Созылмалы жүрек жетіспеушілігі. Жүрек жетіспеушілігінің лабараторлы-инструменталды диагностикасы

1.

Қазақстан-Ресей медициналық
университеті
• ТАҚЫРЫБЫ: СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ.
ДИАСТОЛАЛЫҚ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ. ЖҮРЕК
ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНІҢ ЛАБАРАТОРЛЫ-ИНСТРУМЕНТАЛДЫ
ДИАГНОСТИКАСЫ
• ОРЫНДАҒАН: Нурмаматов Д
• ТОБЫ: 503 А

2.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігі
• Жүрек жетіспеушілігі деп ағзалар мен тіндердің
дұрыс жұмыс атқаруына қажет затармен қамтамасыз
ету және метоболизм өнімдерін шығаруға
негізделген қанайналым аппаратының
өзінің
жұмысын атқара алмауын айтады. Созылмалы жүрек
жетіспеушілігі көбінесе әртүрлі ауруларға екіншілік
синдром ретінде дамиды. Көбінесе Созылмалы
жүрек жетіспеушілігі жүрек қантамыр ауруларында,
өкпе, бауыр, бүйрек, эндокринді ауруларда
кездерінде дамиды. (қан диабеті, тиреотоксикоз,
миксидема, семіру)
• Жүрек өзінің «насосты» функциясын игере
алмауынан туындайды. Бұл кезде дене мүшелері мен
тіндерінің қалыпты жұмыс атқаруы үшін қажетті
оттегі мен қоректі заттар қан арқылы толық
жеткізілмейді.

3.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің
себептері (этиологиясы):
1. МИОКАРДТЫҚ (миокардтық жетіспеушілік, жүрек бұлшықеті
зақымдалуы) Біріншілік миокардтық жетіспеушілік (миокардит,
дилатациялық кардиомиопатия) Екіншілік миокардтық жетіспеушілік
(инфарктан кейінгі және диффузды кардиосклероз, гипотиреоз,
жүректің алкоголдік зақымдалуы, ДТЖА-да жүрек зақымдалуы)
2. ЦИРКУЛЯТОРЛЫҚ (жүрек бұлшықетіне артық күш түсу)
Қысыммен күш түсу (қарыншаларға систолалық күш түсу) – оң жақ
және сол жақ АВ қақпақшалардың, аортаның, өкпе артериясының
стенозы, артериялық гипертензия (жүйелік, өкпелік) Көлемдік күш
түсу (қарыншаларға диастолалық күш түсу) – жүрек қақпақшалары
жетіспеушілігі, жүрекішілік шунттар Аралас күш түсу (жүрек күрделі
ақаулары, жүрекке қысым мен көлемдік күш түсуі)

4.

• 3. ҚАРЫНШАЛАРДЫҢ
ДИАСТОЛАЛЫҚ ТОЛУЫ
БҰЗЫЛУЫ
• Артериялық гипертония,
«гипертониялық жүрек»
Гипертрофиялық және рестрикциялық
кардиомиопатия Жабысқақ
перикардит Гидроперикард
• 4. ЖОҒАРЫ ЖҮРЕК
ЛАҚТЫРЫСЫМЕН ЖҮРЕТІН
АУРУЛАР
• Тиреотоксикоз Айқын семіздік Анық
анемия Аритмиялық кардиомиопатия
(тахисистолиялық аритмиялар)

5.

СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ ЭТИОЛОГИЯСЫ
пайыздық көрсеткіш бойынша
• ЖИА (миокард инфарктын басынан өткізу)
— 60%
• Жүрек ақаулары – 15 %
• Дилатациялық кардиомиопатия – 11 %
• Артериялық гипертония – 4 %
• Басқа себептер — 10 %

6.

•Сол жақ қарынша жүрек жетіспеушілігі
кезінде аортаға үлкен күшпен қан айдауға
тура келеді.
Дені сау адам жүрегі
•Уақыт өте келе оның қабырғасы өте жұқа
болады, көлемі ұлғаяды, ал пішіні “ алма”
тәрізденеді.
• Соның салдарынан сол жақ қарынша
жиырылу және аортаға қан айдау жұмысы
белсенді емес болады.
• Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің
симптомдары өседі.
созылмалы жүрек
жетіспеушілігі

7.

