1822-1824 жылдардағы патша реформалары

1.

1.
С.Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс болған жылдары:
2.
С.Датұлы старшын болған ру:
3.
С.Датұлы көтерілісінің негізгі қозғаушы күші кімдер болды:
4.
С.Датұлының казак әскерлерімен алғашқы ашық қақтығысы қай жылы болды:
5.
С.Датұлы бастаған көтерілістің қамтыған аймағы:
6.
С.Датұлы бастаған көтеріліс кезінде өлтірілген Кіші жүз ханы:
7.
1797 жылы Б.Игельстромның ұсынысы бойынша патша үкіметі бекіткен хан:
8.
Кіші жүзде хандық билікті жойып, отаршылдықты күшейту туралы реформаның
жобасын дайындаған кім:
9.
С.Датұлы қай елмен қару-жарақ, атты әскер, азық-түлікпен көмектесу жөнінде
келіссөз жүргізді:
10. С.Датұлы бастаған көтерілісі неше жылған созылды:

2.

БҮГІНГІ САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:
Зерттеу сұрағы:
Неліктен XX ғасырдың 20-шы жылдарында- Қазақстанда
әкімшілік
реформалар жүргізілді?
Сабақтың мақсаты:
7.3.1.4-Патша үкіметі реформалары нәтижесіндегі
әкімшілік-аумақтық өзгерістерді түсіндіру;
7.1.2.1-дәстүрлі қазақ қоғамындағы өзгерістерді өткен
тарихи кезеңдермен салыстыру арқылы анықтау

3.

4.

Бейне сабаққа сілтеме:
https://youtu.be/nwQIHiYUqmA

5.

ХАН БИЛІГІН
ЖОЮДЫҢ
СЕБЕПТЕРІ
1.Қазақ хандары ел
арасында өздерінің
беделінен айырылды
3.Хан билігінің сақталуы
патша үкіметінің өлкені
шаруашылық тұрғысынан
кең көлемде отарлауына
кедергі келтірген еді
2.Орта жүз бірі - Ертістің
оң жағалауы, екіншісі –
Ертістің сол жағалауы
болып екіге бөлінді

6.

1822 жылғы
«СІБІР ҚЫРҒЫЗДАРЫ ТУРАЛЫ РЕФОРМА»
және
ОРТА ЖҮЗДЕ ХАНДЫҚ БИЛІКТІҢ ЖОЙЫЛУЫ
Бөкей хан 1801 – 1815 жылдары
Уәли хан 1781 – 1819 жылдары

7.

1822 жылғы
«СІБІР ҚЫРҒЫЗДАРЫ ТУРАЛЫ РЕФОРМА»

8.

СІБІР
ҚЫРҒЫЗДАРЫНЫҢ
РЕФОРМАСЫ
1822 жылы
«СІБІР ҚЫРҒЫЗДАРЫ
ТУРАЛЫ РЕФОРМА»
қабылданды
2.Орта жүздің
әкімшілік, сот және
аумақтық басқару
жүйесін өзгерту
Реформаның
мақсаттары:
1. Орта жүзде хандық
билікті жою

9.

1822 жылғы
РЕФОРМА БОЙЫНША
ОРТА ЖҮЗДІҢ ӘКІМШІЛІК ҚҰРЫЛЫМЫ
мен
БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
БАСҚАРУДЫҢ
ОКРУГТІК ЖҮЙЕСІ ЕНГІЗІЛДІ
Әкімшілік құрылымы
әкімшілік
бірлестіктің
басшылары
сайланған
мерзімі
ОКРУГ
15-20 болыс
АҒА СҰЛТАН
3
жылға
БОЛЫС
10-12 ауыл
БОЛЫС
3
жылға
АУЫЛ
50-70 үй
АУЫЛ СТАРШЫН
3
жылға

10.

ЖАҢА ОКРУГТЕРДІҢ ҚҰРЫЛУЫ
1824 ж.
Қарқаралы
Көкшетау
1831 ж.
Аягөз
1832 ж.
Ақмола
1833 ж.
Баянауыл
Үшбұлақ
1854 ж.
Семей
ішкі округі
1856 ж.
Алатау
ерекше
округі

11.

12.

Ресей патшасы І
Александр 1824 жылы
реформаға қол қойды
Кіші жүздің ханы
Шерғазы Орынборға
шақыртып алынды
Оған ғұмырының
соңына дейін ай
сайынғы жалақы
төлеп отырды
Осылай кіші жүздегі
хан билігі де
жойылды

13.

