Қол және аяқ нервтері.Қол және аяқтағы буындардағы пункция. Қол мен аяқтағы ампутация

1. Тақырыбы:

Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік
университеті
Медицина факультеті
Тақырыбы:
Қол және аяқ нервтері.Қол және аяқтағы
буындардағы пункция. Қол мен аяқтағы
ампутация .
Қабылдаған: Бақытжан А.Б.
Орындаған: Бабажанова Д.А.
Тобы: АГҚ-604
Шымкент-2016ж

2. Жоспар

І Кіріспе бөлім
Қол-аяқтағы нервтер
ІІ Негізгі бөлім
Қол-аяқтағы буындардағы операциялар
Операция көрсеткіштері,әдістері
ІІІ Қорытынды бөлім
Пайдаланылған әдебиеттер

3.

Аяқтардағы
иннервация
перифериялық жүйке
жүйесімен қамтамасыз
етіледі. Бұл үлкен бел және
сегізкөз өрімдерінің
тармақтарымен жүзеге
асады.

4.

Аяқтарды иннервациялайтын нервтер
Бел өрімі (Plexus lumbalis) жатады:
N. femoralis (cruralis — сан нервісі)
N. obturatorius (жапқыш нерв)
N. cutaneus femoris lateralis (санның сыртқы
терілік нерві)
N. genito-femoralis (сан-жыныс нервісі)
Сегізкөз өрімі (Plexus sacralis) N. ischiadicus
(шонданай нерві) N. peroneus (асықты жілік
нерві) N. tibialis (шыбық нерві) N. glutеus
superior (жамбастың жоғарғы нерві) N. glutеus
inferior (жамбастың төменгі нерві) N. cutaneus
femoris posterior (санның артқы терілік нервісі)

5.

6.

Пункция(латын тілінде punctіo — егу) — тінді бос инемен не арнайы
аспаппен (троакар) тесу.
Пункция — шприц инесі арқылы дене қуысын тесу. Пункция арқылы дене
қуысына жиналған сұйықтың немесе газды сыртқа шығарады. Мысалы
құрсақ ішіне сарысу жиналғанда және жұлын миға сұйық жиналғанда
пункция жасайды.
Пункция диагностика қою немесе емдік мақсатта жасалады.
Диагностикалық пункция адам тінінде немесе органындағы патологиялық
процестерді зерттеу мақсатында, сол органнан не тіннен сұйықтық (ірің,
сарысу) алу үшін жасалады. Адамның жалпы жағдайын, жеке органдары
мен белгілі бір жүйенің қызметін зерттеу үшін, қан тамырына не арнайы бір
органға құрамы әр түрлі рентгендік заттарды (дәл рентгендік көріністі алу
үшін) немесе әр түрлі химиялық қосындыларды, сондай-ақ таңбалы
радиоактивті изотоптарды енгізеді. Бұл арнайы өлшегіш-диагностикалық
құралдар арқылы іске асырылады. Ал емдік пункция қан тамырына немесе
белгілі бір тінге дәрілік заттар құю үшін қолданылады, организмді керексіз
заттардан (газ, ірің, т.б.), қан тамырларын улы заттардан тазарту үшін
олардан қан, лимфа сорып алынады. Пункцияны жүзеге асырғанда
асептикалық шараларды қатаң сақтау қажет.

7.

Буынға пункция жасау
Буындардың синовиальды қабықшасы инфекцияның барлық
түріне өте сезімтал болады, сондықтан да алғашқы кезде
көзге аса ірі емес боп көрінетін операцияларға, ірі қуысты
операцияларға дайындалғандай дайындалу керек. Тесуді
көбінесе ұзын жіңішке инемен, сирек-тракармен жергілікті
немсе трокарсыз жасайды. Инені сұғу нүктесін анықтап
алады, осы жердегі теріні шеткері қарай ығыстырады және
хирург инені беткейге тік қойып ақырын енгізеді. Осы кезде
қол шамалы серіппелі кедергіні сезінеді, одан өткеннен соң
ине еркін жүреді де, егер буында сұйықтық болса, инеден аға
бастайды. Сұйықтықты рекорд шприцінің көмегімен сорып
алады. Осындай әдіспен дәрілік ертіндіні енгізеді. Инені
суырып алғаннан кейін, басында ығыстырылған теріні
орнына келтіреді, бұл кезде тесіктен сұйықтық ақпайды.
Терідегі жараға иод тұнбасын жағады.

8.

9.

10.

Шынтақ буынына пункция жасау
Шынтақты ойыстағы тік бұрышқа дейін бүккен соң ғана
жасалады және ол rahii-дің айналмалы басын сипап сезетін
шынтақтың артқы-сыртқы бетінде орналасады. Буын саңлауы
одан жоғары condylus lateralis hymeri-дің үстінде жатады. Иненің
орны olecranii жиегімен condyli lateralis-тің төменгі бетіне тік
енгізіледі.
Кәрі жілік буынына пункция жасау
m. extensoris pollicis longi және m. extensoris indicis сіңірлерінің
арасындағы кеңістікті қол басының сыртқы радикальды бетінен
жүргізеді, яғни ІІ метокарпальды сүйектің және сызықтардың
жалғасының қиылысқан processus styloidei екеуін қосатын жер.

