Жасөспірім шақтағы ерте жүктіліктің алдын-алу

1.

Орындаған:
Нұрлыбекова Құралай

2.

Тақырыптың өзектілігі
Жасөспірім қыздар арасында ерте жастағы жүктілік белең алып барады.
Мектеп партасында отырып, екіқабат болатын оқушы қыздардың саны
жетерлік. Бұл ата-ананың жауапкершілігінің төмендігі ма, әлде білім беру
бөлімі тәрбиені жеткілікті бермегендіктен бе? Сондықтан бұндай жағдайлар
болдырмас үшін алдын-алу мақсатында осы тақырыпты тандадым.

3.

Зерттеудің мақсаты
Ерте жүктілік жасөспірімдер арасында өте белең алып келеді. Сол себепті атааналардың балдарға беретін тәрбиесі маңызды. Теледидардағы жарнамаларды,
телесериалдарды, көрсетілетін ұятсыз бағдарламаларды көру арқылы жасөспірімдің
саналары былғануда. Еліміздің тәлім - тәрбиесі бразилдік нақышқа бейімделіп бара
жатуының өзі кері әсерін тигізуді. Осы мәселелердің барлығын жою мақсатында
тандалып отыр.
Зерттеудің міндеті:
- Әдебиеттер оқу;
- Әдіс таңдау,сипаттама беру;
- Зерттеу жүргізу объектісі
- Анализдеу
- Зерттеу қорытындысы
- Ақпарат көздері

4.

Жоспар:
І. Кіріспе
Жүктілік туралы жалпы түсінік
ІІ. Негізгі бөлім:
1. Ерте жүктілік деген не?
2. Ерте жүктілік немен қауіпті?
3. Ерте жүктіліктен қалай сақтануға болады?
4. Ерте жүктіліктің профилактикасы.
5. Жүктіліктен сақтану тәсілдері
6. Ерте жүктіліктің нәтижесі.
ІІІ. Қорытынды
Жүктілік – физиологиялық құбылыс,ұрықтанған жұмыртқа жасушасының
жатыр қуысында дамуы.

5.

Ерте жүктілік деген не?
Ерте жүктілік деп 13-19 жаста болатын жүктілікті айтады. Осы уақытта қыз балаларда өтпелі жас
кезеңі басталып, гормондық қайта құрылу жүреді. Медицинада 18 жасқа дейін болған жүктілік ерте
жүктілік деп саналады.
Ерте жүктілік немен қауіпті?
Жүктілік кезінде ағза күшейген тәртіпте жұмыс істейді – жүрек-қан тамыры,эндокриндік жүйе
және ішкі органдарға үлкен жүктеме артылады. Бұның қиындығы жасөспірімнің гормондық қайта
құрылуы жүктілік қайта құрылуға жүктелгені. Жасаналарда көбінесе плацентарлық тапшылық,
анемия, токсикоздар болады. Қыз балалардың ағзасы осындай жүктемелерге әзір емес!
Ерте жүктіліктен қалай сақтануға болады?
Ерте жүктіліктің негізгі проблемасы бұл жыныстық тәрбие туралы білімінің жеткіліксіз болуы, не
болмаса тәрбиенің мүлдем жоқтығы. Көптеген отбасыларда бұл тақырыпқа әңгіме қозғалмай,
жабық күйде қалады. Бірақ бұл дұрыс емес. Негізінен, жоспарланбаған жүктіліктің 90%
отбасындағы тәрбиеге және қарым-қатынасқа байланысты келеді. Яғни ана мен қыз баланың өзара
қатынасы бұзылса, қыз бала«әдейі» бәрін кері істейді.
Ерте жүктіліктің салдарынан дамитын аурулар:
СОЗ
Мерез
ЖҚТБ
Трихомониоз
Хломидиоз
Ерте жүктіліктің профилактикасы.
Проблемамен күресудің ең үздік тәсілі – проблемадан сақтану. Жоспарланбаған жүктіліктен
сақтанудың тәсілдері туралы ата-анамен жиі әңгімелесу керек. Жыныстық тәрбие туралы кітаптар
оқу. Егер қыз бала жыныстық қатынасқа ерте түссе, оның салдарын білуі керек. Осындай өмірге ол
дайын ба? Баланы көтеріп,өмірге әкеле ала ма? Егер ол ерте жүктілікке әзір болмаса, ол
сақтанудыңжолдары және құралдары туралы толық ақпараттануы керек.

