Өнеркәсіптік кәсіпорындардағы ауана тазарту

1.

www.reallygreatsite.com
ӨНЕРКӘСІПТІК
КӘСІПОРЫНДАРДАҒЫ
АУАНА ТАЗАРТУ
Дуйсенова Аружан БЖиЗОС 301

2.

Қазіргі таңда өнеркәсіптік кәсіпорындар
атмосфералық ауаның ластануына айтарлықтай
әсер етуде. Өндіріс орындарынан бөлінетін зиянды
газдар, шаң-тозаң және басқа да ластаушы заттар
қоршаған орта мен адам денсаулығына кері әсерін
тигізеді.

3.

1. Өнеркәсіптік ауаның ластану себептері
Өнеркәсіптік өндіріс барысында көптеген зиянды заттар
ауаға таралады. Ластану себептері мыналар болуы
мүмкін:
• Отын жағу процесінде көмірқышқыл газы (CO₂), күкірт
диоксиді (SO₂), азот оксидтері (NOx) бөлінеді.
• Металлургия, химия және мұнай өңдеу зауыттарынан
улы газдар шығады.
• Шаң-тозаң, ауыр металдар мен басқа да қатты
бөлшектер өндіріс орындарынан атмосфераға таралады.
• Өндірістік қалдықтардың дұрыс өңделмеуі ауаны
қосымша ластайды.

4.

2. Өнеркәсіптік ауаның ластану салдары
Атмосфераға таралған зиянды заттардың қоршаған орта мен
адам денсаулығына кері әсері бар:
• Экологиялық әсерлер: қышқыл жаңбырлардың түзілуі,
ормандардың жойылуы, климаттың өзгеруі.
• Адам денсаулығына әсері: тыныс алу жүйесінің аурулары
(астма, бронхит, өкпе обыры), аллергиялық реакциялар,
иммунитеттің төмендеуі.
• Озон қабатына әсері: өндірістік шығарындылар озон
қабатының жұқаруына себеп болып, ультракүлгін
сәулелердің жерге түсуін арттырады.

5.

3. Өнеркәсіптік ауаны тазарту әдістері
Өндірістік кәсіпорындарда ауаны тазарту үшін әртүрлі әдістер
қолданылады. Оларды бірнеше негізгі топқа бөлуге болады:
1) Механикалық әдістер
Бұл әдістер ауадағы қатты бөлшектерді ұстап қалуға бағытталған.
• Сүзгілер – ауадағы шаң мен түтінді ұстап қалатын құрылғылар.
• Циклондар – ауаның айналу қозғалысы арқылы ауыр бөлшектерді
бөліп шығарады.
• Шаң тұтқыштар – өндіріс орындарында қолданылатын арнайы
құрылғылар.

6.

2) Химиялық әдістер
Бұл әдістер газ тәрізді ластаушы заттарды
бейтараптандыру үшін қолданылады.
• Абсорбция – газдарды сұйықтықпен жуу әдісі.
• Адсорбция – зиянды газдарды қатты
материалдар (белсендірілген көмір, цеолиттер)
арқылы сіңіру.
• Каталитикалық тазарту – зиянды газдарды
қауіпсіз қосылыстарға айналдыру үшін
катализаторларды пайдалану.

7.

3) Физикалық әдістер
Бұл әдістер ауадағы зиянды заттарды физикалық
процестер арқылы тазартуға негізделген.
• Электростатикалық сүзгілер – электр зарядын
пайдаланып, ауадағы ластаушы бөлшектерді ұстап
қалады.
• Газ скруберлері – зиянды заттарды сумен немесе
химиялық ерітінділермен жуу арқылы тазарту.

8.

4. Заманауи технологиялар және инновациялық
шешімдер
Қазіргі уақытта экологиялық мәселелерді шешу
үшін жаңа технологиялар енгізілуде:
• Жоғары тиімділікті сүзгілер (HEPA, ULPA)
• Плазмалық тазарту технологиясы – зиянды
газдарды иондау арқылы бейтараптандыру
• Көмірқышқыл газын улавливание және сақтау
(CCS – Carbon Capture and Storage)
• Қалдықтарды қайта өңдеу және энергия көзі
ретінде пайдалану

9.

5. Қазақстандағы экологиялық жағдай және заңнамалар
Қазақстанда өнеркәсіптік кәсіпорындардың атмосфераны
ластауы маңызды экологиялық мәселелердің бірі болып
табылады. Осыған байланысты бірнеше шаралар қолға
алынған:
• ҚР Экологиялық кодексі – кәсіпорындарға ауаға зиянды
заттарды шығаруды шектеу туралы талаптар қояды.
• Экологиялық мониторинг – өндіріс орындарының
шығарындыларын бақылау.
• «Жасыл экономика» бағдарламасы – экологиялық таза
технологияларды енгізу.