Психология пәні туралы түсінік

1.

Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті
Психология пәні туралы
түсінік
Орындаған:Абдулла Меруерт
Оқу тобы:Ю 21-3
Қабылдаған:Қаржаубаева Ләззат
2023 жыл

2.

Мазмұны:
Психология пәні туралы түсінік
Психологияның салалары және
басқа ғылымдармен байланысы.
Психология Психологиялық
құбылыстар, зеттеу әдістері.
Психологияның қызметі мен
міндеттері.
Қорытынды

3.

Біздің психикалық өмірімізді, рухани дүниемізді психология
ғылымы зерттейді. "Психология" сөзі гректің екі сөзінен пайда болды:
"псюхе"-жан, психика және "логос" - ғылым, ілім. Олай болатын болса,
психология - адамның жан дүниесін зерттейтін ғылым.
Психология танымдық психикалық үрдістерді зерттейді (оның
көмегімен адамдар қоршаған ортаны танып біледі): түйсіктер,
қабылдау, ес, ойлау, қиял; ол адамның сезімі мен ерік-қайратын және
жеке тұлғаның дара ерекшеліктерін зерттейді; атап айтқанда,
темперамент, мінез, қабілеттілік, қажеттілік, қызығуы. Психология
ғылымы сонымен қатар адамның іс-әрекетінің ерекшеліктерін зерттейді
(дағдылары, әдеттері, еңбек және шығармашылық қызметі, кез-келген
іс-әрекеттің қажетті саласы ретінде зейінді қарастырады).
Психиканың өмір сүруі органикалық өмірдің жоғарғы түрлерімен
байланысты, психиканың пайда болуы тек ғана жануарлар мен
адамдарға тән. Бір ерекше айта кету керек, бақылаулар мен ғылыми
зерттеулер көрсеткендей, адам психикасына қарағанда жануарлар
психикасы ерекше қарапайым келеді. Адам психикасының жануарлар
психикасынан сапалық айырмашылығы бар. Адам психиканың ең
жоғарғы түрі сананың болуымен ерекшеленеді.

4.

Сонымен, психология дегеніміз психика және
оның қалыптасу және даму заңдылықтары туралы
ғылым. Психология ертеде қалыптасқан
ғылымдардың қатарына жатады: ол 2500 жылдан
астам бұрын ертедегі Грецияда пайда болған.
Психикалық құбылыстар 3 үлкен топқа
жіктеуге болады.

5.

6.

Психологияның салалары және басқа ғылымдармен байланысы
Психология объективтік шындықты бейнелеудің ерекше түрі ретінде психиканы, сананы
қарастырады. Психологияның міндеті адам мен жануарлардың деңгейінде психиканы
филогенетикалық және онтогенетикалық даму тұрғысынан зерттеу болып табылады.
Психология адамнын психологиялық үрдістерін, қалпын және қасиеттерінін әртүрлі
кезеңдерін, оның дамуын, сонымен қатар онын қалыптасуының заңдылықтарын
әлеуметтік үрдістің белсенді әрекеті ретінде зерттейді.
Психологияның негізгі қағидаларының бірі детерминизм қағидасы болып табылады.
Детерминизм қағидасы дегеніміз адамның барлық іс-әрекеті, қылығы сыртқы
әсердің себептік жағдайына тәуелділігі. Бұл қағиданың мәні, біріншіден, барлық
психикалық құбылыстар, оның ішінде психика объективтік шындықты бейнелейтін
себептік жағдайларға байланысты болып табылады. Екіншіден, бұл қағиданың мәні
барлық психикалық құбылыстар мидің қызметімен байланысты қарастырылады.
Үшіншіден, қарастырылып отырған қағида психикалық құбылыстарды зерттеуде бұл
құбылыстардың себебін міндетті анықтауды қажет етеді.
Генетикалық (тарихи) қағида, біріншіден, барлық психикалық құбылыстар
әруақытта да сандық және сапалық өзгерісте және даму үстінде қарастырылады.
Екіншіден, бұл қағиданың мәні мынада: кез келген психикалық құбылысты дурыс және
толық сипаттау сол жағдайда мүмкін, егер де қазіргі жағдайда бір уақытта оның өзіндік
ерекшеліктері анықталса, психикалық құбылыстардың пайда болу тарихы немесе
себептері, оның кейіннен өзгерістерінің мүмкіндіктері шешіледі.

7.

Психологияның салалары және басқа ғылымдармен байланысы
Жалпы
психология
Физиология,
Антропология
Тарих
ғылымдары
Медицина
ғылымдары
Еңбектік ісәрекет
ғылымдары
Әлеуметтік
ғылымдар
Педагогика
ғылымдары
Философия
Әлеуметтану

8.

Психология салалары
Жалпы психология
Әлеуметтік
психология
Еңбек психологиясы
Педагогикалық
психология
Жас кезеңдер
психологиясы
Инженерлік
психология
Өнер психологиясы
Спорт психологиясы
Ғаламшарлық
психология
Заң психологиясы
Әскери психология
Медициналық
психология
Денсаулық
психологиясы
Саналықтан тыс
психология

9.

10.

Психологияның негізгі міндеттері:
• психикалық құбылыстарды сапалық тұрғыдан
зерттеу;
• психикалық құбылыстардың физиологиялық
тетіктерін зерттеу;
• психикалық құбылыстардың қалыптасуы мен
даму барысын талдау;
• психологиялық білімдерді адам өмірі мен ісәрекетіне жоспарлы ендіруге жәрдем ету.

11.

Кері байланыс
1.Психология дегеніміз не?
2.Психология ғылымының негізгі
міндеттерінің бірі?
3.Психологияның негізін салушы?
4.Психологияның қандай салалары бар?
5.Детерминизм қағидасы?