Экономикалық талдау жүйесіндегі коммерциялық логистика

1.

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті «____________ЭжБЖМ___________________»
Кафедрасы «__________Бизнес технология________________»
СЕМИНАР-1
Тақырыбы:Экономикалық талдау жүйесіндегі коммерциялық
логистика
Тапсырма:Коммерциялық логистиканың өзекті мәселелерін талқылау және
ұғымдарды талдау.

2.

Алматы, 2021ж
Жоспар:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім.
2.1. Коммерциялық логистиканың дамуының тарихы және
анықтамасы.
2.2. Коммерциялық логистиканың мақсаты, міндеттері,
қызметтері, факторлары.
2.3. Коммерциялық бизнестегі логистика орны.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.

3.

1. Кіріспе.
Коммерциялық логистиканың қазіргі заманғы интерпретациясы
коммерцияның кәсіпкерлік қызмет ретіндегі сипаттамасынан шығады, ол
тауардың бастапқы құнының өсуі нәтижесінде пайда болған жағдайда ғана
өзіндік ұғымға ие бола алады.
Коммерциялық логистикакелесідейоперацияларда көрінеді: саудагердің
тауарларды сатып алуы, жинақталған капиталмен қаржылық тәуекелге бару,
сақтау, тұтынушыға өзіне ыңғайлы уақытта, дұрыс ассортиментте, талап
етілетін сапа мен қажетті мөлшерде несие беру, сату процесін жүзеге асыру,
т.б.
Коммерциялық логистика минималды шығындармен қызмет көрсетудің
оңтайлы деңгейіне жету үшін компоненттерді, бөлшектерді, шикізатты,
жартылай фабрикаттарды және дайын өнімдерді сатып алуды, физикалық
қозғалысты және сақтауды үйлестірумен айналысады.
Логистикалық қызметтің бұл түрінен көбінесе өнімдері немесе
тауарларын тарататын компаниялар ұтады. Бұның айқын мысалының бірі - өз
өнімдерін үшінші тараптың логистикалық қызметтері арқылы жеткізетін
электрондық коммерция веб-сайттары.
Экономикалық айналым саласындағы барлық ағындық процестерді қамти
отырып, коммерциялық логистика материалдық-техникалық ресурстарды
сатып алуға, тауар өндірушілердің дайын өнімдерін сатуға дейін созылады
және тауарлық-материалдық қорлар мен қызметтерді коммерциялық
делдалдыққа айналдырумен байланысты логистикалық операцияларды
қамтиды. логистикалық жүйелерді модельдеу әдістерін жасау және осы
жүйелерді басқару кезінде оңтайлы шешімдерді табу
Тауар айналымын логистикалық басқарудың ұйымдастырушылық
нысандары мен экономикалық әдістері, оны ақпараттық және кадрлық
қамтамасыз етудің әдістері мен құралдары, басқарудың техникалық
құралдары тауарлардың қозғалысы мен сақталуының барлық кезеңдерінде
жалпы шығындарды барынша азайтуға арналған.
Коммерциялық логистика көбіне нарықтық қатынастарды қаржылық,
экономикалық және құқықтық қамтамасыз ету жүйесіне әсер етеді.

4.

