Тарбиявий фаолиятда пежагогик маҳорат

1.

Тарбиявий фаолиятда
пежагогик маҳорат
Режа:
1. Тарбиявий фаолиятда педагогик маҳоратнинг ўрни
ва роли
2. Миллий тарбияда педагогик маҳоратни намоён
бўлиши

2.

МАҲОРАТ- бирон соҳада юқори
натижа кўрсата олиш санъати
ПЕДАГОГИК МАҲОРАТдоимий
такомиллашиб борувчи таълим ва
тарбия бера олиш санъати. Юқори
савиядаги педагогик фаолиятни
ташкиллаштира олишга имкон
берувчи шахсий сифатлар мажмуи.

3.

Педагогик маҳорат элементлари:
Гуманистик йўналганлик-қизиқишлар, қадриятлар,
идеаллар
Касбий билимлар-фан, уни ўқитиш методикаси,
педагогика, психология
Педагогик қобилият-коммуникация, перцептив
қобилият, эмоционал турғунлик, креативлик,
олдиндан кўра билиш
Педагогик техника-ўзини бошқара олиш, ўзаро
таъсир кўрсата олиш

4.

ТАЪЛИМДА БИРИНЧИ МАСАЛА ИНСОН
КАМОЛАТИДИР
(Ибн Сино)
ПЕДАГОГ “ФИКР ДОЯСИ”
(Суқрот)
( Тайёр фикр бериш эмас, таълим олувчитда
фикрларни туғилишига ёрдам бериш керак)
ПЕДАГОГИК МАХОРАТ МОХИЯТИ
Шахсий маданият,
Педагог билим ва дунёкараши
Юқори назарий тайёргарлик
Таълим ва тарбия усуллари, педагогик техника ва
илғор тажрибани юқори савияда эгаллаш
( И.Подласый).

5.

Ўқитувчи, —, ақл фаросатга, чиройли нутққа эга
бўлиши ва ўқувчиларга айтмоқчи бўлган
фикрларини тўла ва аниқ ифодалай олишни
билмоғи зарур. Шу билан бирга ўз ор-номусини
қадрлаши, адолатли бўлиши лозим. Ана
шундагина у инсонийликнинг юксак даражасига
эга бўлади ва бахт чўққисига эришад
Фаробий
Ўқитувчи матонатли, соф виждонли, ростгўй ва
бола тарбиялаш услубларини, ахлоқ қоидаларини
яхши биладиган одам бўлмоғи лозим. Ўқитувчи
ўқувчининг бутун ички ва ташқи дунёсини
ўрганиб, унинг ақл қатламларига кира олмоғи
шартдир
Ибн Сино

6.

Ўқитувчининг энг муҳим
хусусиятлари:
болани севиш,
юксак ахлоқ,
билимдонлик,
иқтидор,
қобилият
(А.Я.Коменский, Джон Локк,
И.Г.Песталоцци, А.Дистерверг )

7.

Педагогик инсонпарварлик йўналиши
Ўз фанини билиш;
Педагогика ва психологияни билиш;
Фанни ўқитиш услубиятини билиш;
Укув жараенини ташкиллаштиришни
билиш ва укув фаолиятини бошкара олиш
Педагогик техникани эгаллаш.

8.

Маҳорат:
шаклланади ва такомиллашади фаолият жараёнида.
Ривожланади- ишбилармонлик, зукколик, лаёқат ва зеҳн
воситасида

9.

ПРОФЕССИИОНАЛ НУКТАИ НАЗАРДАН ЭРИШАЕТГАН
НАТИЖАГА КЎРА ПЕДАГОГЛАР ФАОЛИЯТИНИ БАҲОЛАШ:
ЮҚОРИ-МИНИМАЛ-
репродуктив- педагог узи билган нарсаларни гапириб бера олади.
Нопродуктив.
ПАСТадаптив- педагог ўз ахборотини аудитория хусусиятига мослаштира олади-кам продуктив
ЎРТА-
локал- моделлаштирувчи-педаго фаннинг айрим бўлимлари бўйича талабаларга билим
куникма малака бериш стратегиясини эгаллаган
тизимли-моделлаштирувчи- фан бўйича тўлиқ билим, кўникма ва малакларни эгаллаш
стратегиясига эга, махсулдор
ЭНГ ЮҚОРИфаолият ва хулкни тизимли-моделлаштирувчи-педагог ўз фанини шахсни
шакллантириш воситасига айлантириш стратегиясига эга.

