«Өзін-өзі тану» курсы

1.

1- тақырып

2.

Сабақтың жоспары:
1. Өзін-өзі тану пәнінің мақсаты мен
міндеттері.
2. Өзін-өзі бағалау жөнінде түсінік.
3. Кәсіби өсу және өзін-өзі дамыту
тұлғаның жетістіктерінің негізі.

3.

«Өзін-өзі тану» курсының
мақсаты
Өзін-өзі тану мотивтерін қалыптастыру, дене
және адамгершіліктік-рухани дамудың
үйлесімділігіне қол жеткізу, ұлттық және
жалпыадамзаттық құндылықтармен байыту,
өзара түсінісу мен өзара келісімге ұмтылу,
жақсылық пен адам сүйгіштікті өзін-өзі
жетілдіру және кемелдендіруді іске асыру.

4.

«Өзін-өзі тану» курсының мазмұны
Білім берудің дүниетанымдық аспектісін
өзгертуге, рухани басымдылыққа негізделген
құндылықтардың жаңа жүйесіне ауыстыруға
қабілетті.

5.

«Өзін-өзі тану» курсы іргелі проблемаларды
түсінуге негізделеді:
Әлем дегеніміз не?
Адамның мәні неде?
Болмыстың мәні мен Руханилықтың сәулесіне жоғарылау.
Біз әлемді не мақсатпен танимыз?
Нені бекітеміз, тәрбиелейміз, дамытамыз, жетілдіреміз,
өзектілендіреміз?
Өзін-өзі тану тек қана кәсіби жетілдіру үшін өз мінезін,
темпераментін, қабілеттерін тану емес, ең негізгісі, іштей тазару,
тұрмыстық сананың таптауырындарынан арылу,

6.

«Өзін-өзі тану» пәнінің пәнаралық
байланыстарды:
Адами білімдер
Табиғи білімдер
философия
биология
психология
физика
дінтану
астрономия
мәдениеттану
тарих
әлеуметтану

7.

«Өзін-өзі тану» курсының жетекші психологиялық
қағидасы
Адам жанына үңілу, жеке тұлғалық
белсенділікті ояту қағидасы болып табылады.
Адам жаны – бастапқы құндылық, ол махаббат
пен мейірімділік сәулесіне бөленген, сол сәулені
қоршаған әлемге төге отырып, агрессиялық,
қанды қақтығыстар, лаңкестікті, күш көрсету, жек
көрушілікті тоқтатуға бағытталған.

8.

Өзін-өзі тану адамды өз басының жақсы жақтары мен
кемшіліктеріне белгілі бір көзқараста болуына
байланысты адамдарды үш топқа бөлуге болады:
Өз мінезінің дұрыс жақтарын білумен
қатар, өзінің бойындағы кемшіліктерін
батыл сынайтын адамдар;
Өзі жіберген қателіктерін көре-біле
тұра, оларын жөндегісі келмейтін, өз
басының кейбір қадір-қасиетін
малданып, тоқмейілсінетін адамдар;
Өз бойындағы өнегелі іс-қылығын
байқамай, тек жаңсақ басуларын жіпке
тізіп, өзін не қабілетсіз, не жігерсіз
санайтын адамдар.

9.

Өзін-өзі бағалау
біршама
абсолютті
сапалы
сандық

10.

Жалпы өзін-өзі бағалау айналадағы
маңызды немесе керісінше, мәнсіз тіршілік
иесі ретіндегі өзіне тұтастай қатынаспен
байланыстырамыз.
Біз оны сандық емес (қаншалықты ол
жоғары), сапалы – оның құрамы мен түсі
(жағымды-жағымсыз, толық-толық емес және
т.б.) сипаттау керек деп шамалаймыз.
Нақты өзін-өзі бағалау баланың өзінің
бөлек, жеке іс-әрекетінің табысына
қатынасын білдіреді.

11.