• I ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС – күнделікті күштемеде жүрек
жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік)
көрінбейді.
• II ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС — күштеме аздап шектелуі,
жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік,
кардиалгия) тыныштықта көрінбейді, ал күнделікті
күштемеде көрінеді.
• III ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС — күштеме айқын шектелуі,
жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік,
кардиалгия) тыныштықта көрінбейді, ал күнделікті
күштемеден аз күштемеде көрінеді .
• IV ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС – ешбір күштемені атқара
алмау, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы,
әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінеді, әр күштемеде арта
түседі.

8.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің клиникалық
көрінісі
• Науқаста келесідей шағымдар
пайда болады:
• Жүрек жетіспеушілігінің бастапқы
сатысында
ентігу
физикалық
жүктемеден кейін пайда болады.
Ал айқын жүрек жетіспеушілігінде
тыныштық
уақытында
да
байқалады. Ентігу себебі өкпе
капилярларыда және веналарында
қысым жоғарылауы жүреді. Бұл
өкпенің
созылғыштығын
төмендетіп, дем алуға қосымша
бұлшықеттердің
қатысуына
мәжбүр етеді.

9.

Созымалы жүрек жетіспеушілігіне
тән бір көрінісі ол ортопноэ – айқын
ентігу
кезіндегі
тыныс
алуды
жеңілдету үшін науқастың мәжбүрлі
жағдайда отыруы. Жатқан кезде тыныс
алудың
қиындауы
өкпедегі
капилярларда
сұйықтықтың
жиналуына
байланысты
онда
гидростатикалық
қысым
жоғарылауына байланысты.

10.

Демікпе
Демікпе өкпеде сұйықтықтың жиналуы мен іркілуінен пайда болады. Сұйықтыққа
толған өкпеде газ алмасу үлкен қиындықпен атқарылады. Жүрек жетіспеушілігінің
алғашқы кезеңдерінде ентігу тек физикалық күштемеден кейін болуы мүмкін. Ал
сырқат өршіген сайын ентігу тыныштықта пайда болады.
Ісіктердің пайда болуы
Сұйықтықтың жиналуы ісінуге алып келеді, оны тобықтар аймағынан анық
көруге болады. Кейбір жағдайларда ісіну аяқтарға, санға және ішке жайылады.

11.

Жүрек соғысының жиіленуі (тахикардия)
Жүрек жетіспеушілігі кезінде қанайлымының қажетті деңгейін
ұстап тұру үшін, компенсациялық түрде жүрек жиі жиырылып,
оның соғысы жиілейді (тахикардия).
Жүрек соғысының жиіленуі кезінде, ырғақ бұзылысынан жүрек
кеудеден «шығып кететіндей» қатты соғады.

12.

Бас айналу
Жүрек жетіспеушілігі кезінде бүкіл
ағзада
қанайналым
төмендейді.
Артериалды
қысымның
төмендеуінен миға қан аз келеді, сол
себепті Сізде бас айналу дамуы
мүмкін.
Жүрек жетіспеушілігі бар көп
науқастарда бас айналу жиі дәрілер
қабылдағаннан
кейін
болады.
Сонымен қатар, бас айналу жүрек
жиырылуының ретсіздігінен және
денені
өзгерткен
кезде
қан
қысымының кенет төмендеуінен
болады (постуральды гипотензия).

13.

Шаршағыштық және қажу.
Жүрек жетіспеушілігі жүректің жиырылу күшін төмендетуге
алып келеді, сол себептен бұлшықеттердің қанмен
қамтамасыздануы бұзылады. Оттегі мен қорек заттардың
жетіспеуінен бұлшықеттер тез шаршайды. Көптеген
науқастар бұлшықет ширығуынан зардап шегеді. Жүрек
жетіспеушілігінің негізгі симптомдары сұйықтықтың
жиналуы мен іркілуінен пайда болады.

14.

• Сонымен қатар жатқан кезде көкет (диафрагма) біраз жоғары
көтеріліп, дем алуды қиындатады. Түнгі уақыттағы пароксизмальді
ентігу (жүрек астмасы). Мұның себебі өкпенің интерстициальді
ісінуі. Түнде ұйқы кездінде айқын ентігу ұстамалары жөтелмен,
өкпеде сырылдың пайда болуымен жүреді. Жүрек жетіспеушілігі
ары қарай дами берсе, альвеолярлы өкпе ісінуі дамиды.
Науқастардың тез шаршағыш болуы –жүрек жетіспеушілігі
себебінен қан арқылы оттегі қаңқа бұлшықеттеріне жеткілікті түрде
жеткізілмейді. Жүрек жетіспеушілігі бар науқастарды тағы келесі
шағымдар мазалайды: жүрек айнуы, тәбеттің төмендеуі, іштің
ауруы, іш үлкеюі (асцит) бауырдағы қақпа венасында қан іркілу
салдарынан пайда болады.