ОРЫНБОР
ҚЫРҒЫЗДАРЫНЫҢ
РЕФОРМАСЫ
1824 жылы
«Орынбор
қырғыздары туралы
реформа» қабылданды
Реформаның авторы
Петр Эссен
Реформаның мақсаты:
1. Кіші жүзде хандық
билікті жою

14.

1824 жылғы
РЕФОРМА БОЙЫНША
КІШІ ЖҮЗ АУМАҒЫНЫҢ ӘКІМШІЛІК БІРЛІККЕ БӨЛІНУІ
Жайықтың сырт жағындағы үш округке бөлінді
Батыс бөлік
Орта бөлік
Басқарушы сұлтандар
Шығыс бөлік

15.

СЫРТҚЫ ОКРУГТЕРДЕГІ САЙЛАУ ТӘРТІБІ
1854 жылдан бастап
АҒА СҰЛТАНДЫҚҚА ШЫҚҚАН ТЕГІ ШЫҢҒЫС ӘУЛЕТІ ЕМЕС АДАМДАР
ДА САЙЛАНА БАСТАДЫ

16.

ОКРУГТІК ПРИКАЗДЫҢ
НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ
ОКРУГТЕГІ ХАЛЫҚТЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
ХАЛЫҚҚА БІЛІМ БЕРУ
ТҰРМЫСТЫҚ ЖАҒДАЙЛАР мен ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҰМЫСТАРЫН
ЖАҚСАРТУ
ҚАРАҚШЫЛЫҚ ТОНАУҒА, БАРЫМТАҒА, ӨКІМЕТ БИЛІГІНЕ БАҒЫНБАУ
ӘРЕКЕТТЕРІНЕ ТЫЙЫМ САЛУ
ӨЗ БЕТІМЕН КЕТІП, ОЗБЫРЛЫҚ ЖАСАУҒА ЖОЛ БЕРМЕУ
ТЕРГЕУДІ ЖӘНЕ СОТ ІСТЕРІН ӘДІЛ ЖҮРГІЗУ
ДІНИ НАНЫМ-СЕНІМДЕРГЕ БАЙЛАНЫСТЫ МӘСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУ
САУДА КЕРУЕНДІ БАҚЫЛАУ және ОЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
САЛЫҚ ЖИНАУ
СОТ ІСІН ЖҮРГІЗУ

17.

САЛЫҚТАР
Әр үй басынан
1,5 сом салық
алды
100 бастан бір
бас салық төледі
Патша үкіметі барлық
салықтың түрлерін
өтеуге 5 жылдық
жеңілдік берді
Мал санағы 3
жылда бір рет
өткізілді

18.

1822 жылғы
РЕФОРМАНЫҢ ЖАҢАЛЫҚТАРЫ
дін, халыққа білім беру салаларындағы және денсаулық сақтау жаңалықтар
«Реформа»
«Реформаның»
бойынша жергілікті билік орындарына
жағымды жақтарының бірі округ
христиан дінін таратумен аты шыққан
тұрғындарының балаларын ресейдің ішкі
діни миссионерлердің қазақ даласындағы
аумағындағы губерниялардың оқу
қызметін күшейтуге тапсырылды
орындарына жібере алатындығы болды
Христиан дінін таратушы
миссионерлерге қазақтар тарапынан
көрсетілген қарсылық өте күшті болды
Бірақ қазақтар өз балаларының
орыстанып кетуі мен шоқындырылуынан
қатты шошынды

19.

ӘР ОКРУГТЕ
ЕКІ ЕМШІ ЖҰМЫС
ІСТЕЙ БАСТАДЫ
Шешек ауруына қарсы
вакцина алу міндетті
болды
Тұрақты жұмыс
істейтін ауруханалар
пайда болды

20.

1822-1824 жылдардағы
РЕФОРМАНЫҢ
САЛДАРЫ
КІШІ ЖҮЗ БЕН ОРТА ЖҮЗ
ҚАЗАҚТАРЫ ӨЗДЕРІНІҢ
ТӘУЕЛСІЗДІГІНЕН АЙЫРЫЛЫП
ҚАЛДЫ
1822 жылғы РЕФОРМА
1860 жылдардың
ОРТАСЫНА ДЕЙІН
ҚОЛДАНЫЛДЫ

21.

22. Үйге тапсырма §21 оқу, мазмұндау