Жердің құрлысы

1. Жердің құрлысы

2. Жердің ішкі құрлысы.

• Жер бетінен оның ядросының ортасына
дейінгі орташа радиусы 6371 км.
• Зерттеу барысында жер қыртысының бар
болғаны 15 км - ге дейінгі тереңдігі
бұрғыланып, оны құрайтын нақты үлгілері
алынған.

3. Жердің ең беткі қатты қабығы – жер қыртысы деп аталады.

4.

Жер қыртысы
Мұхиттар
астында
5 – 10 км
материк
35 – 40 км
Биік таулы
70 км – ге
дейін жетеді

5. Жердің келесі қабаты – мантия.

• Мантия ( грекше – жамылғы деген мағнаны
білдіреді).
• Ол жер қыртысынан жұқа Мохоровичич
арқылы бөлініп жатыр, оны 1909 жылы
югославиялық сейсмолог А. Мохоровичич
анықтаған.
• Мантия жоғарғы және төменгі болып екіге
бөлінеді.

6.

• Мантия жоғарғы ( 900 км – ге дейін ),
• Мантия төменгі ( 900 – 2900 км).
• Мантия жер көлемінің 83% - ын,
• Мантияның жалпы салмағының 67% - ын
құрайды.

7.

• Жоғарғы мантияның 250 – 300 км тереңдігінде
қаттылығы мен беріктігі төмендеу, оны
астеносфера деп атайды.Оны құрайтын
жыныстар онша тығыз емес, тұтқыр әрі
майысқақ болып келеді: сол себепті жер
қыртысында болатын қозғалыстарды
магматизм мен метаморфизм құбылыстарын
күшейтеді.

8.

• Мантиядан төмендегі, 2900 – ден 6371км
аралығында орналасқан.
• Жердің ішкі өзегін ядро деп атайды.
• Құрлымы жағынан ядро екі бөліктен
тұрады.

9.

• Ядроның құрамы мен қасиеттері түрліше
болады.
• Жер қабатарының жіктелуі – ұзақ
геологиялық уақыт аралығында біртіндеп
күшті қызуы мен балқуы нәтижесінде
жүреді, неғұрлым ауыр элементтер ( темір,
никель және т.б. ) төмен шөгіп, ядроны
құрады, ал жеңіл элементтер ( кремний,
алюминий т.б.) қалқып шығып, жер
қыртысын түзді.
• Балқу нәтижесінде бөлініп шыққан газдар
мен булар атмосфера мен гидросфераның
негізін құрайды.

10. Тау жыныстары және минералдар.

• Жер қыртысын құрайтын әртүрлі
агрегаттық күйдегі минералдар
жиынтығының тұрақты құрамын тау
жыныстары деп атайды.
• Табиғатта минералдардың 3000 – нан астам
түрлері бар.Кең тарағандар: силикаттар,
тотықтар, сулы тотықтар, сульфидттер,
фосфаттар, жіне корбонаттар.

11.

Тау жыныстары
магмалық
Шөгінді
метаморфтық

12.

• Магмалық тау жыныстары магманың
мантиядан жарықтар арқылы жоғарғы
көтерліп, қатуынан пайда болады.
• Тереңдікте қалып қойған бөлігі
интрузивтік жыныстар, ал лава түрінде
жер бетіне шыққан эффузивті жыныстар
деп атайды.

13. Шөгінді жыныстар.

• Жер қыртысының массасының 10% - ға
жуығын құрап, жер бетінің 75% алып
жатыр.
• Шөгінді жыныстар физикалық, химиялық
және биологиялық үгілу нәтижесінде пайда
болады.

14.

Шөгінді
континенттік
теңіздік