6.

Жүктіліктен сақтану тәсілдері
Қыз-келіншектер өздері қаламаған жүктіліктен сақтану үшін түрлі тәсілдер мен
контрацепция заттарын пайдаланады. Дәрігерлер осы контроцептивтік заттар әртүрлі
жасқа сай соматикалық денсаулығына, гинекологиялық ауруларына қарай іріктелуге,
мынандай талаптарға сәйкес болуға тиіс деп санайды:
1. Денсаулығы үшін қауіпсіздігі.
2. Ұрық байлау қабілетігің бұрынғы қалпына жылдам келуі.
3. Пайдалануға қолайлылығы.
4. Жоғары нәтижелілігі.

7.

Қорытынды:
Өмір өлшемі – салауаттық, өмір заңы.Салауатты өмір сүрмей тұрып,өміріне қажетті
нәрсені ала алмайсың. Адам баласының жарасымды тұрмыс құрып,үйлесімді дамуы
үшін біздің ел барлық жағдай жасаған. Өнердің спотрттың сан-салалы түрімен
айналысуғада болады. Күйеуге шығып ана атану әрбір қыз баланың мақсаты және
міндеті. Бірақ қазіргі заманда жас енді бойжетіп келе жатқан қара қөз сұлу
бойжеткендеріміз бұл өмірге ерте аяқ басуда. Ерте ата-ана атануда еліміздің
демографиялық санын көбейтуде, бірақ әр нәрсеніңде өз уақытымен болғаны дұрыс.

8.

5. Зерттеу әдісін таңдау
Пікір сұрау өткізу үшін іріктелген
респонденттерге бірқатар сұрақтар
қойып, олардан жауап алатын пікір сұрау
парағы. Сауалнама кеңінен
қолданылмастан бұрын мұқият жасалып,
сынақ жүргізіліп, байқалған кемшіліктері
болса жойылуы керек.
3. Сұрақтардың қисынын келтірудің
бірізділігі: алдымен кіріспе, таныстырма
сауалдар немесе респонденттің
зерттелетін мәселе бойынша
хабардарлығын анықтауға жәрдемдесетін
сұрақтар қойылады.
4. Сұрақтар саны сұрақты
сауалнамаға кіргізбей тұрып, оның
қажеттілігін анықтау керек.
Сауалнама
Пікір сұрауды дұрыс жүргізу
үшін мынадай ұсыныстарды
орындау қажет:
1. Сұрақтарды құрастырудың талаптарын
орындау:
2. Сұрақтарды: қарапайымнан – күрделіге,
жалпыдан –
арнайыларға (тар ауқымдағы), міндетт
емейтіндерден — сыпайыларына көше
отырып қою керек дегендей қағидаларды
сақтау қажет.
5. Сауалнама құрылымы. Кіріспе, деректеме және негізгі
сияқты үш бөліктен тұрады.
Кіріспеде респонденттің пікір сұрауға қатысуын өтініп, оның
мақсаты көрсетіліп, респонденттің жауаптарының қандай пайда
әкелетіндігі туралы айтылады. Сауалнаманың негізгі бөлігінде
зерттеу мақсаттарын айқындайтын сұрақтар қойылады, ал
деректеме бөлігінде – респонденттердің жасы, жынысы,
отбасылық жағдайы сияқты сұрақтар қойылады. Сауалнама
жүргізушінің аты-жөні, пікір сұрау жүргізген орны және күні
міндетті түрде көрсетілуі қажет.

9.

