Жатыр денесі обыры

1. Жатыр денесі обыры

М.ғ.к. доценттің қ.а. Шакирова А.Ф.
ҚММУ онкология кафедрасы

2. Жатыр денесі обыры

Әйел жыныс мүшелері қатерлі ісіктерінің
арасында аурушандық бойынша 2 орында,
әйелдерде кездесетін барлық ісіктердің
арасында 5 орында.
Әйелдерде қатерлі ісіктердің себебінен
болатын өлім-жітім арасында 7 орында.

3. Єлемдегі аурушандыќ

Әлемдегі аурушандық
Дамыған елдерде әйелдер репродуктивті
жүйесінің барлық қатерлі ісіктерінің
арасында аурушандық бойынша 2
орында (сүт безі обырынан кейін)
АҚШ-та – 100 мың тұрғынға шаққанда
25 жағдай
Ресейде - 100 мың тұрғынға шаққанда
25,2 жағдай

4. Жатыр денесі обыры

5. Аурушандыќтыњ µсу себептері

Аурушандықтың өсу себептері
Әйелдердің өмірінің ұзаруы
Нейроалмасу-эндокринді
бұзылыстарымен әйелдер санының көбеюі
(15 кг дейінгі семіздік ЭО қауіпін 3 есе
ұлғайтады, 25 кг дейін - 10 есе; қантты
диабетте қауіп 3 есе жоғарлайды);

6. Ќауіпті факторлар

Қауіпті факторлар
Жыныстық өмір сүрмеу, бала көтермеу, бала тумау,
бедеулік, ановуляция, кеш басталған менопауза,
семіздік, аналық бездердің поликистозды синдромы,
аналық бездердің эстроген өндіруші ісіктері.
Постменопаузада гестагендерсіз гормонды терапия.
Тамоксифен қабылдау.
Қантты диабет.
Артериальді гипертония.
Гипотиреоз.
Онкологиялық ауруларға отбасылық бейімділік

7. КОК ќабылдау ±заќтыѓына байланысты жатыр денесі обырыныњ тµмендеуі

КОК қабылдау ұзақтығына байланысты
жатыр денесі обырының төмендеуі
жылдар
RR
4
0.44
8
0.33
12 0.28
Ауыспалы қауіп
10
1
CASH, 1987
Levi et al, 1991
Stanford et al, 1993
Hulka et al, 1982
Kaufman et al, 1980
Weiss et al, 1980
0.1
0.01
0
2
4
6
8
10
12
Қабылдау мерзімі
Adapted from Schlesselman JJ. Hum Reprod. 1997;12:1851-1863.
www.contraceptiononline.

8. Гормонды контрацепция жєне жатыр денесі обыры

Гормонды контрацепция және
жатыр денесі обыры
қауіп 50% ↓( 0,5)
↓ 2-5 жыл қабылдағанда білінеді және
қабылдауды қойғаннан кейін 10 жыл
бойы сақталады
↓
↓ прогестиннің дозасын ↑ емес,
қабылдау ұзақтығына байланысты
(5 жылдан >)

9. Патогенез

Эндометрий обырының екі
патогенетикалық варианты бар:
Бірінші вариант – гормонға тәуелді
Екінші вариант – гормонға тәуелсіз
(автономды)

10. I (гормонѓа тєуелді) патогенетикалыќ вариант

I (гормонға тәуелді)
патогенетикалық вариант
60-70% науқаста
Атипиялық гиперплазия аясында
Ісіктің жоғары жетілген түрлері
Созылмалы гиперэстрогенияның саналуан
көріністерімен сипатталады
Жиі май және көмір сутек алмасуының
бұзылыстарымен жүреді
Бұл науқастарда тека-ұлпаның гиперплазиясы,
гормонды белсенді ісіктер анықталады.

11. II патогенетикалыќ вариант

II патогенетикалық вариант
30-40% науқаста
Эндокринді-алмасу бұзылыстар айқын емес
Ісіктің төмен- және орташа жетілген түрлері
басым келеді
Ісік аналық бездердің стромасының фиброзы
мен эндометрий атрофиясы аясында
полиптердің, атипиялық гиперплазияның
пайда болуымен жүреді
Лимфогенді метастаз беру қауіпі жоғары
Гормонтерапияға сезімталдығы болмайды
Аурудық болжамы қолайсыз

12. Канцерогенез кезењдері

Канцерогенез кезеңдері
Жатыр денесі обыры
I кезең
Функциональді
бұзылыстар (ановуляция,
гипреэстрогения)
IV кезең
II кезең
морфологиялық
бұзылыстар
(фондық)
III кезең
морфологиялық
бұзылыстар
(ісік алды)
Эндометрийдің диффузды және
ошақты гиперплазиясы
атипиялық
Гиперплазия (аденоматоз)
Гормонотерапия

13. ЭСТРОГЕННІЊ ЭНДОМЕТРИЙГЕ ЄСЕРІ (ќалыпты жєне ісікті жасушаѓа)

ЭСТРОГЕННІҢ ЭНДОМЕТРИЙГЕ ӘСЕРІ
(қалыпты және ісікті жасушаға)
ДНК
эстроген
рецептор
ядро
Митоз
(пролиферация)

14. ПРОГЕСТЕРОННЫЊ ЭНДОМЕТРИЙГЕ ЄСЕРІ (ќалыпты жєне ісікті жасушаѓа)

