Рента туралы түсінік. Тұрақты рента шарты

1.

2.

Жоспар
Кіріспе
Рента туралы түсінік
Тұрақты рента шарты
Ғұмырлық рента
Асырап алу шарты
Қорытынды

3.

Рента шарты туралы түсінік
Шарттың ұғымы рентаны экономикалық
мағынасына сәйкес меншік қатынастарының
ерекше нысаны деп анықтауға болады. Олар
(меншік қатынастары) өз кезегінде материалдық
игіліктерді белгілі тұлғалар иеленетінімен
немесе материалдық игіліктер (заттар) біреуге
жататынымен
сипатталады.
Ренталық
қатынастарға
меншіктің
екінші
ағымды
(қозғалыс) күйі де тән болып келеді және айта
кететін болсақ, ренталық қатынастардың осы
күйін ескерген кезде ғана оларды анықтау
қажеттілігі пайда болады.
Мүліктің қозғалысы (айналымы) көп қырлы
құбылыс, ол мүлік тиесілігін түбірінен өзгерте
алады немесе негізгі меншік иесімен қатар
мүліктің өзге тұлғаларға да тиесілігін бектіе
алады. Бұл осы жағдайларға байланысты
шартты міндеттемелік қатынастар құрылады
және топтасады.

4.

Рента шартының ерекшелігі – мүлік төлемақы төленіп, не
болмаса төленбей иберілуі мүмкін. Қазақстан Респубдикасының
Азаматтық кодексінің 519 – бабы бойынша осыған қарап сатып
алу, сату шарты (25 – тарау Қазақстан Республикасы Азаматтық
кодексі) немесе сыйға тарту шарты (ҚР АК 27 тарау) туралы
ережелер қолданылады. Бұл осы шарттың мәнісіне қайшы
болмауы керек. Аталған екі шарт нормаларының қолданбауы
тікелей рентаға қатысты нормалармен қарастырылуы мүмкін.

5.

Рента шарты бойынша бір тарап (рента алушы) екінші тараптын (рента
төлеушіге) меншігіне мүлік береді, ал рента төлеуші рента алған мүлікке
айырбас ретінде рента алушыға белгілі бір ақша сомасы түрінде немесе
оны ұстау үшін өзге де нысанда қаражат беру түрінде мезгіл – мезгіл рента
төлеп отыруға міндеттелген. Рента шарты бір жақты шарт болып табылады.
Мүлік берілгеннен кейін жалпы тәртіп бойынша рента алушыға ешқандай
міндеттеме жүктелмейді. Рента төлеуші рентаны сатып алу құқықтарына ие
болады, бірақ бұл құқық негізгілердің қатарына жатпайды. Жоғарыда атап
көрсеткендей рента қатынастарына сатып алу – сату, сыйға тарту
шарттарының нормалары қолданылуы мүмкін, бірақ рента шарты рента
төлеугісі үшін жоғары тәуекелді болғасын, оларды қолдану мүмкіншілігі
бірталай шектеледі.

6.

ТҰРАҚТЫ РЕНТАНЫҢ БАСТЫ ЕРЕКШЕЛІГІ БҰЛ
төлеушінің жалдау
ақысын төлеу жөніндегі
міндеттемесінің
мәңгілік сипаты

7.

ТҰРАҚТЫ РЕНТА ШАРТЫНЫҢ ТАРАПТАРЫ :
келісімшарт
тараптарының саны заңмен
шектелмейді;
шарттың тараптары азаматтар мен заңды
тұлғалар бола алады;
Рента алушы:
жалдаушы азамат,
олар көрсеткен азамат,
коммерциялық емес ұйым

8.

Рента алу құқығы рента алушыдан
оның мұрагеріне өтеді
тірі
кезінде шағым беру
арқылы
қайтыс болғаннан кейін мұра бойынша
при реорганизации
юридического лица, если
он является таковым

9.