15.

Жүктілік
кезіндегі
ең
маңызды
гемодинамикалық ауысым - бұл жүрек
шығарудың
жоғарылауы.
Тыныштық
жағдайында
оның
максималды
ұлғаюы
жүктілікке дейінгі жүрек көлемінің 30-45%
құрайды. Бұл көрсеткіштің жоғарылауы
жүктіліктің ерте кезеңдерінде орын алады: 4-8ші аптада ол жүкті емес сау әйелдердің орташа
жүрек өнімділігінен 15% асыуы мүмкін. Жүрек
шығару көлеміне жүкті әйелдің денесінің
жағдайындағы өзгерістер айтарлықтай әсер
етеді.

16.

Жүктілік кезіндегі жүрек-қантамыр жүйесіне үлкен жүктеме
жүктіліктің 7-8-ші акушерлік айында және босану кезінде
болады. Сондықтан жүкті әйелдер кем дегенде үш рет
ауруханаға жатқызылуы керек:
• I-ші ауруханаға жатқызу-диагнозды нақтылау және
жүктілікті сақтау мүмкіндігі туралы мәселені шешу үшін
жүктіліктің 8-10-шы аптасында.
• II-ші госпитализация-жүктіліктің 28-29-шы аптасында
жүрек-қантамыр жүйесінің жай-күйін бақылау үшін және
қажет болған жағдайда максималды физиологиялық жүктеме
кезінде жүрек қызметін қолдау үшін.
• III-ші ауруханаға жатқызу-босануға дайындалу және босану
әдісін таңдау үшін 37-38 аптада. Егер қан айналымы
жеткіліксіздігінің белгілері пайда болса, ревматизмнің өршуі,
жүрекшелердің фибрилляциясы, жүкті әйелдердің кеш
гестозы немесе ауыр анемия пайда болса, науқас жүктілік
мерзіміне қарамастан ауруханаға жатқызылуы керек.

17.

Соңғы кезде жүрек-қан тамырлары аурулары бар науқастарда
кесарь тілігі бойынша көрсеткіштер біршама кеңейді. Оларға
мыналар жатады:
• II — Б-III сатыдағы қан айналымының жеткіліксіздігі;
• II және III дәрежелі ревмокардит;
• айқын митральды стеноз;
• септикалық эндокардит;
• аорта коарктациясы немесе жоғары артериялық гипертония
белгілерінің немесе аорта диссекциясының басталу
белгілерінің болуы; ауыр тұрақты атриальды фибрилляция;
• кең миокард инфарктісі және гемодинамиканың нашарлау
белгілері;
• жүрек ауруы мен акушерлік патологияның үйлесімі.

18.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің
инструменталды диагностикасы.
• Жүрек жеткіліксіздігіне тән ЭКГ белгілері жоқ. Дегенмен, әдетте қан
айналымының бұзылуынан бұрын миокард гипертрофиясына тән
өзгерістер жиі байқалады. ГИС шоғырының сол немесе оң аяғының
блокадасының,
қарыншалардың
немесе
жүрекшелердің
гипертрофиясының, патологиялық Q толқындарының (миокард
инфарктісінің белгісі ретінде), аритмияның белгілерін анықтауға
болады.
• Қарыншалардың жиырылу функциясы ЭхоКГ мен бағаланады. Жүрек
жеткіліксіздігінің типтік көріністері-сол жақ қарынша қуысының
кеңеюі, сол жақ қарыншаның соңғы систолалық және соңғы
диастолалық мөлшерінің ұлғаюы. ЭхоКГ сонымен қатар созылмалы
жүрек жеткіліксіздігінің этиологиясын нақтылауға мүмкіндік береді.
• Кеуде қуысының мүшелерін рентгенологиялық зерттеу кезінде
өкпенің тамырларының кеңеюі, өкпе үлгісінің күшеюі түрінде өкпеде
тоқырау байқалады; бұл жағдайда периваскулярлық тіндердің ісінуі
нәтижесінде жеке элементтердің контуры бұлыңғыр болады. Плевра
эффузиясы (гидроторакс) анықталады. Кардиомегалия жүректің
көлденең
мөлшері
ұлғайған
кезде
диагноз
қойылады
(кардиоторакальды индекс 50% - дан асады).

