Жан қиналмай жұмыс бітпес, талап қылмай мұратқа жетпес

1.

«Жан қиналмай жұмыс бітпес,
талап қылмай мұратқа жетпес»

2.

Үй тапсырмасы
. Лездемелік сұрақтар:
1. Шаршыгүлділер тұқымдасы қай класқа жатады?
2. Шаршыгүлділер тұқымдасының жапырақтары қандай?
3. Алқалар тұқымдасы неге кіріккенкүлтелілер деп аталады?
4.Алқалар тұқымдасының гүл формуласы қандай?
5.Алқалар тұқымдасының жемісі?
6.Сәндік өсімдіктерге жатады?
7.Картоптың жерасты өркені?
8.Баклажан Қазақстанның қай аймағында өсіріледі?
9.Қызанақты неге алдымен көшетке егеді?
10.Бұрышта қандай витамин болады?

3.

4.

Қосжарнақтылар класының ерекшеліктері?

5.

1.Тұқымы екі жарнақтан тұрады .
2. Тамыр жүйесі - кіндік тамыр.

6.

Шаршыгүлді тұқымдасына
жататын өсімдіктердің гүлшоғыры қандай?

7.

Шашақ гүлшоғыры .

8.

Орамжапырақ қалай тозаңданады ?

9.

Бұнақденелер арқылы

10.

Шаршыгүлділер тұқымдасына жататын
өсімдіктерді ата?

11.

Шалғам
Ақжелкен
Орамжапырақ
Қыша
Шомыр

12.

Шаршыгүлділер тұқымдас өсімдіктердің
жемісінің түрі?

13.

Бұршаққын немесе бұршаққынша

14.

Жабық тұқымды
өсімдіктер деп аталу себебі?

15.

Тұқымы жемістің ішінде жетіледі .

16.

Сабақ тақырыбы:
.
Қосжарнақтылар класы.
Раушангүлділер тұқымдасы.

17.

Раушангүлділер тұқымдастарды жүйелеу
Қосжарнақтылар класы
Раушангүлділер тұқымдасы
3000/36 түр ҚР
Тобылғылар Раушангүлділер
300 түр
1700 түр
Алмалылар
600 түр
Раушан гүлі туысы
Алма туысы
бүріскі раушан
Апорт алмасы
Өріктер
4000 түр

18.

Алма
Алмұрт
Долана
Өрік
Шие
Үшқұлақты
Бүлдірген,
құлпынай,
таңқурай
Қауырсын тәрізді
Итмұрын, қараған,
шетен
Саусақ салалы
Жатаған қараған

19.

Ағаштар
Мойыл,шетен,
алма, алмұрт
Бұталы
Раушан,
Итмұрын
Шөптесін
Шыршай, байғұт,
қойбүлдірген

20. Гүл құрылысы

• қос гүлсерік,
• 5 тостағаншасы біріккен, 5 күлте
жапырақша ,
• 4 тостағанша жапырақшалары да
(түзу қазтабан) бар
• аталығы шексіз,кейде 4-8-9,
• аналық саны 1 немесе
өте көп (таңқурай , бүлдірген )

21.

Итмұрын
Т (5) К5 А ∞ Ж1
Жабайы алхоры
Т(5) К5 А 20Ж1
Алма
Т (5) К5 А ∞ Ж (5)

22. Жемістер

Құрғақ
шырынды сүйекті көп сүйекті көп
(алма жемісі )
шырынды
жаңғақшалы
теңгежапырақ
алмұрт
алма ,
таңқурай ,
бүлдірген
өрік
итмұрын
құлпынай.

23.

Раушангүлділердің маңызы бойынша
топтастыру
Жабайы
Тікенгүл,
итмұрын,
қойбүлдірген
мәдени
алма , алмұрт
таңқурай ,өрік
сәндік
дәрілік
раушан ,
шетен
итмұрын ,
мойыл,
таңқұрай

24.