10.

ПЕДАГОГ ФАОЛИЯТИ БЎЙИЧА
ЙЎНАЛГАНЛИГИ:
1. Чинаккам педагогик- ўз фани орқали таълим
олувчи шахси ривожланишига
таъсир кўрсатишга мустахкам мотивация.
1. Формал-педагогик- меъёрий хужжатларда акс
эттирилган коидаларни бажаришга каратилган
фаолият
2. Ёлғон-педагогик- Ўзига қаратилган. Ўзини намоен
килиш, ўзининг мақсадлари ва х.з.ларга
қаратилган.

11.

Изланувчан педагогга талаблар:
Педагогик ғояларни шакллантириш
Ўқув жараенини изланувчан фаолият сифатида ташкиллаштириш
Ўқуишга ўргатиш
Ижодий мухитни шакллантириш
Таълим олувчиларда касбий қизиқувчанликни ўйғота олиш
Касбий таълим жараёнида ижодий қобилиятларни очиш ва
ривожлантириш
Ўзининг шахсий услубини танлаш
Педагогик компетентлик

12.

Педагогик компететнлик омиллари:
ўқитилаетган фан доирасида махсус ва касбий
компететнлик
а)
б) таълим олувчиларда билим ва кўникмаларни
шакллантиришда услубий компететнлик
в) муамилада ижтимоий-психологик компетентлик
г) таълим олувчиларнинг касбий йўналганлиги ва
мотивларига таъхсирда дифференциал-психологик
компетентлик
д) ўз фаолити ва шахс сифатида намоен бўлишида
аутопсихологик компетентлик,

13.

Педагогик назоратининг билиши
Педагогик махоратга эга бўлиши
Психологияни билиши
Таълим ва тарбия технологияларини билиши
Мехнатни рационал ташкил этиш кўникмаси
Ишга муҳббат
ўқувчиларга бўлган муҳаббат
Инсонга ишониш
Педагогик қобилиятлар
Сабр-тоқатлилик, оптимистик, ўзини идрок этиш, билимдонлик,
рущий-маънавий сахийлик
Эмоционал турғунлик
Нутқнинг аниқлиги ва ишонарлилиги
Талабчанлик, ўзини тута билишлик, адолатпарварлик, мулоқотга
киришувчанлик, тинглай олиш қобилияти ва ҳ.к

14.

Мақсадни қўя билиш ва унга эришиш
Вақтни тўғри тақсимлаш
Малакани ўз вақтида, режали, мунтазам равишда ошириш
Ижодга бўлган қобилият
Дунёқарашнинг кенглиги
Меҳнат қилишга муштоқлилик
Жамоада ишлаш қобилияти

15.

Иқтидорлилик, қатъиятлилик, жавоббгарлилик, фаоллилик ва
щ.к
Юқори ахлоқий сифатлар
Жамоат ишларида фаол иштирок этиш
ҳамма нарсада ва ҳар ерда шахсий эркинлик
Давлат қонунларини ҳурмат қилиш, ватанпарварлик
Мустаҳкам соғлиқ
Соғлом ҳаёт тарзи
Инсонпарварлик, очиқ чеҳралилик, ахлоқий одоблилик,
маънавий бойлик
ўзининг фаолиятига танқидий ёндашиш

16.

