Jamoa tarbiya obyekti va subyekti sifatida

1.

6-mavzu:
Jamoa tarbiya
obyekti va
subyekti sifatida

2.

Umumiy
pedagogika
G. Komiljonova.
Nizomovna.

3.

Reja:
1. Jamoa tushunchasi.
2. Bolalar jamoasining
shakllantirishning mohiyati
va tashkiliy asoslari.
3. Bolalar jamoasining
rivojlanish darajasi va
bosqichlari.
4. Bolalar jamoasi rivojining
asosiy shart-sharoitlari.

4.

Mashg`ulot maqsadi:
Talabalarga jamoa tushunchasi, bolalar jamoasining
shakllantirishning mohiyati va tashkiliy asoslari, bolalar
jamoasining rivojlanish darajasi hamda bosqichlari, bolalar
jamoasi rivojining asosiy shart-sharoitlari haqida ma`lumotlar
berish.
Mavzuni o`rganish natijasida talaba:
Jamoa tushunchasi, bolalar jamoasining shakllantirishning
mohiyati va tashkiliy asoslari, bolalar jamoasining rivojlanish
darajasi hamda bosqichlari, bolalar jamoasi rivojining asosiy
shart-sharoitlari haqidagi bilimlarni o`zlashtiradi.

5.

Mustaqil o`zlashtirish uchun adabiyotlar:
1. Xodjaev B.X. Umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti. Darslik. – T.: “Sanostandart” nashriyoti 2017, 417- bet.
2. Musurmonova A. va boshqalar. Umumiy pedagogika. O‘quv qo‘llanma.
«Ozkitobsavdonashriyoti», 2020. 399-bet.
3. Krivshenko L.P. Pedagogika. 2-ye izdanie. Uchebnik dlya bakalavrov (Russian
Edition), Izdatelstvo “Prospekt» (December 10, 2019), 756-str.
4. Sandra P.A. Robinson, Verna Knight. Handbook of research on Critical Thinking
and Teacher Education Pedagogy. IGI Global; 2019. 446 pages.
5. Xutorskoy A.V. Pedagogika. Uchebnik dlya vuzov. Standart tretego pokoleniya. –
SPb: Piter. 2019. – 608 ss.il – (Seriya «Uchebnik dlya vuzov»).
6. Lukashevich V.V., Pronina Ye N. Psixologiya i pedagogika. Uchebnik. «Knorus»,
2019. 296-str.

6.

7.

Jamoakishilarning umumiy shakli

8.

Jamoa (lotincha «kollektivus»
so‘zining tarjimasi bo‘lib, yig‘ilma,
omma, birgalikdagi majlis, birlashma,
guruh)
Ikki yoki undan ortiq kishilarning biror
maqsad yoki vazifasini amalga oshirish
yo’lida birlashishi yoki o’zaro kelishuv,
bir-birini tushunish.

9.

Zamonaviy talqinda «jamoa»
tushunchasi ikki xil ma’noda
ishlatiladi.
Birinchidan,
jamoa deganda bir necha
kishilarning muayyan maqsad
yo‘lida birlashuvidan iborat
tashkiliy guruhi tushuniladi.
(masalan ishlab chiqarish jamoasi, zavod jamoasi, o‘quv yurti jamoasi,
xo‘jalik jamosi va hokazo).
Ikkinchidan,
jamoa deganda yuqori
darajada uyushtirilgan
guruh tushuniladi.

10.

11.

• Jamoada va jamoa yordamida tarbiyalash –
tarbiya tizimida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan
tamoyillardan biridir.
• Shaxsni shakllantirishda jamoaning yetakchi rol
o‘ynashi to‘g‘risidagi fikrlar pedagogika
fanining ilk rivojlanish davrlaridayoq bildirilgan.
• Jamoada uning a’zolari o‘rtasidagi
munosabatning alohida shakli yuzaga
keladi, bu esa shaxsning jamoa bilan
birgalikda rivojlanshini ta’minlaydi.

