Құрамды оператор, меншіктеу операторы, инкремент жәнедекремент операторлыры. Шартты операторлар. Цикл операторлары

1.

2.

Java тілінің синтаксисі С++ тіліне өте ұқсас. Басқа программалау тілдеріндегідей
тілдің синтаксисіне байланысты көптеген кұрылымдарда тек кана 6ip оператор болуы
мүкін, алайда бірнеше операторлардан тұратын тізбекті қолдану қажет болатын
жагдайлар жиі кездеседі. Операторлар соңына; (нүктелі үтір) белгісі койылады.
1. Құ р а м д ы о п е р а т о р . Құрамды оператор (немесе блок) - бұл {} фигуралы
жакшалар арасында орналаскан программа кодының блогы. Блок бос болуы мүмкін,
онда {} деп жазады. Программада әдетте блокты ішіндегі операторларын бip оператор
ретінде карастыру үшін, программа мәтінін оңай оқу үшін, айнымалылардың әрекет
ету аймағын шектеу үшін колданады.
Программа кодын фигуралы жақшаларды пайдалана отырып құрастырудың eкі
тәсілі бар. Біріншісіне жакшалар бірінің астына 6ipi жазылады, ал жақша ішіндегі
тұрған оң жаққа қарай бірнеше символға жылжытылып орналасады.

3.

1-құрамды оператор
{
Жай немесе құрамды операторлар miзбегі
}
2-құрамды оператор
{
Жай немесе кұрамды операторлар miзбегі
}
.....
Бұл тәсіл программа кодьн оқуды жеңілдетеді. Бұл тәсіл программалау ортасына арнауту үшін Tools/Options
менюінен Editor/Indentation опциясын таңдап, пайда болған сұқбат терезесінде Add New Line Before Brace
бөлімін белгілеу керек.
Көбірек қолданылатын екінші тәсілде ашылатын { жакшаны Keлeci жолға түсірмей кұрамды оператор
басталатьн жолда жазады. Ал жабылатын } жакшаны кұрамды оператордың атынан астына тұспа-тұс келетендей
жазады. Мысал:
ЕҰУ Ф 703-08-17.
Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым
1-кұрамды оператор {
Жай немесе кұрама операторлар тізбегі
}

4.

NetBeans ортасында осындай тәсіл орнатылған және оку кұралы шеңберінде
программа кодтарының мысалдарында осы тәсіл қолданылады. Java (сонымен
қатар С++) тілінің ережесі бойынща фигуралы жакшадан кейн ";"символын қою
қажет емес. Бірақ кейде фигуралы жакшалардан кейін программаға қоюға болатын
жерлеріне ешқандай қызмет аткармайтын ";"бос операторын қолдануға болады.
Меншіктеу операторы. Кез келген меншіктеу операциясыньң соңындағы
нүктелі үтір оны меншіктеу операторына айналдырады. Меншіктеу көбінесе
операция емес, оператор ретінде қолданады.
1. инкремент және -- декремент операторлары .
"++" операторын инкремент ("1-ге арттыратын"), ал"--" операторын декремент ("1ге азайтатын") деп атайды.
Y=x+1 y=x++
Y=x-1 y=--х

5.

Бұл операторлардьщ постфиксті (өте кең таралғаны, оператор операндтан кейн
қойылады: х++) және префиксті (өте сирек колданылады, оператор операндтан бұрын
тұрады: ++х) деп аталатын екі пішіні бар. Кез-келген х сандык шамасы үшін х++ немесе
++х өрнегі түрінде жазу х мәнінің 1-ге артуын көрсетеді, ал х— немесе - -х өрнектері х
мәнінің 1-ге кемуін көрсетеді.
Бұл пішінің айырмашылықтары мынада: ++ немесе — операторлары қолданылатын
өрнект есептеу кезінде постфиксті х++ түрінде шамалардьы өзгерісі өрнекті есептеуге
дайын, ал префиксті ++х түрінде өрнекті есептеуден кейін ғана шамалардың езгеруі
болады.
Мысалы, у=х++ және у=++х меншіктеулері әртүрлі нәтиже береді. Егер бастапқы
қалыпта х=0 тең болса, онда бірінші у=х++ меншіктеу у айнымалысына 0 мәнін береді,
ceбeбi х мәні 1-ге меншіктелу жүргеннен кейін ғана артады. Ал екінші у=++х У
айнымалысына 1 мәнін береді, ce6e6i басында инкремент орындалады және содан кейн
ғана өрнек есептелінеді және меншіктеу орындалады.
Бұл кезде екі жағдайда да орындалу өткеннен кейн х мәні 1-ге тең болады.