2. Негізгі бөлім.
2.1.
Коммерциялық логистиканың дамуының тарихы және
анықтамасы.
Коммерциялық логистика - бұл тауар айналымы саласындағы
экономикалық ағындар жүйесін басқаруға арналған ұғым.
Елімізде коммерциялық логистиканың пайда болуы 1990-шы
жылдардағы іргелі экономикалық реформалардың басталуымен тұспа-тұс
келді, соған сәйкес материалды-техникалық жабдықтау мен дайын өнімді
сатудың нарықтық формалары коммерциялық логистикада қарама-қарсы
бөлуге қарағанда баса назар аударылды.
Дамудың осы кезеңінде коммерциялық логистика логистиканы іс
жүзінде алмастырды, ұдайы өндіріс процесінің барлық кезеңдерін қамтыды
және логистикалық іс-әрекеттің барлық түрлерін (көлік пен қойманы қоса)
сіңірді, оларды белгілі бір деңгейде технологиялық операциялар мен
функциялар ретінде қарастырды және, логистиканың функционалдық
бағыттарының дербес дамуына кедергі болды.
Кейіннен жекелеген кәсіпорындардың логистикалық жүйелерінің
қалыптасуы мен дамуы логистиканы тек технологиялық емес, сонымен қатар
стратегиялық деңгейде қабылдау арқылы коммерциялық логистиканы
логистикалық тәсіл ретінде жүзеге асыруды шоғырландыру мүмкін болды.
Коммерциялық логистика фирма қызметінің соңғы нәтижелерін
оңтайландыруға бағытталған. Коммерциялық логистика (н/е іскери
логистика) - бұл мезо- және макрологистикалық шоғырландыру және бөлу
жүйелерін жобалауға, қалыптастыруға және оңтайландыруға және оларды
коммерциялық немесе өнеркәсіптік кәсіпорынның сыртқы ортасында
логистикалық ағындарды басқаруда тиімді пайдалануға арналған
логистиканың бөлімі.
Бұл тұрғыда «коммерциялық логистиканың» пайдалану саласын
шикізат пен материалдарды сатып алу, дайын өнімді сату бойынша
коммерциялық қызмет ғана емес, сонымен қатар компанияның
прагматикалық мақсатын - шығындарды азайту, пайданы ұлғайту және
бәсекеге қабілеттілікті арттыру дегенді білдіреді.

5.

2.2.
Коммерциялық логистиканың мақсаты, міндеттері,
қызметтері, факторлары.
Экономикалық қатынастардың коммуникациялық қамтамасыз етілуіне,
көлік қызметтері нарығына, қойма базаларын ұйымдастыруға және жұмыс
істеуге, делдалдық ұйымдарда және кәсіпорындарда көлік қызметін дамытуға
жаңа талаптар туындайды.
Коммерциялық логистиканың басты мақсаты - тұтынушының
қажеттіліктеріне бейімделу, бұл олардың тапсырыстарын тез орындауға және
жеткізу шарттарын қатаң сақтауға кепілдік беруді білдіреді.
Бұл мақсат келесі міндеттерде нақтыланған:
• материалдар, жүктер мен тауарлар ағымын ұйымдастырудың,
минималды шығындармен жеткізілім сенімділігін және қолданыстағы
қуаттарды максималды пайдалануды қамтамасыз ететін оңтайлы жүйенің
кепілдігі;
• оңтайландырылмаған процестерді ашатын және кірістер мен
шығыстарды нақты салыстыру негізінде кәсіпорынның жаңа мақсаттарын
қалыптастыратын басқару жүйесін құру;
• кәсіпорынның функционалды үйлестірілген ұйымдық құрылымын
қалыптастыру.
Коммерциялық логистиканың функционалдық мазмұны экономикалық
мәннен туындайды.
Ресурстық
аспект
тұрғысынан
коммерциялық
логистиканың
функциялары әр түрлі: көлік, қойма, ақпараттық және басқа да
логистиканың түрлері. Бұл компоненттердің барлығы тек коммерциялық
логистикада ғана емес, сонымен қатар әр түрлі экономикалық қатынастарға
байланысты, сондықтан, логистикалық арналардың кең таңдауы
операцияларды зерттеу деңгейінде де, басқару шешімдерін қабылдау кезінде
де терең зерттеуді қажет етеді.
Коммерциялық логистика- логистика, көлік, өндіріс, сату,
қоймасалаларындағы біртұтас, үздіксіз процесс және материалдық,
ақпараттық, қаржылық және басқа ағымдарды синхронды басқару

6.

