Etykieta biznesowa

1. Etykieta biznesowa

• Uprzejmość nic nie kosztuje, a kupić może
wszystko.
Lady Mary Wortley Montagu

2. Cechy osoby dobrze wychowanej

• dbałość o garderobę i higienę
• uśmiech
• życzliwość
• uprzejmość
• słowność
• skromność (nie mylić z brakiem znajomości swoich
mocnych stron)
• dyskrecja
• punktualność
• panowanie nad uprzedzeniami
• umiejętność słuchania
• panowanie nad złym humorem
• kontrolowanie mowy ciała

3. Etykieta dotyczy takich obszarów życia jak:

• zachowanie się w szczególnych sytuacjach, np. podczas powitania,
prezentacji, pożegnania;
• formy zachowania się w pracy, na przyjęciach, w rodzinie;
• komunikowania się przez telefon i w internecie;
• wygląd, prezencja, ubranie;
• nakrywanie do stołu, podawanie posiłków, jedzenie i zachowanie
się przy stole.

4. Podstawowe formy grzecznościowe

• Hierarchia służbowa i towarzyska
• Tytułowanie i przedstawianie
• Przechodzenie na „ty/Ty”

5. Hierarchia

• Służbowa
• Stanowisko
(przełożony,
podwładny)
• Towarzyska
• Płeć (kobieta –
mężczyzna)
• Wiek (starszy –
młodszy)
• Sytuacja (gość –
gospodarz)

6. Tytułowanie

• Tytuły naukowe: magister, doktor, profesor
• Tytuły służbowe: prezes, dyrektor, naczelnik
• Tytuły kurtuazyjne: ekscelencja –
prezydent, premier, ambasador;
magnificencja – rektor uczelni; eminencja –
kardynał, ekscelencja – biskup),
• Tytuły dyplomatyczne: ambasador, chargé
d’affaires (szef misji dyplomatycznej),
attaché wojskowy.
• Tytuły szlacheckie: książę, hrabia, baron.
„Czy Ekscelencja przyszła już z obiadu?”

7. Witanie się, przedstawianie

• W czasie powitania mężczyzna zawsze stoi.
• Podczas powitania i przedstawiania następuje uścisk
dłoni.
• Wymieniamy imię i nazwisko (w tej kolejności).
• Wymiana wizytówek po przedstawieniu.

8. Kogo komu przedstawiamy:

Przełożonemu – podwładnego
Starszej osobie – młodszą
Wyższemu rangą – niższego rangą
Kobiecie – mężczyznę
Utytułowanemu – nieutytułowanego
Osobie lepiej znanej – osobę mniej znaną
Przyjacielowi – znajomego
Rodzicom – kolegę
Osobę publiczną – osobie nieznanej ogółowi.
• Wyjątki: nowo przybyłych do pomieszczenia
przedstawiamy już obecnym oraz pojedynczą osobę
małżeństwu.
W ostateczności: poznajcie się panie/panowie…

9. Kto się komu przedstawia:

• Przedstawiamy się sami jedynie
wówczas, gdy nie ma nikogo, kto mógłby
to zrobić.
• Jan Kowalski – Dyrektorowi
• Gość – gospodarzowi
• Handlowiec – klientowi
• Mężczyzna – kobiecie
• Młoda kobieta – staruszkowi
• Podwładny – szefowi

10. Kilka wskazówek

Przedstawiając kogoś wymieniamy jego imię i nazwisko,
tytuł jeśli posiada, stanowisko w firmie, a także kilka słów o
danej osobie:
„Przedstawiam Panu pana doktora Mikołaja Iksińskiego –
ornitologa, który zajmuje się badaniem obyczajów fok”
Przedstawiając siebie nie wymieniamy tytułów.

11. Podawanie dłoni

Kiedy? Zawsze gdy:
kogoś poznajemy
kogoś dawno nie widzieliśmy
składamy życzenia
gratulujemy
żegnamy się na długo
Kto pierwszy?
Kobieta
Straszy
przełożony

12. Jak podać rękę?

• Nie potrząsamy ręką drugiej osoby
• Patrzymy na drugą osobę
• Nie ściskamy dłoni mocniej niż nasz partner
• Mężczyzna zdejmuje na dworze rękawiczkę,
kobieta nie musi.
• Nie podajemy ręki przez stół.
• Wchodząc na przyjęcie, witamy się po zdjęciu z
siebie okrycia.