11.

Тізе буынына пункция жасау
Тізе тобығының ортасының деңгейінде
ішкі және сыртқы жағынан инені кіргізеді.
Инені теріге тік енгізеді. Жоғарғы
қайырылымда сұйықтық жиналса тізе
тобығының жоғарғы жиегінен теседі.

12.

13.

14.

Ампутация (лат. amputatio — кесемін) — хирургиялық операция; әр түрлі
ауруға шалыққан адам мүшелерін (аяқ-қол) немесе органдарын (жатыр,
сүт безі, тік ішек, т.б.) бүтіндей не бір бөлігін кесіп алып тастау.
Ампутация өте ерте заманнан белгілі. Ол туралы мәліметтерді
Гипократтың (4 ғ. ЗБ), Галеннің (2 ғ. ЗБ) еңбектерінен кездестіруге
болады.
Ампутация әр түрлі аурулардың зардабынан тіршілік белгілері әбден
жоғалған немесе зақымданған аяқ-қолдың белгілі бір бөлігінің шіруі,
іріңдеуі, т.б. адам өміріне қауіп туғызған кезде жасалады. Егер аяқ-қол
буыннан кесілсе, оны экзартикуляция, ал түгелдей алынып тасталса,
экстирпация деп аталады.
16 ғасырда франсуз хирургі А. Паре операция кезінде кесілген
тамырлады байлауды әдісін ұсынған.
Ампутация кезінде аяқтың немесе немесе қолдың қалған бөлігіне протез
(жасанды мүше) кигізіледі.

15.

Ампутация (лат. amputatio — кесемін) —
хирургиялық операция; әр түрлі ауруға
шалыққан адам мүшелерін (аяқ-қол)
немесе органдарын (жатыр, сүт безі, тік
ішек, т.б.) бүтіндей не бір бөлігін кесіп
алып тастау
Некроз немесе гангрена болғанда –
ампутацияға көрсеткіш болады.

16.

17.

18.

Қолдың нервтерінің нысаналық және проекциялық
анатомиясы
Нервтер
Нысаналық және проекциялық анатомиясы
Иық оримін бұгана сүйек үстінде ашу
Теріні m.sternocleidomastoideus
артынан,жоғарғы1/3 бастап, төмен қарай бұғана
сүйектің ортасын қиып өтетін сызық бойымен
кеседі.
N,radialis-ті иықтың ортанғы 1/3 ашу
Дельта тәрізді бұлшықеттің артқы қырының
ортасындағы нүктеден sulkus bicipitalis lateralis-ке
10-12 см сызық жүргізеді
N,axillaris-ті ашу
Жауырын қырының ортасынан бастап, дельта
тәрізді бұлшықет артымен, оның иыққа бекіген
жерін қосатын сызық бойы
N,medianus-ты иық ортасында ашу
Екі басты бұлшықеттің медиалды шетімен
ұзындығы 8-10см жүргізілген сызық бойы
N,medianus-ты білектің төменгі 1/3 ашу
M,flexor carpi radialis сіңірінің медиалды қырымен
жүргізетін сызық бойы
Шынтақ нервін білекте ашу
Иық сүйегінің ішкі айдаршығын, бұршақ тәрізді
сүйектің латералды бетіне жүргізілген сызық бойы

19. Аяқтың ірі нервтерінің нысаналық орны мен проекциялық бағыты

Нервтер
Нысаналық орны мен проекциялық бағыты
Шонданай нерві(n.ischiadicus)
Шонданай төмпегі мен үлкен ұршықты қосатын
сызықтың ортасын(дәлірек-оның медиальді және
ортанғы бөлігі арасын)тақым шұнқыры
ортасымен қосатын сызық бойы.
Үлкен жіліншік нерві(n.tibialis)
Жоғарыда-os tibia-ның медиальді қырынан 1см
артындағы нүктені медиальді тобықпен,Ахилл
сіңірінің ортасын қосатын сызық.
Терең кіші жіліншік нерві (n,peroneus profundus)
Tuberositas tibia мен кіші жіліншік басы арасын
екі тобық арасымен қосатын сызық.
Сан нерві( n,femoralis)
Сан артериясының проексиясынан (Кэн сызығы)
2-3 см сыртқары жүргізілген сызық бойымен 1012см –дей ұзындықта.Етікшілер бұлшықетінің
медиальді қыры.
Жапқыш нерві (n, obturatorius)
Кэн сызығынан медиальді, шап байламынан 1012см төмен, сан қантамырларынан ішкері жерде.

20. Пайдаланылған әдебиеттер

Издательство «Дрофа», 2004 год.Книга для учителя к уч.Сонина
Н.И., Сапина М.Р.Издательство «Дрофа», 2010 год.Батуев А.С.
Биология. Человек. – М.: Дрофа, 1999.Залесский М.
Занимательная анатомия. – М.: Росмен,
2000.Картинки:http://www.liveinternet.ru/community/4751246/page1
.htmlhttp://site-zdorovie.ru/anatomiya/spinnoymozg.htmhttp://distant-lessons.ru/stroenie-spinnogomozga.htmlhttp://jobinherndon.com/spinal-cord-cross-sectionlabeledhttp://doctorclub.ru/enc/1035