19.

Жүрек жеткіліксіздігіне тән симптомы - миокард
сцинтиграфиясы арқылы бағалауға болатын қан
ағымының баяулауы. Сонымен қатар, магний
сульфатын енгізудің қарапайым сынағы бар.
Көктамыр ішіне 2 мл 25% магний сульфатының
ерітіндісі тез енгізіледі және енгізілгеннен бастап
тілде жану сезіміне дейінгі уақытты белгілейді.
Әдетте магнезия уақыты 14 секундтан аспайды.
Жүрек қуыстарын катетеризациялау кезінде сол жақ
қарыншадағы соңғы диастолалық қысым өлшенеді,
жүрек жеткіліксіздігі кезінде үлкейеді. Өкпе
артериясындағы қысым да артады.

20.

Электрокардиография.
Ең қолжетімді аспаптық метод, жүректің жағдайын объективті
бағалауға мүмкіндік береді. СЖЖ бар науқастарда стандартты
ЭКГ-дағы ең көп таралған өзгерістер СҚның гипертрофиясының
белгілері және жүректің электрлік осінің солға ауытқуы
(зерттелгендердің 50-70% - у кездеседі). ЖЖ-ді растау үшін ең
маңызды деректер мыналар болып саналады:
• ЭКГ-сол жақ атриумның шамадан тыс жүктелу белгілері және
гипертрофия
СЖ-систолалық
және
диастолалық
дисфункцияның дәлелі (бірақ болжамдық мәні төмен).
• Аритмияны,
әсіресе
жүрекшелердің
фибрилляциясын
диагностикалау - декомпенсацияның жалпы себебі.
• ЭКГ-электролиттік бұзылулар мен дәрілік әсердің белгілері.

21.

Эхокардиография.
Ең маңызды эхокардиографиялық көрсеткіш СЖ эжекциялық
фракциясы болып саналады. Әдетте бөлу нүктесі ретінде келесі мәндер
қолданылады:
• 40% - дан аз анық төмендейді;
• • 40-50% - "сумт аймағы";
• * 50% - дан астамы анық сақталған.
Бұл мәндер нақты дәлелдерге сүйене отырып, эмпирикалық түрде
таңдалды. СЖ ЭФ жиырылу индексінің синонимі ретінде
қарастырылмауы керек, өйткені ол СЖ көлеміне, оның алдын ала және
кейінгі жүктемесіне, жүрек соғу жиілігіне және клапан аппаратының
күйіне байланысты. Қалыпты инсульт көлемін жүректің сол жақ кеңеюі
және оның көлемін ұлғайту арқылы СЖ төмен болғанына қарамастан
сақтауға болады. 50% - дан астам СЖ ЭФ клиникалық көрінісінің болуын
жоққа шығармайтынын есте ұстаған жөн. СЖ диастолалық функциясы
СЖ толтыру түрін анықтау арқылы бағаланады.

22.

23.

• Стресс-ЭхоКГ. Жүктемелік стресс ЭхоКГ-ЖЖ ишемиялық немесе
ишемиялық емес этиологиясын нақтылауға, сондай-ақ емдеу
шараларының тиімділігін бағалауға арналған жоғары ақпараттық әдіс.
Алайда, систолалық ЖЖ бар науқастарда өмірге қабілетсіз миокардты
анықтау үшін осы әдістің жоғары сезімталдығы мен ерекшелігіне
қарамай, оны әдеттегі диагностика ретінде ұсынуға болмайды.
• Магнитті-резонансты томография. Бұл параметр бойынша ЭхоКГ
пен радиоизотоптық ангиографиядан (РИА) асып түсетін жүрек
көлемін, оның қабырғаларының қалыңдығын және СЖ массасын
есептеу бойынша есептеулердің максималды қайталануымен ең дәл
әдіс болып есептеледі. Сонымен қатар, әдіс перикардтың қалыңдауын
анықтауға, миокард некрозының ұзақтығын, оның қанмен қамтамасыз
етілу күйін және жұмыс істеу ерекшеліктерін бағалауға мүмкіндік
береді.