13. Całuję Twoją dłoń madame….

• Osobliwość polska, spotykana jeszcze w
Wiedniu
• Mężczyzna pochyla się nad dłonią, nie
unosi jej.
• Pocałunek jest symboliczny (prawie
bezdotykowy).
• Nie całuje się dłoni poza
pomieszczeniami zamkniętymi.
• Nie całuje się dłoni w rękawiczce.
• Unikamy tego w kontaktach biznesowych
i zdecydowanie w USA.

14. Ukłony przy powitaniu bądź pożegnaniu

• Zasady pierwszeństwa – kłania się:
Mężczyzna kobiecie
Młodszy starszemu
Pracownik przełożonemu
Idący stojącemu
Wchodzący obecnym
Pojedyncza osoba grupie
Idący szybciej idącemu wolniej
Idący schodami w górę schodzącemu
Jadący samochodem idącemu pieszo.
Pierwszy kłania się ten, kto jest lepiej wychowany

15. Ukłony

• Kobiety:
• Mężczyzny:
• Lekko pochyla się do
przodu, skłania głowę,
patrząc w twarz osoby
• Nie trzyma rąk w kieszeni
ani papierosa w ustach.
• Uchyla kapelusz lub
czapkę z daszkiem (nie
czapkę zwykłą!).
• Skinienie głowy.

16. O „tykaniu”

• Forma „ty” zarezerwowana jest dla osób, które dobrze się
znają.
• Przejście na tę formę może zaproponować osoba starsza
młodszej, przełożony podwładnemu.
• Czynimy to podając sobie dłonie i wymawiając imiona
(bruderszaft umarł śmiercią naturalną).

17. Wizytówki

18. Magiczne słowa…

proszę
Dzień dobry
dziękuję
przepraszam
Do widzenia

19. Savoir-vivre w pracy

• Być docenianym…..
Wywiązywanie się ze swoich obowiązków w terminie.
Podnoszenie swoich kompetencji.
Nie przekraczanie swoich kompetencji.
Umieć współpracować z innymi.
Umieć przyznawać się do błędu lub niewiedzy i
wyrażać gotowość do naprawienia go.
• Nie sprawiać wrażenia, że wykonywanie pracy to
przykry obowiązek.

20. Savoir-vivre w pracy

• Być lubianym…..
• Obserwować i słuchać innych ludzi – to ułatwia
zachowanie wobec nich.
• Używajmy „magicznych” słów.
• Korzystajmy z pomocy innych i sami jej nie odmawiajmy.
• Szanujmy obowiązujące zasady (np. dotyczące palenia).
• Nie próbujmy przypodobać się wszystkim – nikt nie lubi
pochlebców.
• Unikajmy plotek!
• Uśmiechajmy się!
• Nie męczmy innych opowieściami o naszym życiu
prywatnym.

21. Savoir-vivre w pracy

• Nasze stanowisko pracy…..
• Można je uczynić bardziej osobistym ale bez przesady (np.
zdjęcie bliskiej osoby, roślina)
• Bezwzględnie należy dbać o porządek (stertom
dokumentów, brudnym filiżankom i kurzowi mówimy
zdecydowane NIE).
• Nie zaglądamy bez upoważnienia do innych biurek.
• Nie wpatrujemy się w cudzy monitor komputera.
• Nie przeglądamy pism, które nie są do nas kierowane.
• Umieć przyznawać się do błędu lub niewiedzy i wyrażać
gotowość do naprawienia go.
• Nie sprawiać wrażenia, że wykonywanie pracy to przykry
obowiązek.

22. Savoir-vivre w pracy

• Relacje ze współpracownikami…..
• Bądźmy pomocni, ale nie dajmy się wykorzystywać.
• Zwracajmy się do innych w sposób ogólnie przyjęty w
firmie.
• Unikajmy sytuacji konfliktowych.
• Nie narzucamy swoich zwyczajów lub upodobań innym.
• Nie mówmy o innych w sposób, który na pewno by im się
nie podobał.
• Nie używamy wobec współpracowników zdrobnień
zarezerwowanych dla bliskich (np. „kotku”, „złotko”).