ПРОГЕСТЕРОННЫҢ ЭНДОМЕТРИЙГЕ
ӘСЕРІ (қалыпты және ісікті жасушаға)
ДНК
эстроген
рецептор
прогестерон
жетілу (секреция),
апоптоз

15. Метастаз беру жодары

Лимфогенді
Гематогенді
Аралас

16. Аймаќтыќ лимфа т‰йіндер

Аймақтық лимфа түйіндер
Негізгі лимфа өзектері жатыр
байламдарында орналасқан,
Олар мықын лимфа түйіндеріне
құйылады (жалпы, сыртқы және ішкі
мықын лимфа түйіндері),
Пресакральді және
парааортальді лимфа түйіндері

17. Алыс метастаздар

Жиі алыс
метастаз
беріледі:
қынапқа
өкпеге
қаңқа
сүйектеріне

18. Клиника

Меноррагия
Менометроррагия
Постменопаузада жыныс жолдарынан
қан кету

19. Диагностика

Шағымдары мен
анамнезін жинау
Гинекологиялық
қарау
УДЗ
Эхограмма.
РЭ стадия
T1сN0M0:
а–
продольное
сканировани
е, б – 3D.
Допплерограмма РЭ
стадия T1c
(режим
ЭДК).
Трехмерная
эхограмма
(мультиплановый
режим
с построением
волюметрической
модели
эндометрия).
РЭ стадия Т1b.

20. Диагностика

Эндометрийдің
диагностикалық
қырнауы
(биопсия) +
цитологиялық,
гистологиялық
зерттеу
Экзофитті ісіктің гистероскопиялық
суреті
Гистероскопия.
ЖДО гистероскопиялық суреті

21. Диагностика

Кеуде қуысының рентгенографиясы
Ісіктік процеске қуық пен тік ішектің
қатысы болған жағдайда тексеру жоспары
цистоскопия мен ректороманоскопиямен
толықтырылады
Ісіктің жайылуын нақты анықтау
мақсатымен КТ и МРТ жүргізіледі

22.

23. Гистологиялыќ т‰рлері (ДД¦ жіктеуіне сєйкес)

Гистологиялық түрлері (ДДҰ жіктеуіне сәйкес)
Ісіктің бар-жоғы морфологиялық верификациянф талап
етеді.
Гистологиялық типтері:
Эндометриоидты карцинома
- Аденокарцинома
- Аденоакантома (аденокарцинома жалпақклеткалы
метаплазиямег)
- Безді-жалпақклеткалы карцинома (аралас аденокарцинома
және жалпақклеткалы карцинома)
Муцинозды аденокарцинома
Серозды-папиллярлы аденокарцинома
Ашықклеткалы аденокарцинома
Жетілмеген аденокарцинома
Аралас карцинома

24. Жатыр денесі обырыныњ хирургиялыќ емі

Жатыр денесі обырының
хирургиялық емі
Қынаптың үстіңгі 1/3 бөлігімен жатырдың
қосалқыларымен экстрафасциальді
экстирпациясы;
Модификацияланған жатырдың
қосалқыларымен кеңейтілген экстирпациясы;
Модификацияланған жатырдың
қосалқыларымен кеңейтілген экстирпациясы
және оментэктомия

25. Екіжаќтыќ овариэктомия мен гистерэктомия

Екіжақтық овариэктомия
мен гистерэктомия
Субтотальді
гистерэктомия
(жатырдың
қынапүстілің
ампутациясы)
Тотальді
гистерэктомия
Пангистерэктомия
(тотальная
гистерэктомия
+аднексэктомия)

26.

27. Жатыр денесі обырында сєулелік терапия дербес емдеу єдісі ретінде

Жатыр денесі обырында сәулелік
терапия дербес емдеу әдісі ретінде
Ауыр қосалқы патологиялары бар 5-15%
науқастарды емдеу үшін қолданылады
85% науқасқа тек қуысішілік сәулелік терапия
қолданылады
Жатыр денесі обыры I сатысында сәулелік
терапиядан кейін 5-жылдық өмірсүрушілің 85%
құрайды, II сатысында – 50%.

28. Прогестинотерапия

Гормональді нәтиже:
Бұйрекүсті безде зстрадиол мен андростендионның
өнімін тежейту;
Гормон рецепторларымен байланысу
Тікелей цитотоксикалық нәтиже:
гормонға сезімтал клеткалардың өсуін тежеу.
Эндокринологиялық нәтиже:
Гонадотропты гормондар секрециясының төмендеуі
(ФСГ, ЛГ);
Эстроген деңгейі төмендеуі (көбіне эстрадиолдың);
Бауырішілік андрогендердің эстрогендерге
конверсиясының төмендеуі;
АКТГ секрециясының төмендеуі, бұйрекүсті безі
қызметінің төмендеуі, нәтижесінде кортизол деңгейі
төмендейді.

29. Прогестинотерапия

Қолданылатын прогестагендер:
17 ОПК 500мг (4мл 12,5%р-ра) в сут 13мес, 500мг 2р/нед 4-6мес, 500мг 1р/нед,
Депо-провера 500 мг 1 г в неделю.
Провера 200-600 мг в сут
Депостат 200-400мг еженедельно
Мегейс 160г в сут

30. ЖДО емі (РОНЦ им.Н.Н. Блохина, 2000г)

29,4% операция
24,5%операция
гормонды
терапия
2,9% cәулелік
терапия
25,5% 17,7% операция,
гормонды
және сәулелік
терапия
операция
және сәулелік
терапия

31. Назарларыњызѓа рахмет!

Назарларыңызға рахмет!