Зерттеу объектісі - Қызылорда медициналық жоғарғы колледжі
Қатысқан студенттер саны: 7 қыз
Сауалнама
Сізді ерте жүктіліктің алдын алу мақсатында жүргізіліп отырған
сауалнамаға жауап беруге шақырамыз.
Зерттеу нәтижелері компьютерде өңделеді. Біз Сіздің жеке пікіріңіздің
құпиялығын сақтауға кепілдік береміз. Берілген сауалнамаға барлық
сұрақтарына толық жауап беруіңізді өтінеміз. Бұл Сіздің көп уақытыңызды
алмайды.
Сауалнама сұрақтарына жауап бергеніңіз үшін алдын-ала рахмет!

10.

1. Жынысыныз?
Ер
Әйел
2. Жасыңыз:
14-19 жас аралығы
20-24 жас аралығы
25-29 жас аралығы
3.Жыныстық қатынаста болдыңыз ба?
Иә
Жоқ
4. Егер Иә болса, қай жастан бастап болдыңыз? _______
5. Өзіңізді жүкті болуға немесе ана болуға
дайынмын деп есептейсіз бе?
Иә
Жоқ
6.Сыныптастарыңыздың, құрбыларыңыздың немесе туыстарыңыздың арасында ерте жастағы
жүктілік кездесті ме?
Иә
Жоқ
7. Ерте жүктіліктің болуына қандай себептер әсер етеді деп ойлайсыз?
Зорлау
Тәжірибезісдік
Ақымақтық
Махаббат
Саналы таңдау
Жауап беру қиын

11.

8. Топ жетекшісі сіздің ата-ананызбен жоспарланбаған жүктілік жайында әңгімелесу жүргізді ме?
Иә
Жоқ
9. Ерте жастағы жыныстық қатынас және жүктілік жайында тәрбие жұмыстары жүргізілді ме?
Иә
Жоқ
10. Ерте жүктілік жағдайында қандай шешімді дұрыс деп санайсыз?
Түсік жасату
Баланы туып одан бас тарту
Баланы туып оны қамқорлыққа алу
Басқа (өз пікіріңізді жазыңыз)__________
11. Түсік жасатуды қылмыс деп ойлайсыз ба?
Иә
Жоқ
Білмеймін
12.Жыныстық қатынаспен жұғатын ауруларды білесіз бе?
Иә
Жоқ
13. Осындай реакцияда ата-анаңыздың реакциясынан қорқасыз ба?
Иә
Жоқ
Білмеймін
14. Басқалардың пікірі сіз үшін маңызды ма
Иә
Жоқ
Білмеймін
15.Контрацепция деген ұғымды білесіз бе
Иә
Жоқ
Сауалнама бойынша анализдеу
Сауалнамаға қатысқан адамдар саны - 7 қыз

12.

Жыныстық қатынаста болдыңыз ба?
Жыныстық қатынаста
болдыңыз ба?; Иә; 0;
0%
Иә
Жоқ
Жыныстық қатынаста
болдыңыз ба?; Жоқ;
3,2; 100%

13.

Өзіңізді жүкті болуға немесе ана болуға дайынмын деп есептейсіз бе?
Өзіңізді жүкті болуға
немесе ана болуға
дайынмын деп
есептейсіз бе?; ;Иә;
0;
0;0%
0%
Иә
Жоқ
Өзіңізді жүкті болуға
немесе ана болуға
дайынмын деп
есептейсіз бе?; Жоқ;
7; 100%

14.

Сыныптастарыңыздың, құрбыларыңыздың
туыстарыңыздың арасында
1; ; 0; 0%
Ряд 1; ; 0; 0% Ряд немесе
ерте жүктілік кездесті ме?
Ряд 1; Иә; 2; 44%
Ряд 1; Жоқ; 2,5;
56%
Қорытынды: Сауалнамаға сүйене отырсақ Иә деп 44 жауап берді. Сол себепті бүл
студенттерде де осындай жағдай болмауы үшін түсініктеме жұмыстарын жүргіземіз.

15.