РЕНТА АЛУ НЫСАНЫ :
рента алушы аннуитетті
төлеушінің меншігіне берген
мүліктен
тікелей аннуитеттер - өз мүлкін
рента төлеушінің меншігіне
берген тұлғаға төлемдер.

10.

РЕНТА АҚЫСЫН ТӨЛЕУГЕ БОЛАДЫ
заттармен
қамтамасыз ету
Жұмысты орындау
барысында
Қызмет көрсетуде
!!! сәйкес келетін рента ақысы

11.

Ғұмырлық рента алушылар
1.Рента төлемi ретiнде мүлiк берген азаматтың өмiрi кезеңiне не ол көрсеткен
басқа азаматтың өмiрi кезеңiне ғұмырлық рента белгiленуi мүмкiн.
2. Егер шартта өзгеше белгiленбесе, рента алу құқығындағы үлестерi тең деп
саналған бiрнеше азаматтың пайдасына ғұмырлық рента белгiлеуге жол берiледi.
Рента алушының бiреуi қайтыс болған жағдайда, егер шартта өзгеше
көзделмесе, оның рента алу құқығындағы үлесi тiрi қалған рента алушыларға
ауысады, ал соңғы рента алушы қайтыс болған жағдайда рента төлеу мiндеттемесi
тоқтатылады.
3.Шарт жасасу қарсаңында қайтыс болған азаматтың пайдасына ғұмырлық
рента белгiлейтiн шарт жарамсыз болады.

12.

Ғұмырлық рента шартын рента алушының талап етуi
бойынша бұзу
1.Төлеушi шарт талаптарын елеулi түрде бұзған
жағдайда рента алушы рента төлеушiден осы Кодекстiң 528бабында көзделген талаптармен рентаны сатып алуды не
шартты бұзуды талап етуге құқылы.
2. Егер пәтер, тұрғын үй немесе өзге де мүлiк ғұмырлық
рента төлемi ретiнде тегiн иелiктен айырылса, рента төлеушi
шарт талаптарын елеулi түрде бұзған кезде рента алушы осы
мүлiктi оның құнын рентаның сатып алу бағасына есептей
отырып қайтаруды талап етуге құқылы.

13.

Асырауда ұстауға беру жөнiндегi мiндет
1.Рента төлеушiнiң асырауда ұстауға беру жөнiндегi
мiндетiне тұрғын үйге, тамақ пен киiмге, күтiм жасауға және
қажеттi көмекке деген қажеттерiн қамтамасыз ету енгiзiлуi
мүмкiн.
Шартта рента төлеушiнiң салт-жора қызметiн көрсетуге
ақы төлеуi де көзделуi мүмкiн.
2. Шартта жалпы асырауда ұстау көлемiнiң құны
айқындалуға тиiс. Бұл орайда жалпы асырауда ұстау көлемi
айына заң актiлерiнде белгiленген ең төменгi екi жалақы
мөлшерiнен кем болмауы керек.
3. Азаматқа берiлетiн немесе берiлуге тиiстi асырауда
ұстау көлемi туралы тараптар арасында туған дауды шешу
кезiнде сот адалдық пен парасаттылық принциптерiн
басшылыққа алуға тиiс.

14.

ҚОРЫТЫНДЫ
Рента шарттарын жіктеудің негіздері осымен шектелмейді.
Тұрақты рента және ғұмырлық рента шарттары мүлік рента
төлеушіге ақыға немесе тегін берілетініне, мүлік қозғалатын ба
әлде қозғалмайтын ба, соған байланысты бөлінуі мүмкін.
Өмір бойы асырауда ұстау шарты осы екі шарттан едәуір
ерекшеленеді. Онда фидуциарлық сияқты сипат айқын көрініс
табады, осы сипаты азаматтық шеңберңнен шығып кетеді деуге
болады. Біздің ойымызша, ондағы сенімділік отбасылық құқық
ережелеріне де негізделуі мүмкін.