12.

Lekin har qanday guruhni ham jamoa deb
hisoblab bo‘lmaydi.
Jamoa bir qator belgilarga egadirki, mazkur
belgilar jamoani kishilarning yetarli darajada
uyushgan har qanday guruhdan ajratib turadi.
Ijtimoiy ahamiyatga ega yagona
maqsadning mavjudligi.

13.

Jamoaning maqsadi
albatta ijtimoiy maqsadlar
bilan mos kelishi, jamiyat
va davlat tomonidan
qo‘llab-quvvatlanishi,
Davlat konstitutsiya va
qonunlariga, jamiyat
mafkurasiga qaramaqarshi bo‘lmasligi zarur.

14.

O‘quvchilarning jamoa faoliyatida
ishtirok etishi tufayli asta sekin
boyib boradigan tajriba, faoliyat
natijasini birgalikda muhokama
qilish, qilinajak ishlarni
rejalashtirish jamoa a’zolarida
mas’uliyat, javobgarlik, faoliyat
biriligi, shuningdek, ishchanlik
munosabatining paydo bo‘lishi,
shuningdek, o‘quvchilarda jamoa
faoliyatiga nisbatan qiziqishni
paydo bo‘lishiga olib keladi.

15.

Har bir
tashkilotda
Rasmiy
guruhlar
Norasmiy
guruhlar

16.

Jamoa va unga qo'yilgan talablar
haqida so'z ketar ekan, turli
yoshdagi sinflarda jamoa tashkil
etishning farqli tomonlari bormi?
Ularning o'ziga xos xususiyatlari
nimalardan iborat, degan savol
tug'ilishi tabiiy.

17.

O‘qituvchilar tomonidan qo‘yilgan talablar quyidagi
sharoitlarda ijobiy natija beradi:
qo‘yilayotgan talablar o‘quvchi shaxsini hurmat qilish tuyg‘usi
bilan uyg‘unlashgan bo‘lishi kerak;
talablar muayyan maktab yoki sinfdagi mavjud sharoitni
hisobga olgan holda qo‘yilishi lozim;
jamoaga nisbatan qo‘yilayotgan talablar aniq bo‘lishi lozim;
o‘ quvchilarning tashqi qiyofasi, kiyinishi, yurish-turishi hamda
muomalasiga nisbatan qo‘yilayotgan talablar, ularda ma’ naviy
madaniyatni shakllantirishga xizmat qilishi shart.

18.

A.S.Makarenko jamoa
faolini «jamoaning
vijdoni» deya
ta’riflagan edi.
Jamoa faoli birmuncha
imtiyozlar (huquqlar)ga
ega bo‘lsa-da, ayni
paytda uning o‘ziga
ham oshirilgan
talablarning qo‘yilishi
maqsadga muvofiqdir.

19.

Jamoa a’zolariga:
• ixtiyoriylik;
• demokratik faoliyat;
• so'z erkinligi;
• tashabbuskorlik;
• mustaqillik;
• faollik;
•ijodiy
faoliyat
ko'rsatishlari
uchun imkoniyat yaratilishi kerak

20.

Sinf jamoasini jipslashtirish yo‘llari:
3. O'quvchilami
istiqbolga chorlash.
2. Sinf faollarini to'g'ri
tanlash.
1. Jamoatchilik
topshirig'i berish.
4. Sinfda ijobiy
an’analami qaror
toptirish
5. O'quvchilarga
yagona talablar
qo'yish.

21.