Ерте жүңтіліктің
Ерте
Ерте жүктіліктің
болуына қандай
болуына қандай жүңтіліктің
себептер әсер
болуына
етеді деп
қандай
ойлайсыз?;
себептер
Жауап беру
әсер етеді
қиын; 1; 14%
деп
Ерте жүңтіліктің ойлайсыз?;
болуына қандай Зорлау; 0;
0%
себептер әсер етеді
деп ойлайсыз?;
Саналы таңдау; 0;
0%
Ерте жүңтіліктің
болуына қандай
себептер әсер етеді
деп ойлайсыз?;
Махаббат; 2; 29%
Ерте жүңтіліктің
себептер әсер етеді
деп ойлайсыз?
болуына қандай
себептер әсер етеді
деп ойлайсыз?;
Тәжірибесіздік; 0;
0%
Ерте жүңтіліктің
болуына қандай
себептер әсер етеді
деп ойлайсыз?;
Ақымақтық; 4; 57%
Қорытынды: Анкета толтырушылардың көбісі ерте жүктіліктің болуына ақымақтық
деп ойлайды.

16.

Топ жетекшісі сіздің ата-ананызбен жоспарланбаған жүктілік жайында
әңгімелесу жүргізді ме?
Ряд 1; Иә; 0; 0%
Ряд
1; 1;
; 0;
0%
Ряд
; 0;
0%
Ряд 1; Жоқ;
2,5; 100%

17.

Ерте жастағы жыныстық
қатынас Ряд
және
жүктілік жайында тәрбие
1; ; 0; 0%
Ряд 1; ; 0; 0%
жұмыстары жүргізілдіме?
Ряд 1; Жоқ; 3;
41%
Ряд 1; Иә; 4,3;
59%
Қорытынды: Сауалнамада пікір екі жаққа бөлінді, сол себептен
осы тақырып бойынша тәрбие сабағын өткіземіз.

18.

Ерте жүктілік жағдайында қандай шешімді дұрыс деп санайсыз?
Ряд 1; Баланы туып
оны қамқорлыққа
алу; 7; 61%
Ряд 1; Другой; 4,5;
39%
Ряд 1; Түсік
жасату; 0; 0%
Ряд 1; Басқа өз
пікіріңізді жазыңыз;
4,5; 39%
Ряд 1; Баланы
туып одан бас
тарту; 0; 0%
Қорытынды: Студенттерге ерте жүктіліктің алдын алу шаралары жайында
презентация түрінде ашық сабақ өткіземіз және әңгімелесу жүргіземіз.

19.

Түсік жасатуды қылмыс деп ойлайсыз ба?
Продажи;
Продажи;Білмеймін;
Жоқ; 0;
Продажи; ; 0; 0%
0;0%
0%
Продажи; Иә; 7;
100%
Қорытынды: Түсік болмас үшін ерте жыныстық қатынастың
алдын алу шараларын түсіндіру. Отбасын жоспарлау жөнінде
әңгімелесу жүргізу.

20.

Жыныстық қатынаспен жұғатын ауруларды білесіз бе?
Продажи; Жоқ; 1;
14%
Продажи; Иә; 6;
86%
Қорытынды: Жыныстық қатынаспен жұғатын аурулар жайында
түсіндіру жұмыстарын жүргіземіз.

21.

Осындай реакцияда ата-анаңыздың реакциясынан қорқасыз ба?
Ряд 1;
Білмеймін;
3; 43%
Ряд 1; Иә;
2; 28%
Ряд 1; Жоқ; 2;
29%
Қорытынды: Ата-ананыздың реакциясынан қорқасыз ба деген сауалнамаға 43%
білмеймін деп жауап берген. Сондықтан мен сауалнама толтырушылармен және
ата-аналарымен әңгімелесу жүргіземін.

22.

Басқалардың пікірі сіз үшін маңызды ма?
Басқалардың
пікірі сіз үшін
маңызды ма?;
Білмеймін; 1;
14%
Басқалардың пікірі
сіз үшін маңызды
ма?; Жоқ; 3; 43%
Басқалардың пікірі
сіз үшін маңызды
ма?; Иә; 3; 43%
Қорытынды: Анкета толтырушыларға басқалардың да пікірін
(ата- анасы, туыстары, отбасы) тыңдауын айту.

