Николай Теветкел пурнăçĕпе пултарулăхĕ (1937)

1. Николай Теветкел пурнăçĕпе пултарулăхĕ (1937)

Авторĕ: Димитриева А.Г., чăваш
чĕлхипе литератури
вĕрентекенĕ

2. Николай Теветкел (Николай Александрович Петровский)

1937 çулхи утă уйăхĕн 11-мĕшĕнче Чăваш
Республикин Йĕпреç районĕнчи Савка
ялĕнче çуралнă.
Ялти шкулта, Сĕнтĕрвăрринчи профессипе
техника шкулĕнче, Шупашкарти ӳнер
училищинче пĕлӳ илнĕ. Мускавра
А.М.Горький ячĕллĕ Литература институчĕ
çумĕнчи аслă курсĕсене пĕтернĕ.

3. Пултарулăхĕ

1976 çултанпа СССР писателĕсен союзĕн членĕ.
Иртнĕ ĕмĕрти 60-мĕш çулсенче çырма пуçланă.
Европа поэзийĕн классикĕсен — А.Рембо, В.Гюго, Р.Киплинг,
А.Мицкевич тата ыттисен произведенийĕсене чăвашла
куçарнă. Çавăн пекех вăл У.Шекспирăн пĕтĕм 154 сонетне
чăваш вулаканĕсем патне çитернĕ.
Николай Теветкел çирĕме яхăн кĕнеке авторĕ. Унăн
сăввисем Мускаври издательствăсемпе журналсенче те кун
çути курнă.
Кунпа пĕрлех Н.Теветкел «Киремет» трагеди, «Хура сулă»
роман авторĕ те.
1997 çулта ăна Чăваш Республикин искусствăсен тава
тивĕçлĕ деятелĕ ятне панă.

4. Паллăрах кĕнекисем

«Çамрăклăх сăввисем» (1964), «Çын
чĕртнĕ çутăсем» (1966), «Шурă ката»
(1974), «Хура сулă» (1978), «Сывлăмпи»
(1982), «Асамлă хĕл» (1983), «Хĕвел
кĕлти» (1987), «Марине вăййисем»
(2009), «Пушă гильза» (2010).

5. Хайлавĕсем

6.

7. 8. Николай Теветкел пултарулăхĕ çинчен

Николай Петровский-Теветкелĕн
истори туйăмĕ питĕ вăйлă. Пурнăçа
вăл ывăс пек тӳремлĕх çинче кăна
курмасть — хальхи уншăн яланах
иртнипе те, пулассипе те çыхăннă.
Юрий Айдаш.

9.

Чăваш поэзийĕнчи хăйĕн вырăнне Николай Теветкел
аван пĕлет. Унта вăл хăйне Петраркăпа, Рембопа, Шекспирпа,
Байронпа пĕр тан туять, çавăнпа унăн вĕсен чапне ăмсанма
сăлтав çук.
Михаил Ставский.
***
Петĕр Хусанкай хыççăн сонета вăйлă аталантараканĕ,
ăна чĕрĕ сывлăш, чăвашлăх, тĕрлĕ енлĕх, шухăш пуянлăхĕ
хушаканĕ — Николай Петровский-Теветкел.
Василий Эктел.
***
Николай Теветкелĕн интеллигент ăс-халĕ те, хресчен
нуши те, юрату тунсăхĕ те, çутçанталăк илемĕ те — пĕр пĕтĕм
юрату кĕвви.
Николай Мартынов.

10.

Эпĕ акăлчан чĕлхине аван пĕлетĕп. Шекспир
сонечĕсене Н.Петровский-Теветкел сонечĕсемпе танлаштарса
пăхрăм. Икĕ авторне те оригиналсем урлă вуласа тĕпчерĕм теме
юрать. У.Шекспир сонечĕсенчен пĕрре те кая мар Н.
Петровский-Теветкел сонечĕсем. Хăшĕ-пĕри Шекспир
сонечĕсенчен çӳлти пусăмра тăрать теме те май пур.
Иван Вутлан.
***
Николай Теветкел пултарулăхĕ пĕтĕм чăваш
поэзийĕнче пуринчен те вăйлăрах палăрчĕ: вăл ытти поэтсен
сăвви-юрринчен пач хăйне евĕрлĕ, пысăк талантлă, илемлĕ
сăвă-баллада кĕвĕлерĕ. Унăн уçăмлă, янăравлă сасси вулакана
тӳрех çавăрса илет, асра юлмалла кăтартса парать. Тăван
поэзире палăрнă поэт кĕнекисем пурте питĕ актуаллă, çĕнĕ
курăмлă, çивĕч туйăмлă.
Александр Артемьев,
чăваш халăх писателĕ

11. Н.Теветкел çинчен статьясем

Артемьева, Н. Поэт, художник, тăлмач / Н. Артемьева // Хыпар. – 2000. – 1 çурла.
Eлина, В. Теветкелĕн канлĕх çук / В. Eлина // Хресчен сасси. – 2004. – 30 ноябрь.
Сонет ĕмĕрĕ е Теветкел Микулай (Петровский) хăй сонечĕсен тĕнчи çинчен //
Ялав. – 1997. – № 4–5. – С. 113–120.
Степанова, Н. Теветкел тени – хастар тени / Н. Степанова // Хресчен сасси. –
2005. – 19 июль.
Тимаков, В. Таса шухăшсен ырă кĕввишĕн... / В. Тимаков //Хыпар. – 1997. – 5 утă.
Утмăл тăваттăра та ар! // Ар. – 2001. – 17 утă.
Eфимов, Г. Ўсĕм çулĕн вĕçĕ ан пултăр... / Г. Eфимов // Тантăш. – 2002. – 11 утă (№
28). – С. 8.
Эктел, В. Сонет вăрттăнлăхĕ тата вăл Николай Петровский–Теветкел
пултарулăхĕнче // Эктел, В. П. Пĕчĕк тĕнче те аслă / В. П. Эктел. – Шупашкар,
2002. – С. 83–87.
Эктел, В. Феникс : чун тĕпĕнче амаланан вучах // // Эктел, В. П. Пĕчĕк тĕнче те
аслă / В. П. Эктел. – Шупашкар, 2002. – С. 87–97.
Юмарт, Г. Тивлетлĕ кăмăл кĕввисем / Г. Юмарт // Хыпар. – 1999. – 1 юпа.

12. Николай Теветкел çемйи

Мăшăрĕ - Петровская
(Кузьмина) Нелли Андреевна
(1936-2001) – чăваш çыравçи,
«Ахрăм», «Çил-тăманлă каç»,
«Хура ангел», «Чыс», «Шурă
лили» кĕнекесен авторĕ.

English Русский Rules