Силикат өнеркəсібі

1. СИЛИКАТ ӨНЕРКƏСІБІ

Орындағандар: 9 Б сынып 2-қатар
Пəні:химия

2.

ТАБИҒИ СИЛИКАТТАР МЕН АЛЮМОСИЛИКАТТАР СИЛИКАТ ӨНЕРКӘСІБІНІҢ
НЕГІЗГІ ШИКІЗАТЫ БОЛЫП САНАЛАДЫ. ОНЫҢ БАСТЫ САЛАЛАРЫ:
ШЫНЫ, ЦЕМЕНТ, БЕТОН, ҚЫШ ӨНДІРІСТЕРІ.
Силикат өнеркəсібі

3. Шыны өндірісі

ШЫНЫ ӨНДІРІСІ
ӘЙНЕК – ҚҰРАМЫНДА ШЫНЫ ТҮЗЕТІН КОМПОНЕНТТЕР (КРЕМНИЙ ТОТЫҒЫ БОР,АЛЛЮМИНИЙ, ФОСФОР Т.Б.) МЕН
МЕТАЛЛ ТОТЫҚТАРЫ (ЛИТИЙ, КАЛИЙ, МАГНИЙ,ҚОРҒАСЫНТ.Б.) БАР БАЛҚЫМАНЫ СУЫТУ НӘТИЖЕСІНДЕ
АЛЫНАТЫН ҚАТТЫ, АМОРФТЫ,ОПТИКАЛЫҚ МӨЛДІР (ҚҰРАМЫНА БАЙЛАНЫСТЫ) ӘЙНЕК ТҮРДІ МАТЕРИАЛ.ШЫНЫ
ҚҰРЫЛЫСТА, САНИТАРЛЫҚ ТЕХНИКАДА ҚОЛДАНЫЛАДЫ, ТАМАҚ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ЫДЫСТАР ЖАСАУДА КЕҢІНЕН
ПАЙДАЛАНЫЛАДЫ.РЕСПУБЛИКАДА ШЫНЫ МЕН ШЫНЫ КРИСТАЛДЫ МАТЕРИАЛДАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР 1960 ЖЫЛДАН 1960 ЖЫЛДАН ҚАЗАҚ ХИМ-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ИНСТИТУТЫНДА,
КЕЙІН –ЖАМБЫЛ ГИДРОМЕЛИОРАЦИЯ-ҚҰРЫЛЫС ИНСТИТУТЫ МЕН АЛМАТЫ ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ ҒЫЛЫМИ
ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ЖОБАЛАУ ИНСТИТУТЫНДА,ҚАЗАҚ РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ АКАДЕМИЯСЫНЫҢ ХИМИЯ
ҒЫЛЫМДАР ИНСТИТУТЫНДА ЖҮРГІЗІП КЕЛДІ. ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ ЖЕРГІЛІКТІ ТАБИҒИ ШИКІЗАТ ПЕН
ӨНЕРКӘСІП ҚАЛДЫҚТАРЫН ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП, ӘР ТҮРЛІ МАҚСАТҚА АРНАЛҒАН БҰЙЫМДАР ШЫҒАРУ
ТЕХНОЛОГИЯСЫНА БАҒЫТТАЛҒАН.

4. Шыныны алу реакциясының теңдеуі:

ШЫНЫНЫ АЛУ РЕАКЦИЯСЫНЫҢ ТЕҢДЕУІ:
NA2CO3+CACO3+6SIO2=NA2O*CAO*6SIO+2CO2
КАРБОНАТТАРДЫҢ СИЛИКАТТАРҒА АЙНАЛУЫ:
САСО3+SIO2=CASIO3+CO2NA2CO3+SIO2=NASIO3+CO2

