Физикалық шамалардың қателіктері. Өлшеулер нәтижесін өңдеу

1.

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:
Физикалық шамалардың
қателіктері. Өлшеулер
нәтижесін өңдеу.

2.

10.1.2.1 - жүйелік және кездейсоқ қателіктерді ажырата
білу;
10.1.2.3 - тәуелсіз, тәуелді және тұрақты физикалық
шамаларды анықтау;

3.

Ұйымдастыру сәті
«Миға шабуыл»
Төрт оқушы сызғаштың көмегімен 15.0cm болатын қарындаштың ұзындығын өлшейді. Оқушылардың алған
нәтижелері төменде көрсетілген. Осы графиктердің қайсысы нақты бірақ дұрыс емес?
берілген тапсырманы қайсысы дұрыс орындады?
Бұл мысалдан қандай қорытынды жасауға болады?
Оқушылардың қайсысы нақты мәнін анықтаған?

4.

Ескі өлшем бірліктермен танысу
Мысалы кез келген шаманы өлшеу қажет болады
Мысалы: оқушылыарға өздері отырған партаның
ұзындығын қарыс (қазақша ескі өлшем) арқылы өлшету
және шыққан нәтижені салыстыру.2-ші рет сызғышпен өлшеу.
Қай мәннің дәлірек екенін талқылау.(Оқушылар өлшеу кезінде қателіктер кететінін түсінеді)
Физикалық шаманы анықтау үшін бірнеше рет өлшеу керектігінде естен шығармау қажет.
Тәуелсіз айнымалы – эксперимент жасаушы өзгертетін шама.
Тәуелді айнымалы – эксперимент барысында өзгертетін шамаға тәуелді өзгеретін шама.
Басқарылатын шама – эксперимент барысында шарт бойынша өзгеріске ұшырамайтын шама
Егер өлшеген шаманың мәнін m деп, ал өлшеу қателігін һm деп алатын болсақ, онда өлшеу нәтижесі былай жазылады:
M=m ± һm немесе (m – һm) < M< (m+һm).
Қателіктердің негізгі түрлеріне тоқталатын болсақ олар:
Жүйелік және Кездейсоқ қателітер болып екі топқа бөлуге
болады.

5.

Жүйелік қателіктер дегеніміз аспап арқылы тікелей
өлшеулер кезінде жіберілетін қателіктерді айтуға
болады. Олар: Аспаптың ескіруінен, аспаптың
көрсетішінің дұрыс көрсетпеуінен немесе сынған
құралды қолдану нәтежесінен болуы мүмкін.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Сабақты бекіту. Рефлексия.
Үйге тапсырма:
Оқушыларға «Жетістік баспалдағы»
таратылады. Оқушылар өздері белгілейді.
кері
байланыс
Жетістік
баспалдағы»
кері байланыс
парағы
таратылады.
«
парағы