Мемлекет нысаны. Мемлекеттік құрылым нысаны. Саяси режім нысаны. Құқықтық мемлекет және оның қағидаттары

1.

Мемлекет нысаны.
Мемлекеттік құрылым нысаны.
Саяси режім нысаны.
Құқықтық мемлекет және оның
қағидаттары

2.

Мемлекет нысаны
Мемлекет нысаны - басқару түрінде,
мемлекеттік құрылым мен саяси режім
түрінде көрініс табатын мемлекеттік
билікті ұйымдастыру.

3.

Мемлекет нысаны
Басқару нысаны:
--монархия(абсолютті, шектелген;
--республика(президенттік,
парламенттік, аралас)
Мемлекеттік-аумақтық құрылым нысаны:
--жай немесе унитарлы;
--күрделі(империя,
федерация, конфедерация)
Саяси режім нысаны:
--демократиялық;
-антидемократиялық(т
оталитарлық,
автолитарлық);

4.

Монархия - басқару нысаны, онда жоғарғы билік жеке-дара жүзеге
асырылады және ауысады, әдетте, билеушінің балаларына мұраға
қалады. Сондай-ақ монарх қоғам алдында заң жүзінде жауап бермейді.

5.

Монархия түрлері
Шектелмеген
(абсолюттік)
Шектелген(конститутциялық,
парламенттік, дуалистік)
Монарх - мемлекеттің жалғыз жоғарғы
органы. Заң шығару, атқару, және сот
билігі оның қолында болады.
(Сауд Арабиясы мен Біріккен Араб
Әмірліктерін жатқызамыз.
Бұл жерде мемлекеттік
билік монарх және басқа
органдар арасында
бөлінеді, мысалы,
парламент және сот.

6.

Шектелген монархия
түрлері
Конститутциялық
Монархтың билігі уәкілетті
органмен шектелген. Бұл
парламент бекіткен
Конститутциямен щектеледі.
Монархтың Конститутцияны
өзгертуге құқығы жоқ.
(Дания, Норвегия, Испания,
Швеция)
Парламенттік
Дуалистік
Бұл жерде монархтың қолында
билік болмайды, заңнамалық
актілерді парламент қабылдайды,
және оған монарх қол қояды,
үкімет монархтың емес
парламенттің алдында жауапты.
(Ұлыбританияны, Жапония,
Канада, Аустралия жатқызамыз)
Мемлекеттік билік екіжақты
сипатта болады.Заң жүзінде
әрі іс жүзінде билік монарх
құратын үкімет пен парламент
арасында бөлінген.

7.

Республика - жоғарғы мемлекеттік билік сайлау органдарына тиесілі
болатын басқару нысаны. Оны белгілі бір мерзімге тұрғындар сайлайды.
Осы сайлау органдары сайлаушылардың алдында жауапты болады.

8.

Республика түрлері
Парламенттік
Парламент тек ғана заң шығарушы емес,
үкіметті басқарушы орган. Мемлекет
басшысын, әдетте, парламент немесе
арнайы құрылған парламент алқасы
сайлайды. Президент- үкімет басшысы
болып саналмайды.(Германия, Үндістан)
Президенттік
Мемлекет және үкімет
басшысының өкілеттігі
президенттің қолына
біріктірілген.(ҚР, Франция)
Классикалық президенттік
республикаға-АҚШ кіреді.

9.

Мемлекеттік құрылым нысаны. Саяси режім нысаны.
Мемлекеттік құрылым нысаны мемлекет пен оның құрамдас
бөліктерінің арасындағы өзара
байланысты сипаттайтын мемлекеттің
аймақтық ұйымдастырылуы.

10.

Мемлекеттік құрылым нысандары
Жай, унитарлы
(біртұтас) мемлекет (ҚР,
Франция, Польша)
Күрделі мемлекет:
⚬ Федерация(АҚШ, РФ)
⚬ Империя(Рим империясы)
⚬ Достастық(Еуропалық
одақ)
⚬ Конфедерация(ТМД)

11.