6.

Java не үшін қажет?
Бұл әмбебап бағдарламалау тілін барлық көлемдегі компаниялар өздерінің
корпоративтік серверлік бағдарламалық құралында пайдаланады. Java тілінде
жазылған қолданбаларды кез келген жерден табуға болады: смарт шәйнекте,
Android смартфонында, компьютерде немесе Tesla көлігінде. Java барлық жерде
болғандықтан, бұл тілді білетін жұмыс табу өте оңай.
Неліктен Java тілін үйрену керек?
Барлығы қарапайым: Java - жүздеген мың компаниялар қолданатын әмбебап
тіл. Сондықтан Java тілін білсеңіз, қызықты жұмыс табу оңай. Java үйрену өте
оңай, сондықтан ол бағдарламалауды үйренуге алғаш келгендер үшін қолайлы.
Бұл тіл барлық платформаларда жұмыс істейді және ол үнемі жаңартылып,
жаңартылғанымен, ескі Java коды жаңасымен үйлесімді.

7.

Андроид қолданбалары
Java қай жерде қолданылып жатқанын көргіңіз келсе, алысқа іздеудің
қажеті жоқ. Android телефоныңызды алыңыз, барлық қолданбалар Google
және JDK-ге ұқсас Android API арқылы Java тілінде жазылған. Бірнеше
жыл бұрын Android қажетті мүмкіндіктерді берді, соның арқасында бүгінгі
күні көптеген Java бағдарламашылары Android әзірлеушілері болып
табылады. Айтпақшы, Android басқа JVM және байланыстырудың басқа
және басқа әдісін пайдаланады, бірақ код әлі де Java тілінде жазылған.

8.

Қаржы қызметтеріндегі серверлік қолданбалар
Java тілі қаржы секторында өте кең қолданылады. Goldman Sachs, Citigroup,
Barclays, Standard Charted және т.б. сияқты көптеген әлемдік инвестициялық банктер
Java-ны фронт-end және бэк-енд офис электрондық жүйелерін, реттеу және растау
жүйелерін, деректерді өңдеу жобаларын және басқаларын жазу үшін пайдаланады.
Көбінесе Java серверлік қосымшаларды жазу кезінде пайдаланылады, негізінен
ешқандай пайдаланушы интерфейсі жоқ, олар бір серверден деректерді қабылдайды,
оны өңдейді және одан әрі жібереді. Java Swing «қалың клиент» интерфейстерін құру
үшін де танымал болды, бірақ қазір C# осы саладағы нарықты тез жаулап алуда, ал
Swing бағдарламасының күші таусылып жатыр.

9.

Веб-қосымшалар
Java сонымен қатар электрондық коммерцияда және веб-қосымшаларда
кеңінен қолданылады. Spring MVC, Struts 2.0 және ұқсас фреймворктердің
көмегімен RESTful қызметтерінің үлкен саны жасалды. Тіпті Servlet, JSP
және Struts негізіндегі қарапайым қосымшалар әртүрлі мемлекеттік
жобаларда өте танымал. Үкімет, денсаулық сақтау, сақтандыру, білім беру,
қорғаныс және кейбір басқа бөлімдерге арналған көптеген веб-қосымшалар
Java тілінде жазылған.

10.

