Визуальды моделдеу

1. Визуальды моделдеу

– нақты өмірдің
обьектілері мен түсініктерін көрсететін, біз
көре
алатын
модульдер
арқылы
проблемаларды қабылдау тәсілі.

2. Модельдеу

Модельдер проблемаларды талдаудың,
ақпаратты
алмасудың,
программлық
қамтама
мен
деректер
базасын
жобалаудың
және
құжаттарды
дайындаудың пайдалы құралы ретінде
қолданылады.

3. Модельдеу

Модельдер
талаптарды
жақсырақ
қабылдауға, жүйенің дизайын сапасын
жақсартуға және оны басқара алу
мүмкіндігін арттыруға септігін тигізеді.
Кез – келген модельде нотация маңызды –
бұл
процестің
барлық
бөліктерін
біріктіретін клей ретінде қолданылады.

4. Модельдеу

Толық және сенімді нотацияның мысалы
ретінде UML «Unified Modeling Language»
– модельдеудің унификацияланған тілін
келтіруге болады, ол талдау және дизайын
сатыларын қамтиды.

5. UML аспаптары

UML тілінде Rational Rose,
Aris, Microsoft Office Visio 2007
ортасын пайдалана отырып
жүйелерді жобалау

6. Rational Rose

7. Aris

8. Microsoft Office Visio 2007

9. Қорытынды

Сонымен, UML – диграммалар бірнеше визуальды
диаграмма типтерін құруға мүмкіндік береді. Ал
Rational Rose және басқа да модельдеу аспаптары осы
модельдерді өңдеуге, яғни диаграммаларды салуға
мүмкіндік береді. Бұл көрсетілген аспаптар –обьектілі
– бағытталған программалық жүйелерді жобалау
және талдаудың күшті аспаптары. Олар жүйенің
программа кодын жазғанға дейін модельдеу үшін
қолданылады.

10. UML унифицирленген модельдеу тілі

UML – сонымен визуализациялау,
спецификациялау, құрастыру
және программлық жүйені
артефактау үшін арналған тіл

11. UML – бұл тіл

Ол сөздіктер және тәртіптерден
тұрады, олар жүйенің концептуальды
және
физикалық
көрсетіліміне
бағытталған.

12. UML – бұл визуализациялау тілі

UML – бұл тек графикалық символдар жиыны
ғана емес. Олардың әрқайсысының артында
анықталған семантика орналасады. Бұл бір
адаммен жазылған бұл тілдегі өңделген моделді
басқа
барлық
пайдаланушылар
қолдана
алатындығын, яғни олар түсінетін тілге ауыса
алуы

13. UML – Бұл спецификациялау тілі

Берілген контекстегі спецификациялау толық,
екі жақты емес және нақты модельдер құруды
білдіреді. UML барлық талдауға, жобалау
және
таратуға
байланысты
спецификацияларды қамтамасыздандырады

14. UML – бұл құрылымдық тіл

UML визуальды программалау тілі емес, бірақ
оның көмегімен құрылған моделдер, кезкелген программалау тіліне ауыстырыла
алады, мысалы: Java, C++, Visual Basic, және
деректер базасымен байланысты кестелер де
ауысады.

15. UML – бұл құжаттау тілі

Жүйеге қойылатын талаптар;
архитектурасы;
жоба;
орындалу коды;
жоба жоспары;
тесттер;
қосымша типтер;
версиялар, және т.б.

16. UML қайда қолданылады

UML тілі бірінші кезекте программалық жүйелерді өңдеуде
қолданылады. Оны қолдану келесі тиімділіктерді береді:
•өндіріс көлеміндегі ақпараттық жүйелер;
•банкілік және финанстық қызметтер;
•телекоммуникация;
•транспорт;
•оборона өндірісі, авиация және космонавтика;
•жекелеу сауда;
•медициналық электроника;
•ғылым;
•таратылған Web-жүйелер.

17. UML концептуальды моделі

UMLді
түсіну
үшін
оның
концептуальды моделін түсіну керек, ол
үш құрылыс блоктарынан тұрады: тілдің
негізгі құрама бөліктері, тәртіптері,
олардың берілуі және тілге қатысты
механизмдері.

18. UML құрылыс блоктары

UML ілінің сөздігінде үш түрлі құрылыс блоктары
бар:
•мән (сущности);
•қатынас (отношения);
•диаграммалар.
І. МӘН - бұл моделдің негізгі элементтері болып
табылатын абстракциялар. ҚАТЫНАС әртүрлі
мәндерді байланыстырушы; ал ДИАГРАММАЛАР
мәндер жиынтығын әрекет жасау принципіне
байланысты топтастырушылар.

19. UML –де төрт түрлі мәндер типі бар:

Құрылымдық (структурные);
Орындалу тәртібіне байланысты (поведенческие);
Топтастырушы (группирующие);
Аннотациялық (аннотационные).