Жай немесе
унитарлы
Орталықтандырылған біртұтас мемлекет, оның жеке әкімшілік-аймақтық
бірліктері мемлекеттік құрылым мәртебесіне ие болмайды, олардың
тәуелсіздік белгілері жоқ.
Күрделі
мемлекет
Белгілі бір дәрежедегі дербестікке ие жекелеген мемлекеттік
құрылымдардан құрылған мемлекет.
Империялар
Күштеу арқылы құрылатын күрделі мемлекеттер, оның құрамдас
бөліктері жоғарғы билікке бағынышты болады.
Конфедерация
Егеменді мемлекеттердің уақытша одағы, нақты тарихи кезеңнің шегінде белгілі бір мақсаттарға
қол жеткізу үшін құрылады. Мақсаттар, әскери, эканомикалық және саяси болуы мүмкін.
Федерация
Күрделі одақтық мемлекет, оның бөліктері мемлекеттік құрылымдар болып табылады.
(Мысалы, АҚШ-51 штат, РФ-85 субьект, Үндістан-29 штат пен 7 одақтық аумақ,
Германия-16 субьект.
Достастық
Ортақ белгілермен, біртектіліктің белгілі бір деңгейімен сипатталатын
мемлекеттердің ұйымдастырылған бірлестігі. Достастық мүшелері - толығымен
тәуелсіз, егеменді мемлекеттер.

12.

Саяси режім дегеніміз - қоғамдағы
саяси еркіндіктің дәрежесі, жеке
тұлғаның құқықтық жағдайы,
сондай-ақ мемлекеттік билікті
жүзеге асыратын әдістер мен
тәсілдер.

13.

Саяси режім түрлері
Демократиялық
Билік көпшілік халықтың қолында
болады. Адам құқығы мен
бостандығы толық жүзеге асады.
Антидемократиялық
Билік белгілі бір тұлғалардың
қолында болады, олар қоғамды
бақылауда ұстайды.
Демократиялық еркіндік
болмайды.

14.

Антидемократиялық режімнің белгілері:
Бір саяси партияның
үстемдігі
Бір ресми
идеологияның
болуы
Бір меншік түрінің
болуы
Саяси құқықтар мен
бостандықтарды
жоққа шы,ару
Қоғамның
сословиелік,
касталық белгілері
бойынша бөлінуі
Халықтың әлсіз
қорғалған бөлігінің
эканомикалық
деңгейінің төмендігі
Мәжбүрлеу мен
жазалау шараларының
үстемдігі
Сыртқы саясаттағы
агрессиялық
сипаттағы әрекеттер

15.

Антидемократиялық
режімнің түрлері
Автолитарлық
Тирандық
Деспоттық
Тоталитарлық
Фашистік

16.

Вето
Лат. тыйым салынады деген мағынаны білдіреді, мемлекет
басшысының заң шығарушы орган қабылдаған заңның қабылдануын
тоқтату немесе болдырмау құқығы.
Ветоның түрлері
Абсолютті
Парламент қабылдаған
заңды түпкілікті қабылдамау
қабылдамау құқығы
Салыстырмалы
(күдікті)
Мемлекет басшысының заңды санкциялаудан бас
тартуы оның күшіне енуін жай ғана тоқтатады,
қайтадан дауыс беру арқылы оны қабылдау құқығы
берліеді

17.

Атқарушы билікке қатысты тежемелік сипатта болатындар: президенттік
билік мерзімі, импичмент, парламент тарапынан Үкіметке сенімсіздік
вотумы.

18.

Импичмент - жоғары лауазымды
адамға сенімсіздік білдіру, оны
қызметтен босату, заңды түрде
жауаптылыққа тарту.
Импичмент әр мемлекетте сол
елдің Конституциясына және
заңдарына сәйкес жүреді.
Импичментті негізгі қузаушы
субъекті – парламент.

19.

Басқалардың ертең
ойлайтынын, сен бүгін
жаса!