Жүйелік талдаудың негізгі ерекшеліктері. Ұйымдастырылған басқарудың жүйелері

1.

Жүйелік талдаудың негізгі ерекшеліктері. Ұйымдастырылған
басқарудың жүйелері.
Орындаған:
Жоспар:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім.
2.1. Жүйелік талдау сипаты.
2.2. Жүйелік талдау ерекшеліктері.
2.3. Жүйелік талдау принциптері мен ерекшеліктері.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.

2.

1. Кіріспе.
Жүйе және жүйелік талдау - жүйені дамытудың өмірлік циклын талқылау
кезінде жиі қолданылатын екі термин. Жүйе дегеніміз - белгілі бір
тапсырманы немесе тапсырмаларды орындау үшін ұйымдасқан тұтастық.
Ғылыми пәндерде болсын, күнделікті өмірде болсын «жүйе» ұғымы жиі
қолданылады. Оған мысалдар жеткілікті. Мысалы, күн жүйесі,
педагогикалық жүйе, химиялық элементтер жүйесі, өсімдіктер және
жануарлар жүйесі, білім жүйесі, файлдық жүйе, операциялық жүйе және
көптеген т.б. Көптеген жағдайларда жүйе ұғымы интуитивті түсінікті сияқты.
Әйтсе де, талдау үшін ол іргелі ұғымдардың бірі болғандықтан, түсіндіруді
талап етеді.
Көптеген өзара іліктескен бөліктерден құралған және біртұтас кез келген
объектіні жүйе деуге болады.
Жүйе енгізу, шығару, өңдеу, кері байланыс және басқарудан тұрады.
Жүйе көптеген ішкі жүйелерден немесе компоненттерден тұруы мүмкін.
Жүйенің қосылу, ынтымақтастық, үйлестіру, басқару сияқты көптеген
қасиеттері бар. Жүйенің ішкі бөліктері арасында байланыс болуы керек.
Жүйенің қосалқы бөліктері арасында ынтымақтастық пен үйлестіру болуы
керек.
Жүйелік талдау — жүйелік тәсілдің негізінде орындалатын объектілерді
(программаларды, жүйелерді, құрылғыларды) талдау; жүйелік құралдармен
атқарылатын
талдау;
саяси, экономикалық,
ғылыми
жөне техникалық сипаттағы күрделі проблемалар бойынша шешімдерді
дайындауға жөне негіздеуге пайдаланылатын әдіснамалық құралдар
жиынтығы.
Ол жүйелі тәсілге, сондай-ақ бірқатар математикалық мәндер мен қазіргі
заманғы басқару әдістеріне де сүйенеді. Оның негізгі процедурасы нақты
жағдайдың өзара байланысын бейнелейтін жалпыланған модель құру болып
табылады.
Екінші анықтама : жүйелік талдау - жүйелеудің жалпы теориялық әдісі.
Бұл әдістің өзіне тән ерекшелігі — зерттеу нысанын белгілі бір жүйе
құрамында қарап, оның бүкіл байланыстарын ескере отырып саралау
қажеттілігі..

3.

2. Негізгі бөлім.
2.1. Жүйелік талдау сипаты.
Жүйелік талдауды кейбір, нәтижесінде тізбекті жақындату жолымен
басқару мәселелері шешілетін процесс ретінде қарастыруға болады.
Жүйелік талдау бойынша жұмыстарды стандарттау мәселелерін шешуге
қатысты қолдану бойынша үш топқа бөлуге болады.
• Бірінші топ жұмыстарында жүйелік талдаудың жалпы принциптері
беріледі, бірақ бұл принциптер белгілі бір мәселелерді шешудегі нақты
есептеу процедураларына дейін жеткізілмейді. Стандарттар талаптарын
негіздеуді және өнім сапасы деңгейін негіздеуге қол жеткізу үшін жэалпы
принциптерден нақты қолданбалы техникалық ғылымдарды пайдалануға
өтеді.
• Екінші топқа бар немесе құрылушы жүйелердің нақты талдаулары
жүргізілетін жұмыстар жатқызылады. Мұнда жүйелік талдау математикалық
болуы міндетті емес, ол экспериментальды және формальданбаған логикалық
әдістер және қадамдардан тұрады.
• Үшінші тпоқа логика – талдау әдістері күрделі процестерді талдау және
оптимизациялау үшін пайдаланылады, сонымен қатар ол белгісіздік
шарттарында ірі шаралар жүргізу үшін пайдаланылады. Мұндай қадамда
негізгі жұмыстар стандарттау объектісіне талаптарды оптимизациялау емес,
стандарттау бойынша жұмыстардың мақсаттарын және бағыттарын
анықтаудан
тұрады.
2.2. Жүйелік талдаудың ерекшеліктері.
Жүйелік талдаудың ерекшеліктері:
• Жүйелік талдау жүйенің не істеу керектігіне назар аударады.
• Жүйелік талдау - фактілерді жинау және түсіндіру, проблеманы анықтау
және жүйенің оның құрамдас бөліктеріне түсу процесі.
• Жүйелік талдау - бұл мәселені шешуге бағытталған жүйелік үрдіс.
• Негізгі фокус.
• Жүйелік талдау - бұл мәселені айқындау және қажетті шешімдерді әзірлеу
үшін жүйелік бағдарлауды қолданатын мәселелерді шешу әдістемесі.
• Жүйелік талдау соңғы пайдаланушыға қажет функционалдық талаптарды
терең зерттеу.
• Жүйелік талдау - бұл жүйені зерттеу және мақсаттарды анықтау.
• Жүйелік талдау - фактілерді жинау және түсіндіру, проблеманы анықтау
және оның құрамдас бөліктеріне жүйені бөлу процесі.