Сонымен қатар, абсолютті және
біршама өзін-өзі бағалауды ажыратамыз.
Біріншісі
өзін
өзге
адамдармен
салыстырудан тыс өзіне қатынасын білдіреді,
бұл оны ұната ма өзі, әлде ұнатпай ма, соған
қобалжу.
Екіншісі өзге адамдармен салыстыруда
өзіне қатынасты білдіреді («Мен сондай
жақсымын ба, мені өзгелерді жақсы
көргендей жақсы көре ме?»).

12.

Кәсіби өсу және өзін-өзі дамыту тұлғаның
жетістіктерінің негізі.
Жеке
тұлғаның
тиімді
кәсіби
мамандық таңдауда
өзін-өзі бағалау
мәселелері психологияда өзекті де, күрделі
мәселелердің бірі.
Өзін-өзі бағалау мәселесін теориялық
жағынан толығырақ қарастырылған Б.Г.
Ананьев, Л.И.Божонович,И.С.Кон.

13.

Жеке тұлғанының дамуында кім болу
/кәсіптік өзін-өзі анықтау/ және қандай болу
/моральды өзін-өзі анықтау/ сұрақтары маңызды
рөл атқарады.
Жеке тұлғаның
бір жақсы, маңызды,
әлеуметтік мәнді іс тындырғысы келеді, бірақ
оның бәрі көбінесе арман.
Белсенді де, жарқын болатын арманнан
гөрі өмірлік жоспар – бұл әрекет жоспары,
сондықтан ол біріншіден, мамандық тандауға
тіреледі.

14.

Жеке тұлға үшін мамандық таңдау –
белгілі деңгейде моральды мәселе. Мамандық
таңдаудағы басты жетекші бұл өзіміздің
қалауымыз, яғни таңдаумыз өз көңілімізден
шығуы.
Мамандық таңдау диапазоны кең болған
сайын, психология жағынан дәл сондай ауыр.
Белгілі бір іске өзінің қабілеттілігі,
икемділігі және тұлғаның өзін-өзі көрсету
мүмкіндігі бар шаруалар кіреді.

15.

Адамның
нақты
кәсібіне
байланысты
біліктілігі кәсіби құзыреттілік ұғымы арқылы
сипатталады.
Құзырлылық дегеніміз адамның нақты еңбек
қызметерін орындау қабілеті мен дағдыларын
меңгеруі.
Еңбекті кәсіби тұрғыда орындау туралы сөз
болғанда, барлық уақытта оның жоғары дәрежеде
орындалуын білдіреді.
Құзырлылық
–
кәсіби
талаптарға
сәйкестіктің дара сипаты. Құзырлылық туралы адам
еңбегінің нәтижесі бойынша пайымдауға болады.
Кәсіби біліктілік педагогтің субъективтік
факторларының бірі.

16.

Педагогтік, әдістемелік, әлеуметтік-психологиялық
құзырлығы. Сонымен қатар кәсіби біліктіліктің мынадай
төрт түрін ажыратуға болады:
1
• арнайы құзырлылық
2
• әлеуметтік құзырлылық
3
• тұлғалық құзырлылық
4
• дара құзырлылық

17.

Арнайы құзырлылық дегеніміз
кәсіби іс-әрекетті жеткілікті дәрежеде
жоғары меңгеруді, өзінің әрі қарай кәсіби
дамуын жобалауға қабілеттілікті білдіреді.
Әлеуметтік құзырлылық
бірлескен (топтық) кәсіби іс-әрекетті,
ынтымақтастықты, сонымен қатар осы
кәсіпте қабылданған кәсіби қарымқатынасты меңгеру дегенді білдіреді.
Педагогтің тұлғалық
құзырлылығы – бұл өзін-өзі көрсету мен
өзін-өзі дамыту тәсілдерін, сонымен бірге
тұлғаның кәсіби тұрғыда бұзылуына қарсы
тұру құралдарын меңгеруі.
Педагогтің дара құзырлылығы
өз кәсібінің шегінде даралық дамуын
өзіндік өзектендіру тәсілдерін меңгеруін,
кәсіби өсуіне даярлығын білдіреді.