Pedagogikada bolalar va
o‘quvchilar jamoasi
tushunchasi bola
rivojlanishida va hayotida
jamoaning o‘rni anglanishi
natijasida paydo bo‘lgan.
Ya.A.Komenskiy o‘zining «Buyuk didaktika»
asarida bolalarni bir-biriga ta’siri haqida fikr
bildirib, o‘qituvchilarga passiv o‘quvchini faol
o‘quvchi bilan, aqliy rivojlanishini pastrog‘i bilan,
to‘polonchini bosiq bola bilan birlashtirib o‘qitish
kerakligi haqida maslahatar bergan.
2019
2018
2021
2020
XX asr boshlariga kelib, pedagoglar
jamoaviy munosabalarni rivojlanishini bola
shaxsini rivojlanishida qulay sharoitlarni
yaratishning asosiy yo‘nalishi sifatida talqin
qilganlar. Bolalar jamoasi kuchli tarbiyaviy
instrument hisoblanadi.
2023
2022
Shuning uchun tarbiyaning
asosiy vazifasi bolalar uchun
qiziqarli, turli-tuman faoliyatni
tashkil etish hisoblanadi.

22.

Bolalar jamoasi kuchli tarbiyaviy instrument hisoblanadi.
Shuning uchun tarbiyaning asosiy vazifasi bolalar uchun
qiziqarli, turli-tuman faoliyatni tashkil etish hisoblanadi.
Bolalarni jamoada tarbiyalash nazariyasi
A.S.Makarenkoning amaliy faoliyatida
rivojlandi.
Uning ta’kidlashicha, jamoa tarbiyaning
shakli, quroli, vositasi hamda har bir
shaxsni rivojlantirish manbai sifatida
namoyon bo‘ladi.
Uning fikricha, jamoada shaxs erkinligi va
qadr-qimmati hamda himoyalanganligi va
ijtimoiy aloqalari ta’minlanadi.

23.

• Jamoa nazariyasining rivojlanishiga polyak pedagogi
Ya.Korchak munosib hissa qo‘shgan.
• U tarbiyaning maqsadi - bu bolani ichki kuch va
imkoniyatlarini, qobiliyatlarini to‘liq, erkin, har
tomonlama mustaqil rivojlantirish deb hisoblagan.
• Uning fikricha, bu jarayonining asosiy omili
demokratik tarzda tashkillashtirilgan, bolalar hayotini
to‘liqligini ta’minlovchi, ularni xulq-atvorini tuzatuvchi,
o‘z-o‘zini tarbiyalashga yo‘naltirilgan o‘z-o‘zini
boshqaruvchi bolalar jamoasi hisoblanadi deb
ta’kidlagan.
• Tarbiyachining vazifasi bolani xatti-harakatlarini
kuzata olishi,uning xulq-atvori motivlarini tushunishi,
hurmat asosidagi munosabatlarini o‘rnata olishni
bilishi hisoblanadi.
Ya.Korchak

24.

Bugungi kunda bolalar jamoasi rus pedagoglari
rus pedagoglari
ari
A.V. Mudrik,
o‘zbek
pedagoglaridan
L.I. Novikova
N.Ye.Shurkovalar
O. Musurmonova
M.Quronovlar
tomonidan ijtimoiy-pedagogik tizim sifatida
qaralmoqda.

25.

Pedagogikada bolalar va o‘quvchilar jamoasi tushunchasi bola
rivojlanishida va hayotida jamoaning o‘rni anglanishi natijasida
paydo bo‘lgan
Ya.A.Komenskiy o‘zining «Buyuk didaktika» asarida
bolalarni bir-biriga ta’siri haqida fikr bildirib,
o‘qituvchilarga passiv o‘quvchini faol o‘quvchi bilan,
aqliy rivojlanishini pastrog‘i bilan, to‘polonchini bosiq
bola bilan birlashtirib o‘qitish kerakligi haqida maslahatar
bergan.
XX asr boshlariga kelib, pedagoglar jamoaviy
munosabalarni rivojlanishini bola shaxsini rivojlanishida
qulay sharoitlarni yaratishning asosiy yo‘nalishi sifatida
talqin qilganlar.

26.

THANK YOU
Insert the Subtitle of Your Presentation