4.

• Жүйелік талдау тапсырманы орындау үшін барлық компоненттердің жұмыс
жасауын қамтамасыз етуге көмектеседі.
• Жүйелік талдаудың нәтижелері жүйені жобалауға енгізілген кірістер болып
табылады.
Жүйені жобалау кезінде ол жүйенің сипаттамасын шығарады. Жүйені
жобалауға кіріспе - жүйені талдау фазасының функционалдық талаптары.
Жүйелік дизайн процесті жобалауды, деректерді жобалауды және
пайдаланушы интерфейсін жобалауды қамтиды. Процесс дизайны - бұл
ұсынылған жүйеге қажетті компьютерлік бағдарламаларды жасауға
бағытталған жобалау процесі. Деректерді жобалау жүйенің ER
диаграммаларын модельдеуге қатысты. Пайдаланушы интерфейсінің
дизайны соңғы пайдаланушы мен жүйенің өзара әрекеттесуіне бағытталған.
Онда жүйені басқаруға арналған дисплейлер бар. Тестілеу кезеңі ұсынылған
жүйенің нәтижелері талап етілетін мақсаттарға сәйкестігін тексеру және
тексеру болып табылады. Техникалық қызмет көрсету кезеңінде жүйені
жақсарту үшін жаңа мүмкіндіктерді қосуға болады.
2.3.
Жүйелік талдаудың негізгі принциптері және элеметтері.
Жүйелік талдаудың негізгі принциптері болып келесілер есептеледі:
жүйенің
мақсаттын
айқындауға
бағытталу;
- бар бар өзара байланыстарды жүйе ішінде және жүйелер арасында және
сыртқы орталар арасында анықтау және зерттеу, сонымен қатар жүйеге тұтас
әсер
етуін
ескере
отырып
жеке
шешімдерді
таңдау;
- шешімдер нұсқауларын іздеу және олардың ең жақсысын таңдау;
- эффектілер және шығындарды салыстыру негізінде оптималдьды
шешімдерді табу;
Жүйелік талдау элементтері:
-жүйе ұғымы;
-жүйелік талдаудың мәні;
-жүйе құрылымы; құрылымды көрсету үшін графтарды пайдалану;
-оқушылардың жүйелі ойлауын дамыту.
3. Қорытынды.
Жүйелік талдауда мәселені шешуге және оны шешуге арналған бірқатар
іс-шаралар бар. Біріншіден, жүйелік ойлауды қолдана отырып, проблеманың
не екенін анықтаңыз. Жүйелік ойлау дегеніміз - қарастырылатын кез-келген

5.

жағдайда жүйелерді, ішкі жүйелер мен жүйелердің компоненттерін табу.
Содан кейін балама шешімдерді бағалауға және дамытуға болады. Мәселені
шешу үшін ең жақсы шешімдерді таңдау керек. Соңында, таңдалған шешім
жасалып, іске асырылады. Іске асыру жоспарында оны аяқтау үшін қажет
ресурстар, іс-шаралар және мерзімдер бар.
Жүйе әртүрлі компоненттер мен сипаттамаларды білдіреді. Әр жүйенің
белгілі бір мақсаттары бар. Жүйеде белгілі бір тапсырманы немесе
тапсырмаларды орындау үшін енгізу, шығару және өңдеу құрылғылары бар.
Әдетте жүйе белгілі бір ережелер мен саясаттармен жасалады. Біріншіден,
проблема жүйелік бағдарлау арқылы анықталады. Содан кейін мәселені
шешудің мүмкін шешімін табу керек. Жүйенің белгілі бір шекарасы болады.
Жүйенің маңызды сипаттамаларының бірі оның ішкі жүйелерге бөлінуі
болып табылады.
Мәселені шешудің белгіленген әдісін қолданған кезде ол жүйелік талдау
ретінде белгілі. Бұл әдіс бірнеше кезеңнен тұрады.
• Біріншіден, нақты құбылыстарды анықтау маңызды.
• Содан кейін құбылыстың себептері мен салдары туралы гипотеза
тұжырымдау керек.
• Содан кейін гипотезаны эксперимент көмегімен сынап көру керек.
Тәжірибе нәтижелерін бағалағаннан кейін гипотеза туралы қорытынды
жасауға оңай. Жалпы, жүйелік тәсіл дегеніміз - мәселені шешудің жүйелі
процесі.
4. Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме
сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген
мұнайшы-геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Қуандықов.
2. https://kk.wikipedia.org/wiki/
3. Жүйелерді шешудің тәсілдері, Видя-Митра, 1 қыркүйек 2017 ж.
4. https://kk.mort-sure.com/blog/difference-between-system-approach-andsystem-analysis/