Су электр станциясы

1.

МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ЖАЛПЫ ОРТА БІ ЛІ М
БЕРЕТІН МЕКТЕП-ЛИЦЕЙІ
СУ ЭЛЕКТР
СТАНЦИЯСЫ
Авторы: Жақсылық Қарақат Шамшатқызы
Ғылыми жетекшісі: Білдебай Гаухар Қанатқызы

2.

Экологиялық жағдай-21 ғасырдың ең өзекті
мәселесі шығар. Қазіргі әлемде адамзат күн сайын
электр энергиясына мұқтаж. Бұл үлкен
кәсіпорындарға да, күнделікті өмірде де қажет. Оны
өндіруге көп қаражат жұмсалады, сондықтан электр
энергиясы үшін төлемдер жыл сайын өсіп келеді.
Арзан электр энергиясын өндіретін кәсіпорындар
экологияға үлкен зиян келтіреді, содан кейін ол
біздің денсаулығымыз бен қоршаған ортаға әсер
етеді. Сондықтан біз бұл тақырыпты қызықты әрі
тиімді деп таңдадық.
АННОТАЦИЯ

3.

1.ТАҚ ЫРЫПТЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ
2.ЗЕРТТЕУ МАҚ САТЫ
Баламалы жаңартылмалы энергия көзін
пайдалану арқылы тұрғын үйлерді электр
энергиясы және жылумен қуаттандыру,
сонымен қатар экологияға нұқсан келтіретін
парниктік әсердің деңгейін төмендету,
энергияны үнемдеу саясатын ұсына білуінде.
Энергияның қандай негізгі
баламалы көздері бар екенін
білу және су қондырғысы
арқылы баламалы энергия алу.
3. МІНДЕТТЕРІ:
•Баламалы энергия көздерін зерттеу
•Су қондырғысынан алынатын
энергияның артықшылығы мен
кемшілігін анықтау
•Су қондырғысының шағын макетінің
жұмыс істеу принципімен танысу.
4.ЖҰМЫСТЫҢ
ҒЫЛЫМИ ЖАҢАЛЫҒЫ:
Су қондырығысы арқылы
балама энергия көздерін
алуға, тиімді пайдалануға
болады.

4.

КІРІСПЕ
Біздің еліміз пайдалы
қазбаларға және табиғаттың
алуан түрлілігіне бай. Бірақ
қазір технологиялар мен
энергия өндірудегі үлкен
прогресс ғасырында біз
экология туралы ұмытып
кетеміз.
Газдардың қызуынан
атмосферада жылу
энергиясы пайда болады. Ал
осының нәтижесінде планета
бетіндегі температура
көтеріледі. Осы құбылыс
парниктік эффект деп
аталады.
Біз мұнай, көмір, газ және
басқаларын қолданамыз.
Мұның бәрі, шын мәнінде,
энергияны өндірудің қымбат
көздері, содан кейін көптеген
қалдықтар қалады. Біз
планетаны құрғатып
жатырмыз

5.

Баламалы энергетика — энергияны дәстүрлі қазба көздерінен (көмір, мұнай, газ) емес,
Күннен, геотермиялық көздерден және т.б. энергия көздерінпайдалану арқылы алу.
Энергия қорларын үнемдеу бүгінгі күннің аса маңызды міндеттерінің біріне айналды.
Өнеркәсібі дамыған әлемнің барлық мемлекеттерінде энергия үнемдеу шаралары дұрыс
жолға қойылған..
Бұл үдерістен Қазақстан да артта қалған жоқ. Елбасы «Қазақстан-2050»
Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында: «Біз
энергияның баламалы түрлерін өндіруді дамытуға, Күн мен желдің энергиясын
пайдаланатын технологияларды белсенді енгізуге тиіспіз»,- деген еді.
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1. БАЛАМАЛЫ ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

6.

