Холинергиялық синапс құрылысы мен қызметінің байланысы

1. Сабақтың тақырыбы: Холинергиялық синапс құрылысы мен қызметінің байланысы

10 сынып
Сабақтың тақырыбы:
Холинергиялық синапс
құрылысы мен қызметінің
байланысы

2. Оқу мақсаттары: 10.1.7.5 Холинергиялық синапстың құрылысы мен қызметінің байланысын орнату

3. Сабақтың мақсаты:

• Холинергиялық
синапстың
құрылысы мен қызметінің өзара
байланысын
орнату,
мембрана
потенциалын
сипаттау
біліктілігін қалыптастыру
• Холинергиялық
синапстың
құрылысы мен қызметінің өзара
байланысы туралы білімнің маңызы
қандай екенін түсіндіру

4. Бағалау критерийлері

• Холинергиялық
синапстың
не
екенін біледі;
• Холинергиялық
синапстардың
түрлерін ажырата алады;
• Холинергиялық
синапстың
құрылысы мен қызметі арасында
өзара байланыс орната алады .

5.

Холинергиялық синапстар
нейрон мен дабыл қабылдайтын
эффекторлық жасушалардың
түйіскен жері болып табылады
Синапс екі мембранадан –синапс
алды және синапстан кейінгі
мембранадан және синапстық
қуыстан тұрады

6.

7.

Жүйке
импуьстары
медиаторлар,
яғни
таратқыш заттар арқылы
қамтамасыз
етіледі.Бұл
рецепторлар мен медиатор
синапстан
кейінгі
мембранаға
әсер
етуі
арқылы жүзеге асады

8.

9. Холинергиялық синапс түрлері: 1. Мускаринге сезімтал холинорецепторлар – М-холинорецепторлар 2. Никотинге сезімтал

холинорецепторларН-холинорецепторлар

10.

Механорецепторлар классификациясы
Меркель дисктары
Мейснер денешігі
эпидермис
Руфини
денелері
дерма
Пачини денелері
жүйке
Краузе денешігі
Тактильді рецепторлар: жанасу сезімі, қысым мен вибрация. Адамда
тактильді механорецепторлардың 4 түрі кездеседі: Мейснер денесі,
Меркель дисктары, Руффини денесі және Краузе денешігі.
Барорецепторлар: ас қорыту жолдарының, репродуктивті мүшелердің
және
несеп
шығару
жолдарының
қан
тамырларының
қабырғаларындағы қысымның өзгеруін анықтайды. Негізгі рецепторы –
Пачини денешігі.
Проприорецепторлар: буындар мен бұлшық еттердің жағдайын
бақылайды.

11. Холинорецепторлардың орналасуына байланысты түрлері М1- холинорецепторлар вегетативті ганглиялар мен ОЖЖ-да орналасқан.

М2-холинорецепторлар –жүректе
орналасқан,кейбіреуі ацетилхолиннің босап
шығуын төмендетеді.
М3-холинорецепторлар бірыңғай салалы
бұлшықеттерде,эндокриндік бездерде
орналасқан.
М4-холинорецепторлар-жүректе,өкпе
альвеолаларының қабырғасында орналасқан.
М5-холинорецепторлар-ОЖЖ-да, көздің
сыртқы мөлдір қабығында, сілекейбездерінде
орналасқан.

12.

13.

14.

15. Тапсырма 1. Кестені дәптерге сызып толтырыңыз Орналасуына байланысты холинорецепторлардың түрлері

Холинорецепторлардың түрлері
Олардың орналасқан жері

16. Тапсырма 2 Холинергиялық синапстардың құрылысын сипаттау

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Бағалау критерийлері
дескриптор
оқушы
Холинорецепторлардың түрлерін,
орналасқан жерін анықтайды
Холинорецепторларды түріне
байланысты орналастырды
Холинергиялық синапстардың
құрылысын сипаттайды
Холинергиялық синапстардың
құрылысын сипаттап жазды
+,-

17. Бекіту сұрақтары

Холинергиялық синапстар деген не?
Медиатор өткізгіш заттардың ролі қандай?
Парасимпатикалық жүйке жүйесінің
рецепторлары қалай аталады ?
Мускарин мен никотин қандай
фармакологиялық заттардың құрамына кіреді ?
Холинорецепторлар қайда орналасады?

18. Үй тапсырмасы:

• 110 тақырып оқу, 185-188 беттер