Бағдарламалық қамтамасыз ету
Eclipse, IntelliJ Idea және Netbeans IDE сияқты көптеген пайдалы
бағдарламалық жасақтама және әзірлеу құралдары Java тілінде жазылған
және әзірленген. Менің ойымша, бұл Java тілінде жазылған ең көп
қолданылатын
қолданбалар.
Бір
кездері
Swing
негізінен
қаржы
индустриясында «майлы клиенттерді» жасау үшін өте танымал болған.
Бүгінгі таңда Java FX барған сайын танымал болып келеді, бірақ ол әлі де
Swing-ті алмастырмайды, сонымен қатар C # қаржылық саладан Swing-ті
толығымен дерлік ауыстырды.

11.

Сауда қолданбалары
Үлкен қаржылық қызметтер индустриясының бөлігі болып табылатын үшінші тарап сауда
қолданбалары да Java пайдаланады. Көптеген банктер пайдаланатын Murex сияқты танымал
қосымшалар Java тілінде жазылған.
J2ME қолданбалары
IOS пен Android-тің пайда болуы J2ME нарығын дерлік жойып жібергеніне қарамастан,
әлемде J2ME қолданатын Nokia және Samsung арзан телефондарының көп саны әлі де бар.
Android жүйесінде қол жетімді барлық дерлік ойындар мен қолданбалар J2ME платформасының
бөлігі болып табылатын MIDP және CLDC арқылы жазылған уақыт болды. J2ME Blu-ray,
карталар және приставкалар сияқты медиада әлі де танымал. WhatsApp-тың соншалықты
танымал болуының себептерінің бірі оның J2ME-де де қолжетімді болуы.

12.

Енгізілген жүйелер
Java ендірілген жүйелер саласында да кең. Сіз платформаның не істей алатынын көре
аласыз, Java пайдалану үшін тек 130 КБ қажет (смарт карталар мен сенсорларда). Java
бастапқыда ендірілген жүйелер үшін жасалған. Шын мәнінде, бұл аймақ Java-ның бастапқы
«бір рет жаз, кез келген жерде жүгір» науқанының бір бөлігі болды және ол өз жемісін беріп
жатқан сияқты.
Үлкен деректер
Hadoop және басқа да үлкен деректер технологиялары Apache Hbase және Accumulo немесе
ElasticSearch сияқты Java-ны бір жолмен пайдаланады. Java бұл салада үстемдік етпесе де, C++
тілінде жазылған MongoDB сияқты технологиялар бар. Hadoop немесе ElasticSearch кеңейтілсе,
Java осы өсіп келе жатқан аумақтың үлкен бөлігін алу мүмкіндігіне ие.

13.

Жоғары жиілікті сауда кеңістіктері
Java өзінің өнімділігін жақсартты және заманауи JITs көмегімен ол C++
деңгейіндегі өнімділікті қамтамасыз ете алады. Осы себепті, Java өнімділігі
жоғары жүйелерді жазу кезінде де танымал, себебі өнімділік ана тілімен
салыстырғанда төмен болса да, жоғары жылдамдық үшін қауіпсіздікті,
тасымалдануды және сенімділікті құрбан ете аласыз және оны жасау үшін тек
бір тәжірибесіз C++ бағдарламашы қажет. қолданба баяу және сенімсіз.

14.

Ғылыми қолданбалар
Java бұл күндері ғылыми қолданбалар үшін, соның ішінде табиғи тілді өңдеу үшін жиі
әдепкі таңдау болып табылады. Оның басты себебі - Java қауіпсіз, мобильді және сенімді
және C++ және басқа тілдерге қарағанда жақсырақ параллелизация құралдары бар.
Тоқсаныншы жылдары Java апплеттердің арқасында Интернетте айтарлықтай танымал
болды, бірақ жылдар бойы апплеттер негізінен әртүрлі қауіпсіздік мәселелеріне
байланысты танымалдылығын жоғалтты. Жұмыс үстеліндегі Java және апплеттер бұл
күндері өлі. Java бағдарламалық жасақтама индустриясының әдепкі сүйіктісі болып
табылады және қаржыда, инвестициялық банкингте және электрондық коммерцияда
кеңінен қолданылады.

15.