23.

Контрацепсия деген ұғымды білесіз бе?
Контрацепсия деген
ұғымды білесіз бе?;
Жоқ; 7; 100%
Другой
0%
Контрацепсия деген
ұғымды білесіз бе?;
Иә; 0; 0%
Қорытынды: Анкета толтырушыларға контрацепция
ұғымын түсіндіру жұмыстарын жүргізу.

24.

Қорытынды
1. Сауалнамаға сүйене отырсақ Иә деп 44 жауап берді. Сол себепті бүл студенттерде
де осындай жағдай болмауы үшін түсініктеме жұмыстарын жүргіземіз.
2. Анкета толтырушылардың көбісі ерте жүктіліктің болуына ақымақтық деп
ойлайды.
3. Сауалнамада пікір екі жаққа бөлінді, сол себептен осы тақырып бойынша тәрбие
сабағын өткіземіз.
4. Студенттерге ерте жүктіліктің алдын алу шаралары жайында презентация түрінде
ашық сабақ өткіземіз және әңгімелесу жүргіземіз.
5. Түсік болмас үшін ерте жыныстық қатынастың алдын алу шараларын түсіндіру.
Отбасын жоспарлау жөнінде әңгімелесу жүргізу.
6. Жыныстық қатынаспен жұғатын аурулар жайында түсіндіру жұмыстарын
жүргіземіз.
7. Ата-ананыздың реакциясынан қорқасыз ба деген сауалнамаға 43% білмеймін деп
жауап берген. Сондықтан мен сауалнама толтырушылармен және ата-аналарымен
әңгімелесу жүргіземін.
8. Анкета толтырушыларға басқалардың да пікірін (ата- анасы, туыстары, отбасы)
тыңдауын айту.
9. Анкета толтырушыларға контрацепция ұғымын түсіндіру жұмыстарын жүргізу.

25.

Жалпы қорытынды
Өмір өлшемі – салауаттық, өмір заңы.Салауатты өмір сүрмей
тұрып,өміріне қажетті нәрсені ала алмайсың. Адам баласының
жарасымды тұрмыс құрып,үйлесімді дамуы үшін біздің ел барлық
жағдай жасаған. Өнердің спотрттың сан-салалы түрімен
айналысуғада болады. Күйеуге шығып ана атану әрбір қыз баланың
мақсаты және міндеті. Бірақ қазіргі заманда жас енді бойжетіп келе
жатқан қара қөз сұлу бойжеткендеріміз бұл өмірге ерте аяқ басуда.
Ерте ата-ана атануда еліміздің демографиялық санын көбейтуде, бірақ
әр нәрсеніңде өз уақытымен болғаны дұрыс.

26.

Ақпарат алу
орындары
Ақпарат атаулары:
Колледж
ішілік база
«Денсаулыө» журналы 1/ 2012 жылғы.
Тасқын Мустафина - Қазақ
спорт және туризм академиясы валеология факультенінің деканы, профессор
"Бойжеткен мен бозбала" (Жыныстық тәрбие негіздері туралы)
Жергілікті
база
http://www.7ya.ru/article/Rannyaya-beremennost-ili-Chto-byvaet-kogda-detiigrayut-vo-vzroslye-igry/
Ұлттық
базалар
(http://kz.otyrar.kz/2014/03/ary%D2%A3dy-sa%D2%9Bta-bojzhetken/comment-page-1/)
http://www.parlam.kz/a/blogs/aysina/Details/8/28585
http://bnews.kz/kz/news/obshchestvo/zdorove/mektep_zhasindagi_kizdardin_zhii_zhuk
ti_boluinin_sebebi__ataanamen_arada_karimkatinastin_zhoktigi__ginekolog2016_05_26-1273259
http://call-centervko.kz/kz
http://densaulyk.aktobe.gov.kz/
http://roddom.rklinik.kz/news-and-discounts/32/zhuktlik-kezindegi-den-sau-ayeldratsionaldy-zhagdaiy