23. Sztuka prowadzenia konwersacji

Kontakt wzrokowy
Uśmiech
Głos i sposób mówienia
Słuchanie
Nawiązywanie rozmowy
Bezpieczne tematy
Poprawne używanie polszczyzny

24. czego unikać

Żartów
Bezwzględnej szczerości
Dwuznacznych anegdot, wulgaryzmów
Narzekania
Oskarżania
Plotek

25. ROZMOWA TELEFONICZNA

• Niezbędne rzeczy
• Ergonomia
• 3 dzwonki

26. Przygotowania

Co?
Kiedy?
Z kim?
Co jeżeli nie będzie mógł rozmawiać
Papier i długopis piszący(!)
Niezbędne dokumenty
Kontakty, adresy, kalendarz
Zapewnij spokój
Odpręż się i uśmiechnij

27. Zasady telefonowania

ETYKIETA PRZY STOLE
Sfera prywatna: 8.00-20.00 w dni powszednie
Sfera biznesowa: godziny pracy
Trzy dzwonki
Przedstawianie się
Przełączanie rozmów
Rozmowę kończy ten, kto telefonuje.

28. Jak Cię widzą…

Higiena i dbałość o ciało
Profesjonalny styl ubierania
Mowa ciała
Pamiętaj!
Pracodawca zawsze będzie oczekiwał, że
Twój wygląd zewnętrzny potwierdzi i
umocni wizerunek firmy, będzie jego
przedłużeniem

29. Rodzaje strojów

• Strój sportowy (casual) – nieoficjalne spotkania,
weekendowe zebrania, konferencje.
• Strój biurowy (office) – mężczyzna garnitur lub
marynarka, kobiet – kostium; kolory stonowane.
• Strój oficjalny (jacket) – ciemny garnitur z
krawatem, kobiety – suknie wizytowe bez dekoltu.
• Strój wieczorowy (formal/ black tie) – mężczyźni –
smoking, koszula smokingowa, muszka, czarne
lakierki; kobiety – długa suknia.

30. Gdzie co ubrać?

• Sportowa elegancja (Casual Fridays): przełamywanie stroju
eleganckiego sportowymi dodatkami (buty, koszulki, dodatki, w
wyjątkowych sytuacjach jeansy);
• Strój dzienny (do chodzenia po mieście, do godz. 14-15): jasny
kostium, garnitur lub marynarka, buty na niezbyt wysokim lub
płaskim obcasie.
• Strój biurowy (w ciągu dnia, do godz. 18): ciemniejsza kolorystyka,
kostium ze spódnicą, eleganckie dodatki, buty na niewysokim
obcasie.
• Strój wizytowy (po godz. 18, kolacja biznesowa, spotkanie firmowe):
ciemna kolorystyka, sukienka bądź elegancki kostium, może być
długa spódnica, szpilki, eleganckie dodatki.
• Black tie: długa suknia, smoking.
• White tie: suknia balowa, frak.

31. Główne zasady doboru ubrań

• Ubranie dobieramy adekwatnie do sytuacji.
• Ubranie dobieramy adekwatnie do osób, z którymi będziemy
rozmawiać.
• Ubranie dobieramy tak, aby odbiorcom przekazać te informacje na
swój temat, jakie chcemy, żeby odebrali.

32. Strój męski

garnitur w stonowanym kolorze, np. odcienie szarości, grafitu,
granatu,
koszula jasna – biała lub w jednym z pastelowych odcieni,
krawat w klasyczne wzory czy stonowane desenie, ciemniejszy
od koszuli,
wysoka skarpeta czy podkolanówka (aby nie pokazywać nagiej
łydki na skarpetą) w ciemnym kolorze pasującym do koloru
garnituru,
obuwie czarne pełne (do ciemnego garnituru) lub brązowe pełne
(do jaśniejszych garniturów),
staranne uczesanie,
bardzo skromna biżuteria (spinki do mankietów albo do krawatu,
zegarek),
dyskretny zapach.

33.

34. Garderoba mężczyzny

Nazwa garderoby
Opis
Przynajmniej 3 garnitury
2 garnitury biurowe w ciemniejsze
kolorystyce, w garnitur wizytowy
(granatowy, czarny lub grafitowy)
Przynajmniej 6 koszul
Ewentualnie 1 golf lub sweter
4 koszule jasne w eleganckich kolorach
2 koszule ciemniejsze dostosowane do
kolorów marynarek
Golf lub sweter
Dodatki akcesoria
Teczka, okulary, zegarek, biżuteria, pasek.
Przynajmniej 2 okrycia wierzchnie
1 płaszcz na zimę i jesień z wełny i jeden
prochowiec na wiosnę/lato.
Buty
Przynajmniej 2 pary plus 1 para lakierków.

35. Garnitury

• Letnie i zimowe (różnią się gramaturą – splotem
tkaniny).
• Jednorzędowe (może być z kamizelką) i
dwurzędowe (muszą być zawsze zapięte).
• Maksimum trzy kolory i dwa wzory w ubiorze.
• Nie zapinaj ostatniego guzika marynarki
• Siadając rozepnij marynarkę
• Raczej nie zdejmuje się marynarki.