20. Құрылымдық мәндер

UML тіліндегі моделдерде зат есім болып табылады.
Тәртіп бойынша олар жүйенің физикалық және
концептуалдық
элементтеріне
сәйкестендірілген,
моделдің статикалық бөлігі болып табылады.
Құрылымдық мәндердің жеті түрі бар, олар:

21. Құрылымдық мәндер

Класс (Class) – бұл обьектілер жиынтығының
сипаттамасы, оның атрибуттары, операциялары,
қатынастары жәнк семантикасы жалпылай беріледі.
Класс бір немесе бірнеше интерфейстерді таратады.
Графикалық түрде класс төртбұрышта беріледі, онда
оның аты, атрибуты және операциялары орналасады,
ол келесі суретте көрсетілген.

22. Құрылымдық мәндер

Интерфейс (Interface) – бұл операциялар жиынтығы,
ол класстан немесе компоненттен келетін сервисті
(қызметтер түрін) анықтайды. Яғни, Интерфейс ішінен
көрінетін элемент тәртібін сипаттайды

23. Құрылымдық мәндер

Кооперация (Collaboration) – байланыстарды
анықтайды; ол бірге жұмыс жасайтын, кооперативті
тиімділікке әкелетін ролдер және басқа да
элементтердің жиынтығы

24. Құрылымдық мәндер

Прецедент (Use case) – бұл белгілі бір актер (Actor)
үшін арналған, белгілі бір нәтиже бере алатын,
жүйемен
орындалатын
әрекеттер
тізбегінің
сипаттамасы

25. Құрылымдық мәндер

Активті класс (Active class) – деп обьектілері бір
немесе бірнеше процесске немесе жіпшелерге
(Threads) біріккен классты айтамыз, олар басқарушы
әрекет құра алады. Активті класс қарапайым қлассқа
ұқсас, бірақ оның обьектілерінің элементтері басқа
әрекет элементтерімен бірге орындалуы мүмкін

26. Құрылымдық мәндер

Компонент (Component) – бұл жүйенің физикалық
ауыстырылатын бөлігі, ол интерфейстер жиынына
сәйкестендірілген
және
олардың
таратылуын
қамтамасыздандырады. Жүйеде көптеген орнатылатын
компоненттерді көруге болады, мысалы, СОМ+ немесе
Java Beans

27. Құрылымдық мәндер

Түйін (Node) – Бұл нақты (физикалық) жүйенің
элементі, ол программалық кешенді функционалдау
кезінде бар болатын және есептеу ресурсын көрсететін
элемент. Оның жады көлемі және өңдеуге бейімді
бөліктері болуы керек. Компоненттер жиыны осы
түйінде орналасады, және бір жерден екінші жерге
ауыса алады

28. Орындалу тәртібіне байланысты мәндер

Бұл моделдің тәртібін орындалу аймағына
(пространства)
және
уақытына
байланысты
сипаттайды. Бұл орындалу тәртібіне байланысты
мәндердің екі түрі бар:
Взаимодействие (Interaction)
Автомат (State machine)

29. Орындалу тәртібіне байланысты мәндер

Әрекеттесу – бұл тәртіптің жұмысы әрекеттесетін,
обьектілер арасында белгілі бір мақсатқа жеті үшін
хабарлама (Messages) алмасу. Әрекеттесудің көмегімен
белгілі бір операцияның және обьектілер жиынының
әрекетін сипаттауға болады

30. Орындалу тәртібіне байланысты мәндер

Автомат (State machine) – бұл алгоритм тәртібі, мұнда
обьек немесе әрекеттердің өз өмірлік циклында өту
керек күйлер тізбегі және олардың осы күйге
байланысты реакциясы анықталады. Автоматпен:
күйлер, өтулер, уақиғалар және әрекет түрлері
сипатталады

31. Топтастырушы мәндер

UML моделінің ұйымдастырушы бөлігі болып
табылады, яғни моделді орналастырушы блогы. Бір
ғана түрі бар, ол:
Пакеттер
(Packages)
бұл
элементтерді
топтастырушы
әмбебап
механизм.
Пакетке
құрылымдық, тәртіптік және топтастырушы мәндерді
де қосуға болады. Компоненттерден айырмашылығы
программа жұмысы кезінде қосылады

32. Аннотациялық мәндер

UML-дің түсініктемелер бөлігі. Бұл арқылы моделдің
кез – келген элементіне түсініктеме (қосымша
сипаттама, ескерту, түсіндіру және т.б.) беруге болады.
Аннотациялық элементтердің тек біп ғана базалық
элементі бар, ол - ескерту (Note)

33. ҚАТЫНАСТАР

UML тілінде тәсілдер, бірі-бірімен байланыста болатын
элементтер қатынас түрінде модельденеді

34. РЕЗЮМЕ

Визуальды моделдеу дегеніміз не?
Rational Rose аспабы дегеніміз не?
UML- дегеніміз не?
UML-құрылыс блоктарын атаңыз?
UML-қатынастары?
UML-мәндерінің түрлері?
Тәуелділік қатынасын тағайындау ?
Ассоциация қатынасын тағайындау?
Жалпылау қатынасын тағайындау?