Тартык авазлар

1.

Тамыр, ясалма, сузык, җөмлә,
синоним, антоним, калын, исем,
фигыль, сингармонизм, тартык,
яңгырау, саңгырау.

2.

3.

Тартык авазлар һәм хәрефләр
Татар телендә 28 тартык аваз бар.
Яңгырау тартык авазлар: [б],[в], [г],[гъ],[д],[ж],[җ],[з]
[л],[м],[н],[ң],[й],[р],[w]
Cаңгырау тартык авазлар: [п],[ф],[к],[къ],[т],[ш],[ч],[с]
[ц],[щ],[х],[һ],[’] (һәмзә)
парлы
парсыз
[ц],[щ] авазлары рус теленнән кергән сүзләрдә генә кулланыла
Тартык авазлар язуда
б, п, в, ф, г, к, д, т, ж, ш, җ, ч, з, с, л, м, н, ң, й, р, ц, щ, х, һ
хәрефләре белән белдерелә
[гъ],[къ],[w],[’] авазлары өчен махсус хәрефләр юк.
Гата – [гъата]
кар – [къар]
ватан – [wатан]
дәү – [дәw]
мәсьәлә – [мәс’әлә]
Тартык авзлар тавыш һәм шаудан яки шаудан гына торалар

4.

“Әкиятләрне беләсеңме”
1.
2.
3.
4.
5.
6.
“Ак аю” –
“Үги малай” –
“Өч әби” –
“Гөлчирә” –
“Куян малае” –
“Төлке белән
үрдәк”-
“Ак бүре”
“Үги кыз”
“Өч кыз”
“Гөлчәчәк”
“Куян кызы”
“Төлке белән каз”

5.

”Ахыры бар, башын тап”
.
чык
. . чык
. . . чык
. . . . чык
.
чак
. . чак
. . . чак
. . . . чак
. ке
. . ке
. . . ке
. . . . . ке

6.

“Артык хәрефне тап”
1)
2)
3)
4)
5)
ә, ү, җ, ө, и
б, д, г, к, м
м, н, ң, һ
в, л, һ, ә, ч
ч, ш, л, к, т

7.

Перфокарталар белән эш
Тартыклар
Яңгырау
Саңгырау
Борын
1
2
3
4
5
*
6
7
*
*
*
*
*
*

8.

“Җырны таны”
Бс кзм, пп.
Сн бсмсң, мн бсм.
Ие аа эәеә
И ә иее аа.

9.

“Әпипә”
Бас кызым,Әпипә.
Син басмасаң, мин басам.
Синең баскан эзләреңә
Мин дә китереп басам.

10.

11.

Дәү әнием
Әниемнең әнисе
Әбием була минем.
Әби генә түгел ул
Ул минем дәү әнием.
Кызыклы әкиятләр
Сөйли кичләрен безгә,
“Бәбкәм”, – диеп иркәләп
Эндәшә үзебезгә.
Ак ефәктәй чәчләрен
Тәмле ашлар пешерә,
Ул тарап куя үреп,
Чисталыкка өйрәнәм Матур гөлләр үстерә,
Мин дә аңардан күреп. Өебезнең нуры ул,
Барыбыздан олы ул.
Ә.Бикчәнтәева

12.

“Әннә”, “әни”, “инәй”, “анам” диләр,
Ничек дәшү якын анага?
Безнең якта зурлап “әнкәй”, диләр,
Башым иям бары аңарга.
Л.Дәүләтова

13.

Өй эше.
1.39 нчы бит, 85 нче күнегү.
2. Әниләр турында 2 мәкаль язып алырга,
яңгырау тартыклар астына бер, саңгырау
тартыклар астына ике сызык сызарга.