Шартты операторлар
if шартты операторы. Java тілінде if шартгы операторының екі түрі бар: if және if- else.
Ағылшын тілінен аударғанда if cөзi "егер" дегенді, else - "басқа жағдайда" дегенді білдіреді.
Осылайша, бұл операторлардың мағынасы "егер... онда..." және "егер.. .онда.. .басқа жағдайда..."
болады.
Бірінші түрі:
if (логикалық шарт)
1-оператор;
Егер логикалық шарт true болса, онда 1-оператор орындалады. Егер шарт false болса, онда
операторда ешқандай да ic-әрекет орындалмайды.
Екінші түрі:
if (логикалық шарт)
1 оператор;
else
1. оператор;
if операторының бұл түрінде шарт true болса, онда 1-оператор, ал егер шарт false болса, онда 2оператор, яғни шарт нәтижесіне байланысты бұл екі оператордың біреуі ғана орындалады.

16.

Мұндағы 1-оператор мен 2-оператор қарапайым 6ip оператордан немесе фигуралы жақшаға алынып,
бірнеше операторлар тізбегінен құралған блоктан тұруы мүмкін. Программа кодында «Code Conventions»
келісіміне сәйкес (1.2.3-белімде айтылған) бұл операторды бірнеше жолға фигуралы жақшалар мен
шегіністерді қолданып жазу пішіміне баса назар аудару керек.
Ескерту. if операторының барлық бөліктерін 6ip жолға жазуға болмайды!
Мысал
if(a<b)
х=а+ b; else if(a=b)
ЕҰУ Ф 703-08-17. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым
х=а - b;
else{
1) =а+1;
a=b+l;
Алайда, бұл ереженің өз ерекшелігі де бар: егер if операторлары бірінен кейін бірі тізбектеліп
жазылғанда бір жолға сыйса, онда программаны оңай оқу үшін оператордың басқа бөліктерін келесі
жолға түсірмей-ақ қоюға болады.

17.

ЦИКЛ
Басқару құрылымдарының тағы бір түрі - ілмектер. Циклдер белгілі бір жағдайларға
байланысты белгілі бір әрекетті бірнеше рет орындауға мүмкіндік береді. Java тілінде
циклдердің келесі түрлері бар:
for
while
do...while
for циклінің келесі ресми анықтамасы бар:
for ([инициализация счетчика]; [условие]; [изменение счетчика])
{
// действия
}

18.

Цикл үшін стандартты қарастырыңыз:
for (int i = 1; i < 9; i++){
System.out.printf("Квадрат числа %d равен %d \n", i, i * i);
}
Цикл декларациясының бірінші бөлігі, int i = 1, санауыш i жасайды және
инициализациялайды. Есептегіш int типінде болуы шарт емес. Ол қалқымалы сияқты кез келген
басқа сандық түрі болуы мүмкін. Цикл орындалмас бұрын санауыш мәні 1-ге тең болады. Бұл
жағдайда бұл айнымалы декларациямен бірдей.
Екінші бөлік - цикл орындалатын шарт. Бұл жағдайда цикл i 9-ға жеткенше орындалады.
Ал үшінші бөлік есептегішті бір есе арттырады. Тағы да айтамын, бізге бір көбейтудің қажеті
жоқ. Төмендетуге болады: i--.
int i = 1;
for (; ;){
System.out.printf("Квадрат числа %d равен %d \n", i, i * i);
}

19.

Цикл анықтамасы өзгеріссіз қалады, енді ғана анықтамадағы блоктар бос: (; ;) үшін. Енді
инициализацияланған санауыш айнымалысы, шарты жоқ, сондықтан цикл мәңгі жұмыс істейді шексіз цикл.
Немесе бірқатар блоктарды өткізіп жіберуге болады:
int i = 1;
for (; i<9;){
System.out.printf("Квадрат числа %d равен %d \n", i, i * i);
i++;
}
Бұл мысал бірінші мысалға тең: бізде де есептегіш бар, тек ол циклден тыс құрылады. Бізде
циклды орындау шарты бар. For блогының өзінде есептегіштің өсімі бар.
for циклі бірден бірнеше айнымалы мәндерді анықтап, басқара алады:
int n = 10;
for(int i=0, j = n - 1; i < j; i++, j--){
System.out.println(i * j); }

20.