жүйелерін жасау мен енгізуге бағытталған логистикалық принциптер
және әдістер жиынтығы.
2.3.
Коммерциялық бизнестегі логистика орны.
Коммерциялық бизнесте логистика тұжырымдамасын іске асыру
келесі нәтижелерге әкеледі: өндіріс циклі мен пайдалану мерзімдерінің
қысқаруы, материалдар, аяқталмаған өндіріс және дайын өнім қорларының
азаюы, шарттық міндеттемелерді қатаң сақтау, маңыздылықтың артуы
инновациялық процестер және олардың бәсекеге қабілеттіліктің өсуіне әсері.
Коммерциялық фирма әрі тауарды сатып алушы, әрі жеткізуші болып
табылады; коммерциялық қызмет барысында тауарларға меншік құқығы
(иелену, пайдалану, билік ету) өзгереді.
Коммерциялық бизнес - бұл кәсіпкерлік қызметтің бір түрі.
Коммерция- латын тілінен аударғанда сауда дегенді білдіреді, бірақ бұл
кеңірек ұғым.
Тарихи тұрғыдан логистиканың пайда болу көздерінің бірін сауда деп
санауға болады, өйткені көпестер ежелгі дәуірден бастап тауарлар
партияларының аймақтар арасындағы қозғалысын ұйымдастырды.
Коммерциялық логистика - бұл өндіріс пен сауданың сенімділігі мен
икемділігіне қол жеткізу мақсатында тауарларды сатып алу және олардың
қозғалысына байланысты еркін нарықтық экономиканы және заңдылықтарды
зерттейтін ғылыми пән.
Коммерциялық бизнес жұмысын талдауда логистика тұжырымдамасын
қолданутауар айналымы саласындағы барлық қатысушылардың сауда және
өндірістік капиталды пайдалану тиімділігін арттырудың жаңа жолдарын
іздеу, бөлшек сауда желісінің ассортиментін қалыптастыру, сонымен қатар
бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ету болып табылады
3. Қорытынды.
Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, коммерциялық логистиканың
негізгі мақсаты «тауарлардың бәсекеге қабілетті сапасын қамтамасыз ету,
шығындарды азайту және кірісті арттыру, материалдық, қаржылық және

7.

ақпараттық ағымдарды реттеу мен бақылаудың интеграцияланған жүйесін
қалыптастыру» түрінде келтіруге болады.
Коммерциялық логистика тауарларды жеткізудің экономикалық әдістерін
жан-жақты қарастырады, таңдайды, прогрессивті коммерциялық құқықтық
актілерді, тарифтер мен тасымалдау құжаттарын қолданады.
Сауда-саттықтың жалпы схемасы көп жағдайда өндіріс және
кәсіпкерлік қызмет схемасына ұқсас болғанымен, оған елеулі
айырмашылықтар да тән: коммерцант сатып алған материалдық
ресурстарды ол дайын өнім түрінде сатып алады, ол сол күйі тұтынушыға
сатылады.
Бұл ерекшеліктер коммерциялық логистиканың тұрақты атауын алған
бизнестің осы түрінің логистикасының ерекшеліктеріне елеулі әсер етеді.
Қажет болса, оның жекелеген элементтерін сауда логистикасына қосуға
болады, бұл тауар айналысының тауар өндірушілерден тұтынушыға
бағытталуы
сияқты
нақты
функцияларын
айқын
көрсетеді:
тұтынушыларға өзгермелі сұранысы бар жабдықты уақытында беру үшін
қажетті қорларды сақтау; өндіріс пен тұтыну арасындағы уақыт аралығын
жою.
Ең кең тарағаны - бұл өндіріс және айналым сфераларындағы
материалдық ағындарды тиімді басқарудан тұратын ғылыми-практикалық
бағыт ретіндегі коммерциялық логистика; көлік және қойма процестерін
жүзеге асыратын жүйе ретінде және сауда-сатып алу қызметін қамтамасыз
ететін жүйе ретіндегі коммерциялық логистика.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.
• https://www.google.com/
• «Коммерческая логистика» - Нагапетъянц Н.А. эл.формат
• https://studme.org/
• https://trademaster.ua/articles- «ЛОГИСТИКА. КОММЕРЧЕСКАЯ
ЛОГИСТИКА: НАИБОЛЕЕ РАСПРОСТРАНЕННЫЕ СТРАТЕГИИ»
• https://ru.wikipedia.org/ - Коммерческая логистика