Fiziki və mənəvi cəhətdən aşılmış avtomobili modern dizaynlı avtomobilə rekonstruksiya edən çevik layihələndirmə və istehsalat

1. Fiziki və mənəvi cəhətdən aşılmış avtomobili modern dizaynlı avtomobilə rekonstruksiya edən çevik layihələndirmə və istehsalat

modulu
Talıbov Seymur Famil oğlu
Hacılı Tayfun Naib oğlu
Elmi rəhbər: prof. Məmmədov Cavanşir
dos. Abdullayev Qurban

2. Aktuallıq və məqsəd

Aktuallıq: Müasir dövrdə sənayənin ən yüksək inkişaf etmiş sahələrindən biri
avtomobil sənayəsidir. Hazırda dünyada bir çox avtomobil istehsal şirkətləri
mövcuddur ki, bu isə dünyada ən gəlirli sahələrdən biridir. Lakin avtomobil
sənayəsini araşdırarkən məlum olurki, bu gün bir çox insanlar müxtəlif dizayn və
komponentlərdə avtomobillərə ehtiyac duyur. Avtomobilin xarici dizayn
quruluşu onun əsas tələbat xüsusiyyətlərindən biridir. Ancaq tədqiqatlar
göstərir ki, hazırda bu ehtiyac tam şəkildə qarşılanmır. Çünki müasir avtomobil
şirkətləri, eləcədə qeyri-formal avtomobil dizayn sexləri insanlara ehtiyac
duyulan dizaynda avtomobil yox, ancaq standart fomalarda avtomobillər təklif
edirlər. Bunları nəzərə alaraq, mülkü maşınların çevik istehsal modulunun (ÇİM)
işlənilməsi elmi cəhətdən aktual məsələ hesab olunur.
Məqsəd: Mülkü avtomobillərin tələbata uyğun dizaynda tərtib edilməsi
üçün avtomatlaşdırılmış çevik istehsal modulunu işləməkdir.

3. Həlli tələb olunan məsələlər

Çevik istehsal modulunun işlənilməsi üçün aşağıdakı
məsələlərin araşdırılması tələb olunur:
Mülkü maşınların yeni dizaynlı maşınlara rekonstruksiya
edilməsi üçün, kompleks manipulyatorların işlənilməsi;
Modulun işinə nəzarət edilməsi üçün, avtomatlaşdırılmış
idarəetmə sisteminin (AİS) qurulması;

4. Təklif olunan həll

Təklif etdiyimiz çevik istehsal modulu avtomobillərin yenidən dizaynlaşdırılmasını
aşağıdakı mərhələlər üzrə həyata keçirir.
1. Avtomobillərin xarici görünüşünün 3D dizaynın yaradılması.
2. Yaradılmış dizayn əsasında tərtibat ölçülərinin təyin olunması.
3. Manipulyatorların hərəkət alqoritimlərinin yazılması.
4. Mərkəzi idarəetmə bloku vasitəsilə avtomobilin konstruksiyalandırılmasının
həyata keçirilməsi.

5. Modulun quruluş sxemi

Modulun tərtibi
• Avtomobilin yerləşmə arealı
• Manipulyatorlar(x4)
• Mərkəzi idarəetmə bloku
İdarəetmə bloku
Dizaynlaşdırılma bloku

6. Avtomobilin dizaynın yaradılması

İlkin mərhələdə modula daxil olan avtomobilin, yeni dizaynın layihələndirilməsi
həyata keçirilir. Bunun üçün qrafik dizayn proqramı olan AutoCAD proqramından
istifadə olunur. Avtomobilin hissələrinin hansı formada olması, onun xarici
görünüşü AutoCAD proqramında dizayner-icraçı tərəfindən yığılır.
Yığılmış dizayn əsasında tərtibat ölçüləri
alınır. Bu ölçülər əsasında, avtomobilin
tərtibatları
hazırlanır.
Həmçinin
avtomobilin dəyişdiriləcək hissələrinin
kəsimləri yerinə yetirilir.

7. Manipulyatorların işlənilməsi

• Növbəti mərhələdə mövcud tərtibatların avtomatik idarə olunan manipulyatorlar
vasitəsilə rekonstruksiyalanması yerinə yetirilir. Bunun üçün ilk öncə
manipulyatorların avtomatlaşdırılmış işi təmin edilir. CAD/CAM sistemlərinin
tətbiqi ilə manipulyatorların hərəkəti yerinə yetirilir. Bunun üçün manipulyatorlara
alqoritmik hərəkət kodları CAD/CAM-də yazılır.

8. Modulun prototip modeli

Göründüyü kimi manipulyatorlar
tərtibat hissələrinin avtomatik idarə
olunmasını yerinə yetirir. Bunun üçün
manipulyatorlara ferromaqnitli
tutqaclar quraşdırılmışdır. Həmçinin
burada avtomatlaşdırılmış idarəetmə
sistemi, avtomobilin hərəkət xətti və.s
göstərilmişdir.

9. Layihədən alınan əsas nəticələr

• Çoxfunksional manipulyatorun konstruksiyasına
görə iş prinsipi təyin edilmişdir.
• Çevik istehsal modulunda avtomatlaşdırma
sxemi təklif edilmişdir.

10. Ədəbiyyat siyahısı

• 1. Лесин А. В., Щерба А. Н. Концепция ВПК в книге Н. С. Симонова «Военнопромышленный комплекс СССР в 1920-е — 1950-е годы: темпы экономического роста,
структура, организация производства и управление» и других новейших трудах
российских исследователей // Санкт-Петербургский государственный технический
университет КЛиО : Журнал для учёных. — СПб.: Изд-во СпбГТУ, 1998. — № 1. — С. 278.
• 2. Викторов И. С., Алексеева Д. Г., Бут Н. Д. Объекты оборонного
производства // Государственная собственность в Российской Федерации. — М.: ОЛМАПРЕСС, 2004. — С. 468. — 573 с. — 700 экз. — ISBN 5-224-04645-9.
• 3. Григорьев М. Н., Е.Ю. Краснова; Маркетинг продукции военного назначения : учебник/
Издательство Инфо-да, - Спб., 2011. — С.435 — ISBN 978-5-94652-344-8
• 4. Зенкевич С. Л., Ющенко А. С. Основы управления манипуляционными роботами. 2-е
изд. — М.: Изд-во МГТУ им. Н. Э. Баумана, 2004. — 480 с. — ISBN 5-7038-2567-9.
• 5. Тягунов О. А. Математические модели и алгоритмы управления промышленных
транспортных роботов // Информационно-измерительные и управляющие системы. —
2007. — Т. 5, № 5. — С. 63—69.
• http://emanual.robotis.com/docs/en/platform/openmanipulator_x/ros_operation/#guiprogram