Айнымалылар мен тұрақтылар
Айнымалылар бағдарламада деректерді сақтау үшін қолданылады. Айнымалы мән белгілі бір
түрдің мәнін сақтайтын жадтың аталған аймағын білдіреді. Әрбір айнымалының түрі, аты және
мәні бар. Түр айнымалы қандай ақпаратты немесе жарамды мәндер ауқымын сақтай алатынын
анықтайды.
Айнымалылар келесідей жарияланады:
тип_данных имя_переменной;
int x;
Бұл өрнекте int типті х айнымалысын жариялаймыз. Яғни, x 4 байттан аспайтын кейбір сандарды
сақтайды.

21.

Айнымалы атау келесі талаптарға сәйкес келетін кез келген ерікті атау болуы мүмкін:
атау кез келген әріптік-цифрлық таңбаларды, сондай-ақ астын сызуды қамтуы мүмкін, ал
атаудағы бірінші таңба цифр болмауы керек.
Атауда тыныс белгілері немесе бос орындар болмауы керек.
name Java тілінің кілт сөзі бола алмайды. Сонымен қатар, оны жариялау және кейіннен
пайдалану кезінде Java тілі регистрді ескеретін тіл екенін ескеру керек, сондықтан келесі
мәлімдемелер int num; және int NUM; екі түрлі айнымалыны көрсетеді.
Айнымалыны жариялау арқылы біз оған мән бере аламыз:
int x; // айнамылыны хабарлау
x = 10; // мәнді меншіктеу
System.out.println(x); // 10
Сондай-ақ айнымалы мәнді жариялаған кезде оған мән тағайындауға болады. Бұл процесс
инициализация деп аталады:
int x = 10; // хабарлау және айнымалыны инициализациялау
System.out.println(x); // 10

22.

Егер айнымалы мәнді пайдаланбас бұрын оған мән бермесек, онда қатені алуымыз мүмкін,
мысалы, келесі жағдайда:
int x;
System.out.println(x);
Бір түрдегі бірнеше айнымалыларды үтірмен бөліп жариялауға болады:
int x, y;
x = 10;
y = 25;
System.out.println(x); // 10
System.out.println(y); // 25
Сондай-ақ оларды бірден инициализациялауға болады:
int x = 8, y = 15;
System.out.println(x); // 8
System.out.println(y); // 15

23.

Цикл do
Do циклі алдымен цикл кодын орындайды, сосын while операторындағы шартты тексереді. Және бұл
шарт дұрыс болғанымен, цикл қайталанады. Мысалы:
int j = 7;
do{
System.out.println(j);
j--;
}
while (j > 0);
Бұл жағдайда цикл коды j нөлге тең болғанша 7 рет орындалады. Айта кету керек, do циклі while
операторындағы шарт дұрыс болмаса да, әрекеттердің кем дегенде бір рет орындалатынына кепілдік береді.
Сонымен, біз жаза аламыз:
int j = -1;
do{
System.out.println(j);
j--;
}
while (j > 0);

24.

while циклі
while циклі қандай да бір шарттың ақиқаттығын бірден тексереді, ал егер шарт ақиқат болса,
онда цикл коды орындалады:
int j = 6;
while (j > 0){
System.out.println(j);
j--;
}

25.

Жалғастыру (continue) және Үзу (break) операторлары
break операторы цикл жұмысын аяқтамаған болса да, кез келген уақытта циклден шығуға мүмкіндік
береді:
Мысалы:
for (int i = 0; i < 10; i++){
if (i == 5)
break;
System.out.println(i);
}
Есептегіш 5-ке жеткенде, үзіліс операторы іске қосылады және цикл аяқталады.
Енді сан 5 болса, цикл аяқталмай, жай ғана келесі итерацияға өтетіндей етіп жасайық. Ол үшін біз
жалғастыру операторын қолданамыз:
for (int i = 0; i < 10; i++){
if (i == 5)
continue;
System.out.println(i);
}