Felsefi̇ temeller

1.

2.

EĞİTİMİN TEMELLERİ
FELSEFİ
PSİKOLOJİK
TOPLUMSAL
HUKUKSAL
EKONOMİK
POLİTİK

3.

4.

FELSEFİ TEMELLER
GENEL ANLAMIYLA FELSEFE: Evrene ve
hayata
karşı bir vaziyet alıştır. Bireylerin inanç ve değer
sistemlerinin oluşmasını sağlayarak , hayatları
süresince aldıkları tüm kararları ve yaptıkları tercihleri
belirler.
BİR
BİLİM ALANI OLARAK FELSEFE: Etkili
düşünme ve akıl yürütme yoludur. Bu yönüyle,
gerçeği tümüyle ele alıp inceleyen ve bunun
sonucunda
ulaşılan
bilgileri
yorumlayan
ve
sistemleştiren bir uğraş alanı olarak tanımlanabilir.

5.

FELSEFENİN UĞRAŞI ALANLARI
VARLIK FELSEFESİ (ONTOLOJİ):
Var olanı inceler.
Varlığın kaynağını bulmaya çalışır.
Varlıklar arasındaki ilişkileri araştırır.
“Gerçek nedir” sorusuna yanıt ararlar.
Dış dünyadaki nesneler gerçekte var
mıdır?

6.

BİLGİ FELSEFESİ (EPİSTEMOLOJİ):
Bilgi nedir, kaynağı nedir, bilgi mutlak mı yoksa
göreceli midir, türleri nelerdir? Sorularına cevap
arar.
Aynı zamanda bilmenin nasıl olduğunu da sorgular.
DEĞER FELSEFESİ (AKSİYOLOJİ): İnsanların değer
yargılarını şekillendiren ve yönlendiren ilkeler
nelerdir?
Bu ilkeler mutlak mıdır, yoksa göreceli midir?
Bunları sorgular.
Kendi içinde “etik” ve “estetik” olmak üzere iki alt
bölümü vardır.
Etik ahlaki değerleri, estetik ise neyin güzel
olduğunu sorgulama ve sınıflamaya çalışır.

7.

8.

9.

FELSEFİ AKIMLAR
İDEALİZM
REALİZM
PRAGMATİZM
VAROLUŞÇULUK

10.

11.

İDEALİZM
Temsilcileri: Sokrates, Platon, Hegel.
Gerçek, fikirdir, düşüncedir, ruhtur.
Gerçek: mutlaktır, zamanla değişmez evrenseldir.
Gerçeklik (idea) insan zihnine doğuştan gelir. Amaç bu
gerçeklere ulaşmaktır.
Öğretmenin görevi gizil bilgileri bilinç düzeyine
çıkarmaktır.
Öğrenme fikirleri hatırlama sürecidir.
Soyut dersler eğitimde önemlidir.

12.

13.

Felsefe ve teoloji programdaki en önemli derslerdir.
Matematik: Soyut düşünme becerisini geliştirir.
Tarih ve edebiyat: Ahlaki ve kültürel modellerin
kaynağıdır.
Dil: İletişimi sağladığı için önemlidir.
Doğal ve fiziksel bilimler en az önemli olanlardır.

14.

15.

16.

REALİZM
Temsilcisi: Aristotales
Varlık insan bilincinden bağımsız ve nesnel olarak
vardır.
Var olan herşey doğadan gelir, doğanın kanunlarıyla
idare edilir.
Dış dünyadaki gerçekliği insan aklı yoluyla edinir.
Bu yolla toplumsal bilgiler nesilden nesile aktarılır.
Eğitimin amacı kültürel birikimi yeni nesillere
aktarmaktır.

17.

18.

Realizme göre konular disiplinlere ayrılarak
öğretilmelidir.
Günümüzdeki öğretilecek bilgilerin disiplinlere
ayrılarak öğretilmesi yaklaşımı realizmden
gelmektedir.

19.

20.