Алма. Бетке әжім түсіруді тежейді. Ұйқыға
жатарда піскен алманың бір данасын жеп
жатсаңыз, тістегі бактериялардың 96,7 %
алма құрамындағы органикалық
қышқылдардың әсерінен жойылып кетеді.
Құрамында темір болады.
Өрік. Оны «денсаулық жемісі» деп атайды.
Құрамын-да органикалық қышқылдар,
нектин, хош иісті заттар, минералды тұздар
(калий,) натрий, кальций, т.б. және коротин
бар.
Алмұрт. Оның шырыны несепті айдау үшін
өте пайдалы. Алмұрт шырынын қуық-қа
тас байланғанда да ішеді. Алмұрттың
шырыны мен тұндырмасы несептің
бөлінуін күшейтіп қана қоймай, түсін де
ашып, бактерияларды жоюға әсер етеді

25. Қызыл түсті раушан 1930 жылы генетикалық мутация жолымен алынған. Табиғатта раушанның көк түсіне жауап беретін ген, көк түсті

Раушан гүлі.
25 000 іріктемесі шығарылған
Қызыл түсті раушан 1930 жылы
генетикалық мутация жолымен
алынған.
Табиғатта раушанның көк түсіне
жауап беретін ген, көк түсті пигмент
дельфинидин болмаған.Бірақ көп
жылдық австралиялық және
жапондық компаниялардың бірігіп
жұмыс істеуі нәтижесінде 2004 жылы
«көк» раушан гендік инженерия
әдістері арқылы шығарылды.

26. Топтық жұмыс

І топ : Раушангүлділер
тұқымдасына жататын
өсімдіктер гүлінің белгілерін
көрсет :
1. Қарапайым гүлсерігі бар гүл.
2.Гүлсерігі қосарланған
3. Гүлінде бір шеңбердің бойына
орналасқан көп аталығы бар
4.Тостағаншасы жеке орналасқан
төрт тостағанша жапрақшадан
тұрады
5. Гүлінде аналығыкөп немесе
біреу
6. Гүлінде бірнеше шеңбер болып
орналасқан көп аталығы бар
7.Тостағаншасы жеке орналасқан
бес тостағанша жапрақшадан
тұрады.
ІІ топ. Алма ағашының
сипаттамасын дәл беретін
тұжырымдарды белгіле
1.Тіршілік формасы –бұта.
2. . Тіршілік формасы –ағаш
3. Жай жапырақты өсімдік
4.Күрделі жапырақты өсімдік
5.Жемісі – шырынды жеміс
6.Гүлінің формуласыТ (5) К5 А ∞ Ж (5)
7. Бунақденелілер тозаңдандырады

27. Дұрыс жауабы

І топ :
2.
4.
5
6
7
ІІ топ .
• 2
• 3
• 5
• 6
• 7

28.

Сызбанұсқаны толтырындар
Жапарақтың
Түрлері
Күрделі
Жемісте рдің
Түрлері

29.

Венн диаграммасымен салыстырындар
Шаршыгүлділер
тұқымдасы
Ұқсастығы
Раушангүлділер
тұқымдастар

30.

Бес жолды өлең құрастыру.
Раушан
алма
______ _______
______ _______
_____ ______ ____ _____ ______ ____
____ ___ ___ __ ____ ___ ___ __
______
______

31. №23 Зертханалық жұмыс Раушангүлділер тұқымдасы гүлдерінің құрылысы және жемісі .

Жұмыс барысы және нәтижесі.
1. Раушангүлділер тұқымдасының кеппеөсімдіктерін қара, оларды
анықтап, атауларын жаз.___________________________________
2. Итмұрын өсімдігінің гүлін қара, оның гүлсерігі жай ма,қосқабатты ма?
Тостағанша _______ , күлте _______, аталық_____аналық ______саны.
3.Итмұрының жемісінің ішкі құрылысымен танысу.
Итмұрының нағыз жемісі______________________аталады.
4. Зерттегенді суретпен салыстыр.
5.Алманыны екіге бөліндер.Ұяшықтарда орналасқан тұқымдарыны назар
аударып, сана . Жемістің типі қандай?___________________________.
6. Қорытынды :
Бұл тұқымдасқа жататын өсімдік гүлдерінің ортақ белгілері? ___________
Бұл өсімдіктер жемістің қандай типтерін түзеді?______________

32.

• § 43 (бәріне).
• 143 бет кесте толтыру