Wprowadzenie do prawnych aspektów działalności korporacji transnarodowych

1.

Wprowadzenie do prawnych
aspektów działalności
korporacji transnarodowych
dr Bartosz Ziemblicki, MBA,
radca prawny

2.

kontakt
bartosz.ziemblicki@ue.wroc.pl

3.

Literatura
1. B. Ziemblicki, Status korporacji transnarodowych w
prawie międzynarodowym, C.H. Beck, Warszawa, 2020,
2. J. Menkes, T. Gardocka (red.), Korporacje transnarodowe.
Jeden temat, różne spojrzenia, Warszawa 2010.

4.

Nazwa
Różne spojrzenia: prawo, ekonomia, stosunki międzynarodowe.
Termin:
transnarodowa, wielonarodowa (Royal Dutch?), międzynarodowa (akt
normatywny o charakterze międzynarodowym), globalna,
ponadnarodowa (UE?)
+
korporacja (forma organizacyjna, nie prawna), firma (w KC, aczkolwiek
inwestycjna lub audytorska), przedsiębiorstwo (w KC, a państwowe)
Zamienne stosowanie (Ghosh 1984; Menkes, Twardowska 2010).
Wybór ONZ/mój wybór:
korporacje transnarodowe (Muchlinski)

5.

Definicja
Brak definicji legalnej.
Istnieje wiele definicji w nauce oraz używanych przez organizacje
międzynarodowe.
Normy o odpowiedzialności korporacji transnarodowych i innych
przedsiębiorstw biznesowych w odniesieniu do praw człowieka, U.N. Doc.
E/CN.4/Sub.2/2003/12/Rev.2 (2003), 13 sierpnia 2003, the Podkomisja
ONZ do spraw promocji i ochrony praw człowieka:
Par. 20. Termin „korporacja transnarodowa” odnosi się do podmiotu
gospodarczego działającego w więcej niż jednym kraju lub klastra
podmiotów gospodarczych działających w dwóch lub więcej krajach – bez
względu na ich formę prawną, czy to w ich kraju pochodzenia, czy w kraju
prowadzenia działalności, indywidualnie lub zbiorowo.

6.

Pozycja w światowej gospodarce
W 2000 r. - 100 największych gospodarek (PKB państwa vs roczny obrót
korporacji): 51 korporacji.
Kiedyś paliwowe, teraz technologiczne, zawsze finansowe.
PWC Pricewaterhouse Coopers) raport o 2018 r.: kapitalizacja w dolarach
największych korporacji (Apple, Microsoft, Alphabet) wynosi ok. 1 bilion
USD.
Wśród 100 największych: 51 z USA, 23 z Europy, 12 z Chin.

7.

Wpływ na społeczność
międzynarodową
Pozytywny:
napędza globalizację,
inwestycje w innowacje,
upowszechnianie technologii,
inwestycje w krajach rozwijających się.
Negatywny:
łamanie praw człowieka,
degradacja środowiska,
korupcja przy inwestycjach,
ogromna władza, bez demokratycznej kontroli.

8.

Formy prawne działalności
gospodarczej w Polsce
Spółki osobowe:
Jednoosobowa
działalność gospodarcza 1. sp. j.,
2. sp. p.,
3. sp. k.,
4. S.K.A.
Inne:
• spółka cywilna*,
• spółdzielnia,
• fundacja, stowarzyszenie etc.
Spółki kapitałowe:
1. sp. z o.o.
2. S.A.
3. P.S.A
4. (S.E.)

9.

Przedsiębiorca
Art. 4 PPU
1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub
jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której
odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca
działalność gospodarczą.
2. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w
zakresie
wykonywanej
przez
nich
działalności
gospodarczej.

10.

Przedsiębiorcy wg wielkości
Mikroprzedsiębiorca: zatrudniał mniej niż 10 pracowników oraz roczny obrót
netto nieprzekraczający 2 milionów euro (lub sumy aktywów 2 milionów euro).
Mały przedsiębiorca: zatrudniał mniej niż 50 pracowników oraz roczny obrót
netto nieprzekraczający 10 milionów euro (lub sumy aktywów 10 milionów euro).
Średni przedsiębiorca: zatrudniał mniej niż 250 pracowników oraz roczny obrót
netto nieprzekraczający 50 milionów euro (lub sumy aktywów 43 milionów euro).
Duży przedsiębiorca: pozostali.

11.

Opcje dla cudzoziemców
Przedstawicielstwo:
Spółka zależna:
Oddział:
- tylko promocja i
dla cudzoziemców
- ograniczenie
reklama.
spoza UE tylko sp. k.,
działalności
S.K.A., sp. z o.o., S.A.
operacyjnej,
- odpowiedzialno
ść spółki.
Swoboda
świadczenia usług:
- tylko w EU/EFTA),
- tylko tymczasowo.

12.

Problem zasłony korporacyjnej
pojęcie zasłony korporacyjnej
przekłuwanie zasłony korporacyjne na gruncie:
1. prawa krajowego,
2. prawa Unii Europejskiej,
3. prawa międzynarodowego.

13.

Dziękuję za uwagę.
dr Bartosz Ziemblicki, MBA,
radca prawny