PRAGMATİZM
Kuramcıları: J.Dewey, W. James
Düşüncelerin, politikaların ve önerilerin değerlerini
yararlılıkları, işlevsellikleri ve kullanılabilirlikleri
belirler.
Bir düşünce bize fayda sağlıyorsa doğrudur.
Gerçeklik değişkendir. Mutlak ve evrensel doğru
bulunmaz.
Doğanın kanunları herkes için aynı şekilde
işlediğinden, sadece bu kanunlar evrenseldir.

21.

Bilgi sürekli değişim içerisindedir.
Öğrenme problem çözme ile gerçekleşir.
Öğrenme öğrenen ile çevrenin etkileşimi sonucu
oluştuğundan, öğrenen öğrenme sürecine aktif
olarak katılır.

22.

23.

24.

VAROLUŞÇULUK
Kuramcıları: Jean Paul Satre
İnsanın bireyselliğini ve özgürlüğünü savunur.
Çünkü birey kitle içerisinde kaybolabilir.
Eğitim bireyin biricikliğine uygun olmalıdır.
Her birey düşüncelerinden ve kararlarından kendisi
sorumludur.
Öğretmenin görevi öğrencilerine seçebilecekleri
yollar göstermektir. Seçimlik dersler bunun bir
sonucudur.

25.

Ders olarak, sosyal bilgiler ve sanata ağırlık
verilmelidir. Bu dersler yaratıcılığı desteklemektedir.
Öğretim yolu olarak, bireyin kendi hızında kendi
kendisine öğrenmesini sağlayan yöntemler
kullanılmalıdır.

26.

27.

EĞİTİM FELSEFE İLİŞKİSİ
Eğitim programının hedef, içerik, eğitim durumu ve
değerlendirme öğelerinin düzenlenmesinde felsefe yol
göstericidir.
Okulların şekillenmesinde “hangi bilgi doğrudur?”,
“okul denir?”, “öğrenci kimdir?”, “bilgiye nasıl ulaşılır?”
sorularına verilen cevaplar büyük önem taşır.

28.

29.

Bazı Felsefi Akımların Eğitimle İlgili
YAKLAŞIMLARI

30.

31.

EĞİTİM FELSEFELERİ
DAİMİCİLİK
ESASİCİLİK
İLERLEMECİLİK
YENİDEN KURMACILIK

32.

DAİMİCİLİK
İdealizm ve Realizme dayanır.
13. yy dan itibaren katolik okullarında uygulanmaya
başlanmıştır.
Eğitim mutlak ve evrenseldir. Toplumlara göre
değişmez.
Eğitimin amacı aklı disipline etmek ve öğrencilerin
akıl yürütme becerilerini geliştirmektir.
Din ve felsefe programın temel dersleri olmalıdır.
Günümüzde daimiciler eğitimin konu alanı merkezli
olmalıdır. Temel derslerin yanında din ve felsefe de
öğretilmelidir.

33.

Eğitimde klasik eserler kullanılmalıdır.
Okul yaşama hazırlıktır.
Öğretmen tek otoritedir.
Sokratik tartışma, düz anlatım, gezi ve gözlem
kullanılabilecek yöntemlerdir.
İdeal insanı yetiştirmek temel amaçlarıdır.
Öğretimde amaç aklı çalıştırmaktır. Pratik bilgilerin
öğretimiyle ilgilenmezler.
Herkes için tek bir program kullanılmalıdır.

34.

35.

36.

37.

ESASİCİLİK
En yaygın eğitim felsefesidir.
Temelinde idealizm ve realizm vardır.
Amaç kültürel mirasın aktarılmasıdır.
Temel bilimlere önem verir, sanat derslerini fazla
olmamak kaydıyla kabul eder.
Öğretmen sınıftaki tek otoritedir.
En iyi öğretmen bildiği için bildiklerini öğrencilerine
klasik yollarla aktarır.

38.

Öğrenciler öğrenmek için sıkı çalışmalıdır.
Öğretmen gerektiğinde öğrencileri zorlamalıdır.
Klasik yöntemlere başvurulur. Değerlendirme için
geleneksel testlerden faydalanılır.

39.

