Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытудағы ойын технологиясының түрі – ұсақ моториканың маңызы

1. КМҚК «Әйгерім» ясли бақшасы Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытудағы ойын технологиясының түрі – ұсақ моториканың

маңызы
Дайындаған тәрбиеші:Н.Жақсылықова

2.

Жоспар:
І. Кіріспе бөлім.
1. Бала тілінің дамуына әсер ететін жетекші фактор -ойын.
ІІ. Негізгі бөлім.
1. Ұсақ мотроиканы дамыту арқылы сөйлеу тілін жетілдіру.
2. Саусақ ойын – жаттығулары.
ІІІ. Қорытынды бөлім.
1. Бала саусағын ойната отырып тілін дамытайық.
2. Пайдаланылған әдебиеттер

3.

4.

Балабақшадағы оқыту-тәрбиелеу жұмысында
Балалардың тілін дамыту, сөздік қорларын
молайту, ауызша сөйлеуге үйрете отырып,
үйренген сөздерін күнделікті өмірде еркін қолдану,
одан әрі күнделікті іс – әрекет кезіндегі тілдік
қарым-қатынаста қолдана білуге жаттықтыру
ісіне ерекше мән берілген.

5.

Мектеп жасына дейінгі кезеңдегі балалармен сөздік
жұмысын жүргізу ісі – тіл дамытудың негізгі бір міндеттері
болып есептелінеді.Біз балалармен сөздік жұмысын жүргізе
отырып, оларды айналасындағы заттармен таныстырып,
атын атай білуге, қасиеті мен сапасын,түр-түсін және
пішінін ажырата білуге,өмірдегі, қоршаған ортадағы түрлі
құбылыстар жайындағы ұғым, түсініктерін дамыта отырып,
белсенді түрде тілдік қарым –қатынас жасай білуге
үйретеміз.

6.

Ойын арқылы бала айналасындағы нәрседен
өзіне қызықтысына ықыласы ауып, таңдап
алады. Баланың бір ерекше қасиеті сөйлеуден еш
жалықпайды.Ойын бала тілін дамуына ықпалын
тигізіп, таным белсенділігініңдамуына жол
ашады. Қай бала болмасын ойынмен өседі,өйткені
бала табиғатының өзі тек ойынмен
байланысты.Ойын үстінде бала еш нәрсеге
тәуелсіз, ол өзін еркін ұстайды.
Ал еркіндік дегеніміз барлық дамудың баспалдағы,
бәрін білуге деген талпынысымен құлшынысы.

7.

Ұрпақтан ұрпаққа жалғасын тауып келе жатқан,
әрі үлкен мәні бар мәдени шығармашылық – саусақ
ойыны.Саусақ ойынын ойнай отырып, балалар
қоршаған ортадағы заттармен құбылыстарды жанжануарларды,құстарды, ағаштарды т.б. көп деген
бейнелерді бейнелей алады.

8.

Ұсақ моториканы дамыту жұмыстарын
ерте сәбилік шақтан бастаған дұрыс. Омыраудағы баланың
өзіне саусақтағы бас миымен байланысқан активті
нүктелеріне әсер ете отырып, масcаж жасау керек.Ерте
жаста және мектепке дейінгі кіші жаста қарапайым
жаттығуларды жасауда өлеңмен, тақпақпен
ұйқастырылған жаттығуларды пайдалану ұсынылады.
Сонымен қатар өзіне-өзі қызмет ету дағдысын
қалыптастыру: тиегін өзі салып, өзі ағыту, бауын байлау.

9.

Егер тілінің дамуында ақау болса, онда бұл ұсақ
моториканың мәселесі. Тіпті баланың сөйлеу
тілі қалыпты болған жағдайда бұл қолын
басқаруы қалыпты деген сөз емес. Егер 4-5
жастағы балада бау байлау қиындық келтірсе, ал,
ермексаздан тек шар мен ұзынша
жабыстырылса, және 6 жаста тиек тігу
орындамас және қауіпті іс болса, онда сіздің
балаңыз кінәлі емес. Өкінішке
орай көп ата-ана қолдың икемі мен ұсақ
моториканың даму деңгейінің төмендігін тек
мектепке барарда ғана байқайды.

10.

Егер сіз бірінші сынып оқушысында жазуда
қиындық болмасын десеңіз,немесе үш жастағы
баланың тілінің дамуында ақау болмасын десеңіз
дамыту ойын – жаттығуларын бала
туылған соң екі айдан кейін бастаңыз. Ұсақ
моториканы дамыту әдістемесі мұндай жағдайда
өте тиімді. Омыраудағы баланың саусақтарын
уқалауға болады,жас жарымдағы баламен саусақ
ойындарын бастауға болады.

11.

Бір ыдысқа 1 кг бұршақты немесе фасольді
төгеміз де ішіне баланы қызықтыратын бір
ойыншықты көміп коямыз.Содан соң оны тауып
беруін өтінеміз. Бұл қызықтыру жаттығуы кезінде
баладан алыстап кетпеңіз. Себебі ұсақ нәрселерді
аузына салып алу қаупі бар.

12.

Саусақ ойындарының
нәтижесінде
Танымдық деңгейі
артады
Баланың сөйлеу тілі
жетіледі
Икемділігі артады
Қимыл – қозғалысы
артады
Логикалық ойлауы
дамиды

13.

80
70
60
60
50
40
30
50
60
50
20
30
40
75
60
30
10
0
өте жақсы
жақсы
орташа
45
20
10
0
өте жақсы
жақсы
орташа
Ұсақ моторикасын дамытуда
саусақ жаттығулардың
диаграммасы
Ұсақ моторикасын дамытуда
саусақ жаттығулардың
диаграммасы
І жарты жылдық
ІІ жарты жылдық

14.

*
*Қорытынды.
*
Егер бала
қандай да бір саусақ ойынын жетік
меңгерсе, онда ол міндетті түрде бір көрініске не өлеңге
жаңа бір сахналау ойлап табуға тырысады. Бір жастан
екі жасқа дейінгі балалар бір қолмен ойналатын саусақ
ойындарын жақсы қабылдайды. Үш жастағы балалар
екі қолмен ойналатын саусақ ойындарын игере алады.
Мысалы, бір қол үйшік те, екінші қол үйге жүгіріп келе
жатқан мысық болуы мүмкін. 4 - 5 жастағы балалар
белгілі бір көріністі саусақ арқылы сахналай алады.
*
Өз тәжірибемде тәрбишілерге саусақ ойындарын
сергіту жаттығуларына, ертеңгілік жаттығуларға,
барлық ұйымдастырылған оқу іс - әрекеттері үстінде
үнемі пайдалануды ұсындым. Нәтижесінде балалардың
тілі, қимыл, қозғалысы мен икемділігі айтарлықтай
дамыды.

15.

Пайдаланылған әдебиеттер.
1. «Отбасы және балабақша» 2002 ж №5. [6-8
бет]
2. «Логопедия» Е.Н.Краузе [30-38 бет]
3. «Дошкольное воспитание» 2003 ж. №1 [50 бет]
4. «Дошкольное воспитание» 2000 ж. №11 [49
бет]
5. «Отбасы және балабақша» 2000 ж. №5 [15
бет]
6. «Отбасы және балабақша» 2010 ж. №5 [12 бет]