5. Цемент өндірісі

ЦЕМЕНТ ӨНДІРІСІ
ЦEМЕНТ (НЕМ. ZEMENT, ЛАТ. CAEMENTUM — ҰСАҚТАЛҒАН ТАС, ҚИЫРШЫҚ ТАС) —ГИДРАВЛИКАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫРҒЫШ МАТЕРИАЛДАР ТОБЫ;
НЕГІЗГІ ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫНЫҢ БІРІ; ОРГАНИКАЛЫҚ ЕМЕС МАТЕРИАЛДЫҢ МАЙДА ҰНТАҒЫ; ГИДРАВЛИКАЛЫҚ ТҰТҚЫР
МАТЕРИАЛДАРДЫҢ ҮЛКЕН ТОБЫНЫҢ ЖАЛПЫ АТАУЫЦEМЕНТ СУМЕН АРАЛАСҚАНДА ҚАТАЯТЫН ҚАСИЕТІ БАР КАЛЬЦИЙ СИЛИКАТЫ МЕН
КАЛЬЦИЙ АЛЮМИНАТЫНАН ҚҰРАЛАДЫ. ЦEМЕНТ ТІҢ КЕЙБІР ТҮРІ АУАДА ҚАТАЯДЫ. АЛ, ЕНДІ БІР ТҮРЛЕРІ ТЕК ТҰЗДАРДЫҢ, ҚЫШҚЫЛДАРДЫҢ
СУДАҒЫ ЕРІТІНДІСІМЕН АРАЛАСТЫРҒАНДА ҒАНА БАЙЛАНЫСТЫРҒЫШТЫҚ ҚАСИЕТКЕ ИЕ БОЛАДЫ. ОНЫҢ ПОРТЛАНДЦЕМЕНТ, ҚОЖДЫ
ЖӘНЕПУЦЦОЛАНЦEМЕНТ ДЕП АТАЛАТЫН ТҮРЛЕРІ БАР. ЦEМЕНТ ТІҢ КӨП ТАРАҒАН ТҮРІНІҢ БІРІ — ПОРТЛАНДЦЕМЕНТ. ОЛ НЕГІЗІНЕН ЖОҒАРЫ
НЕГІЗДІ КАЛЬЦИЙ СИЛИКАТЫНАН ТҰРАДЫ. ТӨМ. НЕГІЗДІ КАЛЬЦИЙ АЛЮМИНАТЫНАН АЛЮМИНАТТЫ ЦEМЕНТ ӨНДІРІЛЕДІ. ЦЕМЕНТТІҢ
ШИКІЗАТ КЛИНКЕРІІ МЕН ДОМНАЛЫҚ ҚОЖДАН ҚОЖПОРТЛАНДЦЕМЕНТ, ПУЦЦОЛАН ЦEМЕНТ, Т.Б. ДАЙЫНДАЛАДЫ. ЦEМЕНТТІ ПАЙДАЛАНУ ҮШІН,
ОНЫ АЛДЫМЕН СУМЕН АРАЛАСТЫРЫП, ЦЕМЕНТТІК ҚАМЫР ДАЙЫНДАЙДЫ. ЦЕМЕНТТІК ҚАМЫРДЫ ҚҰММЕН, Т.Б. АРАЛАСТЫРЫП, ҚҰРЫЛЫСТЫҚ
ЕРІТІНДІЛЕР, АЛ ОҒАН ҚИЫРШЫҚ ЖӘНЕ УАҚ ТАС, Т.Б. ҚОСУ АРҚЫЛЫ БЕТОН ДАЙЫНДАЛАДЫ. КЕЙДЕАСБЕСТ ҚОСЫП АСБЕСТ ЦЕМЕНТТІ БҰЙЫМ,
АҒАШ ЖАҢҚАЛАРЫН ҚОСУ АРҚЫЛЫ ФИБРОЛИТ ЖАСАЛАДЫ. АРНАУЛЫ ЗАУЫТТАРДА МИНЕРАЛДЫ ШИКІЗАТТЫ ҰСАТУ, АРАЛАСТЫРУ, МАЙДАЛАУ,
КҮЙДІРУ АРҚЫЛЫ ЦЕМЕНТТІК КЛИНКЕР АЛЫНАДЫ. ЦEМЕНТТІҢ САПАСЫ МАРКАМЕН СИПАТТАЛАДЫ

