Деректер қорын басқаратын жүйелердің басты функциялары

1. Деректер қорын басқаратын жүйелердің басты функциялары

2.

Деректер қорының басқару жүйесi - деректер
қорының құруын, қолданылуын және жүргiзуiн
қамтамасыз ететiн тiлдiк және программалық
жабдықтардың
жиынтығы.
ДҚБЖ – деректер қорын құрумен жүргiзуге арналған
универсалды
программалық
құрал.
ДҚБЖ құралдармен кез келген қолданушы деректер
қоры файлдарды құруын оларды қарастыруын
өзгертуiн ақпаратты iздестiруiн кез келген формалық
басымдары қалыптастырылуын орындай алады және
деректер
қорының
құрылымы
дискiде
жазылғандығынан басқа бiреуiнен құрастырылған
файлдардан берiлгендердi ашуға, қарастыруға,
таңдауға болады.

3. ДҚБЖ – ның негiзгi функциялары:

1. Деректердi анықтау (деректер қоры
құрылымының сипаттамасы).
2. Деректердi өңдеу:
3. Деректердi басқару:

4. Деректердi өңдеу:

1) жазбаларды қосу
2) жазбаларды өшiру
3) жаңарту
4) жазбаларды iздеу

5. Деректердi басқару:

1. деректердi рұқсатсыз қол жеткiзуден
қорғау
2. көп қолданушының режимiнiң көмегi
3. деректермен жұмыс және
деректердiң тұтастығымен
келiсiмдiлiгiнiң қамтуы.

6. ДҚБЖ-ң негiзгi қасиеттерi:

модельдердiң әр түрлi обьектiлерiнде
деректердiң қайталауының жоқтығы;
деректер қорының тұтастығы;
деректердi таңдаудың барлық
мүмкiндiктерi;
программалардың деректерден
тәуелсiздiгiн қамтамасыз етуi;
деректердi қайта жүктеусiз деректер
қоры құрылымын өзгерту мүкiндiгi.

7. Кезкелген ДҚБЖ мәліметтер мен төрт қарапайым операция орындауға мүмкіндік береді:

■ кестеге бір немесе бірнеше жазбаны
қосу;
■ кестеден бір немесе бірнеше жазбаны
жою;
■ кейбір өрістердің бір немесе бірнеше
жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
■ берілген шартты қанағаттандыратын бір
немесе бірнеше жазбаларды табу.

8.

ДҚБЖ қолданбалы программалардың дестелерi
түрiнде келетiн программалық
өнiм, оны
компьютерде орналастыру үшiн компьютердiң
конфигурациясын, ресурстарын және операциондық
жүйесiн есепке алып орнатады.ДҚБЖ – ны
орнатқаннан кейiн деректер қорының құруын
деректер қоры тұрмыстық тапсыруын, деректердi
енгiзiлуiн және ДҚБЖ – ны функционалдық
мүмкiншiлiктерi мен қарастырған кез келген
амалдарды орындауға болады.ДҚБЖ көптеген
таңдаулы факторлармен анықталады, бiрақ соның
негiзгiсi құрастырылған деректер моделiмен жұмыс
iстеу мүмкiндiгi. Сондықтан негiзгi сипаттамасы –
модельдiк типi болып саналады. Көбiнесе ДҚБЖ –
ның реляциондық моделi қолданылады.

9.  Деректер үрдісінің негізгі үш түрі бар – реляциондық, иерархиялық және желілік.

Реляциондық үрдіс. «Реляциондық» термині
(латын тілінен relatio – қатынас) бұндай
деректерді сақтайтын үрдістің ең алдымен өзінің
құраушы
бөліктерінің
өзара
қатынасына
құрылатынын көрсетеді. Ең қарапайым жағдайда
ол екі өлшемді массивті және екі өлшемді кестені
білдіреді, ал күрделі ақпараттық үдістерді құру
кезінде
өзара
байланысқан
кестелердің
жиынтығын құрайды. Бұндай кестенің әрбір
жолын жазба, ал бағанын өріс дейміз.

10. Деректердің реляциондық үрдісі келесі қасиеттерге ие болады:

Ø кестенің әрбір элементі – деректердің бір
элементі;
Ø кестеде барлық өрістер дара болып табылады,
яғни бір түрге ие болады;
Ø кестеде бірдей жазбалар болмайды;
Ø әрбір өріс бірегей атқа ие болады;
Ø кестедегі жазбалардың тәртібі еркін бола
алады, және деректер түрінің өрістер санымен
сипатталады;

11.

Иерархиялық үрдіс. Деректер қорының
иерархиялық үрдісі олрдың жалпыдан дараға
тәуелді болып орналастырылған және
төңкерілген ағаштар (графтар) түзетін
элементтер жиынтығын болып тбылады.
Берілген
үрдіс
байланыстр,
түйіндер,
деңгейлер
сияқты
праметрлермен
сипатталады. Үрдістің қағидсы мынандай,
неғұрлым
төменгі
деңгейдегі
бірнеше
түйіндердің неғұрлым жоғрғы деңгейдегі бір
түйінмен
байлнысудың
көмегімен
біріктіріледі.

12. Түйін деп иерархияның берілген деңгейінде орналасқан элементтің ақпараттық үрдісі. Иерархиялық үрдіс деректерінің қасиеттері келесідей:

Төменгі деңгейдегі бірнеше түйін жоғары
деңгейдегі тек бір ғана түйінмен байланысты.
Иерархиялық ағаш басқа ешқандай бастауға
тәуелсіз емес бір ғана бастауға (түбірге) ие
болады.
Әрбір түйіннің өз аты (идентификаторы)
болады.
Түпкі жазбадан неғұрлым дара деректер
жазбасына бағытталған тек бір ғана жол бар.

13.

Желілік үрдіс. Деректер қорының бұл үрдісі
иерархиялыққа
ұқсас.
Оның
негізгі
құраушылары (түйін, деңгей, байланыс) да
сол, дегенмен олардың ара қатынасы
түбегейлі басқа. Желілік үрдісте әр түрлі
деңгейдегі элементтердің арасында еркін
байланыс қолға алынған.