Ағзадан тыс мойын ісігі

1. Тақырыбы: Ағзадан тыс мойын ісігі

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ
ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
Хируругиялық стоматология кафедрасы
Орындаған: Мергенбаев А.О
Тексерген: Әділбаев Ғ.Б
Алматы 2016 ж.

2. Жоспар:

Ағзадан тыс мойын ісіктері түсінік
Ағзадан тыс мойын ісіктері классификациясы
Нейроэктодермальды генез ісіктері
Мезенхимадан пайда болатын ісік
Мойын дисэмбриональды ісігі
Ағзадан тыс мойын ісіктер симптомы
диагностикасы емі

3.

Мойын ісігі клиникалық көрінісі бойынша түзілістердің
көптүрлілігімен сипатталады.
Солардың ішінде бөлінетіні:
1. Мойын ағзаларының ісігі (жұтқыншақ, көмей, өңеш,
қалқанша без)
2. Ағзадан тыс мойын ісігі (мойынның жұмсақ тіндерінен
п.б)
Мойын аймағында негізгі лимфалық коллектор орналасқан.
Лимфогранулематоз, гематосаркома, лимфосаркома, қатерлі
ісік метастазы(Вирхов метастазы) кезінде
лимфоретикулярлы тіндер зақымдалуы лифма түйіндеріне
тікелей қатысты. Вирхов метастазын сол жақ ию
бұлшықетінің арасынан анықтайды, яғни сол жақ венозды
түйінге қосылатын төс доғасының лимфалық түтігі. Осы
анатомаиялық аймақта орын алатын патологиялық процесс
салыстырмалы диагностиканы қиындатады.

4. Мойын ісігінің классификациясы:

1. Ағзалық ісік: ЛОР ағзаларының ісігі, өңештің
мойын аймағы, қалқанша без, сілекей бездері және
т.б
2. Ағзадан тыс мойын ісіктері
3.Мойын лимфа түйіндерінің ісіктік зақымдалуы
(біріншілік гемобластоз кезінде, екіншілік метастаз
кезінде)

5.

Ағзадан тыс мойын ісіктері жұмсақ тіннен пайда
болады және гистогенетикалық қағидалар бойынша
бөледі
1. Нейроэктодермальды генез ісіктері
Перифиялық нервтің жаңа түзілістері (невринома ,
нейрофибромы, неврогенные саркомы)
симпатикалық ганглилердегі жаңа түзілістер
(ганглионеврома)
Параганглионарлы құрылым түзілістері (параганглиомы,
хемодектомы).
2. Мезенхимадан пайда болатын ісік: Фиброзды ісік,
майлы (липома, липосаркома), қантамырлы,
бұлшықетті (рабдомиомы, рабдосаркомы)
3. Мойын дисэмбриональды ісігі: бранхиогенді рак,
тимома, тератома және т.б

6.

Ағзадан тыс мойын ісігі немесе метастаздың
орналасуын көрсету кезінде мойын бөлігінің
бірыңғай атауын қолдану тиіс. Мойын аймағы:
- жақасты үшбұрышы
- иекасты үшбұрышы
- тіласты аймағы
- ұйқы артериясы үшбұрышы ( ұйқы
артериясының тармақтары орналасқан)
- төс бұғана емізікше аймағы ию бұлшық етіне
сәйкес келеді
- мойынның жаны ұшбұрышы
- мойынның артқы беті

7.

8.

9.

Ағзадан тыс мойын ісіктері ішінде қатерлі ісігі
диагностикаланады. Бұл ісік барлық ағзадан тыс
мойын ісіктері жиілігі бойынша 45% құрайды. Ісіктің
жиі кездесетін жас аралығы 20-40 жас, әйел адамдар 2
есе жиі шалдығады. Мойын неврогенді ісік көздері
әртүрлі нерв түрлерінен болады, симпатикалық бағана
(ствол) кезбе нерві, тіласты нерві, мойын және иық
өрімі. Неврогенді ісік мойынның әртүрлі
аймақтарында орналасуы мүмкін, жиі ұйқы артериясы
үшбұрышында. Жүйке түбіртегінен, мойын және иық
өрімінен пайда болған ісіктер мойынның бүйір жағына
және бұғана үсті аймағы шығады.Макроскопиялық
неврогенді ісік шартәрізді, овальды, капсулденген
кейде гантельтәрізді және бірыңғай тіннен тұрады.
Мойын аймағында орналасақан Невринома құрсақүсті
немес орта төсте орналасатын ісіктер сияқты үлкен
көлемді болмайды.

10.

Невриноманың клиникалық симптоматикасы орналасатын орнына,
қай нервтен тарайтынына байланысты болады. Қантамыр шоғыры
немесе sternocleidomasteideum бұлшықет аймағында орналасқан
болса, ауру сезімі шүйде, иық, мойын аймағына таралады. Ісік баяу
өседі және науқасқа білінбейді. Симптомдары көлеміне және жүйке
бағанасына қаншалықты жақын орналасуына байланысты. Ісік жүйке
орталығына жақын орналасса, неврологиялық көріністері айқын.
Жүйкені қоздыру симптомы: мысалы, кезбе нервінің невриномасы
кезінде ұстама тәрізді жөтел, тұншығу сезімі, брадикардия, жүрек
аймағында ауру сезімі. Көп жағдайда пальпация ауру сезімсіз, тек иық
және мойын өрімінен тараған беткей орналасқан ісік ауру сезімді.
Невринома
Нейрофиброма

11.

