20220407_neemel_hesheel_ulaalzay

1. Нээмэл хэшээл

НЭЭМЭЛ
ХЭШЭЭЛ
Агын 2-дохи дунда hургуулиин
буряад хэлэнэй багша
Бальжит Баторовна.

2.

3. «Улаалзай» «Саранка»

«УЛААЛЗАЙ»
«САРАНКА»

4.

5.

«Улаалзай»
Уужам нэгэ талада улаахан сэсэг ургаад, дайда дэлхэйе шэртэн хаража,
алтан наранда игаажа, дулаахан агаараар амилжа, хүхихэдэжэ, жаргахадажа
байба ха. Тиихэдээ халаахай гү, али шаралжа бэшэ, харин hайхан сэсэг боложо
түрэhэндөө улаалзай ехэ омогорходог, эхэ байгаалидаа баяр хүргэдэг байгаа.
Иигэжэ улаалзайн ажана тэнюун ургажа, hалбаржа байхадань,
хажуугаарнь нэгэ хүбүүн гаража ябатараа,

6.

Иигэжэ улаалзайн ажана тэнюун ургажа, hалбаржа байхадань,
хажуугаарнь нэгэ хүбүүн гаража ябатараа, тэрэниие таhалжархиба.
Юундэ таhалааб? - гэнэ гүт? Миин лэ таhалаа, юрэл, ямаршье хэрэг
үгы аад лэ. Тэрэ сэсэгээ альган дээрээ табяад хаража байтараа, гэнтэ
буршылгаад, бажуугаад, харгы дээрэ хаяжархиба.
Сэсэгтэ ехэ үбшэнтэй байба. Ямаршье хэрэг үгы аад, тэрэ хүбүүн
гэмгүй минии ами наhа таhалба, наранай туяаhаа, бороонhоо,
агаарhаа, үдэшын hэрюунhээ, ажамидаралhаа таhалба гэжэ сэсэгхэн
тон ехээр гомдоно, гашуудана, уйдана.
«Ургамалнууд хүндэл адляар үбшэ мэдэрдэг» гэжэ тэрэ хүбүүн
мэдээгүй ха даа». Хосоржо байhан сэсэгтэ hүүлшын бодол ороходоо:
«Халаахай бэшээр түрэhэмни hайн лэ байба даа, байгаалидаа баяр
хүргэнэб. Халаахай hаам, тэрэ хүбүүн гараа заатагүй шатаха hэн», гэжэ бодоо.
Сэсэг өөрөө үбшэ үзөөд байхадаа, «бэшэ хэншье, юуншье энэ
дэлхэй дээрэ үбшэ үзэнгүй жаргажа байhай даа» - гэжэ бодоhоор
хаташаба.

7.

8.

9.

10.

11.

12. Буряад угсаата зон: «Тэнгэриеэ эсэгэ гэжэ Һүгэдэхэ, Газараа эхэ гэжэ сахиха» – гэжэ хэлэдэг байҺан юм.

БУРЯАД УГСААТА ЗОН:
«ТЭНГЭРИЕЭ ЭСЭГЭ ГЭЖЭ ҺҮГЭДЭХЭ,
ГАЗАРАА ЭХЭ ГЭЖЭ САХИХА» – ГЭЖЭ
ХЭЛЭДЭГ БАЙҺАН ЮМ.

13.

Хандалга
- обращение