6. Қыш өнеркəсібі

ҚЫШ ӨНЕРКƏСІБІ
ҚОНЫСТАР МЕН ОБАЛАРҒА ҚАЗБА ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗГЕН КЕЗДЕ АЛЫНҒАН НЕГІЗГІ МАТЕРИАЛ — ҚЫШ. ЕҢ
БАСТЫСЫ, ҚЫШТАН ЖАСАЛҒАН БҰЙЫМДАР ШАРУАШЫЛЫҚ ПЕН ТҰРМЫСТА ЖӘНЕ КЕЙДЕ ЖОРАЛҒЫЛЫҚ МАҚСАТ
ҮШІН ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН ЫДЫС ТҮРІ БОЛҒАН.ҚЫШ БҰЙЫМДАРДЫ ЖАСАУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ТӘСІЛДЕРІ
ШИКІЗАТТЫ ДАЯРЛАП-ІРІКТЕУДЕН, ҚЫШ ҚАМЫРЫН ДАЯРЛАУДАН, ҚАЛЫПТАУДАН, БЕТІН ӨҢДЕП, СОДАН КЕЙІН ОНЫ
КҮЙДІРУДЕН ТҰРАДЫ. ШИКІЗАТТЫ ДАЯРЛАП-ІРІКТЕУ ҮШІН СҮЙЕК ЖӘНЕ ТАС ҚҰРАЛДАР ПАЙДАЛАНЫЛДЫ. ҚЫШҚҰМЫРА ШИКІЗАТТАРЫН ДАЯРЛАУ ҮШІН КЕЛСАП ПЕН ІРІ ҚАРА МАЛДЫҢ ЖАУЫРЫНДАРЫ, СОНДАЙ-АҚ УАТҚЫШТАР
ҚОЛДАНЫЛҒАН. ҚЫШ ҚҰМЫРАНЫҢ ҚҰРАМЫНА ҚОСПАЛАРМЕН БІРГЕ САЗБАЛШЫҚ, ҚҰМ, ОРГАНИКА КІРЕДІ. САЗДЫ
КӨБІНЕ МИНЕРАЛ ТЕКТІ СОЗЫЛМАЙТЫН МАТЕРИАЛДАРДЫ БЕКІТУ ҮШІН ПАЙДАЛАНҒАН. ДАМЫҒАН ҚЫШ
ӨНДІРІСІНДЕ САЗ ЕҢ БАСТАПҚЫ ШИКІЗАТ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.ШЕБЕРЛЕР БҰЙЫМДАРДЫ ҚАЛЫПТАУ КЕЗІНДЕ
ЫДЫСТАРДЫҢ ТҮБІН БАСЫП-ЖАНЫШТАУ ҮШІН КӨЛЕМІ ӘР ТҮРЛІ ЖҰМЫР ТАСТАРДЫ ПАЙДАЛАНДЫ. АЛ ЫДЫСТЫ
ЖАСАЙТЫН ҚҰРАЛ РЕТІНДЕ ТҰҒЫРЫҚ АЙНАЛЫП ТҰРАТЫН ҮСТЕЛШЕ, ЯҒНИ СТАНОК — АЙНАЛМАЛЫ ҚОНДЫРҒЫНЫ
ҚОЛДАНДЫ.

7.

КҮНДЕЛІКТІ ТҰРМЫСҚА ҚАЖЕТТІ ӨНЕРКӘСІПТІҢ НЕГІЗІ-ШЫНЫ,ЦЕМЕНТ
ЖƏНЕ ҚЫР .ОЛАР КРЕМНЕЗЕМ , САЗБАЛШЫҚ , ƏКТАСТЫ ӨҢДЕУ
АРҚЫЛЫ АЛЫНАДЫ.ҚАЗАҚСТАНДА ҚЫШ , ЦЕМЕНТ , КІРПІШ
ЖАСАЙТЫН КӨПТЕГЕН ӨНДІРІС ОРЫНДАРЫ ЖҰМЫС ІСТЕЙДІ.

8. Назарларыңызға рахмет!!!

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!