24.

25.

Өкпе рентгенографиясы.
Бұл зерттеу жетекші бола отырып 1960-1970 жж, басымдығын жоғалтты.
Қазіргі уақытта кардиоторакальды индексті бағалау жүректің
патологиялық процесіне қатысуды растауға мүмкіндік береді.
Айтарлықтай үлкен маңызға ие:
• жүрек конфигурациясын бағалау (митральды, қолқа), бұл клапан
ақауларын іздеуге назар аударуға мүмкіндік береді;
• диафрагма көлеңкесі мен жүрек контуры арасындағы бұрышты
бағалау - доғал бұрыш перикардта сұйықтықтың жиналуын көрсетуі
мүмкін;
• өкпе тамырларын бағалау - өкпе тамырларындағы тамырлардың
калибрін анықтау айқын өкпе гипертензиясын көрсетеді;
• өкпе өрістерінің мөлдірлігін бағалау - инфильтрацияның пайда болуы
пневмонияның қосылуын көрсетеді.

26.

27.

Лабараториялық зерттеу
Жалпы қан анализі. Гемоглобин көрсеткіштердің 110 г/л-ден аз төмендеуі
аурудың ауыр ағымын көрсетеді. Анемияның дамуының бірнеше себептері
бар. Бірқатар пациенттерде нормохромды анемияның дамуы эритропоэтин
синтезінің төмендеуіне байланысты. Науқастардың едәуір көп санында
анемия аш ішектегі мальабсорбция синдромына байланысты дамиды.
Лейкоциттер деңгейін бағалау. Пневмонияның дамуында өте маңызды.
Кахексия синдромы немесе СЖЖ терминалы бар науқастар үшін
лейкопения тән. Оның дәрежесі болжамның ауырлығымен байланысты.
Плазманың электролиттік құрамын анықтау. Na. 135 ммоль/л-ден төмен
деңгей гипонатриемия болып саналады. Ол мәжбүрлі диурезбен дамиды.
130 ммоль/л-ден төмен деңгейде дәрігердің араласуы қажет. Қажет болса,
диуретикалық терапия жалғасуда - вазопрессорлық рецепторлардың
блокаторлары таңдау препараты болып табылады.
K+ 3,5 ммоль/л-ден төмен деңгей гипокалия. Әдетте, диуретиктерді
бақылаусыз қабылдау негіз болып табылады. Гипокалиемия дәрігердің
жедел араласуын қажет етеді, себебі бұл өлімге әкелуі мүмкін;

28.

• Қан плазмасындағы креатинин деңгейін анықтау. 150
мкмоль/л деңгейі шекара ретінде анықталған. Осы
көрсеткіштен асатын мәндер кезінде Кокрофт - Гольт
формуласы бойынша гломерулярлық сүзу жылдамдығын
есептеу қажет: СКФ=88x(100-жас) x дене салмағы/77 x
креатинин (мкмоль/л).
• Қан сарысуындағы зәр қышқылының құрамын анықтау.
500 мкмоль/л деңгейі шекара ретінде анықталған. Алайда, бұл
көрсеткіштің
жоғарылауы
(тіпті
төмен
мәндерде)
диуретикалық терапияны түзетуді қажет етеді.
• Мидың натриуретикалық гормонының (BNP) және оның
N-терминалды предшественнигінің (NT-proBNP) деңгейін
анықтау сынағы. Әдетте ЖЖ диагностикасы және емдеу
тиімділігін бақылау үшін қолданылады. Бұл гормондардың
мөлшері миокард стрессінің жоғарылауына жауап ретінде
жоғарылайды. Систолалық СЖ функциясы сақталған
науқастарда ми тауларының деңгейі систолалық диск
функциясы бар науқастарға қарағанда төмен болады. Осы
гормондар деңгейінің диагностикалық мәндері әлі анықталған
жоқ

29.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің емі
1. Диета
2. Физикалық белсенділік, жаттығулар
3. Медикаментозды ем
4. Өмір сүру салтының өзгеруіне арналған шаралар

30.

