Лекция № 11 - Power BI-де модельдеу

1.

Лекция №11
Деректермен жұмыс. Модельдеу негіздері: кестелер арасындағы байланыстар

2.

Дәріс мақсаты — Power BI-де деректер моделін құру кезінде кестелер
арасындағы байланыстардың маңыздылығын түсіндіру және оларды дұрыс
орнату әдістерін үйрету.
Дәріс жоспары:
Power BI-де деректермен жұмыс
Power BI-де дерректерді модельдеу
Кестелер арасындағы байланыстар

3.

Power BI-де деректермен жұмыс
1. Деректерді қосу және импорттау
Power BI әр түрлі дереккөздерден деректерді жүктеуге мүмкіндік береді,
соның ішінде Excel файлдары, SQL Server, SharePoint тізімдері, бұлттық
қызметтер (Azure, Google Analytics, т.б.) және веб-дереккөздер.
2. Деректерді өңдеу және түрлендіру
Power Query Editor құралын пайдаланып, Power BI-ға импортталған
деректерді өңдеуге және түрлендіруге болады. Бұл құрал деректерді алдын
ала өңдеу және талдау үшін өте ыңғайлы.
3. Деректер моделін құру
Power BI-де деректер моделін құру – бұл кестелер арасында байланыстар
орнату және оларды талдауға лайықтап ұйымдастыру.
4. Есептер жасау және визуализациялау
Деректерді түсінікті ету үшін Power BI әртүрлі визуализацияларды ұсынады.
Оларға бағанды диаграммалар, сызықтық графиктер, карталар, дөңгелек
диаграммалар, матрицалар және т.б. жатады.

4.

Power BI-де деректермен жұмыс
5. Деректерді талдау және есептеулерді орындау
Power BI-де DAX (Data Analysis Expressions) формулалар тілін пайдаланып,
деректерге талдау жасауға және әртүрлі есептеулер жүргізуге болады. DAX
функциялары арқылы күрделі есептеулер, көрсеткіштер және есеп беруге
арналған деректер үлгілерін құруға болады.
6. Есептер мен тақталарды бөлісу және жариялау
Құрастырылған есептер мен тақталарды ұйым ішіндегі басқа адамдармен
бөлісу үшін Power BI қызметі (Power BI Service) пайдаланылады. Бұлт
арқылы бөлісілген есептерге әріптестер кез келген құрылғыдан қол жеткізе
алады.
7. Мобильді құрылғылардан қол жеткізу
Power BI мобильді қосымшасы арқылы пайдаланушылар есептер мен
тақталарға кез келген уақытта және кез келген жерде қол жеткізе алады.

5.

Power BI-де дерректерді модельдеу
Деректер моделі – бұл Power BI-де деректерді ұйымдастыру және сақтау
тәсілін анықтайтын кестелер мен байланыстар жиынтығы. Деректер моделін
деректерді құрылымдау үшін пайдаланады, сондықтан оларға оңай қол
жеткізуге және талдауға болады.

6.

Power BI-де дерректерді модельдеу

7.

Деректер моделі
Деректер моделі келесі аспектілерге әсер етеді:
Талданатын деректердің сапасы: егер деректер моделінде деректерді
тексерудің тиісті ережелері болмаса, бұл қате немесе жетіспейтін деректерге
әкелуі мүмкін;
Деректерді талдау жылдамдығы мен тиімділігі;
Талдау икемділігі: жақсы әзірленген деректер моделі трендтерді талдау,
болжамдық модельдеу және клиенттерді сегменттеу сияқты бірнеше талдау
түрлерін қолдай алады, ал нашар әзірленген деректер моделі орындалуы
мүмкін талдау түрлерін шектеуі мүмкін;
Талдау нәтижелерінің дәлдігі: деректерді ұйымдастыру тәсілі нәтижелердің
нақтылығына тікелей әсер етеді.
Деректерді модельдеу – аналитиктің жеке қызмет түрі, оны деректерді
талдаудың жеке кезеңі ретінде орындау қажет.

8.

Кестелер арасындағы байланыстар

9.