36.

37. Kieszenie

• Wewnętrzna kieszeń marynarki: wizytownik,
pióro, karta płatnicza.
• Zewnętrzna kieszeń na piersi: ewentualnie tylko
ozdobna, jedwabna chusteczka.
• Zewnętrzne kieszenie marynarki: tylko rachunki,
kwity czy małe kartki.
• Boczne kieszenie spodni: ewentualnie drobne
monety, ale najlepiej nic.
• Tylne kieszenie spodni: najlepiej nic, ewentualnie
cienki portfel.

38. Bliska ciału koszula….

Elegancka ma długie rękawy, ale nie ma kieszeni na piersi.
Pojedynczy mankiet koszuli powinien wystawać spod
marynarki ok. 1 cm.
Podwójny mankiet (styl francuski) koszuli powinien wystawać
spod marynarki około 2 cm.

39. Mankiety

40. Krawat

• Powinien sięgać do paska spodni.
• Przy garniturze we wzory lepiej
wybrać jednobarwny krawat.
• Dobieramy do swojej palety barw,
koszuli, garnituru, okazji.

41. Stroje wieczorowe:

• Smoking – jeśli na zaproszeniu widnieje „black tie”, „smoking”,
„cravate noir”.
• Frak – „white tie”, „full dress”

42. Stroje wieczorowe – frak i smoking

43. Stroje wieczorowe – suknie

44. Strój kobiety

45. Biznesowy strój kobiety

klasyczny kostium, w stonowanych kolorach, np.
odcienie szarości czy granatu, „ciepłe” brązy, popielate
zielenie,
bluzka biała lub w pastelowym kolorze (unikajmy
bluzek przeźroczystych), zapięta,
rajstopy lub pończochy (nawet latem),
dyskretny makijaż twarzy i paznokci,
pełne obuwie, raczej na obcasie,
staranne uczesanie,
skromna biżuteria,
dyskretny zapach,
torebkę raczej dobieramy do butów.

46.

47. Fryzura

• długość włosów
• ozdoby
• loki
• kolor

48. Garderoba kobiety

Nazwa garderoby
Opis
Przynajmniej 1 kostium (marynarka + spódnica)
Przynajmniej 1 garnitur (marynarka + spodnie)
Garnitur może być w mniej oficjalnych kolorach,
zaś kostium raczej w zobowiązujących.
Przynajmniej 5 koszul, bluzek lub topów
2- 3 koszule w eleganckich kolorach
2 – 3 bluzki w kolorach przełamujących nudną
kolorystykę eleganckich ubrań.
Golf lub sweter
Przynajmniej 1 spodnie w kant
Przynajmniej 1 spódnica z klasycznym
rozcięciem z tyłu
Odpowiadające kolorystycznie kostiumowi lub
garniturowi.

49. Garderoba kobiety

Nazwa garderoby
Opis
Dodatki i akcesoria
Dostosowane stylowo i kolorystycznie:
teczka, buty, torebka, okulary, zegarek,
apaszka, biżuteria.
Przynajmniej 2 okrycia wierzchnie
Płaszcz na jesień i zimę z wełny
Płaszcz wiosenno-letni
Buty
Przynajmniej 2 pary pantofli oraz 1 para
kozaków.

50. Czego unikać?

• Przezroczystych, błyszczących, wzorzystych bluzek z
falbankami, z dużymi dekoltami.
• Zbyt krótkich bluzek (plecy i brzuch mają być zakryte)
• Ekstrawaganckich kolorów spódnic, w stylu hippie, czy zbyt
długich, z dużymi rozcięciami.
• Kolorowych rajstop.
• Spodni z niskim stanem (biodrówek), źle dopasowanych do
sylwetki, z ozdobami.
• Zbyt fantazyjnych marynarek, marynarek na suwak.
• Rozciągniętych swetrów, zbyt grubych swetrów.
• Podążaniem za chwilową modą.

51. Rozmowa kwalifikacyjna - ubiór

• KOBIETY
• garsonka lub spodnium
• bluzka w stonowanych kolorach
bez dużego dekoltu
• torebka i buty w tym samym
kolorze pasujące do ubioru
• staranna fryzura, ale naturalna
• makijaż zawsze, ale stonowany
• kolor paznokci stonowany
• umiar w biżuterii
• MĘŻCZYŹNI
garnitur z krawatem
koszula w jasnym kolorze
dobrze dobrane dodatki
staranne ogolenie się