Перифириялық нервтен тараған ісіктердің
клиникалық көрінісін үш топқа бөлуге болады:
1. Симптомдар, сипатын және өсуін корсететін: сопақ,
шартәрізді, жеке орналасуы, беті тегіс, тығыз
консистенциялы, бояу дамуы.
2. Симптомдар, ісіктін орналасу көлемі байланысты:
көрші ағзаларды копрессиясы және жылжи орналасуы
3. Жеке неврологиялық симптом, қозуына немесе
функиясының бұзылуына байланысты: мысалы
невринома кезіндегі Горнер симптомы, мойын
симптоматикалық бағанасынан тараған.
Осы аталған ісіктерді арнайы әдістермен анықтауда
екерше атайтын ульрадыбысты зерттеу, яғни көлемін
анықтайды; эхогенность опухали, кистадан айыру.
Пальпация кезінде ұқсас болып келеді.
Рентгенологиялық зерттеу ісіктің жұмсақ тіндік айқын
көрініс көрсетеді.

12.

Осы аталған ісіктерді арнайы әдістермен
анықтауда екерше атайтын ульрадыбысты зерттеу,
яғни көлемін анықтайды; эхогенность опухали,
кистадан айыру. Пальпация кезінде ұқсас болып
келеді. Рентгенологиялық зерттеу ісіктің жұмсақ
тіндік айқын көрініс көрсетеді
Трипанбиопсия -арнайы инемен бағаналы тін алу
және гистологиялық зерттеу жүргізу.Мойын
аймағында қатерлі неврогенді ісік сирек кездеседі.
Клиникалық ағымы тез инфильтративті өсуі,
рецидивке тәуелділігі, метастаз беруі. Неврогенді
ісікті рациональды ем әдісі арқылы алу, яғни
хирургиялық жолмен алу барынша нервті аман
алып қалу.

13. Мойын нейроэктодермалды ісіктер

тобынада ерекше
орын алатын параганглионарлы құрылымнан пайда
болған -хемодектома- нехромафинды параганглиома.
Жиі кездесетін каротидті гломустың хемодектомасы,
сирек кезбе нерв хемодектомасы. Каротидті хемодектома
ұйқы артериясының тармақтарында орналасады және
алынуы қиынға соғады. Хеморецепторлар ұлкен рөл
атқарады. Хеморецепторлы түзілістер каротидті
гломуста ғана емес сонымен қатар аорта доғасы
аймағында, мойындырық шам (луковица) және кезбе
нерв және т.б аймақтарда орналасады. Хеморецепторлы
функциясы хемодектома тобындағы ісіктерді каротидті
тобына енгізілді. Бұл ісік жиі 20-50 жас арасындағы әйел
адамдарда кездеседі, негізі бір жақты.

14.

каротидті гломустың хемодектомасы

15.

16.

Ісік сопаша тәрізді, көлемі 6-8 см аспайды, беті тегіс, жұмсақ
консистенциялы. Ісік артериальды және венозды тордың
аймағында орналасуымен сипатталады және операция
кезінде алу қиынға соғады. Баяу жылдап өседі. Қатерлі түрі
5% жағдайда кездеседі. Каротидті хемодектема кезіндегі
белгілер әртүрлі болу мүмкін, негізгі шағымы ісіктің өзіне
және кейбір жағдайда бас айналу, бас ауру болады. Ісікті
басқан кезде науқас талып қалу мүмкін, яғни бұл симптом
каротидті синустың қозуымен байланысты. Нәтижелі
әдістердің бірі каротидті артериография, сыртқы және ішкі
ұйқы артериясын ысыру. және де жоғарғы
васкуляризациялық хемодектома. Хемодектоманы
невринома, туберкулезды лимфаденит, солетарлы
метастаздармен салыстырмалы диагностика жүргізеді.Ең
негізгі радикалдьды емдеу әдісі - хирургиялық жолмен алып
тастау, қатерлі және қатерсіз екенін анықтау мүмкін емес.

17.

18.

19.

злокачественная параганглиома)

20. Мезенхимадан пайда болатын ісік

Көптүрлі формасымен сипатталады және 40% құрайды.
Көбінесе майлы тін, қантамыр және байланыстырушы
тіндерде жиі кездеседі. Майлы тін ісігінен ерекше
бөлетін ол липома, диффузды липоматоз, липосаркома.
Терең липоманы диагностикалау қиын.
Парависцеральды липома жиі трахеяда кездеседі және
көрші тіндерге қысым түсіреді. Көптүрлі липоматоз синдром Маделунга - капсуласыз майлы тіннің
сииметриялы түрде өсуі. Липосаркома сирек кездеседі,
липомаға қарағанда тығыз, баяу өседі, сирек метастаз
береді, үльракүлгін сәлеге сезімтал.

21.

липома

22.

23. Дисэмбриональды желбезек доға ұрығынан дамитын ісік

Дисэмбриональды желбезек доға ұрығынан дамитын
ісіктің бір түрі - бранхогенді рак. Бранхиогенді рактың
гистогенетикалық дамуы бранхиогенді кистамен
байланысты болуы мүмкін және олардың
қабырғаларында қатерлі өсу ошағы анықталған.
Рактың орналасу аймағы - мойынның бүйір беті, жиі
төменгі жақ бұрышы, ию бұлшықет асты. Ісік диаметрі
12 см. Негізгі белгісі - ертеректен ішкі мойындырық
венасына өсуі.Баяу өседі.Рациональды емдеу әдісі Крайль оперциясы. Бұлшықетке өскен жағдайда
операция алдында сәулелі терапия тағайындау қажет
(дистанционная гамматерапия).

24.

25.

бранхиогенный рак