Power BI-дың кеңейтілген мүмкіндіктері
6. Деректердің қауіпсіздігі
Power BI-де деректер қауіпсіздігін қамтамасыз ету құралдары бар, бұл
әсіресе құпия ақпаратпен жұмыс істеу кезінде маңызды.
- Row-Level Security (RLS): Әрбір пайдаланушыға деректердің тек қажетті
бөлігін көрсету үшін қолданылады.
- Object-Level Security (OLS): Белгілі бір пайдаланушыларға кестелер мен
бағандарды жасыруға мүмкіндік береді.

10.

Кестелер арасындағы байланыстар
Категория кестесіне сүзгі:
Категория кестесіне қолданылған сүзгі "Cat-A" категориясына жататын
өнімдерге байланысты екі өнімді оқшаулайды.
Өнім кестесіне сүзгі тарату:
"Өнім" кестесіндегі сүзгі "Сатылымдар" кестесіне таралады, нәтижесінде тек
осы өнімдерге қатысты сатылымдар ғана қалады. Бұл сатылымдардың
жалпы саны 14 бірлік болып табылады.
Жыл кестесіне сүзгі тарату:
"Жыл" кестесіне қолданылған сүзгі "Сатылымдар" кестесінде қосымша
сүзгілеуді жүзеге асырады. Бұл тек CY2018 жылы жасалған сатылымдарды
көрсетеді. Осылайша, тек бір сатылымның жолы қалды, ол "Cat-A"
категориясына жататын өнімдердің сатылымы болып табылады. Сұрау
арқылы қайтарылатын сату саны 11 бірлік болады.

11.

"Жұлдыз" схемасының принциптерін қолдану

12.

Кестелер арасындағы байланыстар
Бір-көп байланыс (One-to-Many)
Сипаттамасы: Бір кестедегі бір мән (бастапқы кестедегі кілт) екінші кестеде
бірнеше рет кездесуі мүмкін.
Қолданылуы: Power BI-да бұл ең кеңінен қолданылатын байланыс түрі. Ол бір
кестедегі бір мәнді екінші кестедегі бірнеше мәнмен байланыстыру үшін
қолданылады. Бұл байланыс деректердің дұрыс топтастырылуына мүмкіндік
береді және есептер мен визуализацияларда нақты нәтижелерге қол жеткізуге
көмектеседі.
Көп-көп байланыс (Many-to-Many)
Сипаттамасы: Бір кестедегі бір мән басқа кестеде де бірнеше рет кездесетін
күрделі байланыс түрі. Мұндай байланыс үшін аралық кесте немесе арнайы
конфигурация қажет болуы мүмкін.
Бір-бірге байланыс (One-to-One)
Сипаттамасы: Бір кестедегі бір мән басқа кестеде де бір рет қана кездеседі.
Қолданылуы: Бір-бірге байланыс сирек кездеседі, бірақ деректердің
қайталанбайтынына кепілдік беру үшін кейде қажет. Мұндай байланыс жиі
қолданылмаса да, деректерді қатаң ұйымдастыру қажет болған жағдайда
пайдалы болуы мүмкін.

13.

Бақылау сұрақтары
1. Power BI-де деректерді импорттау үшін қандай дереккөздерді қолдануға болады?
2. Power BI-де деректер моделін қалай құруға болады?
3. Деректер моделін тиімді ету үшін қандай негізгі қағидаларды қолдану керек?
4. Кестелер арасындағы байланыстарды орнату және олардың маңызы қандай?
5. "Жұлдыз" схемасының принциптері және оны Power BI-де қолданудың
артықшылықтары қандай?
6. Байланыстардың негізгі түрлері және оларды дұрыс орнату жолдары қандай?
7. Модельдегі өлшемдер және факт кестелерін қалай ажыратуға болады?
8. Power Query Editor көмегімен деректерді қалай түрлендіруге болады?
9. Деректер үлгісін жасау барысында жиі қолданылатын трансформациялар қандай?
10.Модельге бірнеше дереккөзден деректер қосқанда, деректердің үйлесімділігін қалай
қамтамасыз етуге болады?

14.

Назарларыңызға рахмет!