәтижесін алдын ала бағалау
бағдарламаны түзеу
бағдарламаны
енгізу
нәтижесін қорытындау.

4. Бағдарламасы жоспарлау кезінде келесі жағдайларды ескерту қажет:

• аумақтағы демографиялық үрдістердің
динамикасы;
• қоршаған ортаның жағдайын;
• қаржылық ресурстың және
персоналдың көлемін;
• тұрғындардың стоматологиялық
статусын.

5. 1. Негізгі мәселені шешу

Бұл тек қана стоматологиялық ауруды анықтау
емес, сонымен бірге аурудың таралуын,
қарқындылығын анықтау қажет. Сонымен қатар
аурудың алдын-алу керек.
Негізгі мәселену шешу үшін эпидемиологиялық
зерттеу жүргізу қажет, осының қорытындысына
негізделіп алдын алу бағдарламасы
жоспарланады және міндеттермен
мақсат құрастырылыды.

6. 2. Негізгі міндеттерді құрастыру

үшін бірнеше сұрақтарға жауап беру
қажет:
1. Қандай стоматологиялық аурулардың
пайда болуын нақты жоюға болады;
2. Қойылған мақсатқа тез жету жолдары;
3. Бағдарламаны орындау үшін қандай
ресурстар қажет.

7. Алдын-алу шараларға қажет әдістер мен құралдарды анықтауға келесі факторлар әсер етеді:

• Стоматологиялық аурулардың таралуы және
қарқындалығы;
• Стоматологиялық және медициналық жағдай;
• Медициналық персоналдың саны;
• Қаржыландыру;
• Жалпы аумақтағы тұрғындардың
денсаулығының жағдайы;
• Тамақтану;
• ас суының химиялық құрамы.

8. Негізгі міндеттер

• Негізгі мақсат – стоматологиялық
аурулардың қарқындылығын төмендету.
• Тіс қақ индексін төмендету;
• Ауыз қуыс гигиенасына үйрету;
• Ауыз қуысында патологиялық
жағдайлай бар адамдар санын азайту;
• Тіс-жақ деформацияға алып келетін
жағымсыз әдеттерді төмендету;

9. Бағдарламаның негізгі мақсаты

• ДДҰ «Здоровье 21 – здоровье для всех в 21
столетии», бағдарламасын ұсынды: 2020 жылы
келесі мақсатқа жету қажет:
- 6- жасар балаларда 80% балалада сау тістер болу
керек, тп интексі 2,0 сигмальді единицадан аспау
керек;
- 12-жасар балаларда ТПЖ индексі 1,5 аспау керек,
«Т» компоненті 0,5 төмен болу қажет. Пародонт
тіндерінің қарқындылығы 5,5 дейін.
- 15-жасар жасөспірімдерде ТПЖ-2,3. тісжегі
асқынуымен жұлынған тістер болмауы қажет.
Пародонт тіндерінің қарқындылығы 5,0 дейін.

10.

- 18 жасар- ересектерде тісжегі және оның
асқынуларынан, пародонт тіндерінің
ауруларынан жұлынған тістер болмау
қажет. Пародонт тіндерінің қарқындылығы
4,0 дейін.

11. 3. Алдын-алу шараларға қажет әдістер

• суды фторлау;
• фтор препараттарын тағайындау;
• реминералдау терапия;
• санитарлы – ағарту жұмыстар;
• ауыз қуыс гигиенасын сақтау.
• қаржыландыру мәселелері;
• тұрғындардың ағзасының жалпы жағдайы;
• тамақтану ережелері.
Әрбір аумақта қоршаған ортаға, тамақтануға, судың құрамына
байланысты алдын-алу шараларды іріктеу қажет.

12. 4. Персоналды қамтамас ету және үйрету

Алдын-алу бағдарламасына дәрігер
стоматолог және кіші мед. Персонал қатысады.
Балалар стоматологі – ауыз қуысының
жоспарлы санациясын қамтамас етеді.
Гигиенист:
• комплексті алдын-алу шараларды жүргізе
отырып, тіс қақтарды кәсіби әдіспен тазартады.
• персоналды гигиеналық шараларды дұрыс
жүргізуіне үйретеді.
• Тістерді тіс қақтарынан тазаруының сапасын
бақылайды;
Стом. кабинеттің мед. бикесінің міндеттері:
• фтор препараттарын тарату;
• бақылау тіс тазалау әдісін жүргізу;
• санитарлы – ағарту жұмыс жүргізу.

13. 5. Бағдарламаны енгізу

Стоматология ауруларының патогенезіне, клиникасына және
эпидемиологиялық жағдайға байланысты алдын-алу
шаралардың көлемін, ретін анықтайды.

14. Алдын-алу шараларды қолдану

• Емдеу, мектепке дейінгі және мектептегі мед. Персоналды,
педагогтарды және ата-аналарды негізгі гигиеналық шараларға
үйрету.
• Диспансерлік топ арасында гигиеналық сабақтар өткізу.
• Этиотропты және патогенезді әсері бар арнайы
профилактикалық заттарды қолдану.

15. 5. Бағдарламаның нәтижелігін анықтау

Алдын-алу шаралар қолданғаннан кейін бір жылдан соң өткізеді.
Егер негізгі қойылған мақсат орындалмаса, бағдарламаға
бірнеше өзгерістер енгізу қажет.