40.

41.

İLERLEMECİLİK
Pragmatizme dayanır.
Öğrenciye problem çözme becerisi kazandırmak
esastır.
Eğitim hayat boyu devam eden bir süreçtir, okula
sığdırılamaz.
Okul yaşamın kendisidir.
Çocuğun tüm boyutlarıyla gelişmesine önem verilir.
Öğrenci merkezli eğitim.

42.

Demokratik bir sınıf ortamı.
Öğretmen rehber.
Değerlendirme sürece dönük olmalıdır.
Öğrencinin kendi kendine öğreneceği, araştırma
yapacağı ve problem çözme becerisini geliştirecek
yöntemler kullanılmalıdır.

43.

YENİDEN KURMACILIK
Pragmatizme dayanır.
İlerlemecilikte bireyin ilgi ve ihtiyaçları, yeniden
kurmacılıkta toplum önemlidir.
Eğitim tüm toplumsal sınıfların eğitim ihtiyacına göre
düzenlenmelidir.
Okullar sorunlara çözümlerin üretildiği yerlerdir.
Hem öğretmen hem de öğrenciler çözümün
üretilmesinde aktif rol alırlar.
Öğretmen sınıf içerisinde proje sorumlusu-değişim
mühendisi gibi çalışır.

44.

Eğitim kurumları mevcut toplumun tüm sorunlarıyla
ilgilenmeli ve çözüm aramalıdır. Bu sorunlara örnek
olarak; çevre kirliliği, emek sömürüsü, işsizlik,
hırsızlık vb gösterilebilir.

45.

46.

Türkiye Eğitim Sisteminin
Felsefi Temelleri
İlerlemecilik
Yeniden Kurmacılık

47.

Türkiye eğitim sisteminin genel amaçları
incelendiğinde yetiştirilmesi ön görülen insan
tipi
* Gelenek
* Ulusal değerlere
* Ulusal kültüre
bağlı olma
* Değişme
* Yeniliklere
açık olma
felsefesi üzerine kurulduğu görülmektedir

48.

49.

Eğitimde Felsefi Akımlar
Temel felsefesi
DAİMİCİLİK
(Realizm
ve idealizm)
Tutucu, tek program,
konu alanı merkezli
tümdengelimci
ESASİCİLİK
(Realizm
ve idealizm)
Eğitimin
amacı
Bilginin
kaynağı
Öğretmenin
görevi
Öğrencinin
Görevi
Aklını ve
düşünme
becerisini
geliştirmek
Bireyin aklını
geliştirmek
Kutsal kitaplar
ve klasik
eserler
Öğretimden
sorumlu
Konu alanı merkezli,
sanat, spor ve
mesleki eğitim
tamamlayıcı
Kültürel mirası
aktarmak
Bilimin ürettiği
bilgi
Öğretimden
sorumlu
İLERLEMECİL
İK
(pragmatizm)
J.Dewey,
Hümanist
eğitim
programları,
Oluşturmacı
İlgi ve htiyaçlar,
yaşantısal öğen-me,
değişimin doğasını
kavrama, bilimsel
yöntem-ler, bireyin
gizil güçleri ve tüm
yönüyle gelişimi,
eğitim bir süreçtir
Bireyin
problem
çözme
becerisini
geliştirmek,
ilgi ve
ihtiyaçlarını
esas almak
YENİDEN
KURMACILIK
(pragmatizm)
Toplum önemli, okul,
yeni toplumsal düzen
kurmada araçtır,
programlarda sosyal
bil. Öne çıkar
Toplumu
geliştirmek,
tam
demokrasiyi
gerçekleştirme
Yaşantısal
Yaşantısal
Öğrenciye
rehberlik
etmek
Öğrenciye ve
topluma
rehberlik
etmek,proje
yöneticisi ve
araştırma
lideri
Tüm kültürel
birikimi
kazanmak
amacıyla çok
çalışmak
Öğretim
etkinlikleri-ne
aktif olarak
katılmak
Öğretim
etkinlikleri-ne
aktif olarak
katılmak