Касбий-педагогик фаолиятнинг муваффақияти хусусий педагогик
қобилиятига болиқ бўлади. Педагогик қобилиятнинг қуйдаги
гурухлари фарқланади.
Обектга (талабга) нисбатан сезгирлик
Коммуникатив –инсонларга юз тутиш, хайрихохлик, хушмомлалик
Персептив қобилиятлар –касбий йетуклик, эмпатия, педагогик
туйғу.
Шахс динамикаси –иродага таъсир эта олиш ва мантиқий
ишонтира олиш қобилияти.
Ҳиссий барқарор-ўзини бошқара олиш
Креатив –ижодий иш қобилият

17.

Педагогик жараёнга қаратилган педагогик
қобилиятлар:
Бошқа инсоннинг ички холати тўғри бахолаш, унга ҳамдартлик
билдириш, ҳамнафас бўла олиш қобилияти (эмратия қобилияти)
Тақлид қилиш учун намуна бўлиш қобилияти
Тарбия жараёнида индувидуал хусусиятларни инобатга олиш
қобилияти
Мулоқотнинг лозим топилган услубини ҳамда ўз ўрнини топиш,
келиша олишиш қобилияти.
Ҳурмат қозониш, яъни талабалр ўртасида обрўга эга бўлиш
қобилияти

18.

Комуникатив қобилиятларнинг бир неча гурухлари
фарқланади
.
1. Кишининг бошқа кишини блиши –бу қобилиятлар гурухида
кишига шахс сифатида шахснинг алохида қиёфаси, мотив ва хаттиҳаракат ларига бахо бериш, кишининг ташқи кўриниши, хулқи ва
ички дунёси нисбатига бахо бериш: савлати, имо-ишора, мимика,
понтомимика “ўқий” олиш кабилар қамраб олинади.
2. Кишининг ўз-ўзини билиш.У ўз билимларини, қобилиятларини ўз
характери ва ўз шахснинг бошқа қиралларини ҳамда ташқаридан ва
унинг атрофидаги кишилар унга нисбатан қандай бахо бериши
лозим бўлса, шундай бахо беришни кўзда тутади.
3. Мулоқтвазиятлани тўғри бахолай олиш Бу вазиятни кузатиш,
унинг кўпроқ ахборот берадиган белгиларни танлаш ва унга
диққатни жалб қилиш: юзага келган вазиятнинг сотсиал ва
психологик мундаражани тўғри идрок этиш ва бахоалш
қобилиятидир.

19.

Комуникатив фаолияти асосида ўқитувчининг ўзўзини бошқариш қобилияти ётади.
Ўқитувчинеинг мақсадга йўналган педагогик вазифанинг старатегик, тактик,
ва оператив каби уч катта гурухи фарқланади.
Старатегик вазифа . бу ўзига хос улкан вазифа старатегик вазифалар
таълимнинг
умумий
мақсадларидан
келиб
чиқади.
У
жамият
ривожланишининг обекттив эхтиёжларини акс эттиради. Бу вазифалар
педагогик фаолиятнинг дастлабки маысади ва якуний натижалари ни аниылаб
беради.
Тактик вазифалар таълимниннг якуний натижалари иаъминлашга
йўналтирилган сақлаб қолган холда старатегик вазифаларнинг у ёки бу
босқичида хал қиладиган вазифалардир.
Оператив вазифа педагог амалий фаолиятида жорий ва биринчи навбатда ҳал
қиладиган вазифалар.

20.

вазифа
1.
Идеал педагог сифатларини ёзинг
2.
Ушбу сифанларнинг қайсиниси сизларда мавжуд
3.
Кайси сифатлар сизнинг бўлҳуси орзуингиздаги фаолиятингизда керак
4.
Сизнинг идеалингизга яқин педагог ва унинг сифатлари
Семинарга тайёргарлик.
2. Қуйидаги қайси бир уч фикрга қўшиласиз. Шахсий фикр, изохли асос билан
1)Чинакам махоратли ўқитувчи туғма қобилятга эга бўлиши керак, ўқитувчи бўлиб
туғилиш керак
2)хамма хам ўқитувчи бўлиши мумкин, бунинг қийин жойи йўқ ва қобилият зарур эмас
3)баъзи бир тоифалардан ташқари асосан хамма инсон табиатан тарбиячилик
смифатлари билна қуроллантирилган