Су энергетикасы (Гидроэнергетика; грек,
"һydor" — су, ылғал, energia — қызмет,
әрекет) — 1) бөгет салу арқылы немесе
бөгетсіз ағын судан энергия алу.
Қазақстанда Бұқтырма СЭС-і, Қапшағай СЭС-і,
Шардара СЭС-і, т.б. бар. Су энергетикасының
энергия көздері турбина арқылы өтетін су
ағынының орны өзенге немесе көлге құятын жəне
бұлақ суымен толтырылады. Су энергетика
қорлары — өзендер мен сарқырамалардың құлама
суынан алуға болатын энергия қоры. Энергияның
бұл көзінің артықшылығы — оның қоры
сарқылмайды, үнемі қалпына келіп отырады. Бұл
энергияның арзан, əрі гигиеналық түрғыдан таза
түрі болып табылады.

7.

ІІІ. ЗЕРТТЕУ БӨЛІМІ
3.1 Б А Л А М А Л Ы ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІН
ПАЙДАЛАНУДЫҢ ПЕРСПЕКТИВАЛЫҚ
ЖОСПАРЫ
Қазір Қазақстанда 40-қа жуық су электр
станциясы бар. Елде өндірілетін энерги я
кө лем ін ің 15 п ай ызға жуығын осы су электр
станциялары өндіреді. Бұл бір қарағанда аз
болып көрінуі мүмкін, алайда газ б е н мұнайдан
өндірілетін энергиядан әлдеқайда көп.
Қазақстан энерги ян ың б а с ым бөлігін жылу
электр станцияларынан, шамамен, 70 пайыз.
Қазақстанның гидроресурстарының б а с ым
бөлігі – ш ығ ыс пен оңтүстік-шығыс өңірде. Елдегі
ең ір і су электр стан ц и ялар ы – тө р теу: Б ұқтыр м а,
Шүлбі және Өскемен, Қапшағай. Қазақстандағы
электр эн ер ги ясын ың 10 п ай ызы С Э С -тер ге
тиесілі.

8.

3.2 Су қондырғыларының пай далануды ıск е
асыру
Жұмыс принципı келесıдей: ıске
қосылған кезде аванкамерадан су
гидроциклонға - су қабылдағышқа
клапан арқылы тангенциалды түрде
түседı. Гидроциклонда қалақша
гидротурбинасы орналасқан.
Күштı айналмалы қозғалыс пайда
болған кезде ағын қалақтардың бетıне
әсер етедı және гидротурбинаны
айналдырады .Қатты заттар құм
саңылауы арқылы тасымалданады, ал
тазартылған су ағыны су төгетıн құбыр
арқылы өтедı.
.
Белдıк берıлıс турбинаның айналуын
генераторға жıбередı. Қалдық қысым
есебıнен жинақталған қоспалар құбыр
арқылы үйıндıге электрлендıрıледı.
Өзендегı су деңгейıнıң ауытқуы
жағдайында қосымша серıппелı
дөңгелекпен жабдықталған кернеу
құрылғысын пайдалануға болады.

9.

Қорытынды
Біздің елімізде және бүкіл әлемде энергетиканың одан әрі дамуы энергияның баламалы көздері мен
шағын э
нергетиканы дамыту жағына қарай жылжитын болады. Бұл, ең алдымен, энергия тапшылығынан және
отын ресурстарының шектеулі болуынан туындайды. Балама энергия көздері экологиялық таза,
жаңартылатын, сонымен қатар олар салыстырмалы түрде біркелкі бөлінеді, сондықтан оларды
пайдаланудағы көшбасшылық білікті жұмыс күші, инновацияларға сезімталдық және стратегиялық
болжамдары бар аймақтарды жаулап алады.
Негізгі тұжырымдар:
1)электр қуатын үнемдейміз, жылуды үнемдейміз, суды үнемдейміз, қоқысты тастамаймыз – қоршаған
ортаны ластамаймыз.
2) энергияны үйде ғана емес, электр энергиясы ысырап болған жерде де қорғау керек.
3)аз жаңартылатын энергия көздерін қолдана отырып, біз адамдардың келесі ұрпақтарына қамқорлық
жасаймыз, планетамызды экологиялық апаттан қорғаймыз.
Сонымен, электр энергиясын өндіруде неғұрлым қауіпті және тиімдірек екендігі туралы дау әлі аяқталған
жоқ. Ия, және жақын арада аяқталуы екіталай.

10.

Н А ЗА РЛ А Р Ы Ң Ы ЗҒА
РА Қ М Е Т !