Umumta‘lim maktablarida inklyuziv ta‘limni joriy etishga yo’naltirilgan tadbirlar

1. Umumta‘lim maktablarida inklyuziv ta‘limni joriy etishga yo’naltirilgan tadbirlar

B.J.Urinov

2.

Inklyuziv ta’lim — bu barcha
bolalar, jumladan, jismoniy,
aqliy, ijtimoiy yoki boshqa
turdagi imkoniyatlari
cheklangan bolalar uchun ham
teng va qulay ta’lim olish
imkoniyatini yaratishga
qaratilgan yondashuvdir. Bu
tizim har bir bolaning
ehtiyojlarini hisobga olgan
holda ta’lim olishiga
ko‘maklashadi.

3.

INKLYUZIV TA’LIMNING ASOSIY TAMOYILLARI
1
Barchaga ta’lim
2
Individuallashtirilgan yondashuv
3
Ijtimoiy integratsiya
4
Maktab muhitining moslashuvi

4. Inklyuziv ta’limning afzalliklari

Imkoniyati cheklangan bolalar o‘zlarini
jamiyatning to‘laqonli a’zosi sifatida his
qiladi.
Oddiy o‘quvchilar mehribonlik va
tushunish hissini shakllantiradi.
Jamiyatda tenglik tamoyili
mustahkamlanadi.
Ta’lim tizimi rivojlanadi, yangi pedagogik
yondashuvlar ishlab chiqiladi

5. O‘zbekistonda inklyuziv ta’lim

1. O‘zbekistonda inklyuziv
ta’limning huquqiy asoslari
"Ta’lim to‘g‘risida"gi qonun (2020) –
har bir bolaga ta’lim olish huquqini
kafolatlaydi.
2021–2025-yillarga mo‘ljallangan
"Yangi O‘zbekiston – 2030" strategiyasi
– ta’limda inklyuzivlikni kengaytirishga
qaratilgan.
BMTning Nogironlar huquqlari
bo‘yicha konvensiyasi (O‘zbekiston
2021-yilda ratifikatsiya qilgan) –
imkoniyati cheklangan shaxslarning
ta’lim olish huquqlarini himoya
qilishga yo‘naltirilgan.

6. O‘zbekistonda inklyuziv ta’lim

2. Amaliyot va inklyuziv maktablar
Maxsus maktablar va internatlar –
ko‘rish, eshitish va harakatlanish
bo‘yicha nogironligi bor bolalar
uchun.
Umumta’lim maktablarida inklyuziv
sinflar – imkoniyati cheklangan
bolalar oddiy sinflarda o‘qib, maxsus
pedagogik yordam oladi.
Resurs markazlari – nogiron bolalar
va ularning o‘qituvchilari uchun
maxsus materiallar va uskunalar bilan
ta’minlangan muassasalar.

7. O‘zbekistonda inklyuziv ta’lim

3. O‘zbekistonda inklyuziv
ta’limning asosiy muammolari
⚠ Malakali mutaxassislar
yetishmovchiligi – defektolog,
logoped, psixolog va maxsus
pedagoglarning kamligi.
⚠ Maktablarning moddiy-texnik
ta’minoti yetarli emas – ko‘plab
maktablarda maxsus liftlar, rampalar,
moslashtirilgan darsliklar yo‘q.
⚠ Jamiyatda to‘liq tushunish
yetishmaydi – inklyuziv ta’limning
ahamiyati hali hamma tomonidan
to‘liq anglanmagan.

8. O‘zbekistonda inklyuziv ta’lim

4. Kelajakdagi rivojlanish
yo‘nalishlari