Медикаментозды
емес ем
Медикаментозды
ем
Тәулігіне 5-6 г кем ас тұзын
пайдалану.
Сұйықтықты тәулігіне 11,5 л/тәул.
Дәлелді медицина
негіздеріне кіру керек; Ұзақ
уақыттық және
комбенирленген болу керек
Физикалық жүктемені
шектеу, 20-30 мин,
аптасына 3-5 рет жүру.
Эмоциональді тыныштық
жағдайын қалыптастыру
керек.
Емдік дәрілердің құрамына
кіретін комбенирленген
терапияда аз мөлшердегі
жеке дәрілерді қолдану.
Науқас өмір сапасы
жоғарылауына алып келу
керек.

31.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінде келесі топ
дәрілер ұсынылады:
АПФ ингибиторлары;
• беназеприл,
• эналаприл,
• хинаприл және т.б
Диуретиктер;
• спиронолактон,
• фуросемид,
• гидрохлортиазид, б
• уметанид және т.б
В- адреноблокаторлар;
• метопролол,
• бисопролол,
• карведилол және т.б

32.

Альдестерон антогонистері,
Жүрек гликозидтері;
Ангиотензин II
рецепторларының
антогонистері;
• лозартан,
• валсартан,
• кандесартан,
• ирбесартан)
Перифериялық
вазодилятаторлар;
Метаболитикалық әсері бар
препараттар

33.

Өмір сүру салтының өзгеруіне арналған
шаралар
Пациенттің өзін-өзі бақылау күнделігі
Жүргізілетін
іс - шаралар
Айы, күні, жылы
1.ХI 2.ХI 3.ХI 4.ХI.
201 .
201 2016
6
2016 6
Артериал
ды қысым
Таңертең
Түсте
Кешке
Пульс
Таңертең
кешке
Сұйық
тық
көлемі, мл
Ішілгені
шығарылған
ы
Нәжіс
5.ХI. 6.ХI 7.ХI 8.ХI 9.ХI. 10.ХI
2016 .
.
.
2016 2016
2016 2016 2016
11.Х 12.Х 13.ХI. 14.ХI. 15.ХI.
I
I
2016 2016 2016
2016 2016
16.Х 17.Х 18.Х 19.Х 20.Х
I
I
I
I
I
2016 2016 2016 2016 2016

34.

Диастолалық жүрек жеткіліксіздігі
Созылмалы диастолалық жүрек жеткіліксіздігі - бұл
сол жақ қарыншаның қалыпты систолалық қызметі
бар, бірақ оның диастолалық релаксациясы мен
толықтығының бұзылуымен жүрек жеткіліксіздігінің
бір түрі, бұл сол жақ қарыншада соңғы диастолалық
қысымның жоғарылауына, қан айналымының кіші
шеңберіндегі тоқыраудың дамуына және СЖЖ-нің
қалған клиникалық көріністеріне әкеледі.

35.

Созылмалы диастолалық жүрек жеткіліксіздігінің
таралуы өте үлкен, бұл барлық СЖЖ жағдайларының
шамамен 20-30% құрайды.
СЖЖ диастолалық түрінің дамуын тудыратын негізгі
себептер:
• Артериялық гипертензия
• Жүректің
ишемиялық ауруы, инфаркттан кейінгі
кардиосклероз
• Конструктивті перикардит
• Гипертрофиялық кардиомиопатия
• Жүрек амилоидозы
• Қант диабетіндегі миокардтың зақымдануы
• Рестриктивті кардиомиопатия
• Қолқа немесе митральды регургитация
• Жүректің жоғары шығуы (тиреотоксикоз, ауыр анемия),
жаппай семіздік, бауыр циррозы.

36.

Диастолалық функция - бұл қарыншалардың толтыру
қабілеті, ол екі негізгі факторға байланысты
белсенді релаксация(релаксация) және
қарыншаның пассивті диастолалық қасиеттері.
Пассивті диастолалық қасиеттер (яғни, миокардтың
диастолада пассивті созылу қабілеті) миокардтың
қалыңдығына,
оның
әртүрлі
түзілімдерімен
инфильтрациясына, фиброздану дәрежесіне және
перикард күйіне байланысты.

37.

Осы этиологиялық факторлардың әсерінен диастоладағы
миокардтың белсенді және пассивті релаксациясы баяулайды,
ол қатты болады, икемділігін жоғалтады, нәтижесінде СҚ
толтырудың қалыпты қысымы қарыншаның диастоладағы
қанмен жеткілікті толтырылуын қамтамасыз ете алмайды.
Қажетті толтыруға қол жеткізу үшін толтыру қысымын едәуір
арттыру қажет. Диастолалық дисфункциясының нәтижесінде
сол жақ қарыншада соңғы диастолалық қысымның
жоғарылауы байқалады және нейрогормональды жүйелердің
белсендірілуі
және
басқалары
қосылады
СЖЖ
патогенетикалық механизмдері, СЖ босатуды күрт
қиындатады, қан айналымының кіші шеңберінің веноздағы
қысым жоғарылайды, өкпеде қанның тоқырауы дамиды.

38.

Диастолалық СЖЖ даму механизмі
Перегрузка
обьемом
Ишемия
миокарда
Гипертрофия
КАрдиосклероз

39.

Диастолалық созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің
клиникалық көрінісі
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігінің диастолалық түрімен
ауыратын науқастың "типтік" портреті келесідей көрінеді:
бұл әдетте артериялық гипертензиясы және жүректің
ишемиялық ауруы бар егде жастағы әйел, көбінесе қант
диабетімен және жүрекшелердің фибрилляциясымен,
жүректің салыстырмалы түрде қалыпты мөлшерімен және
миокардтың жақсы жиырылуымен көрінеді.

40.

Жоғарыда айтылғандай, СЖЖ диастолалық формасы, ең
алдымен, сол жақ қарыншалық жеткіліксіздік пен кіші
қан айналымының веноздық төсегіндегі қанның
тоқырауының белгілерімен сипатталады. Бұл әдетте
физикалық және эмоционалдық жүктеме кезінде, содан
кейін тыныштықта ентігу, терінің цианозы, айқын жалпы
әлсіздік, тез шаршағыштық, құрғақ жөтел, тұншығу
шабуылдары(жүрек демікпесі), ұйқының ең ауыр
кезеңінде өкпе ісінуі, ортопноэ жағдайы, тоқырау
крепитациясы және ұсақ көпіршікті сырылдар.

41.

Жүрек-қантамыр жүйесін физикалық зерттеу
кезінде диастолалық жүрек жеткіліксіздігіне
тән келесі белгілер анықталады:
Күшейтілген, солғамещыспаған жүрек соғысы (бұл СҚ
кеңеюінің жоқтығын көрсетеді)
Гипертрофияға,
шамадан тыс жүктемеге және СЖ
жиырылуының жоғарылауына байланысты пальпация
кезінде жүректің қос итерілуі,
Патологиялық
IV тонды және пресистолалық галақты
тыңдау,
Жүрекшелердің фибрилляциясының, суправентрикулярлық
тахикардияның немесе экстрасистоланың жиі болуы,
АГ жиірек пайда болуы

42.

Диастолалық созылмалы жүрек
жеткіліксіздігінің аспаптық
диагностикасы
Электрокардиография диастолалық СҚ дисфункциясында
оның гипертрофиясын анықтайды.
Эхокардиография (Доплер-эхокардиография)
Жүрек пен өкпенің рентгенографиясы СЖ жоғарылауы.
Жүрек
катетеризациясы өкпе артериясындағы кептелу
қысымының жоғарылауын анықтауға болады, бұл СҚ толтыру
қысымының
жоғарылауын
және
СЖ
қысымының
жоғарылауын көрсетеді.

43.

Диастолалық жүрек жеткіліксіздігін емдеу ас тұзын, майлы тұтынуды
шектеуді және физикалық белсенділікті оңтайландыруды қамтитын
созылмалы систолалық жүрек жеткіліксіздігіне ұқсас дәрілік емес
шараларды жүзеге асырады.
Емдеуде келесі топтар қолданылады:
бета-блокаторлар. Жүрек соғу жиілігін азайту және диастоланы ұзарту.
* Баяу кальций арналарының блокаторлары (верапамил, дилтиазем). Олар
бета-блокаторларға ұқсас әсер етеді.
* Нитраттар.
* Диуретиктер. Алдын ала жүктеменің шамадан тыс төмендеу қаупіне
және жүрек шығысының төмендеуіне байланысты мұқият қолдану керек.
* AПФ ингибиторлары. Сол жақ қарыншаның гипертрофиясын азайтады
және оның релаксациясын жақсартады.
* Жүрек гликозидтері. Диастолалық жүрек жеткіліксіздігінде қарсы
көрсетілімдер бар, өйткені олар сол жақ қарыншаның диастолалық
релаксациясының одан әрі нашарлауына ықпал етуі мүмкін.

44.

Назарларыңызға рахмет!